Bài giảng lớp 9 môn Hình học - Tuần 29 - Tiết 58 - Bài 1: Hình trụ – diện tích xung quanh và thể tích hình trụ

Tuần 29 Ngày soạn :01/042006 Tiết 58 Ngày dạy :08/04/2006 §1.HÌNH TRỤ – DIỆN TÍCH XUNG QUANH VÀ THỂ TÍCH HÌNH TRỤ MỤC TIÊU BÀI DẠY : Kiến thức : HS nhớ lại và khắc sâu các khái niệm về hình trụ ( đáy , trục , mặt xung quanh , đường sinh , độ dài đường cao ) Kỹ năng :Nắm chắc và biết sử dụng công thức tính diện tích xung quanh , diện tích toàn phần và thể tích của hình trụ CHUẨN BỊ : Giáo viên:sgk, sbt, com pa , thước thẳng, mô hình hình trụ , các vật thể hình trụ Học sinh :sgk, sbt, com pa , thước thẳng, mang một vật hình trụ TIẾN TRÌNH BÀI DẠY: HOẠT ĐỘNG GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG HỌC SINH GHI BẢNG Hoạt động 1 : Giới thiệu chương IV GV : lớp 8 ta đã biết một số khái niệm cơ bản về hình học không gian Chương IV ta sẽ học về hình trụ , hình nón , hình cầu là những hình không gian có những mặt là đường cong Để học tốt ta cần tăng cường quan sát thực tế , nhận xét hình dạng các vật thể xung quanh Hoạt động 2 : Hình trụ GV giới thiệu hình 73 : Khi quay hình chữ nhật ABCD một vòng quanh cạnh CD cố định , ta được một hình trụ GV giới thiệu : Cách tạo nên hai đáy của hình trụ , đặc điểm của đáy Cách tạo nên mặt xung quanh của hình trụ Đường sinh , chiều cao , trục của hình trụ GV yêu cầu HS đọc sgk trang 107 sgk Làm ?1 Làm bài 1 trang 110 sgk Hoạt động 3 : Cắt hình trụ bởi một mặt phẳng GV hỏi : Khi cắt hình trụ bởi một mặt phẳng song song với đáy thì mặt cắt là hình gì ? Khi cắt hình trụ bởi một mặt phẳng song song với trục DC thì mặt cắt là hình gì ? Yêu cầu HS quan sát hình 75 Làm ?2 Hoạt động 4 : Diện tích xung quanh của hình trụ GV : Hãy nêu cách tính diện tích xung quanh của hình trụ đã học ở tiểu học Cho biết bán kính đáy r và chiều cao của hình trụ ở hình 77 Aùp dụng tính diện tích xung quanh của hình trụ GV giới thiệu : Diện tích toàn phần bằng diện tích xung quanh cộng với diện tích hai đáy Hãy nêu công thức và áp dụng tính với hình 77 GV ghi lại công thức Hoạt động 5 : Thể tích hình trụ GV: Hãy nêu công thức tính thể tích hình trụ Giải thích công thức Aùp dụng : Tính thể tích của một hình trụ có bán kính đáy là 5cm , chiều cao của hình trụ là 11cm Hoạt động 6 : Luyện tập Làm bài 4/110 Gv yêu cầu HS tóm tắt đề bài Tính h dựa vào công thức nào ? Làm bài 6/111 GV : Hãy nêu cách tính bán kính đường tròn đáy ? Tính thể tích hình trụ Hoạt động 7 : Hướng dẫn về nhà Học thuộc công thức tính diện tích xung quanh và thể tích của hình trụ Làm bài tập 5,7/111 sgk HS nghe GV trình bày HS nghe GV trình bày và quan sát trên hình vẽ HS quan sát GV thực hành Một HS đọc to sgk /107 HS suy nghĩ và trả lời HS thực hiện theo từng bàn và trả lời câu hỏi HS : Muốn tính diện tích xung quanh của hình trụ ta lấy chu vi đáy nhân với chiều cao Sxq= C . h Stp = Sxq + 2S đ HS muốn tích thể tích hình trụ ta lấy diện tích đáy nhân với chiều cao HS nêu cách tính : V = pr2h = 3,14 . 52.11 = 863,5 (cm3) HS : r = 7cm Sxq = 352 cm2 Tính h = ? HS : đọc và tóm tắt đề bài h= r Sxq= 314cm2 Tính r =? , V = ? 1. Hình trụ : Mặt xung quanh Mặt đáy Đường sinh 2. Cắt hình trụ bởi một mặt phẳng: Khi cắt hình trụ bởi một mặt phẳng song song với đáy thì mặt cắt là hình tròn Khi cắt hình trụ bởi một mặt phẳng song song với trục DC thì mặt cắt là hình chữ nhật ?2 . Mặt nước trong cốc là hình tròn ( cốc để thẳng) . Mặt nước trong ống nghiệm ( để nghiêng ) không phải là hình tròn 3. Diện tích xung quanh của hình trụ : ?3 . Chiều dài của hình chữ nhật bằng chu vi đáy hình trụ và bằng: 31,4(cm) Diện tích hình chữ nhật : 10.31,4 = 314(cm2) Diện tích một đáy của hình trụ : 3,14.5.5 = 78,5(cm2) Tổng diện tích hình chữ nhật và diện tích hai hình tròn đáy của hình trụ : 314 + 2.78,5 = 471(cm2) Diện tích xung quanh : Sxq=2prh Diện tích toàn phần : Stp = 2prh +2pr2 4. Thể tích hình trụ : Thể tích hình trụ : V = S đ .h = pr2h với r là bán kính đáy h là chiều cao hình trụ VD : xem sgk/109 Bài 4/110 Sxq = 2 prh => h = = 8,01(cm) Chọn E Bài 6/111 Sxq=2prh , mà h = r => Sxq=2pr2 => => V = pr2h = p. 50 .