Bài giảng môn Địa lý - Bài 20: Hoạt động kinh tế của con người ở hoang mạc

NHIEÄT LIEÄT CHAØO MÖØNGCAÙC THAÀY CO GIAÙOVEÀ DÖÏ TIEÁT HOÏC HOÂM NAYBÀI GIẢNG MÔN ĐỊA LÍKIỂM TRA BÀI CŨEm hãy cho biết đặc điểm nổi bật của môi trường hoang mạc ?Quan sát các ảnh dưới đây:* Đặc điểm môi trường hoang mạc: - Khí hậu hết sức khô hạn, khắc nghiệt (Sự chênh lệch nhiệt độ giữa ngày và đêm rất lớn) - Thiếu nước  động, thực vật nghèo nàn - Dân cư: tập trung tại các ốc đảo.KIỂM TRA BÀI CŨQuan sát các ảnh dưới đây:Cho biết thực – động vật có đặc điểm gì để thích nghi với môi trường hoang mạc?SỰ THÍCH NGHI CỦA THỰC VẬTRút ngắn chu kì sinh trưởng, lá biến thành gai hay lá bọc sáp, dày bóng, thân thấp lùn, thân hình chai để dự trữ nước, bộ rễ dài và to, SỰ THÍCH NGHI CỦA ĐỘNG VẬT Bò sát sống vùi mình trong cát hoặc hốc đáChịu khát giỏi và đi xa, dự trữ mỡ trong bướu như lạc đà Vậy với những đặc điểm khắc nghiệt đó,vì sao con người vẫn có thể sống từ hàng ngàn năm nay ở một môi trường toàn cát, sỏi đá, mênh mông và khô hạn như hoang mạc? Con người đã và đang khai thác và chinh phục hoang mạc bằng cách nào?Cổ truyềnHiện đạiNguyên nhânBiện phápHM ngày càng mở rộngHĐ KINH TẾ HOẠT ĐỘNG KINH TẾ Ở HOANG MẠCho¹t ®éng kinh tÕ cña con ng­êi ë hoang m¹cBài 20:1, HOẠT ĐỘNG KINH TẾa, Hoạt động kinh tế cổ truyền- Kể tên những hoạt động kinh tế cổ truyền của các dân tộc sống trong hoang mạc?Chăn nuôi du mụcTrồng trọtVận chuyển hàng hóa xuyên qua hoang mạcQUAN SÁT CÁC ẢNH DƯỚI ĐÂY:ho¹t ®éng kinh tÕ cña con ng­êi ë hoang m¹cbài 20:- Trong các hoạt động kinh tế trên thì hoạt động nào là chủ yếu?- Chăn nuôi du mục:? Dựa vào những thông tin SGK em hãy cho biết kinh tế của môi trường hoang mạc có những hoạt động kinh tế nào?- Chăn nuôi du mục: vật nuôi chính là dê, cừu, lạc đàQUAN SÁT CÁC ẢNH DƯỚI ĐÂY:ho¹t ®éng kinh tÕ cña con ng­êi ë hoang m¹cbài 20:Cho biết thế nào là chăn nuôi du mục? Vật nuôi chính ở hoang mạc là gì?1, HOẠT ĐỘNG KINH TẾa, Hoạt động kinh tế cổ truyềnChăn nuôi du mục: vật nuôi chính là dê, cừu, lạc đàCác vật nuôi phổ biến là :dê,cừu, lạc đà,lừa,ngựa.. vừa thích nghi với KH khô hạn vừa cho thịt, sữa, da..rất cần cho cuộc sống người dân trong HM.- Chăn nuôi du mục: vật nuôi chính là dê, cừu, lạc đàQUAN SÁT CÁC ẢNH DƯỚI ĐÂY:ho¹t ®éng kinh tÕ cña con ng­êi ë hoang m¹cbài 20:1, HOẠT ĐỘNG KINH TẾa, Hoạt động kinh tế cổ truyềnChăn nuôi du mục: vật nuôi chính là dê, cừu, lạc đàCho biết hoạt động trồng trọt được tiến hành ở đâu? Những cây trồng chủ yếu là gì?Trång trät: trong c¸c èc ®¶o. C©y trång chÝnh: chµ lµ, cam chanh,lóa m¹ch,rau ®ËuVới tính chất khô hạn của khí hậu hoang mạc nên chỉ có thể trồng trọt được trong các ốc đảo.Nêu thuật ngữ ốc đảoỐc đảo là nơi có nguồn nước ngọt và các điều kiện thích hợp với sự sinh sống của các sinh vật cũng như con người trong hoang mạc.Tại sao lại trồng trọt được trong các ốc đảo?1, HOẠT ĐỘNG KINH TẾ- Chăn nuôi du mục: vật nuôi chính là dê,cừu,lạc đà..- Trồng trọt: trong các ốc đảo; cây trồng chính là chà là, cam, chanh, lúa mạch, rau, đậuho¹t ®éng kinh tÕ cña con ng­êi ë hoang m¹cbài 20:a, Hoạt động kinh tế cổ truyền1, HOẠT ĐỘNG KINH TẾ- Chăn nuôi du mục: vật nuôi chính là dê, cừu, lạc đà- Trồng trọt: trong các ốc đảo; cây trồng chính là chà là, cam, chanh, lúa mạch, rau, đậu- Buôn bán: dùng lạc đà vận chuyển hàng hóa xuyên các hoang mạcho¹t ®éng kinh tÕ cña con ng­êi ë hoang m¹cbài 20:Hàng hóa được vận chuyển qua hoang mạc bằng phương tiện gì?Việc vận chuyển hàng hóa qua hoang mạc có ý nghĩa như thế nào?a, Hoạt động kinh tế cổ truyền-> Nguyên nhân: Do thiếu nước1, HOẠT ĐỘNG KINH TẾ- Chăn nuôi: du mục; vật nuôi chính là dê, cừu, lạc đà- Trồng trọt: trong các ốc đảo; cây trồng chính là chà là, cam, chanh, lúa mạch, rau, đậu- Buôn bán: dùng lạc đà vận chuyển hàng hóa xuyên các hoang mạcho¹t ®éng kinh tÕ cña con ng­êi ë hoang m¹cbài 20:b, Hoạt động kinh tế hiện đạiHệ thống tưới nước tự động cải tạo hoang mạc thành đồng ruộng (Li-bi)Một khu khai thác dầu mỏ trong hoang mạc Xa- ha- ra (An- giê- ri)Quan sát các hình bênPhân tích vai trò của kỹ thuật khoan sâu trong việc làm biến đổi bộ mặt của hoang mạcTiến bộ kĩ thuật khoan sâu (Khoan sâuvào lòng đất)PHÁT HIỆN: Mỏ dầu khí lớn Mỏ khoáng sản Các túi nước ngầm Con người khai tháclàm biến đổibộ mặt hoang mạc- Khai thác nước ngầm, dầu mỏ, các khoáng sản khác.a, Hoạt động kinh tế cổ truyền-> Nguyên nhân: Do thiếu nướcKhai th¸c dÇu ë AngiªriKhai th¸c dÇu ë ArËp Xª-ótKhai th¸c dÇu trªn hoang m¹c1, HOẠT ĐỘNG KINH TẾa, Hoạt động kinh tế cổ truyền- Chăn nuôi: du mục; vật nuôi chính là dê, cừu, lạc đà- Trồng trọt: trong các ốc đảo; cây trồng chính là chà là, cam, chanh, lúa mạch, rau, đậu- Buôn bán: dùng lạc đà vận chuyển hàng hóa xuyên các hoang mạcho¹t ®éng kinh tÕ cña con ng­êi ë hoang m¹cbài 20:b, Hoạt động kinh tế hiện đạiKim tự tháp (Ai cập)Đoàn khách du lịch trên sa mạcKhai thác điện từ năng lượng Mặt TrờiSa mạc trắng Farafra (Ai Cập) Quan sát những hình trên cho biết ở hoang mạc còn có thể phát triển những ngành kinh tế nào nữa?- Phát triển du lịch, khai thác năng lượng Mặt Trời.- Khai thác nước ngầm, dầu mỏ, các khoáng sản khác.-> Nguyên nhân: Nhờ tiến bộ của khoa học kĩ thuật.-> Nguyên nhân:Do thiếu nước.Rừng Amazon bị tàn pháMột khu rừng đang bị hoang mạc hóa ở Địa Trung HảiBão cát tấn công thành phốCát lấn vào khu dân cưMột vùng đất ở rìa hoang mạc Sha-ha-ra bị cát lấn1, HOẠT ĐỘNG KINH TẾ- Chăn nuôi: du mục; vật nuôi chính là dê, cừu, lạc đà- Trồng trọt: trong các ốc đảo; cây trồng chính là chà là, cam, chanh, lúa mạch, rau, đậu- Buôn bán: dùng lạc đà vận chuyển hàng hóa xuyên các hoang mạcho¹t ®éng kinh tÕ cña con ng­êi ë hoang m¹cbài 20:- Phát triển du lịch, khai thác năng lượng Mặt Trời.- Khai thác nước ngầm, dầu mỏ, các khoáng sản khác.a, Hoạt động kinh tế cổ truyềnb, Hoạt động kinh tế hiện đại-> Nguyên nhân:Do thiếu nước.-> Nguyên nhân: Nhờ tiến bộ của khoa học kĩ thuật.Một khu rừng đang bị hoang mạc hóa ở Địa Trung HảiRừng Amazon bị tàn pháMột vùng đất ở rìa hoang mạc Sha-ha-ra bị cát lấn1, HOẠT ĐỘNG KINH TẾ- Chăn nuôi: du mục; vật nuôi chính là dê, cừu, lạc đà- Trồng trọt: trong các ốc đảo; cây trồng chính là chà là, cam, chanh, lúa mạch, rau, đậu- Buôn bán: dùng lạc đà vận chuyển hàng hóa xuyên các hoang mạcho¹t ®éng kinh tÕ cña con ng­êi ë hoang m¹c bài 20:- Phát triển du lịch, khai thác năng lượng Mặt Trời.- Khai thác nước ngầm, dầu mỏ, các khoáng sản khác.2, HOANG MẠC ĐANG NGÀY CÀNG MỞ RỘNGQuan sát những hình trên hãy:1, Nhận xét về sự thay đổi diện tích hoang mạc trên thế giới.2, Cho biết nguyên nhân của sự thay đổi đó?Bão cát tấn công thành phố- Nguyên nhân: Cát lấn, biến động của khí hậu toàn cầu và chủ yếu do tác động tiêu cực của con người.a, Hoạt động kinh tế cổ truyềnb, Hoạt động kinh tế hiện đại-> Nguyên nhân: Nhờ tiến bộ của khoa học kĩ thuật.-> Nguyên nhân:Do thiếu nước.Cát lấn vào khu dân cưBão cát tấn công thành phốBão cát tấn công thành phốCát lấn vào khu dân cưQuá trình hoang mạc hóa do cát lấnPhÇn ®Êt bÞ hoang m¹c hãaHoang m¹cQuá trình hoang mạc hóa do cát lấnGiãẢnh chụp từ trên cao đáy sông khô cạn ở sa mạc Sonoran, Mexico. Cây trơ lá ở hoang mạc Namibia.Đất ngày càng bị hoang mạc hoáQuá trình hoang mạc hóa do biến động của khí hậuCơn lốc lửa tại Alice Springs – Úc Quá trình hoang mạc hóa do tác động của con ngườiPhá rừng làm nương rãyMột khu rừng đang bị hoang mạc hóaKhai thác và sử dụng đất không hợp líChăn thả gia súcNêu một số ví dụ cho thấy những tác động của con người làm tăng diện tích hoang mạc trên thế giới.Một vùng đất bị ảnh hưởng bởi sa mạc hóa ở phía nam tỉnh Bình Thuận. Hơn 9.000.000 ha đất tại Việt Nam có nguy cơ biến thành hoang mạc Sa mạc hóa là một trong những loại hình thiên tai đang xảy ra ở Việt Nam và mức độ gây thiệt hại do hạn hán và sa mạc hóa được xếp hạng thứ 3, chỉ đứng sau lũ lụt và bão.Khai thac nước ngầmCải tạo hoang mạcTrồng rừngBảo vệ rừng1, HOẠT ĐỘNG KINH TẾ- Chăn nuôi: du mục; vật nuôi chính là dê, cừu, lạc đà- Trồng trọt: trong các ốc đảo; chà là, cam, chanh, lúa mạch- Buôn bán: vận chuyển hàng hóa xuyên các hoang mạcho¹t ®éng kinh tÕ cña con ng­êi ë hoang m¹c bài 20:- Phát triển du lịch, khai thác năng lượng Mặt Trời.- Khai thác nước ngầm, dầu mỏ, các khoáng sản khác.2, HOANG MẠC ĐANG NGÀY CÀNG MỞ RỘNG- Nguyên nhân: Cát lấn, biến động của khí hậu toàn cầu và chủ yếu do tác động tiêu cực của con người.a, Hoạt động kinh tế cổ truyềnb, Hoạt động kinh tế hiện đại-> Nguyên nhân: Nhờ tiến bộ của khoa học kĩ thuật.-> Nguyên nhân:Do thiếu nước.Hệ thống tưới nước tự động cải tạo hoang mạc thành đồng ruộng (Li-bi)Khu rừng chống nạn cát bay từ hoang mạc (Tây Bắc Trung Quốc)Quan sát các hình bên Ho¹t ®éng nhãm: 4 nhãm, mçi nhãm th¶o luËn trong 2phót Nêu một số biện pháp nhằm hạn chế sự phát triển của hoang mạc.- Biện pháp: cải tạo hoang mạc thành đất trồng, trồng rừng chắn cát, bảo vệ rừng, khai thác nước ngầmDï ®iÒu kiÖn tù nhiªn kh¾c nghiÖt nh­ng c­ d©n ë hoang m¹c vÉn biÕt sèng hoµ hîp víi thiªn nhiªn Lµng m¹c tËp trung kh¸ ®«ng ë hoang m¹cNhững b«ng hoa trªn hoang m¹c ë ócHoang m¹c G«biHoàn thành sơ đồ sauTheo nhóm (3 phút)HOẠT ĐỘNG KINH TẾ CỦA CON NGƯỜI Ở HOANG MẠCBài 20:1. HOẠT ĐỘNG KINH TẾ CỔ TRUYỀN CỦA CÁC DÂN TỘC SỐNG Ở HOANG MẠC LÀ Đốt rừng làm rẫy adSai roài!Ñuùng roài!bSai roài!cSai roài! Trồng trọt trên núi Săn bắn thú Chăn nuôi du mục2. Bộ mặt hoang mạc ngày nay đã khác xưa nhờ sự tiến bộ của: Kĩ thuật trồng rừng trên cát adSai roài!Ñuùng roài!bSai roài!cSai roài! Kĩ thuật khoan sâu Hoạt động du lịch Phương pháp làm mưa nhân tạo 3. Nguyên nhân nào khiến quá trình hoang mạc hóa diễn ra nhanh nhất?Tác động của con ngườiadSai roài!Ñuùng roài!bSai roài!cSai roài!Mùa khô kéo dài Biến động khí hậu Do cát lấn HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ :1) Học bài, trả lời câu hỏi SGK, làm bài tập bản đồ.2) Chuẩn bị bài mới :Đọc trước bài 21.Xác định vị trí môi trường đới lạnh trên bản đồ.Khí hậu môi trường đới lạnh có đặc điểm gì? So sánh với khí hậu hoang mạc.- Động- thực vật thích nghi với môi trường bằng cách nào? - Sưu tầm tư liệu, tranh ảnh về môi trường đới lạnh.TiÕt häc nµy®Õn ®©y lµ kÕt thócCaûm ôn caùc Thaày Coâ vaø caùc Em