Bài giảng môn Hình học lớp 7 - Tiết 37: Định lí pytago (Tiết 2)

abcaabcaabcaabcaabcaabcaabcaabcaa+ba+ba+bHai hỡnh vuoõng dieọn tớch baống nhau8 tam giaực vuoõng dieọn tớch baống nhau11) Bài toán 1:* Vẽ một tam giác vuông có các cạnh góc vuông bằng 3 cm và 4 cm. * Đo độ dài cạnh huyền và so sánh bình phương độ dài cạnh huyền với tổng bình phương độ dài 2 cạnh góc vuông. I/ Định lí PytagoTiết 37: Định lí pytago2Caựch veừ:- Veừ goực vuoõng - Treõn caực caùnh cuỷa goực vuoõng laỏy 2 ủieồm caựch ủổnh goực laàn lửụùt laứ 3cm; 4cm Noỏi 2 ủieồm vửứa veừ.4cm3cm5cm012345012345Dùng thước đo độ dài cạnh huyền rồi so sánh bình phương độ dài cạnh huyền với tổng bình phương độ dài 2 cạnh góc vuông. 32 + 42 =5 23Nhận xét : Bình phương độ dài cạnh huyền bằng tổng bình phương độ dài 2 cạnh góc vuông.Có kết luận gì về mối liên hệ giữa cạnh huyền và cạnh góc vuông. Còn cách nào khác để cũng rút ra nhận xét trên ??42) Bài toán 2: * Lấy giấy trắng cắt 8 tam giác vuông bằng nhau.* Trong mỗi tam giác vuông đó, ta gọi độ dài các cạnh góc vuông là a, b; độ dài cạnh huyền là c.* Cắt 2 hình vuông có cạnh bằng a + b.a) Đặt 4 tam giác vuông lên tấm bìa hình vuông thứ nhất như H121 SGK.b) Đặt 4 tam giác vuông còn lại lên tấm bìa hình vuông thứ hai như H122 SGK.baaaabbbccccbaaaabbbcc5bcabcabcabcaa) ẹaởt boỏn tam giaực vuoõng leõn taỏm bỡa hỡnh vuoõng nhử hỡnh 121. Phaàn bỡa khoõng bũ che laỏp laứ moọt hỡnh vuoõng coự caùnh baống c, tớnh dieọn tớch phaàn bỡa ủoự theo c.Hỡnh 121S(c) = c2 c26b) ẹaởt boỏn tam giaực vuoõng coứn laùi leõn taỏm bỡa hỡnh vuoõng thửự hai nhử hỡnh 122. Phaàn bỡa khoõng bũ che laỏp goàm hai hỡnh vuoõng coự caùnh laứ a vaứ b, tớnh dieọn tớch phaàn bỡa ủoự theo a vaứ b.baababcabcbaHỡnh 122 S = S(a) + S(b) = a2 + b2baa2 b2 7=b2a2+baccabacbabcbacabcabcabcc2aabb(h1)(h2) Qua ghép hình, các em có nhận xét gì về quan hệ giữa c2 và b2+a2??8baccabacbbacabcabcabcabcQua đo đạc, ghép hình các em có kết luận gì về quan hệ giữa ba cạnh của tam giác vuông.?aac2 = a2 + b252 = 32 + 424539c2 = a2 + b2 bcaCaùnh huyeànCaùnh goực vuoõngCaùnh goực vuoõng10ABC; Â = 900BC2 = AB2 + AC2GTKLĐịnh lý Pytago:Trong một tam giác vuông, bình phương của cạnh huyền bằng tổng các bình phương của 2 cạnh góc vuông.BAC11Tính độ dài x trên hình vẽ:ABC vuông tại B ta có:AC2 = AB2 + BC2 (ĐL Pytago)102 = x2 + 82100 = x2 + 64 x2 = 100 – 64 = 36 x = 6 ABCx810DEF11xEDF vuông tại D ta có:EF2 = DE2 + DF2 (ĐL Pytago) x2 = 12 + 12 x2 = 2 x = Như vậy trong một tam giác vuông khi biết độ dài 2 cạnh ta tính được độ dài cạnh còn lại.?312Nếu 1 tam giác biết bình phương độ dài một cạnh bằng tổng bình phương độ dài hai cạnh kia thì tam giác đó có vuông không??13B4cmAC5cm3cm BAC = 900 Tớnh vaứ so saựnh BC 2 vaứ AB2 + AC 2 ?BC2 = AB2 + AC2Vẽ ABC: AB = 3cm, AC = 4cm, BC = 5cm.Dùng thước đo góc để xác định số đo góc BAC.?4? Hãy cho biết một tam giác có các cạnh quan hệ với nhau như thế nào thì tam giác đó là tam giác vuông.14Nếu 1 tam giác có bình phương của 1 cạnh bằng tổng các bình phương của 2 cạnh kia thì tam giác đó là tam giác vuông.Định lí PyTaGo đảo II/ Định lí Pytago đảoABC; BC2 = AB2 + AC2Â = 900GTKLBAC153/ Luyện tập:Bài tập 1: Tìm độ dài x trên các hình H1 và H2 ( Hoạt động nhóm).21x2921x(H1)(H2)CBA ABC vuông tại A => BC2 = AB2 + AC2 ABC có BC2 = AB2 + AC2 => góc BAC= 900163/ Luyện tập:Bài tập 1: Tìm độ dài x trên các hình H1 và H2( hoạt động nhóm).x2921(H2)x2(H1)1Trên hình (H1): áp dụng định lí Pytago ta có:x2 = 22+ 12 = 5 => x = CBA ABC vuông tại A => BC2 = AB2 + AC2 ABC có BC2 = AB2 + AC2 => góc BAC= 900173/ Luyện tập:x2921(H2)x2(H1)1Trên hình (H2): áp dụng định lí Pytago ta có:292 = 212 + x2 => x2 = 292 - 212 = 400 => x = 20Bài tập 1: Tìm độ dài x trên các hình H1 và H2 (hoạt động nhóm).CBA ABC vuông tại A => BC2 = AB2 + AC2 ABC có BC2 = AB2 + AC2 => góc BAC= 90018a) Tam giác có độ dài ba cạnh là 6cm, 8cm, 10cm thì tam giác đó là tam giác vuông.  Đúngb) Tam giác có độ dài ba cạnh là a, b, c thỏa mãn a2 = b2 - c2 thì tam giác đó không phải là tam giác vuông. Saic) Tam giác có độ dài ba cạnh là 7m, 7m, 10m thì tam giác đó là tam giác vuông. SaiBài tập 2: đúng hay sai?19“Tam giaực MNP coự laứ tam giaực vuoõng hay khoõng neỏu coự MN = 8 , MP = 17 NP = 15 ? ”Baùn Nam ủaừ giaỷi baứi toaựn ủoự nhử sau:MN 2 + MP2 = 82 + 172 =64 + 289 = 353NP2 = 152 = 225Do 353  225 neõn MN2 + MP2  NP2Vaọy tam giaực MNP khoõng phaỷi laứ tam giaực vuoõng.Lụứi giaỷi treõn ủuựng hay sai ? Neỏu sai, haừy sửỷa laùi cho ủuựng.Baứi taọp 3MPN81715MN2 + NP2 = 82 + 152 = 64 + 225 = 289MP2 = 172 = 289 MN2 + NP2 = MP2Vaọy tam giaực MNP laứ tam giaực vuoõng taùi N.20 Baứi taọp 55/SGK-131Tớnh chieàu cao cuỷa bửực tửụứng (h.129) bieỏt raống chieàu daứi cuỷa thang laứ 4m vaứ chaõn thang caựch tửụứng laứ 1m. ABHỡnh 12941CHD bài 55: Chiều cao bức tường chính là độ dài cạnh của tam giác vuông21bài tập Trong các câu sau, câu nào đúng, câu nào sai ?Trong tam giác ABC ta có : BC 2 = AB 2 + AC 2 Cho ABC vuông tại A  AB 2 = BC 2 - AC 2 C. MNP có: MP 2 = MN 2 + NP 2 thì MNP vuông tại ND. DEF vuông tại D  EF 2 + ED 2 = DF 2 E. Tam giác có độ dài 3 cạnh là 2cm, 3cm, 4cm là tam giác vuông.ĐĐSSS22Tóm lại bài học hôm nay các em cần ghi nhớ những đơn vị kiến thức nào ?ABC ABC vuông tại A BC2 = AB2 + AC2Vận dụng định lí Py-ta-go để tính độ dài một cạnh của tamgiác vuông khi biết độ dài của hai cạnh kia.Vận dụng định lí Py-ta-go đảo để nhận biết một tam giác là tam giác vuông.Thế còn trong thực tế định lý Py-ta-go được vận dụng ra sao ?23Bài toán thực tế24Học mà chơi - Chơi mà học Đố vui 1: Đố các em chỉ dùng thước thẳng, làm thế nào mà kiểm tra được góc nền phòng học có vuông hay không ? 25Học mà chơi - Chơi mà học Đố vui 2: Trong lúc anh Nam dựng tủ cho đứng thẳng, tủ có bị vướng vào trần xe không ?21 dm7 dm20 dm26Gọi d là đường chéo của tủ, h là chiều cao của xeSuy ra d > h.Như vậy khi anh Nam dựng tủ cho đứng thẳng tủ bị vướng vào trần xe ! Ta thấy: d2=202+72= 449 => d= ( giả sử tủ vuông) h2 = 212 = 441 => h =h = 21d72027Còn trường hợp này thì sao ?2829* Học thuộc định lý Pitago thuận và đảo. * Làm bài tập 53; 54 ; 55 ; 56 SGK trang 131.Công việc ở nhà* Đọc mục “Có thể em chưa biết” SGK trang 132.30Giới thiệu về nhà toán học Pytago31Pytago sinh trưởng trong một gia đình quý tộc ở đảo Xa-mốt,Hy Lạp ven biển Ê-giê thuộc Địa Trung HảiÔng sống trong khoảng năm 570-500 tr.CNMột trong những công trình nổi tiếng của ông là hệ thức giữa độ dài các cạnh của một tam giác vuông, đó chính là định lý Pytago32