Bài giảng môn Đại số lớp 7 - Tuần 3 - Cộng, trừ số hữu tỉ – quy tắc “chuyển vế”

Tuần 3 Ngày soạn 5/9/2011 CỘNG, TRỪ SỐ HỮU TỈ – QUY TẮC “CHUYỂN VẾ” Môn: Đại số 7. Thời lượng: 4 tiết I/ MỤC TIÊU: Sau khi học xong chủ đề, học sinh có khả năng: + Biết được cộng, trừ số hữu tỉ tương tự như cộng, trừ phân số. + Hiểu quy tắc “chuyển vế” trong tập hợp Q. + Có kĩ năng làm phép cộng, trừ số hữu tỉ nhanh và đúng, vận dụng kiến thức đã được học để giải quyết bài toán dưới dạng biểu thức và dưới dạng lời. II/ CÁC TÀI LIỆU HỖ TRỢ: + Sách giáo khoa Toán 7- , Sách bài tập Toán 7- ; + Các sách dùng để bồi dưỡng học sinh yếu, kém và phát triển cho học sinh khá giỏi. III/ NỘI DUNG: + Mọi số hữu tỉ đều viết được dưới dạng phân số với a, b Ỵ Z và b ≠ 0. + x và (-x) là hai số đối nhau. Ta có x + (- x) = 0, với mọi x Ỵ Q. + Với hai số hữu tỉ x = và y = (a, b, m Ỵ Z, m ≠ 0), ta có: x + y = + = x - y = -= + Trong quá trình thực hiện cộng hoặc trừ các số hữu tỉ, ta có thể viết các số hữu tỉ dưới dạng phân số có cùng mẫu số. + Quy tắc chuyển vế: Khi chuyển một số hạng từ vế này sang vế kia của một đẳng thức, ta phải đổi dấu số hạng đó. Với mọi x, y Ỵ Q : x + y = z Þ x = z – y. 1/ Tóm tắt lý thuyết: Tiết 1+2 Ho¹t ®éng cđa GV vµ HS Néi dung Ho¹t ®éng 1: KiĨm tra bµi cị (trong giê) Ho¹t ®éng 2: Giíi thiƯu bµi míi : H§TP 2.1: Nh¾c l¹i c¸c lý thuyÕt céng, trõ, nh©n, chia c¸c sè h÷u tû Gv: C¸c phÐp to¸n céng, trõ, nh©n, chia c¸c sè h÷u tû hoµn toµn gièng nh­ c¸c phÐp to¸n céng, trõ, nh©n, chia c¸c ph©n s«. (L­u ý: Khi lµm viƯc víi c¸c ph©n sè chung ta ph¶i chĩ ý ®­a vỊ ph©n sè tèi gi¶n vµ mÉu d­¬ng) Gv: §­a ra b¶ng phơ c¸c c«ng thøc céng, trõ, nh©n, chia c¸c sè h÷u tû Yªu cÇu HS nh×n vµo c«ng thøc ph¸t biĨu b»ng lêi HS: Ph¸t biĨu HS: NhËn xÐt GV: Cđng cè, sưa ch÷a bỉ xung vµ kÕt luËn - Cho c¸c vÝ dơ minh ho¹ cho lý thuyÕt. VÝ dơ . TÝnh ? a. + b. + - Nªu quy t¾c chuyĨn vÕ ®ỉi dÊu? HS: Khi chuyĨn mét sè h¹ng tõ vÕ nµy sang vÕ kia cđa mét ®¼ng thøc, ta ph¶i ®ỉi dÊu sè h¹ng ®ã - ¸p dơng thùc hiƯn bµi t×m x sau: GV: NhÊn m¹nh khi chuyĨn vÕ chung ta ph¶i ®ỉi dÊu ? Nh×n vµo c«ng thøc ph¸t biĨu quy t¾c nh©n, chia hai sè h÷u tû HS: Tr¶ lêi GV: Cđng cè, sưa ch÷a, bỉ xung vµ kÕt luËn Gọi HS lên bảng làm các bài tập Sau đó GV cho nhận xét ,chữa bài Cđng cè GV nh¾c l¹i c¸c lý thuyÕt NhÊn m¹nh c¸c kÜ n¨ng khi thùc hiƯn tÝnh to¸n víi c¸c sè h÷u tØ B¶ng phơ tr¾c nghiƯm lý thuyÕt vËn dơng I/ Céng, trõ hai sè h÷u tû : Víi (a,b Ỵ Z , m > 0) , ta cã : VD : a. += += b. += += II/ Quy t¾c chuyĨn vÕ : Khi chuyĨn mét sè h¹ng tõ vÕ nµy sang vÕ kia cđa mét ®¼ng thøc, ta ph¶i ®ỉi dÊu sè h¹ng ®ã. Víi mäi x,y,z Ỵ Q: x + y = z => x = z - y VD : T×m x biÕt Ta cã : => III/ Nh©n hai sè h÷u tû: Víi : , ta cã : VD : IV/ Chia hai sè h÷u tû : Víi : , ta cã : VD II.Bµi tËp: D¹ng 1:TÝnh Bµi 1: TÝnh gi¸ trÞ cđa biĨu thøc. ; Bµi 2: TÝnh nhanh. a/ b/ c/ d/ e/ TiÕt 3+4 Qu¸ tr×nh thùc hiƯn : 1/ ỉn ®Þnh líp : 2/ KiĨm tra bµi cị : HS1: Nªu quy t¾c céng c¸c sè h÷u tû vµ ch÷a bµi tËp a. - - b. +- c. -+ d. +-+- Gv Cđng cè, sưa ch÷a bỉ xung vµ kÕt luËn HS2: Làm bài tập , cả lớp cùng làm a. - - = ++= = b. +- = ++= c. -+ = - d. +-+- = 3/ Bµi míi : Ho¹t ®éng cđa GV vµ HS Néi dung D¹ng 1: Céng, trõ c¸c sè h÷u tØ Qu¸ tr×nh céng c¸c sè h÷u tû nh­ céng ph©n sè - Khi lµm viƯc víi c¸c ph©n sè chĩng ta ph¶i chĩ ý lµm viƯc víi c¸c ph©n sè tèi gi¶n vµ mÉu cđa chĩng ph¶i d­¬ng - Khi céng c¸c ph©n sè cïng mÉu chĩng ta céng c¸c tư vµ gi÷ nguyªn mÉu - Khi céng c¸c ph©n sè kh«ng cïng mÉu ta quy ®ång c¸c ph©n sè ®­a vỊ cïng mÉu vµ tiÕn hµnh céng b×nh th­êng - KÕt qu¶ t×m ®­ỵc chĩng ta nªn rĩt gän ®­a vỊ ph©n sè tèi gi¶n 2)§iỊn vµo « trèng + 3) Bµi tËp 3 Do tÝnh chÊt giao ho¸n vµ tÝnh chÊt kÕt hỵp cđa phÐp céng nªn ta thùc hiƯn ®­ỵc viƯc ®ỉi chç hoỈc nhãm c¸c ph©n sè l¹i theo ý ta muèn Mơc ®Ých cđa viƯc ®ỉi chç hoỈc nhãm c¸c ph©n sè giĩp ta thùc hiƯn nhanh h¬n v× nÕu ta ®i quy ®ång mÉu sè ta sÏ mÊt rÊt nhiỊu c«ng søc nÕu kÜ n¨ng kÐm chung ta sÏ lµm kh«ng hiƯu qu¶. D¹ng 2: T×m x Ph¸t biĨu quy t¾c chuyĨn vÕ ? Hs ph¸t biĨu T×m x biÕt : Cđng cè, sưa ch÷a bỉ xung vµ kÕt luËn. Cđng cè GV nh¾c l¹i c¸c lý thuyÕt NhÊn m¹nh c¸c kÜ n¨ng khi thùc hiƯn tÝnh to¸n víi c¸c sè h÷u tØ B¶ng phơ tr¾c nghiƯm lý thuyÕt vËn dơng D¹ng 1: Céng, trõ c¸c sè h÷u tØ 1) Thùc hiƯn phÐp tÝnh a. += += b. += +=0 c. += == 2)§iỊn vµo « trèng + -1 3) Bµi tËp 3 D¹ng 2: T×m x VËy x = 2/ Bài tập : Bài 4/ Tìm x, biết: x + ; b) ; c) ; d) ; e) ; f) ; g) Đáp số : a); b); c); d); e); f) ; g). Bài 5/ Thực hiện phép tính một cách thích hợp: a) b) . c) d) Đáp số : a) 6; b) ; c) ; d) Bài 6/ Điền số nguyên thích hợp vào ô vuông sau: a) ; b) ; Đáp số : a)số 0 hoặc số 1; b) số 1 hoặc số 2. Tiết 5+6 TiÕt 5+6 HAI ĐƯỜNG THẲNG VUÔNG GÓC Môn: Hình học 7. I/ MỤC TIÊU: Sau khi học xong chủ đề, học sinh có khả năng: + Hiểu được thế nào là hai đường thẳng vuông góc với nhau; công nhận tính chất “Có một và chỉ một đường thẳng đi qua M và vuông góc với a”. Hiểu được thế nào là đường trung trực của một đoạn thẳng. + Biết sử dụng thước thẳng, êke thành thạo. + Bước đầu tập suy luận để giải quyết một số bài toán hình có liên quan. Khơi dậy lòng say mê học Toán. II/ CÁC TÀI LIỆU HỖ TRỢ: + Sách giáo khoa và sách bài tập Toán 7- . + Một số sách bồi dưỡng cho học sinh yếu kém, phát triển cho học sinh khá giỏi. 1/ Tóm tắt lý thuyết: + Hai đường thẳng cắt nhau tạo thành các góc vuông là hai đường thẳng vuông góc. + Kí hiệu xx’ ^ yy’. (xem Hình 2.1) + Tính chất: “Có một và chỉ một đường thẳng đi qua M và vuông góc với a”. (xem hình 2.2) + Đường thẳng vuông góc tại trung điểm của đoạn thẳng thì đường thẳng đó được gọi là đường trung trực của đoạn thẳng ấy. (xem hình 2.3) III/ NỘI DUNG: 2/ Bài tập: Bài 1/ Cho biết hai đường thẳng aa’ và bb’ vuông góc với nhau tại O. Hãy chỉ ra câu sai trong các câu sau: aa’ ^ bb’ aa’ và bb’ không thể cắt nhau. aa’ là đường phân giác của góc bẹt bOb’. Đáp số: c) Bài 2/ Hãy chọn câu đúng trong các câu sau: Hai đường thẳng cắt nhau thì vuông góc. Hai đường thẳng vuông góc thì cắt nhau. Hai đường thẳng vuông góc thì trùng nhau. Ba câu a, b, c đều sai. Đáp số: b) Bài 3/ Cho hai đường thẳng xx’ và yy’ vuông góc với nhau tại O. Vẽ tia Om là phân giác của , và tia On là phân giác của . Tính số đo góc mOn. Đáp số: số đo góc mOn bằng 900. Bài 4/ Cho góc tOy = 900. Vẽ tia Oz nằm bên trong góc tOy (tức Oz là tia nằm giữa hai tia Ot và Oy). Bên ngoài góc tOy, vẽ tia Ox sao cho góc xOt bằng góc zOy. Tính số đo của góc xOz. Đáp số: số đo góc xOz bằng 900. Bài 5/ Cho xOy và yOt là hai góc kề bù. Vẽ tia Om là phân giác của góc xOy, vẽ tia On là phân giác của góc yOt. Tính số đo của góc mOn. Đáp số: số đo góc xOz bằng 900. Bài 6/ Trong góc tù AOB lần lượt vẽ các tia OC, OD sao cho OC ^ OA và OD ^ OB. So sánh và . Vẽ tia OM là tia phân giác của góc AOB. Xét xem tia OM có phải là tia phân giác của góc AOB không? Vì sao?