Bài giảng môn Hóa học Lớp 9 - Tiết 16: Phân bón hóa học

PHÂN BÓN HOÁ HỌC Phân bón hoá học có vai trò quan trọng trong nông nghiệp , vì vậy chúng ta cần phải biết : Nguồn dinh dưỡng thiết yếu của cây trồng là gì ? Bón nhữnh loại phân nào ? Cách dùng và ứng dụng của chúng ? A/ KHÁI NIỆM: P hân bón hoá học là những hoá chất có chứa các nguyên tố dinh dưỡng , được bón cho cây nhằm nâng cao năng suất mùa màng . CÓ 3 LOẠI PHÂN BÓN LÂN KALI ĐẠM I/ PHÂN ĐẠM:  Cung cấp nitơ hoá hợp cho cây dưới dạng ion nitrát NO - 3 và ion amoni NH 4 + .  Có tác dụng kich thích các quá trình sinh trưởng , làm tăng tỉ lệ của protein thực vật .  Giúp cho cây trồng phát triển nhanh , mạnh , cành lá xanh tươi cho nhiều hạt , nhiều củ và quả . Có 3 loại  Phân đạm amoni : Đó là các muối amoni : NH 4 CL, (NH 4 ) 2 SO 4, NH 4 NO 3, Các muối này được điều chế từ amoniac và axit tương ứng . 2NH 3 + H 2 SO 4  (NH 4 ) 2 SO 4 Muối amoni có khả năng làm cho đất chua thêm ( có pH <7), do đó chỉ thích hợp cho loại đất ít chua , hoặc đã được khử chua từ trước . Đó lá các muối nitrat : NaNO 3 , Ca(NO 3 ) 2 ,. Các muối này được điều chế từ axit nitic và cacbonat kim loại tương ứng . CaCO 3 + 2HNO 3  Ca(NO 3 ) 2 + CO 2 + H 2 O Phân đạm nitrat dùng thích hợp cho những vùng đất chua và mặn .  Phân đạm nitrat :  Urê : Là loại phân đạm tốt nhất hiện nay, có tỉ lệ % rất cao (46%) không làm thay đổi độ axít – bazơ của chất do đó thích hợp với nhiều loại đất trồng . Dùng bón lót , thúc hoặc phun trên lá . Ure,(NH 2 ) 2 CO là chất rắn màu trắng , tan tốt trong nước . ở nước ta hiện nay, Urê được sản xuất tại nhà máy phân đạm Bắc Giang , và nhà máy phân đam Phú Mỹ . II/PHÂN LÂN  Kích thích sự phát triển của bộ rễ , chống đổ ngã , và chịu hạn tốt .  Giúp cây đẻ nhiều chồi nhánh và ra hoa kết quả sớm . Vai trò :  Phân lân cung cấp Phốt pho cho cây dưới dạng ion photphat .  Loại phân bón này cần cho cây ở thời kì sinh trưởng .  Thúc đẩy các quá trình sinh hoá .  Trao đổi chất và trao đổi năng lượng trong cây . Có hai loại phân lân :  Supephotphat  Phân lân nung chảy 1.Supephotphat: Có 2 loại chính : ( Supepphophat đơn & Supephophat kép ) a) Supephotphat đơn : Chứa 14-20% P 2 O 5 , được sản xuất bằng cách cho bột quặng photphorit hoặc apatit tác dụng với axit đặc . Ca 3 (PO 4 ) 2 + 2H 2 SO 4(đặc) -> Ca(H 2 PO 4 ) 2 +2CaSO 4 Ở nước ta hiện nay, Supephotphat đơn được sản xuất tại nhà máy Supephotphat và Hoá Chất Lâm Thao , Phú Thọ . b) Supephôtphat kép : Chứa hàm lượng P 2 O 5 cao hơn (40-45%).Quá trình sản xuất suppephôtphát kép xảy ra  Gồm 2 giai đoạn : + điều chế axit phốtphoric Ca 3 (PO 4 ) 2 +3H 2 SO 4 2H 3 PO 4 +3CaSO 4 + cho axit photphoric tác dụng với phôtphorit hoặc apatit Ca 3 (PO) 2 + 4H 3 PO 4 3Ca(H 2 PO 4 ) 2 2.Phân lân nung chảy Thành phần chính của phân lân nung chảy là hỗn hợp phốtphat và silicat của canxi và Magie . Quy trình sản xuất : + Nung hỗn hợp quặng apatit , đá xà vân và than cốc ở nhiệt độ trên 1000 0 C Sản phẩm nóng chảy từ lò ra được làm nguội lạnh nhanh bằng nước , rồi sấy khô và nghiền thàng bột . III/ PHÂN KALI  Cung cấp cho cây trồng nguyên tố kali dưới dạng ion K + .  Thúc đẩy nhanh quá trình tạo ra các chất đường , bột , chất xơ , chất dầu .  Tăng cường sức chống rét , chống sâu bệnh và chịu hạn của cây . Đồng hoá vật chất của cây trồng TÁC DỤNG Tăng khả năng chống chọi của cây trồng Tăng phẩm chất nông sản tăng năng suất cây trồng Khái niệm : Là loại phân bón chứa đồng thời một số nguyên tố dinh dưỡng cơ bản . a/ Phân hỗn hợp Phân hỗn hợp chứa Nitơ , Photpho , Kali, được gọi chung là NPK. Là sản phẩm trộn lẫn các loại phận đơn tỷ lệ N: P:K khác nhau,tuỳ theo loại đất và cây trồng . Là hỗn hợp các chất được tạo ra đồng thời bằng tương tác hoá học của các chất . b/ phân phức hợp Là nguyên tố cần thiết cho cây trồng với số lượng rất ít . V/ PHÂN VI LƯỢNG VAI TRÒ Như những Vitamin cho thực vật Tăng khả năng kích thích quá trình sinh trưởng và trao đổi chất , tăng hiệu lực quang hợp , Cung cấp cho cây các nguyên tố như : B,Zn,Mn , Cu,Mo , Nguồn dinh dưỡng cuộc sống . the end 