Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 12 - Tác gia Tố Hữu (Tiết 2)

Giáo viên thực hiện: Thái Thị Mỹ HảoTRƯỜNG THPT NGÔ GIA TỰTên khai sinh: Nguyễn Kim ThànhSinh : 04 tháng 10 năm 1920Mất: 09 tháng 12 năm 2002Quê: Quảng Điền – Thừa Thiên HuếCha: Nhà nho – nghèo – yêu thích văn học Mẹ: thuộc nhiều ca dao, dân ca xứ HuếMồ côi mẹ năm 12 tuổi – xa gia đình học ở HuếI. VÀI NÉT VỀ TIỂU SỬ?Hãy nêu những nét chính về tiểu sử Tố Hữu (SGK 143)Tuổi trẻ của Tố Hữu may mắn gặp gỡ với lý tưởng CM – được lôi cuốn vào phong trào đấu tranh CM. 1938 Tố Hữu được kết nạp vào Đảng CS ĐD. 1939 bị bắt giam - 03-1942 vượt ngục 08/1945 là Chủ tịch UB khởi nghĩa ở Huế. Trong 2 cuộc kháng chiến phụ trách về VH VN, giữ những cương vị trọng yếu trong bộ máy lãnh đạo của Đảng. Con người chính trị và con người nhà thơ thống nhất. Sự nghiệp thơ gắn liền với sự nghiệp CM. 1996 được tặng giải thưởng HCM. I. VÀI NÉT VỀ TIỂU SỬThứ tựYếu tố ảnh hưởngSự ảnh hưởng1234GIA ĐÌNHQUÊ HƯƠNGTHỜI ĐẠI (CÁCH MẠNG)BẢN THÂNGiáo dục về học vấn và vốn văn hóa, văn học dân gian.Xứ Huế thơ mộng – bầu sữa tinh thần đối với nhà thơ .Giúp nhà thơ sớm giác ngộ lý tưởng CM – tìm thấy lý tưởng nghệ thuật.Có năng khiếu nghệ thuật, giàu nhiệt tình CM .NHỮNG YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ?Những yếu tố nào ảnh hưởng và ảnh hưởng như thế nào đối với tài năng văn học của nhà thơ. Huế – Sông Hương – Núi NgựII. CON ĐƯỜNG THƠ TỐ HỮU Tố Hữu đến với thơ và CM cùng một lúc. Năm 1937, những bài thơ đầu của Tố Hữu đã đem đến một tiếng thơ mới mẻ cho thơ CM.Vào thời gian ấy, phong trào thơ mới hoàn toàn thắng thế, công cuộc hiện đại hóa thơ ca đã được thực hiện thành công  Tố Hữu tiếp nhận thành tựu nghệ thuật của thơ mới để làm giàu cho thơ CM.Lưu ý: Nhưng con đường thơ Tố Hữu khác hẳn với con đường của các nhà thơ mới (?) Vì nó gắn liền với lý tưởng CS và cuộc đấu tranh CM. 7 tập thơ Thời gian sáng tácTỪ ẤYII. CON ĐƯỜNG THƠ TỐ HỮU1937-1946VIỆT BẮC1947-1954GIÓ LỘNG1955-1961RA TRẬN1962-1971MÁU VÀ HOA1972 – 1977MỘT TIẾNG ĐỜNTA VỚI TA19921999?Điền tên và thời gian sáng tác của các tập thơ vào ô trống thích hợp. 5 chặng đường thơ của Tố Hữu7 tập thơ Nội dung chínhĐặc điểm chungĐặc trưng nghệ thuậtTỪ ẤY (1937-1946)Gồm 3 phầnMáu lửa: Tiếng reo náo nức của một tâm hồn được giác ngộ lý tưởng Đảng.Xiềng xích: Lòng yêu đời khát khao tự do, chiến đấu bất khuất trước kẻ thù.Giải phóng: Ngợi ca nền độc lập, thể hiện “niềm vui bất tận” trước sự đổi đời của đất nước. Thơ Tố Hữu gắn bó chặt chẽ với cuộc đấu tranh CM, nên các chặng đường thơ cũng song hành với các giai đoạn đấu tranh ấy, đồng thời thể hiện sự vận động trong tư tưởng và nghệ thuật của nhà thơChất men say lý tưởng, chất lãng mạn trong trẻo, tâm hồn nhạy cảm, giọng thơ sôi nổi, trẻ trung của cái tôi trữ tình mới II. CON ĐƯỜNG THƠ TỐ HỮUTóm tắt nội dung chính, đặc điểm chung và đặc trưng nghệ thuật của 5 chặng đường thơ Tố Hữu.?7 tập thơ Nội dung chínhĐặc điểm chungĐặc trưng nghệ thuậtThơ Tố Hữu gắn bó chặt chẽ với cuộc đấu tranh CM, nên các chặng đường thơ cũng song hành với các giai đoạn đấu tranh ấy, đồng thời thể hiện sự vận động trong tư tưởng và nghệ thuật của nhà thơII. CON ĐƯỜNG THƠ TỐ HỮUVIỆT BẮC (1947-1954) Bản hùng ca về cuộc KCCP. Hình ảnh và tâm tư của quần chúng, nhân dân KC. Kết tinh những tình cảm lớn mà bao trùm và thống nhất mọi tình cảm là lòng yêu nước.Hướng vào thể hiện quần chúng cách mạng , hướng khái quát tổng hợp mang tính sử thi .7 tập thơ Nội dung chínhĐặc điểm chungĐặc trưng nghệ thuậtThơ Tố Hữu gắn bó chặt chẽ với cuộc đấu tranh CM, nên các chặng đường thơ cũng song hành với các giai đoạn đấu tranh ấy, đồng thời thể hiện sự vận động trong tư tưởng và nghệ thuật của nhà thơII. CON ĐƯỜNG THƠ TỐ HỮUGIÓ LỘNG (1955-961) Niềm vui, tự hào tin tưởng vào công cuộc xây dựng CNXH ở miền Bắc. Tình cảm tha thiết với miền Nam ruột thịtTiếp tục khuynh hướng khái quát và cảm hứng lịch sử ở “Việt Bắc”, kết hợp sự thể hiện cái tôi trữ tình công dân 7 tập thơ Nội dung chínhĐặc điểm chungĐặc trưng nghệ thuậtRA TRẬN (1962-1971)MÁU VÀ HOA (1972 – 1977) Khúc ca ra trận, mệnh lệnh tiến công và lời kêu gọi, cổ vũ hào hùng cả dân tộc trong kháng chiến chống Mỹ. Mang đậm tính chính luận – thời sự, chất sử thi, nhiều chỗ vươn tới âm hưởng hùng ca – khái quát tổng hợp Ý nghĩa lớn lao cao cả của cuộc kháng chiến chống Mỹ đối với lịch sử dân tộc và thời đại.Thơ Tố Hữu gắn bó chặt chẽ với cuộc đấu tranh CM, nên các chặng đường thơ cũng song hành với các giai đoạn đấu tranh ấy, đồng thời thể hiện sự vận động trong tư tưởng và nghệ thuật của nhà thơ7 tập thơ Nội dung chínhĐặc điểm chungĐặc trưng nghệ thuậtMỘT TIẾNG ĐỜN (1992)TA VỚI TA (1999) Tình cảm, cảm xúc, suy ngẫm của nhà thơ về đất nước, con người, tình đời sau những năm tháng biến động. Hướng tới những qui luật phổ quát và kiếm tìm những giá trị bền vững, giọng thơ trầm lắng, đậm chất suy tư Nỗi đau trước sự sụp đổ của các nước CNXH ở Liên Xô, Đông Âu và niềm vui trước sự đổi mới của đất nước.Thơ Tố Hữu gắn bó chặt chẽ với cuộc đấu tranh CM, nên các chặng đường thơ cũng song hành với các giai đoạn đấu tranh ấy, đồng thời thể hiện sự vận động trong tư tưởng và nghệ thuật của nhà thơ III. PHONG CÁCH THƠ TỐ HỮU1234 Thơ Tố Hữu là thơ trữ tình chính trị. Khuynh hướng sử thi, cảm hứng lãng mạn Giọng điệu tâm tình, ngọt ngào Đậm đà tính dân tộc Lấy lý tưởng CM, quan điểm chính trị làm hệ qui chiếu cách nhìn nhận và cảm xúc về mọi phương diện, mọi hiện tượng đời sống Nhà thơ của lẽ sống lớn, tình cảm lớn, niềm vui lớn Đề cập những vấn đề có ý nghĩa lịch sử về tính chất toàn dân. Hướng tới sự cao cả, lý tưởng của ánh sáng, gió lộng, niềm tin Vấn đề trọng đại được diễn đạt bằng ngôn ngữ tâm tình riêng Đậm chất ca Huế nhưng chủ yếu là do quan niệm về thơ của nhà thơ. Sử dụng thành công các thể thơ truyền thống Ngôn ngữ bình dân quen thuộc Giàu nhạc điệu Hình tượng đậm bản sắc Việt Nam?Hãy điền những đặc điểm phong cách nghệ thuật thơ của Tố Hữu theo bảng.Chỉ ra các biểu hiện cụ thể của từng đặc điểm ?IV. KẾT LUẬNHãy nhận định chung về những đóng góp của thơ Tố Hữu cho nền văn học nước nhà ? ? Thơ Tố Hữu Thành công xuất sắc của thơ CM, kế tục truyền thống thơ ca Việt Nam.Kết hợp CM – dân tộc Sức cuốn hút người đọc nhờ niềm say mê lý tưởng và tính dân tộc đâïm đàBÀI TẬP CỦNG CỐHọc sinh làm bài tập trắc nghiệm sau: HƯỚNG DẪN HỌC BÀICâu 1: Nhận xét về kết cấu của bài thơ Việt Bắc - về cách sử dụng hai từ “mình” và “ta” Câu 2: Tâm trạng bao trùm bài thơ Việt Bắc là gì ? Phân tích hình ảnh Việt Bắc kháng chiến. Câu 3: Phân tích những biểu hiện của tính dân tộc trong bài thơ Việt Bắc. Kết thúc tiết học, xin chân thành cám ơn quý thầy cô và các em học sinhThơ Tố Hữu là thơ trữ tình chính trị vì : Lý tưởng CS là ngọn nguồn cảm hứng nghệ thuật Làm thơ là hành động cách mạng nhằm tuyên truyền, giáo dục đấu tranh cho lý tưởng CS. Thơ bám sát khai thác những sự kiện chính trị. Thơ Tố Hữu là thơ của lẽ sống lớn – tình cảm lớn