Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 11 - Tiết 51: Tác giả Nam Cao (1917 - 1951)

Chào mừng quý thầy cô đến dự tiết học hôm nay!KIỂM TRA BÀI CŨVì sao cái chết của cụ cố tổ lại là “niềm hạnh phúc” của các thành viên trong gia đình cụ? Phân tích những “niềm hạnh phúc” khác nhau của mỗi người trong gia đình cụ cố Hồng do cái chết của cụ cố tổ mang lại??GV: Nguyễn Thị Thu HoàiTrường THPT Kỹ thuật Lệ ThủyTÁC GIẢ NAM CAO(1917 - 1951)Tiết 51:I. Vài nét về tiểu sử và con người1. Tiểu sửNhững đặc điểm nào về quê hương, gia đình, cuộc đời ảnh hưởng đến sự nghiệp văn chương của Nam Cao??(1917 – 1951) Quê hương người dân quanh năm nghèo khổLàng Đại Hoàng, tổng Cao Đà, huyện Nam Sang, phủ Lý Nhân, Hà NamNạn cường hàobóc lột trắng trợn, nặng nềDân đông, ruộng ít, vùng chiêm trũng, chỉ trồng được 1 vụ lúa/năm(1917 – 1951)I. Vài nét về tiểu sử và con người1. Tiểu sửthể hiện trong nhiều tác phẩm của Nam Caob) Gia đìnhSinh ra trong một gia đình nông dân nghèo,đông con (cha là Trần Hữu Huệ, làm mộc, làm thuốc; mẹ là Trần Thị Minh làm nghề dệt vải)(1917 – 1951)I. Vài nét về tiểu sử và con người1. Tiểu sửI. Vài nét về tiểu sử và con ngườic) Cuộc đời 18 tuổi, học hết bậc thành chung, vào Sài Gòn kiếm sống, bắt đầu viết truyện đăng báo 21 tuổi, trở ra Bắc, làm “giáo khổ trường tư” rồi về lại quê nhà 1943: tham gia nhóm văn hóa cứu quốc 1950: tham gia chiến dịch Biên giới 28/11/1951: Hy sinh trên đường đi công tác1. Tiểu sử2. Con ngườiI. Vài nét về tiểu sử và con ngườiDựa vào SGK,hãy cho biết những đặc điểm cơ bản về con người nhà văn Nam Cao?2. Con ngườiNhà văn – Liệt sĩ Nam Cao(1917 – 1951) Vẻ ngoài lạnh lùng, ít nói (“cái mặt không chơi được”, “kéo mép lên không được một nụ cười”) > < Đời sống nội tâm phong phú, luôn nghiêm khắc đấu tranh với bản thân để thoát khỏi lối sống tầm thường, nhỏ hẹp, vươn tới cuộc sống cao đẹp, xứng đáng với danh hiệu Con Người Tấm lòng đôn hậu, chan chứa tình thương, gắn bó sâu nặng với quê hương, những người dân nghèo khổ, bị áp bức, khinh miệt trong xã hội cũNam Cao là tấm gương cao đẹp của một nhà văn chân chính.Năm 1996, Nam Cao được tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật.Tem thư hình nhà văn Nam CaoPhần mộ nhà văn Nam CaoNhà tưởng niệm nhà văn Nam CaoTem thư hình nhà văn Nam CaoNhà tưởng niệm nhà văn Nam CaoTem thư hình nhà văn Nam CaoPhần mộ nhà văn Nam CaoNhà tưởng niệm nhà văn Nam CaoII. Sự nghiệp văn họcII. Sự nghiệp văn học1. Quan điểm nghệ thuậtNhững tác phẩm nào thể hiện quan điểm nghệ thuật của Nam Cao??1. Quan điểm nghệ thuậtCho biết ý nghĩa của những hình ảnh ẩn dụ trong câu văn sau, từ đó rút ra quan niệm của Nam Cao về chức năng của văn học nghệ thuật:“Nghệ thuật không phải là ánh trăng lừa dối, không nên là ánh trăng lừa dối, nghệ thuật có thể chỉ là tiếng đau khổ kia, thoát ra từ những kiếp lầm than " (Giăng sáng).?1. Quan điểm nghệ thuậtTrong “Đời thừa”, qua lời của nhân vật Hộ, tác giả phát biểu: “Một tác phẩm thật giá trị nó phải chứa đựng được một cái gì lớn lao, mạnh mẽ, vừa đau đớn, lại vừa phấn khởi. Nó ca tụng lòng thương, tình bác ái, sự công bình Nó làm cho người gần người hơn“. Em hiểu Nam Cao quan niệm như thế nào là “một tác phẩm hay”, “một tác phẩm thật giá trị”??1. Quan điểm nghệ thuật"Sự cẩu thả trong bất cứ nghề gì cũng là một sự bất lương rồi. Nhưng sự cẩu thả trong văn chương thì thật là đê tiện. (...). Văn chương không cần đến những người thợ khéo tay, làm theo một vài kiểu mẫu đưa cho. Văn chương chỉ dung nạp được những người biết đào sâu, biết tìm tòi, khơi những nguồn chưa ai khơi và sáng tạo những cái gì chưa có" (Đời thừa).Quan điểm của Nam Cao về nghề văn, nhà văn??2. Các đề tài chínhSáng tác của Nam Cao được chia làm mấy giai đoạn? Đề tài chínhNgười trí thức nghèoNgười nông dân nghèoTác phẩmNhân vậtGiá trị nội dung Trước Cách mạng tháng Tám năm 1945Đề tài chínhNgười trí thức nghèoNgười nông dân nghèoTác phẩmGiăng sáng, Đời thừa, Sống mòn, Nhân vật“giáo khổ trường tư”, nhà văn nghèo, viên chức nhỏ...Giá trị nội dung- Phản ánh thực trạng “sống mòn” của người trí thức nghèo do cuộc sống nghèo khổ, bị “cơm áo ghì sát đất”; phê phán xã hội ngột ngạt, phi nhân đạo, bóp nghẹt sự sống, tàn phá tâm hồn con người; thể hiện niềm khao khát lẽ sống lớnĐề tài chínhNgười trí thức nghèoNgười nông dân nghèoTác phẩmGiăng sáng, Đời thừa, Sống mòn, Chí Phèo, Lão Hạc, Lang Rận, Một bữa no, Tư cách mõ, Trẻ con không được ăn thịt chóNhân vật“giáo khổ trường tư”, nhà văn nghèo, viên chức nhỏ...Chí Phèo, Lão Hạc, Bà cái Tí, thằng mõ,Giá trị nội dung- Phản ánh thực trạng “sống mòn” của người trí thức nghèo do cuộc sống nghèo khổ, bị “cơm áo ghì sát đất”; phê phán xã hội ngột ngạt, phi nhân đạo, bóp nghẹt sự sống, tàn phá tâm hồn con người; thể hiện niềm khao khát lẽ sống lớnPhản ánh thực trạng người nông dân nghèo bị bần cùng hóa, tha hóa do áp bức, đói nghèo; kết án xã hội tàn bạo, hủy hoại nhân tính con người; phát hiện và khẳng định nhân phẩm, bản chất lương thiện của người nông dân Sau Cách mạng tháng Tám năm 1945Đôi mắt (1948)Nhật ký ở rừng (1948)Đặt ra vấn đề “đôi mắt” -- quan điểm, lập trường cho văn nghệ sĩThường viết về cái nhỏ nhặt, xoàng xĩnh, tầm thường nhưng lạiđặt ra những vấn đề xã hội lớn lao, những triết lý nhân sinh sâu sắc,quan điểm nghệ thuật tiến bộĐặc biệt quan tâm đến đời sống tinh thần của con người, có hứng thúkhám phá “con người trong con người”, đề cao con người tư tưởng,nguyên nhân của mọi hành động; có biệt tài diễn tả, phân tích tâm lýnhân vậtGiọng văn tỉnh táo, sắc lạnh mà nặng trĩu suy tư,buồn thương chua chát mà đằm thắm yêu thương3. Phong cách nghệ thuậtKết luậnNam Cao là nhà văn hiện thực lớn, một nhà nhân đạo chủ nghĩa lớnNam Cao có nhiều đóng góp quan trọng với việc hoàn thiện truyện ngắn, tiểu thuyết Việt Nam nửa đầu thế kỷ XXCủng cố, dặn dò Nắm những đặc điểm chính về cuộc đời và sự nghiệp sáng tác của Nam Cao Tìm đọc và tóm tắt một số tác phẩm của nhà văn Nam Cao Đọc, soạn bài “Phong cách ngôn ngữ báo chí” (tiếp theo)Thank you for listening!