Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 12 - Đọc văn - Từ ấy - Tố Hữu

Đọc văn: Từ ấy - Tố Hữu -I/ Tìm hiểu chung : 1/ Tác giả Tố Hữu : Quê: Thừa Thiên - Huế.Giác ngộ cách mạng năm 1937. Trở thành nhà thơ Cộng sản.Đến với thơ và Cách mạng cùng một thời điểm  con đường thơ của ông luôn gắn liền và song hành với các chặng đường của Cách mạng. Tố Hữu là nhà thơ lớn của dân tộc; là lá cờ đầu của thơ ca cách mạng Việt Nam. 1920- 2002Nguyễn Kim Thành - Tố Hữu Đọc văn: Từ ấy Theo sát chặng đường cách mạng Việt Nam Huân chương Sao vàng ( 1994), giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học và nghệ thuật ( 1996), giải thưởng văn học ASEAN ( 1999) Từ ấy - Việt Bắc - Gió lộng - Ra trận - Máu và hoa - Một tiếng đờn - Ta với ta - Tố Hữu là một nhà thơ lớn của nền văn học Việt Nam hiện đại , các sáng tác của ông : 1937-19461955 -19611947-19541972 -19771962- 197119991992Chân dung của Tố Hữu lúc 17 và 20 tuổiTố Hữu lúc 17 tuổiTố Hữu lúc 20 tuổiĐọc văn: Từ ấy 2 . Tác phẩm :a . Tập thơ Từ ấy : - là tập thơ đầu tay của Tố Hữu- ND : niềm say mê lí tưởng , khao khát được chiến đấu , hi sinh cho cách mạng .- Bố cục : 3 phần : “ Máu lửa ” , “ Xiềng xích ” , “ Giải phóng ” .b. Bài thơ Từ ấy :- Vị trí : Nằm trong phần 1 “Máu lửa” của tập Từ ấy . Là bài thơ mở đầu cho conđường cách mạng , con đường thi ca của Tố Hữu .- Hoàn cảnh sáng tác : Được sáng tác ở Huế , tháng 7-1938 khi Tố Hữu được kết nạp vào Đảng Cộng sản Đông Dương . - Nhan đề bài thơ : Từ ấy : Thời điểm Tố Hữu được kết nạp vào Đảng :+ Đánh dấu bước ngoặt vĩ đại trong cuộc đời nhà thơ .+ Phân định thời gian truớc và sau “Từ ấy” . - Bố cục: 3phần : Từ ấyTừ ấy trong tôi bừng nắng hạMặt trời chân lí chói qua timHồn tôi là một vườn hoa láRất đậm hương và rộn tiếng chimTôi buộc lòng tôi với mọi ngườiĐể tình trang trải với trăm nơiĐể hồn tôi với bao hồn khổGần gũi nhau thêm mạnh khối đờiTôi đã là con của vạn nhàLà em của vạn kiếp phôi phaLà anh của vạn đầu em nhỏKhông áo cơm, cù bất cù bơ.. ( Tố Hữu)Niềm vui sướng mãnh liệt của nhà thơ khi gặp ánh sáng lí tưởngNhận thức sâu sắc về lẽ sốngChuyển biến sâu sắc trong tình cảmĐọc văn: Từ ấy II. Đọc - hiểu văn bản1.Khổ 1: Niềm vui sướng của nhà thơ khi bắt gặp lí tưởng cộng sản “Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ Mặt trời chân lí chói qua tim Hồn tôi là một vườn hoa lá Rất đậm hương và rộn tiếng chim”Đọc văn: Từ ấy 1. Khổ 1: Niềm vui sướng khi bắt gặp lí tưởng cộng sản“Từ ấy trong tôi bừng nắng hạMặt trời chân lí chói qua timHồn tôi là một vườn hoa láRất đậm hương và rộn tiếng chim”Hình ảnh ẩn dụ - so sánh+ “ Bừng nắng hạ”+ “Mặt trời chân lí”+ “Hồn tôi – vườn hoa lá”Từ ngữ có sức biểu cảm cao+ “Bừng”+ “Chói”+ “Rất đậm rộn tiếng” Hình ảnh tươi sáng, tràn đầy sức sống và tuổi trẻ-Tố Hữu sung sướng đón nhận lí tưởng như cỏ cây hoa lá đón ánh mặt trời , chính lí tưởng cộng sản ấy đã mang tới niềm vui sống cho cuộc đời và sức sống mới cho thơ. Tôi buộc lòng tôi với mọi người Để tình trang trải với trăm nơi Để hồn tôi với bao hồn khổ Gần gũi nhau thêm mạnh khối đời2.Khổ 2 : Sự nhận thức sâu sắc về lẽ sốngĐọc văn: Từ ấy lòng tôi ..mọi ngườitình .. ..trăm nơi hồn tôi ..bao hồn khổ2.Khổ 2 : Sự nhận thức sâu sắc về lẽ sốngĐọc văn: Từ ấy Cá nhânNhân quần rộng lớnBUỘCTRANG TRẢIGẦN GŨIMẠNH KHỐI ĐỜICÁI “TÔI” cá nhân nhà thơ tự nguyện HÒA VÀO VỚI CÁI “TA” chung của quần chúng lao khổ để từ đó tìm thấy sức mạnh mới trong đấu tranh cách mạng . Qua đó , Tố Hữu cũng khẳng định mối liên hệ sâu sắc giữa văn học và cuộc sống (chủ yếu là cuộc sống của quần chúng nhân dân).VỚI3. Sự chuyển biến sâu sắc về tình cảmĐọc văn: Từ ấy TÔICON của vạn nhàEMcủa vạn kiếpANHcủa bầy em nhỏ..Tố Hữu đã khẳng định một cách chắc chắn , vững vàng : “Tôi” – là thành viên của “vạn nhà”, có tình cảm ruột thịt với quần chúng lao khổ . Đó là ý thức giác ngộ lẽ sống mang tính giai cấp của người công sản trong cuộc sống , vận động tuyên truyền và đấu tranh cách mạng . Từ ấyTừ ấy trong tôi bừng nắng hạMặt trời chân lí chói qua timHồn tôi là một vườn hoa láRất đậm hương và rộn tiếng chimTôi buộc lòng tôi với mọi ngườiĐể tình trang trải với trăm nơiĐể hồn tôi với bao hồn khổGần gũi nhau thêm mạnh khối đờiTôi đã là con của vạn nhàLà em của vạn kiếp phôi phaLà anh của vạn đầu em nhỏKhông áo cơm, cù bất cù bơ.. ( Tố Hữu)Niềm vui sướng mãnh liệt của nhà thơ khi gặp lí tưởng cộng sảnNhận thức sâu sắc về lẽ sốngChuyển biến sâu sắc trong tình cảm“TÔI” HÒA VỚI CÁI “TA”“TÔI” GẮN BÓ MÁU THỊT VỚI ĐẠI GIA ĐÌNHNiềm vui sướng mãnh liệt của nhà thơ khi gặp lí tưởng cộng sảnNhận thức sâu sắc về lẽ sốngChuyển biến sâu sắc trong tình cảm“TÔI” HÒA VỚI CÁI “TA”“TÔI” GẮN BÓ MÁU THỊT VỚI ĐẠI GIA ĐÌNHCâu hỏi: Sau khi được giác ngộ lí tưởng,cái “Tôi”Tố Hữu có khác gì với cái “tôi” tiểu tư sản ngày trước và cái “tôi” lãng mạn thơ Mới?Trên dòng sông mù sươngTôi đã khô như cây sậy bên đườngĐâu dám ước làm hoa thơm trái ngọtTôi đã chết lặng im như con chim không bao giờ được hót ( Tố Hữu)Ta là một, là riêng, là thứ nhấtKhông có chi bè bạn nổi cùng taTa là con nai bị chiều đánh lướiKhông biết đi đâu đứng sầu bóng tối.. ( Xuân Diệu)Với tôi tất cả như vô nghĩaTất cả không ngoài nghĩa khổ đau (Chế lan Viên)Niềm vui sướng mãnh liệt của nhà thơ khi gặp lí tưởng cộng sảnNhận thức sâu sắc về lẽ sốngChuyển biến sâu sắc trong tình cảm“TÔI” HÒA VỚI CÁI “TA”“TÔI” GẮN BÓ MÁU THỊT VỚI ĐẠI GIA ĐÌNHLí tưởng cộng sản đã có ý nghĩanhư thế nào đối với người chiến sĩ Tố Hữu và nhà thơ Tố Hữu?- Chiếu rạng một cuộc đời Khơi nguồn sáng tạo một hồn thơ mớiĐọc văn: Từ ấy I. Tiểu dẫnII. Đọc hiểuIII. Tổng kếtCâu hỏi trắc nghiệm:Câu 1: Bài thơ Từ ấy có ý nghĩa như thế nào đối với cuộc đời và sự nghiệp thơ ca của Tố Hữu?Là tuyên ngôn về lẽ sống của một người chiến sĩ cách mạngLà tuyên ngôn nghệ thuật của nhà thơ cách mạngCó ý nghĩa mở đầu, định hướng cho toàn bộ quá trình sáng tác của Tố HữuCả 3 ý kiến trênĐọc văn: Từ ấy I. Tiểu dẫnII. Đọc hiểuIII. Tổng kếtBài thơ Từ ấy là một tuyên ngôn về lẽ sống của một người chiến sĩ cách mạng đồng thời cũng là tuyên ngôn nghệ thuật của một nhà thơ cách mạng. Bài thơ có ý nghĩa mở đầu định hướng cho sự nghiệp sáng tác của Tố Hữu.Câu hỏi trắc nghiệm:Câu 2: Sức hấp dẫn mới mẻ của bài thơ “Từ ấy”:Hình thức nghệ thuật hiện đạiMột chủ thể trữ tình trẻ trung, nhiệt huyếtCách cảm thụ và thể nghiệm sáng tạoCả 3 ý kiến trênĐọc văn: Từ ấy I. Tiểu dẫnII. Đọc hiểuIII. Tổng kếtBài thơ Từ ấy là tuyên ngôn về lẽ sống của một người chiến sĩ cách mạng đồng thời cũng là tuyên ngôn nghệ thuật của một nhà thơ cách mạng. Bài thơ có ý nghĩa mở đầu định hướng cho sự nghiệp sáng tác của Tố Hữu. Tố Hữu đã đóng góp vào việc hiện đại hóa thơ ca cách mạng. Tố Hữu là một gạch nối giữa thơ Mới và thơ ca cách mạng.Thảo luận: Qua bài thơ Từ ấy, em hãy chỉ ra một số đặc điểm phong cách thơ Tố Hữu?1. Thơ Tố Hữu là sự kết hợp nhuần nhuyễn 2 yếu tố trữ tình và chính trị. Qua trái tim nhạy cảm của nhà thơ, những vấn đề chính trị, tình cảm lớn trở thành cảm hứng nghệ thuật thực sựMang đến cho thơ ca cách mạng một tiếng thơ trẻ trung sôi nổi, tràn đầy cảm hứng lãng mạn.2. Giọng điệu thơ tâm tình ngọt ngào tha thiết, giọng của tình thương mến. Thơ đậm đà tính dân tộc.“ Tố Hữu đã đưa thơ trữ tình chính trị lên trình độ rất đỗi trữ tình” ( Xuân Diệu)Bài tập về nhà: 1. Học thuộc bài thơ và viết một đoạn văn ngắn nói lên cảm nghĩ của anh (chị) về một khổ thơ mà mình cho là hay nhất trong bài thơ Từ ấy .2. Lí tưởng sống của người chiến sĩ cộng sản trong “Từ ấy” có ý nghĩa như thế nào đối với thanh niên hiện nay?(Hãy viết một bài tự luận ngắn.)