Bài giảng Luyện từ và câu Lớp 5 - Tuần 4: Từ nhiều nghĩa

Chào mừng quý thầy cô về dự giờ lớp 5A!M«n: luyÖn tõ vµ c©uKiểm tra bài cũ:Thế nào là từ đồng âm? Cho ví dụBài : Từ nhiều nghĩaBài: Từ nhiều nghĩaI.NhËn xÐt1.Tìm nghÜa ë cét B thÝch hîp víi mçi tõ ë cét Ac. Phần xương cứng màu trắng, mọc trên hàm, dùng để cắn, giữ và nhai thức ăn.b. Bộ phận ở hai bên đầu người và động vật dùng để nghe.a. Bộ phận nhô lên ở giữa mặt người hoặc động vật có xương sống, dùng để thở và ngửi.B Tai MũiA RăngPhần xương cứng màu trắng, mọc trên hàm, dùng để cắn, giữ và nhai thức ăn.Bộ phận nhô lên ở giữa mặt người hoặc động vật có xương sống, dùng để thở và ngửi.Bộ phận ở hai bên đầu người và động vật dùng để nghe.RăngTaiMũiNghĩa gốc Bài: Từ nhiều nghĩaI.NhËn xÐt2. Nghĩa của các từ in đậm trong khổ thơ sau có gì khác nghĩa của chúng ở bài tập 1?Răng của chiếc càoLàm sao nhai được ?Mũi thuyền rẽ nướcThì ngửi cái gì ?Cái ấm không ngheSao tai lại mọc ?Răng của chiếc càoLàm sao nhai được ?Mũi thuyền rẽ nướcThì ngửi cái gì ?Cái ấm không ngheSao tai lại mọc ?Nghĩa gốc Nghĩa chuyểnBài:Từ nhiều nghĩaI.NhËn xÐt3. Nghĩa của các từ răng, mũi, tai ở bài 1 và bài 2 có gì giống nhau?- Răng: đều chỉ vật nhọn, sắc, sắp đều nhau thành hàng.- Mũi : cùng chỉ bộ phận có đầu nhọn nhô ra phía trước.- Tai : cùng chỉ bộ phận mọc ở hai bên.Bài tập1Bài tập 2Giống nhau: Từ nhiều nghĩa là từ có một nghĩa gốc và một hay một số nghĩa chuyển.Thế nào là từ nhiều nghĩa ?Bài : Từ nhiều nghĩa Luyện từ và câuNghĩa gốc là nghĩa thực ( nghĩa chính) của từ Em hiểu thế nào là nghĩa gốc của từ ?Luyện từ và câu Bài:Từ nhiều nghĩa Em hiểu thế nào là nghĩa chuyển ?Nghĩa chuyển là nghĩa của từ được suy ra từ nghĩa gốc. Bài : Từ nhiều nghĩa Luyện từ và câuGhi nhớ:- Từ nhiều nghĩa là từ có một nghĩa gốc và một hay một số nghĩa chuyển.Bài : Từ nhiều nghĩa- Các nghĩa của từ nhiều nghĩa bao giờ cũng có mối liên hệ với nhau.Luyện tập:Bài: Từ nhiều nghĩaBài 1: Trong những câu nào, các từ mắt, chân, đầu mang nghĩa gốc và trong những câu nào, chúng mang nghĩa chuyển?a) Mắt - Đôi mắt của bé mở to.- Quả na mở mắt.b) Chân- Lòng ta vẫn vững như kiềng ba chân. - Bé đau chân.c) Đầu- Khi viết em đừng ngoẹo đầu.- Nước suối đầu nguồn rất trong.Luyện tập:Bài :Từ nhiều nghĩaBài 1: Trong những câu nào, các từ mắt, chân, đầu mang nghĩa gốc và trong những câu nào, chúng mang nghĩa chuyển?a) Mắt - Đôi mắt của bé mở to.- Quả na mở mắt.b) Chân- Lòng ta vẫn vững như kiềng ba chân. - Bé đau chân.c) Đầu- Khi viết em đừng ngoẹo đầu.- Nước suối đầu nguồn rất trong.(Nghĩa gốc)(Nghĩa chuyển)Luyện tập:Bài: Từ nhiều nghĩaBài 1: Trong những câu nào, các từ mắt, chân, đầu mang nghĩa gốc và trong những câu nào, chúng mang nghĩa chuyển?a) Mắt - Đôi mắt của bé mở to.- Quả na mở mắt.b) Chân- Lòng ta vẫn vững như kiềng ba chân. - Bé đau chân.c) Đầu- Khi viết em đừng ngoẹo đầu.- Nước suối đầu nguồn rất trong.(Nghĩa gốc)(Nghĩa gốc)(Nghĩa chuyển)(Nghĩa chuyển)Luyện tập:Bài :Từ nhiều nghĩaBài 1: Trong những câu nào, các từ mắt, chân, đầu mang nghĩa gốc và trong những câu nào, chúng mang nghĩa chuyển?a) Mắt - Đôi mắt của bé mở to.- Quả na mở mắt.b) Chân- Lòng ta vẫn vững như kiềng ba chân. - Bé đau chân.c) Đầu- Khi viết em đừng ngoẹo đầu.- Nước suối đầu nguồn rất trong.(Nghĩa gốc)(Nghĩa gốc)(Nghĩa gốc)(Nghĩa chuyển)(Nghĩa chuyển)(Nghĩa chuyển)Luyện tập:Bài :Từ nhiều nghĩa Bài 2: Các từ chỉ bộ phận cơ thể người và động vật thường là từ nhiều nghĩa. Hãy tìm một số ví dụ về sự chuyển nghĩa của những từ sau: lưỡi, miệng, cổ, tay, lưngLuyện tập:Bài :Từ nhiều nghĩa Bài 2: Lưỡi: lưỡi liềm, lưỡi hái, lưỡi dao, lưỡi cày, lưỡi lê, lưỡi trai, lưỡi búa, lưỡi rìu .. .Luyện tập:Bài :Từ nhiều nghĩa Bài 2: Lưỡi: lưỡi liềm, lưỡi hái, lưỡi dao, lưỡi cày, lưỡi lê, lưỡi trai, lưỡi búa, lưỡi rìu .. .Miệng: Miệng bát, miệng ly, miệng giếng, miệng bình, miệng chai, miệng núi lửa...Luyện tập:Bài :Từ nhiều nghĩa Bài 2: Lưỡi:lưỡi liềm, lưỡi hái, lưỡi dao, lưỡi cày, lưỡi lê, lưỡi trai, lưỡi búa, lưỡi rìu .. .Miệng: Miệng bát, miệng ly, miệng giếng, miệng bình, miệng chai, miệng núi lửa...Cổ: cổ chai, cổ lọ, cổ bình, cổ tay, cổ chân, cổ áo...Luyện tập:Bài :Từ nhiều nghĩa Bài 2: Lưỡi:lưỡi liềm, lưỡi hái, lưỡi dao, lưỡi cày, lưỡi lê, lưỡi trai, lưỡi búa, lưỡi rìu .. .Miệng: Miệng bát, miệng ly, miệng giếng, miệng bình, miệng chai, miệng núi lửa...Cổ:cổ chai, cổ lọ, cổ bình, cổ tay, cổ chân, cổ áo...Tay: tay áo, tay nghề, tay quay, tay đua ,tay vợt...Luyện tập:Bài :Từ nhiều nghĩa Bài 2: Lưỡi:lưỡi liềm, lưỡi hái, lưỡi dao, lưỡi cày, lưỡi lê, lưỡi trai, lưỡi búa, lưỡi rìu .. .Miệng:Miệng bát, miệng ly, miệng giếng, miệng bình, miệng chai, miệng núi lửa...Cổ:cổ chai, cổ lọ, cổ bình, cổ tay, cổ chân, cổ áo...Tay:: tay áo, tay nghề, tay quay, tay đua...Lưng: lưng áo,lưng núi , lưng ghế, Đố vui : Trong những câu nào, từ “da” mang nghĩa gốc và trong những câu nào, chúng mang nghĩa chuyển ?1) Bé An có nước da trắng hồng.2) Có nhiều em bé đã bị nhiễm chất độc màu da cam.nghĩa gốc nghĩa chuyểnLuyện từ và câuBài :Từ nhiều nghĩa Có mặt mà chẳng có mồmRâu ria ba sợi chạy vòng chạy vo.( Là cái gì ?)Mặt đồng hồĐố vui Có mặt mà chẳng có mồmRâu ria ba sợi chạy vòng chạy vo.( Là cái gì ?)Mặt đồng hồĐố vuiIV. Củng cố, dặn dò:Bài :Từ nhiều nghĩa Luyện từ và câuThế nào là từ nhiều nghĩa?Các nghĩa của từ nhiều nghĩa có mối mối hệ như thế nào?Về nhà học thuộc ghi nhớ và chuẩn bị bài: “Luyện tập về từ nhiều nghĩa”. Đọc và tìm hiểu bài ở SGK/73.Giờ học đã hếtChúc các em học sinh chăm ngoan và học giỏi. XIN CHÀO TẠM BiỆT QUÝ THẦY CÔ