Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 10 - Tiết 10: Cảm xúc mùa thu

Sở giáo dục và đào tạo ninh bình trường thpt nho quan bTiết: Lớp 10Bài dạyCảm xúc mùa thuĐỗ PHủNgười thiết kế: Phan Thị Kim DungNho Quan ngày 18/ 12/ 2007Cảm xúc mùa thu- Đỗ Phủ-I. Tìm hiểu tiểu dẫn1.Tác giả2. Hoàn cảnh sáng tácII. Đọc hiểu văn bảnIII. Luyện tập:Cảm xúc mùa thu- Đỗ Phủ -I. Tìm hiểu tiểu dẫn:Cảm xúc mùa thu- Đỗ Phủ -Cảm xúc mùa thu- Đỗ Phủ -I. Tìm hiểu tiểu dẫn: 1. Tác giả:- Đỗ Phủ (712- 770) tự là Tử Mĩ, quê ở huyện Củng tỉnh Hà Nam - Trung Quốc.- Gia đình: Có truyền thống Nho học và thơ ca - Con đường đời:- Sống ở thời kì loạn lạc.- Cuộc đời nghèo khổ, lưu lạc.- Chí lớn phò vua giúp nước nhưng không thành.- Sự nghiệp:- Phản ánh hiện thực sinh động chân thực "thi sử".- Chứa chan tình yêu con người, quê hương đất nước "thi thánh".Cảm xúc mùa thu- Đỗ Phủ -I. Tìm hiểu tiểu dẫn:1.Tác giả:2. Hoàn cảnh sáng tác:- Bài thơ được sáng tác 766 ở Quỳ Châu.II. Đọc- hiểu văn bản:Cảm xúc mùa thu- Đỗ Phủ -II. Đọc hiểu văn bản:1. Bốn câu đầu:Cảnh thu- Sương móc trắng xoá khiến rừng phong tiêu điều xơ xác - ở vùng núi Vu, kẽm Vu khí thu hiu hắt- Trên sông sóng vọt tung - Trên cửa ải, mây nặng nề sa xuống mặt đất âm uCảnh thu được miêu tả từ trên cao xuống, từ gần đến xa. Cảnh mang nét tượng trưng đẹp, hùng vĩ nhưng buồn.Điểm nhìn tâm trạng, tâm trạng mang nặng thế sự cuộc đời- Sương móc rừng phong khí thu hiu hắtxơ xác sóng vọt mây nặng nề đất âm uCảm xúc mùa thu- Đỗ Phủ - Rừng phong tín hiệu báo thu vềCảm xúc mùa thu- Đỗ Phủ -Sương móc làm rừng phong tiêu điềuCảm xúc mùa thuĐỗ PhủCảm xúc mùa thu - Đỗ Phủ -II. Đọc - hiểu văn bản:1. Bốn câu đầu:2. Bốn câu sau:Điểm nhìnNgoại cảnhTâm cảnh - Cúc nở hoa -Tuôn rơi nước mắt- Con thuyền lẻ loi- ước vọng được trở về quê- Tiếng chày đập áo- Nhớ quê da diết Tâm trạng vừa hoài cổ vừa thế sự, chứa chan tình đời, tình người sâu sắcCảm xúc mùa thu- Đỗ Phủ -Cảm xúc mùa thu- Đỗ Phủ -3. Tổng kết:a. Giá trị nội dung:- Cảnh thu đẹp nhưng buồn.- Tình thu: nỗi nhớ quê hương, lo âu cho đất nước và ngậm ngùi xót xa cho thân phận. b. Giá trị nghệ thuật:- Kết cấu chặt chẽ- Bút pháp tả cảnh ngụ tình- Ngôn ngữ thơ hàm xúc, cô đọng đa nghĩa ý tại ngôn ngoại, dùng quá khứ để nói hiện tại.Cảm xúc mùa thuĐỗ Phủ4. Luyện tập:Câu 1: Có ý kiến cho rằng: "Bài thơ tuy không miêu tả trực tiếp tình hình xã hội nhưng vẫn có ý nghĩa hiện thực rộng lớn" nêu ý kiến của anh (chị).Câu 2:" Cảm xúc mùa thu" của Đỗ Phủ là một bài thơ buồn. Theo anh (chị) cái buồn ở bài thơ này có bi luỵ không? Cảm xúc mùa thuĐỗ Phủ4. Luyện tập:Câu 3: Những quan hệ nào được nhấn mạnh trong bài thơ "Cảm xúc mùa thu" của Đỗ Phủ?Gợi ý:- Thơ Đường thường hay chú ý đồng nhất hoá con người và ngoại cảnh.- Quan hệ giữa con người với vũ trụ (điểm nhìn của tác giả) giữa các hiện tượng tự nhiên (mùa thu với núi non mây nước) quan hệ tương đồng (hoa cúc - lệ) quan hệ liên tưởng (con thuyền bị buộc với nhà thơ)