Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 12 - Đương đầu với đàn cá dữ - trích Ông già và biển cả - Hemingway

TRÍCH "ÔNG GIÀ VÀ BIỂN CẢ" - E. HEMINGWAYĐƯƠNG ĐẦU VỚI ĐÀN CÁ DỮa. GIỚI THIỆU CHUNGI. Nhà văn Onixt Hemingway (1899 - 1961) 1. Cuộc đời: - Sinh trưởng trong gia đình trí thức tại thành phố nhỏ ngoại vi Chicago – nước Mỹ.- Yêu thích thiên nhiên hoang dại, thích phiêu lưu mạo hiểm.Thời trẻ – câu cáMỘT SỐ HÌNH ẢNH VỀ CUỘC SỐNG PHIÊU LƯU GẮN BÓ VỚI THIÊN NHIÊN Thiên nhiên qua ống kính của HemingwayThổ dân da đỏ qua ống kính của nhà vănI. Nhà văn Onixt Hemingway (1899 - 1961) 1. Cuộc đời: + Chiến tranh thế giới I: có mặt ở chiến trường Ý- Tham gia chiến tranh thế giới I và II. Có mặt ở chiến trường Ý, Tây Ban Nha, Pháp. Từng làm phóng viên mặt trận, dựng phim, viết kịch. bị bắt, bị thương nặng. Trở về Mỹ với cảm giác lạc loài và phủ nhận văn minh công nghiệp, viết tác phẩm lên án chiến tranh.+ Chiến tranh thế giới II : Tham gia đội quân chống phát xít tại Tây Ban Nha- Ông sống chủ yếu ở Cuba, quen nếp sống giản dị của người dân chất phác, mất 1961 tại đây.Nhà văn Hemingway và Chủ tịch Phidel 2.3. Nghệ thuật:2.1. Viết nhiều truyện ngắn và tiểu thuyết2.2. Nội dung:1. Cuộc đời 2. Sự nghiệp sáng tác Ông viết về chiến tranh, thiên nhiên, con người, thể hiện tình yêu đối với những gì phiêu lưu mạo hiểm; cổ vũ cho những ai biết phấn đấu vì quyền lợi chính đáng của con người.Từng đạt giải Pulitdơ 1953 và giải Nobel văn học 1954 Nhà văn Onixt Hemingway Nhà văn Onixt Hemingway- Đề xướng nguyên lý “ tảng băng trôi”: Bảy phần chìm một phần nổiBảy phần chìmmột phần nổâiÝ nghĩa sâu kínÝ nghĩa công khai1. Cuộc đời Bảysâu kínmộtcông khai2. Sự nghiệp sáng tác I. Nhà văn OnixtHemingway1. Cuộc đời 2. Sự nghiệp sáng tác 2.1. Viết nhiều2.2. Nội dung2.3. Nghệ thuật Văn chương phải hàm ẩn, chứa đựng nhiều tầng ý nghĩa sâu kín. Nhà văn không trực tiếp công khai phát biểu ý tưởng của mình mà thể hiện thông qua hình tượng nghệ thuật để người đọc tự phát hiện những tầng ý nghĩa sâu kín ấy. Nhà văn Onixt Hemingway- Viết nhiều truyện ngắn và tiểu thuyết- Đề xướng nguyên lý “ tảng băng trôi:1. Cuộc đời 2. Sự nghiệp sáng tác - Tác phẩm tiêu biểu:Ông già và biển cả, Giã từ vũ khí, Chuông nguyện hồn ai ....Tác phẩm tiêu biểu Tác phẩm tiêu biểu Xantiago: 72 tuổi, sống một mình bằng nghề đánh cá ở vùng biển nóng ngoài khơi Habana, cả đời chỉ bắt được cá nhỏ, suốt 84 ngày liền không kiếm được con cá nào GIỚI THIỆU quyết định ra khơi một mìnhcon cá kiếm khổng lồ mắc câuchiến đấu ròng rã3 ngày 2 đêm, mình đầy thương tíchcá giong vào bờ chiến đấu với đàn cá mậplão về lều, trong giấc ngủ lai “mơ về đến bến, ông lão kiệt sức, con cá kiếm chỉ còn I. Nhà văn2. Tóm tắt tác phẩm:1. Hoàn cảnh ra đời:II.Tác phẩm1952 – giai đoạn cuối đời“ khúc hát của con thiên nga” hạ được conlại bộ xương về những con sư tử. Bản anh hùng ca ngợi ca con người, ngợi ca sức lao động và ý chí phi thường của con người. Tác phẩm khẳng định: Con người có thể bị tiêu diệt nhưng không thể bị khuất phục. Đồng thời thể hiện niềm cảm thông, yêu thương những con người nghèo khổ. I. Nhà văn Onixt HemingwayGIỚI THIỆU II. Tác phẩm “ Ông già và biển cả”2. Tóm tắt tác phẩm:3. Chủ đề:1. Hoàn cảnh ra đời:I. Nhà văn Onixt HemingwayGIỚI THIỆU II. Tác phẩm “ Ông già và biển cả”2. Tóm tắt tác phẩm:3. Chủ đề:1. Hoàn cảnh ra đời:4. Nghệ thuật:- Nghệ thuật miêu tả và tường thuật sinh động- Nguyên lí “ tảng băng trôi” thể hiện qua hành động, đối thoại, độc thoại của nhân vật.Miêu tả cuộc chiến đấu của ông lão với đàn cá mập để bảo vệ con cá kiếm – thành quả lao động của ông lão.I. Nhà văn Onixt HemingwayGIỚI THIỆU II. Tác phẩm “ Ông già và biển cả”1. Vị trí của đoạn trích:III. Đoạn trích “ Đương đầu với đàn cá dữ”Phần cuối của tác phẩm2. Nội dung:Ý nghĩaA. Giới thiệu chung:B. Phân tích đoạn trích: 2. Diễn biến1. Kết quảT 233. 2341. Hoàn cảnhT 233. 234A. Giới thiệu chung:B. Phân tích đoạn trích:1. Thời điểmTr.75Cuộc chiến đấu của ông lão với đàn cá mập diễn ra trong hoàn cảnh nào?2.Sức khỏeTr.753. Tâm trạngTr.751. Hoàn cảnh diễn ra cuộc chiến đấu:b. phân tích đoạn trích1.1. Thời điểm:Bất lợi1.2. Sức khỏe:Ban đêm giá lạnhVừa trải qua cuộc chiến đấu với cá kiếm:Lão đã tê cứng, nhức nhốiNhững vết thương khắp cơ thể đau nhức Kiệt sức, không đủ sức cho cuộc chiến đấu mới.1. Hoàn cảnh diễn ra cuộc chiến đấu:b. phân tích đoạn trích1.1. Thời điểm:1.2. Sức khỏe:Mình rất hi vọng....không chạm tránMình hi vọng ... không chạm tránTrạng thái âu lo, mệt mỏi rã rời1.3. Tâm trạng:Lặp mức độ tăngdiễn tả sự lo lắngLão biết cuộc chiến là vô vọngbi quan về cuộc chiến. A. Giới thiệu chung:B. Phân tích đoạn trích:1. Số lượngTr.75Cuộc chiến đấu của ông lão với đàn cá mập diễn ra như thế nào? 2.Tình thếTr.753. Yù chíTr.751. Hoàn cảnh diễn ra cuộc chiến đấu:b. phân tích đoạn trích2. Diễn biến của cuộc chiến đấu:Ông lão- Một mình, kiệt sức Đàn cá- Không xác định được chính xác kẻ thù- Rất đông, rất khỏe - Cố cướùp con cá - Rất chủ động trong môi trường của chúng.- Cố bảo vệ con cá Sức mạnh tinh thầnSức mạnh vật chất Ý chí, nghị lực, bản lĩnh cua con người trước thiên nhiên khắc nghiệt Lão thất bại nhưng không khuất phục1. Hoàn cảnh diễn ra cuộc chiến đấu:B. PHÂN TÍCH ĐOẠN TRÍCH2. Diễn biến của cuộc chiến đấu:3. Kết quả:Lão đâm trúng vào con cá mập cuối cùngCon cá kiếm chẳng còn gìLão nặng nề thở, cảm thấy vị là lạ trong miệngLão biết đã thất bại hoàn toàn, không thể cứuvãn nổi.Kết quả cuối cùng của cuộc chiến đấu giữa ông lão và đàn cá dữ như thế nào? Trong cuộc đương đầu với đàn cá dữ, ông lão đã thua nhưng ý chí của ông như thế nào? A. Giới thiệu chung:B. Phân tích đoạn trích:Trước thất bại, ông lão thể hiện thái độ như thế nào? Độc thoại nội tâmTr.76Mối ám ảnh về sự thất bại; sự mệt mỏi, rã rời.Nghệ thuật độc thoại nội tâmLão biết thế là hết. Lão biết mình đã bại trận hoàn toàn, không thể nào cứu vãn nổi. Sự thách thức, khinh bỉ của con người đối với kẻ thù.Lão khạc nhổ rồi nói: Đớp đi lũ Galano Gió là bạn của ta Đại dương bạn lẫn kẻ thù. Biến nỗi cô đơn thành bạn hữu, hòa hợp = vượt lên trên nỗi cô đơn  tầm vóc lớn lao của con người. Tổng kết1. Nghệ thuật:Đoạn trích thể hiện rõ nguyên lý “tảng băng trôi”:- Thất bại của ông lão đánh cá trong cuộc đương đầu tuyệt vọng.Phần nổi - Hành trình đuổi theo một khát vọng to lớn vượt ra ngoài giới hạn của con người Phần chìm2. Nội dung:Tác giả vừa nói đến sự thất bại của con người, vừa gợi lên tầm vóc lớn lao của họ.