Bài giảng môn Hình học khối 11 tiết 9: Phép đồng dạng

Kiểm tra bài cũ:Em hãy nhắc lại các trường hợp đồng dạng của hai tam giác?Cho phép vị tự V(O,k): A A’, B B’, C C’. Hỏi tam giác ABC có đồng dạng với tam giác A’B’C’ không?Trả lời1. + Các góc bằng nhau. + Các cạnh tương ứng tỉ lệ. ABC đồng dạng A’B’C’phép đồng dạngtiết 9:Bài mới1. định nghĩa phép đồng dạngPhép biến hình F được gọi là phép đồng dạng tỉ số k (k > 0) nếu hai điểm M, N bất kỳ có ảnh là M’, N’ thì M’N’ = kMN.A’B’C’N’M’ABCNMPhép đồng dạng khác phép vị tự ở chỗ nào?Nhận xột:1. Phép dời hình là phép đồng dạng tỉ số2. Phép vị tự tỉ số k là phép đồng dạng tỉ số3. Thực hiện liên tiếp hai phép đồng dạng tỉ số k và tỉ số p ta được phép đồng dạng tỉ số Chứng minh các nhận xét 2 và 3 ?1k.pkPhép vị tự V(O,k): M M’, N N’thì M’N’ = kMN.Phép đồng dạng F tỉ số k biến M M’, N N’ thì M’N’ = kMN.aM’N’NMMNM’N’2. Giả sử V(O,k)(M) = M’, V(O,k)(N) = N’, ta có M’N’ = k MN Vậy V(O,k) là phép đồng dạng tỉ số k .3. Giả sử phép đồng dạng tỉ số k biến M, N lần lượt thành M’, N’ thỡ M’N’ = kMN Giả sử phép đồng dạng tỉ số p biến M’, N’ lần lượt thành M’’, N’’ thỡ M’’N’’ = pM’N’ = p.kMN Vậy phép đồng dạng tỉ số k.p biến M, N lần lượt thành M’’, N’’.Chứng minh các nhận xét 2 và 3Ví dụ:OICBA2. Tính chất của phép đồng dạng Phép đồng dạng tỉ số k:Biến ba điểm thẳng hàng thành ba điểm thẳng hàng và bảo toàn thứ tự giữa ba điểm ấy.Biến đường thẳng thành đường thẳng, biến tia thành tia, biến đoạn thẳng thành đoạn thẳng.Biến tam giác thành tam giác đồng dạng với nó, biến góc thành góc bằng nó.Biến đường tròn bán kính R thành đường tròn bán kính kR. Hãy chứng minh tính chất a)?Giả sử A, B, C là ba điểm thẳng hàng và AB + BC = AC. Phép đồng dạng tỉ số k biến: AB thành A’B’, BC thành B’C’, AC thành A’C’ nên ta có A’B’ = kAB, B’C’ = kBC, A’C’ = kAC. Do đó A’B’ + B’C’ = k(AB + BC) = kAC = A’C’ .(ĐPCM).Đặc biệt nếu B là trung điểm của AC thỡ B’ sẽ là trung điểm của A’C’ .Chứng minh tính chất a)Chú ý:a) Nếu một phép đồng dạng biến tam giác ABC thành tam giác A’B’C’ thỡ nó cũng biến trọng tâm, trực tâm, tâm các đường tròn nội tiếp, ngoại tiếp của tam giác ABC tương ứng thành trọng tâm, trực tâm, tâm các đường tròn nội tiếp, ngoại tiếp của tam giác A’B’C’ .b) Phép đồng dạng biến đa giác n cạnh thành đa giác n cạnh, biến đỉnh thành đỉnh, biến cạnh thành cạnh...ABCOHGA’B’C’O’G’H’3. Hỡnh đồng dạng Định nghĩa: Hai hỡnh được gọi là đồng dạng với nhau nếu có một phép đồng dạng biến hỡnh này thành hỡnh kia.Ví dụ:a)Tam giác ABC đồng dạng với tam giác A’B’C’ b) Hỡnh A đồng dạng với hỡnh COACBIBIACC’A’B’Hai đường tròn bất kỡ, hai hỡnh vuông bất kỡ có đồng dạng với nhau không? Vỡ sao?Hai đường tròn, hai hỡnh vuông bất kỡ luôn đồng dạng với nhau vỡ luôn tồn tại một phép đồng dạng biến: đường tròn này thành đường tròn kia, hỡnh vuông này thành hỡnh vuông kia. * Phép đồng dạng tỉ số R’/R biến (O,R) thành (O’,R’).* Phép đồng dạng tỉ số R/R’ biến (O’,R’) thành (O,R). * Phép đồng dạng tỉ số a’/a biến ABCD thành A’B’C’D’. * Phép đồng dạng tỉ số a/a’biến A’B’C’D’ thành ABCD .ABCDB’C’A’D’ORO’R’a’aTóm tắt bài học:Phép biến hình F được gọi là phép đồng dạng tỉ số k (k > 0) nếu hai điểm M, N bất kỳ có ảnh là M’, N’ thì M’N’ = kMN.+. Phép dời hình là phép đồng dạng tỉ số 1.+. Phép vị tự tỉ số k là phép đồng dạng tỉ số k+. Thực hiện liên tiếp hai phép đồng dạng tỉ số k và tỉ số p ta được phép đồng dạng tỉ số k.p. Nắm được các tính chất của phép đồng dạngLuyện tậpCâu 1: Hãy điền đúng (Đ), sai (S) vào các khẳng định sau:Phép đồng dạng biến đoạn thẳng thành đoạn thẳng bằng nó.Phép đồng dạng biến góc thành góc bằng nó.Luôn có phép đồng dạng biến đường tròn này thành đường tròn kia.Hai hỡnh chữ nhật bất kỳ luôn đồng dạng. Câu 2: Hãy điền vào chỗ trống:Khi k = 1 phép đồng dạng là phép Phép vị tự tỉ số k là phép đồng dạng tỉ số Phép đối xứng tâm là phép đồng dạng tỉ số Phép đồng dạng tỉ số k biến hỡnh A thành hỡnh B thỡ phép đồng dạng tỉ số biến hỡnh B thành hỡnh A.(S)(Đ)(Đ)(S)dời hình11/kkXin chân thành cảm ơn và kính chúc sức khoẻquý thầy cô cùng toàn thể các em