Bài giảng lớp 9 môn Toán học - Tiết 40: Giải bài toán bằng cách lập hệ phương trình (tiếp)

Kiểm tra bài cũQuy tắc thế: * Từ một phương trình đã cho,ta biểu diễn một ẩn theo ẩn kia rồi thế vào phương trình thứ hai để được một phương trình mới (chỉ còn một ẩn)* Dùng phương trình mới để thay thế cho phương trình thứ hai trong hệ.Hãy nêu quy tắc thế và  cộng đại số. Nhắc lại các bước giải bài toán bằng cách lập phương trìnhQuy tắc cộng:* Cộng hay trừ từng vế của hệ phương trình đã cho để được một phương trình mới* Dùng phương trình mới thay thế cho một trong hai phương trình (và giữ nguyên phương trình kia)Các bước giải bài toán bằng cách lập phương trìnhBước 1: lập phương trình.- chọn ẩn và đặt điều kiện thích hợp cho ẩn số - biểu diễn các đại lượng chưa biết qua ẩn và qua đại lượng đã biết.-lập phương trình biểu thị mối quan hệ giữa các đại lượng.Bước 2: giải phương trìnhBước 3: trả lời : kiểm tra xem trong các nghiệm của phương trình, nghiệm nào thoả mãn điều kiện của ẩn ,nghiệm nào không, rồi kết luậnTương tự như giải bài toán bằng cách lập phương trình , hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu thêm một thể loại toán nữa đó là “ GIẢI BÀI TOÁN BẰNG CÁCH LẬP HỆ PHƯƠNG TRÌNH”.Tiết 40 GIẢI BÀI TOÁN BẰNG CÁCH LẬP HỆ PHƯƠNG TRÌNH VÍ DỤ 1: Tìm số tự nhiên có hai chữ số biết rằng hai lần chữ số hàng đơn vị lớn hơn chữ số hàng trục một đơn vị, và nếu viết hai chữ số ấy theo thứ tự ngược lại thì được một số mới (có hai chữ số ) bé hơn số cũ 27 đơn vị.Trong số này có chữ số nào bằng không hay không? vì sao?Khi viết số đó theo thứ tự ngược lại ta được số có hai chữ số bé hơn số cũ 27 dơn vị . Do đó trong số này không có chữ số nào bằng 0Tiết 40 GIẢI BÀI TOÁN BẰNG CÁCH LẬP HỆ PHƯƠNG TRÌNH VÍ DỤ 1:Gọi chữ số chục là x, chữ số hàng đơn vị là yVậy điều kiện của x và y là gì? số cần tìm là bao nhiêu? (Biểu thức biểu thị số cần tìm)Khi viết số đó theo thứ tựngược lại, ta được sốnào? ( Biểu thức biểu thị)Khi viết số đó theo thứ tựngược lại, ta được số10y+xTheo điều kiện đầu ta suyra được điều gì?số cần tìm là 10x+y(y N,00Thời gian xe tải đã đi là1+ giờ (tức giờ)Tiết 40 GIẢI BÀI TOÁN BẰNG CÁCH LẬP HỆ PHƯƠNG TRÌNH?3: lập phương trình biểu thịgiả thiết : Mỗi giờ xe, khách đinhanh hơn xe tải 13kmVì mỗi giờ xe khách đi nhanhhơn xe tải 13km nên, ta có phương trình y-x=13 ?4:Viết các biểu thức biểu thịquãng đường mỗi xe đi được,tính đến khi hai xe gặp nhau Quãng đường xe tải điđược là x (km)Quãng đường xe khách điđược là y (km)Viết phương trình biểu thịquãng đường từ TP. Hồ ChíMinh đến TP. Cần Thơ Tiết 40 GIẢI BÀI TOÁN BẰNG CÁCH LẬP HỆ PHƯƠNG TRÌNHGiải hệ phương trình trên rồi trả lời bài toánVì quãng đường TPHCM-Cần Thơ dài 189km nên ta có Phương Trình Do đó ta có hệ phương trìnhNghiệm của hệ có thoả mãnđiều kiện đề bài hay không?Giải hệ phương trình tađược Vậy vận tốc của mỗi xe làbao nhiêu?Ta lập được hệ phương trình nào cho bài toán?( ™ )Tiết 40 GIẢI BÀI TOÁN BẰNG CÁCH LẬP HỆ PHƯƠNG TRÌNHVậy Vận tốc xe tải 36 km/h, vận tốc xe khách 49 km/h * Em hãy nêu các bước giải bài toán bằng cách lập hệ phương trình?CÁC BƯỚC GIẢI BÀI TOÁN BẰNG CÁCH LẬP HỆ PHƯƠNG TRÌNHBước 1: lập hệ phương trình.- chọ ẩn và đặt điều kiện thích hợp cho ẩn số - biểu diễn các đại lượng chưa biết qua ẩn và qua đại lượng đã biết.-lập hệ phương trình biểu thị mối quan hệ giữa các đại lượng.Bước 2: giải hệ phương trìnhBước 3: trả lời : kiểm tra xem trong các nghiệm của hệ phương trình, nghiệm nào thoả mãn điều kiện của ẩn ,nghiệm nào không, rồi kết luậnBài toán cổTiết 40 GIẢI BÀI TOÁN BẰNG CÁCH LẬP PHƯƠNG TRÌNHBài 29. Bài toán cổQuýt, cam mười bảy quả tươiĐem chia cho một trăm người cùng vui.Chia ba mỗi quả quýt rồiCòn cam mỗi quả chia mười vừa xinh.Trăm người, trăm miếng ngọt lành Quýt, cam mỗi loại tính rành cho ra.Tiết 40 GIẢI BÀI TOÁN BẰNG CÁCH LẬP PHƯƠNG TRÌNHBài toán trên cho biết :Cam và quýt 17 (quả)Em hãy cho biết bài toán trên cho biết điều gì?Nếu chia mỗi quả quýt thành 3 miếng, mỗi quả cam thành 10 miếng và chia đều cho 100 nguời thì mỗi người được 1 miếngBài toán yêu cầu ta tìm cái gì?Bài toán yêu cầu ta tìm số quả cam và số quả quýt.?Tiết 40 GIẢI BÀI TOÁN BẰNG CÁCH LẬP PHƯƠNG TRÌNHGọi x là số quả cam , y là số quả quýt. Điều kiện của x,y là gì?ĐK : x,y nguyên dương,x < 17,y < 17. Tổng hai loại là 17 quả. em hãy lập phương trình biểu thị mối liên hệ giữa x và y?Theo đề bài, ta cóx+y=17 (1)Em hãy cho biết có bao nhiêu miếng cam? Bao nhiêu miếng quýt?số miếng cam là: 10x (miếng)10x+3y=100 (2)số miếng quýt là: 3y (miếng)Em hãy viết phương trình biểu thị mối quan hệ gữa số miếng cam và số miếng quýt?Theo đề ta có phương trìnhTiết 40 GIẢI BÀI TOÁN BẰNG CÁCH LẬP PHƯƠNG TRÌNHtừ (1) và (2) ta có hệ phương trìnhQua đây em hãy cho biết hệ phương trình của bài toán là gì?Giả hệ phương trình trên rồi trả lời bài toán.Giả hệ phương trình trên, ta được Vậy số cam và quýt lầnlượt là 7 quả và 10 quả HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀxem lại ba bài toán đã giai ở trong bài họclàm các bài tập 28;30 (sgk)Chuẩn bị trước bài 6Tiết học hôm nay đến đây kết thúcchúc các em khoẻ học tập tốt.