Bài giảng lớp 9 môn học Hình học - Tiết 54 : Đơn thức đồng dạng

TRƯỜNG THCS TRIỆU THUẬNTIẾT 54 : Đơn thức Đồng DạngPHềNG GDDT HUYỆN TRIỆU PHONGGV: TRẦN THỊ THUỶKIỂM TRA BÀI CŨ1)Thế nào đơn thức?Lấy vớ dụ về đơn thức bậc 4 cú biến x; y; z? a)Viết 3 đơn thức cú cựng phần biến với đơn thức trờn? b)Viết 3 đơn thức khỏc phần biến với đơn thức trờn?Vớ dụ:?. Quan sát các đơn thức ở nhóm a, Em có nhận xét gì về phần biến và phần hệ số ?+ Có phần hệ số khác 0+ Có cùng phần biếnb); -2x yz ;212xy 2 3xyza)-2xy z;212xy z2 2Cho đơn thức : 3xyzCỏc dơn thức ở nhúm a) :đơn thức đồng dạng1.Đơn thức đồng dạngĐịnh nghĩa: Hai đơn thức đồng dạng là hai đơn thức:+ Có phần hệ số khác 0 + Cú cựng phần biếnThế nào là hai đơn thức đồng dạng?Lấy vớ dụ về cỏc đơn thức đồng dạng?b. Ví dụ:5a b c -0,25a bc ;223a b c ;23233Là những đơn thức đồng dạngCỏc số khỏc 0 cú phải là cỏc đơn thức đồng dạng khụng ?Chỳ ý: Cỏc số khỏc 0 cú phải là cỏc đơn thức đồng dạng 0,9xy 0,9xy 22 và là hai đơn thức khụng đồng dạngCỏc đơn thức 3; -2 cú phải là cỏc đơn thức đồng dạng khụng? 0,9xy 2 0,9xy 2Ai đỳng ? Khi thảo luận nhúm bạn Sơn núi:“ và là hai đơn thức đồng dạng ”Bạn Phỳc núi : “ Hai đơn thức trờn khụng đồng dạng”. í kiến của em? 2 0,9x y 20,9 xyđơn thức đồng dạngTiết 541.Đơn thức đồng dạng Định nghĩa : Hai đơn thức đồng dạng là hai đơn thức cú : + hệ số khỏc 0 + cựng phần biến Chỳ ýCỏc số khỏc 0 được coi là cỏc đơn thức đồng dạngBài tập: Xếp các đơn thức sau thành nhóm các đơn thức đồng dạngNhúm 1:12xy 2 x y ;_53_2Nhúm 2:2xy 2 x y ;_2Nhúm 3:37 ;đơn thức đồng dạngTiết 541.Đơn thức đồng dạng+ Có phần hệ số khác 0+ Có cùng phần biếnĐịnh nghĩa: Hai đơn thức đồng dạng là hai đơn thức: Chú ýCác số khác 0 được coi là các đơn thức đồng dạngThì A = ? B = ?Cho: 2A = 2x yB = x y2 Nếu đặt=2.7. 55+7 . 55 2 2 A +B=(2+1).7. 55 2 =3.7 .55 2 2.x. y+x y 2 2 =3.x y 2 = (2+1)x y 2 Dựa vào tính chất phân phối của phép nhân đối với phép cộng. Hãy tính A+B.Bằng cách tương tự như trên hãy tính :Đơn thức là tổng của hai đơn thức vàđơn thức đồng dạngTiết 541.Đơn thức đồng dạng+ Có phần hệ số khác 0+ Có cùng phần biếnĐịnh nghĩa: Hai đơn thức đồng dạng là hai đơn thức: Các số khác 0 được coi là các đơn thức đồng dạngQua hai ví dụ trên, muốn cộng hay trừ hai đơn thức đồng dạng ta làm như thế nào ?+ Cộng (trừ) các hệ số+ Giữ nguyên phần biến2.Cộng, trừ các đơn thức đồng dạnga. Quy tắc: Để cộng hay trừ các đơn thức đồng dạng ta làm như sau:Chú ýVớ dụ:= (2+1)x y 2 =3.x y 2 Tương tự hóy tớnh? 2 =(4 - 6)xy 2 4xy - 6xy2 2xy = -Tiết 54đơn thức đồng dạng1.Đơn thức đồng dạng+ Có cùng phần biến Chú ýCác số khác 0 được coi là các đơn thức đồng dạng Quy tắc: Để cộng hay trừ các đơn thức đồng dạng ta làm như sau:Định nghĩa: Hai đơn thức đồng dạng là hai đơn thức:+ Có phần hệ số khác 02.Cộng, trừ các đơn thức đồng dạngÁp dụng:* Tính tổng của các đơn thức sau:+ Cộng (trừ) các hệ số+ Giữ nguyên phần biếnx y + 5xy +(-7xy )3 3 3 = - xy 3 =[1 + 5 +(-7)]xy 3 Bài tập : Tính giá trị biểu thức sau:Tại x = 1; y = -1Cỏch 1: Thay x = 1; y = 1vào biểu thức ta cú:= 1. (-1) + 6.1.(-1) - 1.(-1)2 2 2 X y + 6x y - xy2 2 2 = 1. (-1) + 6.1.(-1) - 1.1= (-1) - 6 - 1= - 8Cỏch 2: Ta cú: X y + 6x y – xy 2 2 2 =(1 + 6)x y – xy 2 2 =Thay x = 1; y = -1vào biểu thức 7x y – xy ta cú:7.1 .(-1) – 1.(-1) 2 2 =-7 – 1 -8 =2H. xy – 3xy + 5xy 2ấ. 3xy - (-3)xy2Ư. 5xy - +xyV. 2x+3x - 21 2 x29 2 x2 =17 3 xy =1 2 2X2U. -6xy - 6xyN. + x 221 2 2X1 2 x2=-12xy2== 3xy6xy2=Ă.7x y + (– 7)x y L. + ( )23231 5 2X1 5 2X= 02 5 2X = -3xy6xy21 2 x29 2 x2 0-12xy217xy 3 2 5 2XLấVĂNHƯU 1xy 3 Nhà sử học Lờ Văn Hưu Ngày cập nhật: 30/12/2005 09:38 Lờ Văn Hưu người làng Phủ Lý, huyện Đụng Sơn, tỉnh Thanh Húa (nay thuộc xó Triệu Trung, huyện Thiệu Húa, tỉnh Thanh Húa).Theo lời cỏc cố lóo địa phương thỡ đất Triệu Trung xưa kia vốn là trang trại của vị tổ khai sỏng dũng họ Lờ - quan Trấn quốc bộc xạ Lờ Lương thời Đinh Tiờn Hoàng, đến nay tớnh ra đó được hơn 20 đời. Lờ Văn Hưu là ụng tổ thứ bảy của dũng họ này. Cuốn Lờ thị gia phả hiện cũn được bảo tồn, ghi ụng sinh năm Canh Dần (1230) là người khụi ngụ tuấn tỳ, tư chất rất sỏng suốt, thụng minh. Vào năm Đinh Mựi, Lờ Văn Hưu thi đỗ Bảng nhón. Đõy là khoa thi đầu tiờn ở Việt Nam cú đặt danh hiệu tam khụi (ba người đỗ đầu: Trạng nguyờn, Bảng nhón, Thỏm hoa). Năm ấy, ụng vừa trũn 18 tuổi. Sau khi thi đỗ, ụng được giữ chức Kiểm phỏp quan (chức quan trụng coi việc hỡnh luật), rồi Binh bộ Thượng thư, rồi Hàn lõm viện học sĩ kiờm Quốc sử Viện giỏm tu. ễng cũng là thầy học của Thượng tướng Trần Quang Khải, một trong những danh tướng của cuộc khỏng chiến chống Nguyờn - Mụng. Trong thời gian làm việc ở Quốc sử viện, vào năm 1272, ụng đó hoàn thành việc biờn soạn bộ Đại Việt sử ký - bộ quốc sử đầu tiờn của Việt Nam, ghi lại những sự việc quan trọng chủ yếu trong một thời gian lịch sử dài gần 15 thế kỷ, từ Triệu Vũ đế (tức Triệu Đà 207-136 trước Cụng nguyờn) cho tới Lý Chiờu Hoàng (1224-1225), tất cả gồm 30 quyển, được Trần Thỏnh Tụng xuống chiếu ban khen. Tuy nhiờn, bộ sỏch quý này cho tới ngày nay khụng cũn, nhưng vẫn cú thể thấy được thấp thoỏng búng dỏng bộ quốc sử đầu tiờn này trong Đại Việt sử ký toàn thư. Ngụ Sĩ Liờn, sử thần đời Lờ, chớnh là người khởi đầu việc biờn soạn Đại Việt sử ký toàn thư, tuy vậy ụng này đó căn cứ vào Đại Việt sử ký của Lờ Văn Hưu, tiếp đú là Đại Việt sử ký tục biờn của Phan Phu Tiờn để biờn soạn ra những phần liờn quan. Ngay trong bài tựa Đại Việt sử ký ngoại kỷ toàn thư, Ngụ Sĩ Liờn đó viết: “Văn Hưu là người chộp sử giỏi đời Trần, Phu Tiờn là bậc cổ lóo của thỏnh triều ta, đều võng chiếu biờn soạn lịch sử nước nhà, tỡm khắp cỏc tài liệu cũn sút lại, tập hợp thành sỏch để cho người xem đời sau khụng cú gỡ phải tiếc nữa, thế là được rồi”. Trong Đại Việt sử ký toàn thư hiện đang lưu hành vẫn cũn cú 29 đoạn ghi rừ là lời văn của Lờ Văn Hưu với mấy chữ “Lờ Văn Hưu viết”. Qua những trớch đoạn đú, cú thể thấy được phần nào khuynh hướng cũng như sắc thỏi ngọn bỳt chộp sử của ụng. Chẳng hạn, để trõn trọng cụng lao đỏnh giặc giữ nước của tổ tiờn, ụng Lờ Văn Hưu đó nhận định về cuộc khởi nghĩa của Hai Bà Trưng với những lời lẽ rất mực hào hựng: “Trưng Trắc Trưng Nhị... hụ một tiếng mà cỏc quận Cửu Chõu, Nhật Nam, Hợp Phố cựng sỏu mươi nhăm thành ở Lĩnh Ngoại đềuhưởng ứng, việc dựng nước xưng vương dễ như trở bàn tay...”. ễng cũn ca tụng Ngụ Quyền như sau: “Tiền Ngụ Vương cú thể lấy quõn mới họp của nước Việt ta mà đỏnh tan được trăm vạn quõn của Lưu Hoằng Thỏo, mở nước xưng vương, làm cho người phương Bắc khụng dỏm sang nữa. Cú thể núi là một lần nổi giận mà yờn được dõn, mưu giỏi mà đỏnh cũng giỏi vậy...”. Luụn quan tõm sõu sắc đến cuộc sống của nhõn dõn, ụng cũng đó nghiờm khắc phờ phỏn những hành vi bạo ngược, trỏi đạo lý của vua chỳa, như đoạn nhận xột về cấm lệnh “khụng cho con gỏi nhà quan lấy chồng trước khi dự tuyển vào hậu cung” của Lý Thần Tụng (1128-1137), chẳng hạn: “Trời sinh ra dõn mà đặt vua để chăn dắt, khụng phải để cung phụng riờng cho vua. Lũng cha mẹ ai chẳng muốn con cỏi cú gia thất; thỏnh nhõn thể lũng ấy cũn sợ kẻ sỏt phu sỏt phụ khụng được cú nơi cú chốn... Thần Tụng xuống chiếu cho con gỏi cỏc quan phải đợi xong việc tuyển người vào cung rồi mới được lấy chồng, thế là để cung phụng riờng cho mỡnh, đõu phải là tấm lũng của người làm cha mẹ dõn!”. Lờ Văn Hưu mất ngày 23-3-1322 (năm Nhõm Tuất), an tỏng ở cỏnh đồng xứ Mả Giũm (thuộc địa phận xó Thiệu Trung, huyện Thiệu Húa, tỉnh Thanh Húa). Hiện nay ở đú vẫn cũn phần mộ với tấm bia dựng năm Tự Đức thứ 20 (1867), khắc ghi tiểu sử và một bài minh ca tụng tài đức, sự nghiệp của ụng.Đường Lờ Văn Hưu (thị xó Đụng Hà, Quảng Trị):Hướng dẫn về nhà1. Nắm chắc khái niệm đơn thức đồng dạng2. Vận dụng tốt quy tắc cộng trừ đơn thức đồng dạng 3. Hoàn thành các bài bập: 15; 16; 17 – SGK trang 35 Bài 19; 20; 21 – SBT trò chơi Ai nhanh hơnLuật chơi: Có 2 nhóm tham gia chơi, mỗi nhóm 3 bạn trong đó có một nhóm trưởng. Nhóm trưởng viết một đơn thức bậc 5 có biến x, y. Hai thành viên còn lại mỗi bạn viết một đơn thức đồng dạng với đơn thức mà nhóm trưởng viết. Sau đó nhóm trưởng tính tổng ba đơn thức đồng dạng vừa viết được. Nhóm nào làm đúng và xong trước là thắng cuộc.KẾT THÚC BÀI GIẢNG