Bài giảng lớp 9 môn Đại số - Tuần 12 - Tiết 23: Đồ thị hàm số y = ax+b ( a ≠ 0)

Tuần 12-Tiết 23 Ngày dạy: 26 -11- 2007. đồ thị hàm số y = ax+b ( a ≠ 0). A. Mục tiêu. -Kt: Học sinh hiểu được đồ thị của hàm số y = ax + b ( a ạ 0) là một đường thẳng luôn cắt trục tung tại điểm có tung độ là b , song song với đường thẳng y = ax nếu b ạ 0 hoặc trùng với đường thẳng y = ax nếu b = 0 . -Kn: Học sinh biết vẽ đồ thị hàm số y = ax + b ( a ≠ 0). -Tđ: Chú ý tích cực học tập, ôn tập trước kiến thức cũ ở nhà. B. Chuẩn bị. -Gv: Soạn bài , bảng phụ kẻ ô vuông, bảng phụ ghi câu hỏi ?1 và hình 7; thước thẳng. -Hs: Ôn tập đồ thị hàm số y= ax(a ≠ 0) , chuẩn bị thước thẳng. C. Tiến trình dạy - học. Hoạt động của GV Hoạt động của HS Hoạt động 1: kiểm tra bài cũ.(6 ph) GV nêu yêu cầu kiểm tra. HS suy nghĩ trả lời, 2 HS lần lượt trả lời trên bảng. (HS1): ? Cho hàm số y = (1- 2m)x - m hãy tìm m để hàm số nghịch biến. (HS2): ? Vẽ đồ thị hàm số y = 2x. HS nhận xét bổ xung. GV đánh giá cho điểm , vận dụng kiến thức trên ĐVĐ vào bài mới. Hoạt động 2: 1- Đồ thị của hàm số y = ax+b ( a ≠ 0). (20 ph) GV yêu cầu HS cả lớp làm câu hỏi ?1 . GV treo sẵn 1 bảng phụ kẻ sẵn ô vuông có hệ trục toạ độ để HS thực hành câu hỏi trên. GV quan sát hướng dẫn HS dưới lớp. ? Em có nhận xét gì về toạ độ các điểm A, B, C kể trên. ? Em có nhận xét gì về toạ độ các điểm A', B', C' kể trên? Vì sao. Gv chốt lại về quan hệ giữa hai bộ điểm thẳng hàng trên. GV cho HS nghiên cứu hoành thành câu ?2. ( Đề bài đưa lên bảng phụ) ? Với cùng giá trị của biến x hãy có nhận xét gì về giá trị tương ứng của hai hàm số trên . Gv hướng dẫn HS nhận xét về toạ độ các điểm cùng hoành độ thuộc hai đồ thị trên . ? Có nhận xét gì về đồ thị hàm số y =2x +3. GV treo bảng phụ vẽ sẵn hình 7. ? Nêu các đặc điểm của đồ thị hàm số y =2x+3. ? Tổng quát lên cho biết đồ thị hàm số y =ax+b ( a ≠ 0 ) có đặc điểm gì. HS suy nghĩ làm bài, 1 HS làm bài trên bảng. y 9 C' B' 6 C A' 3 B A 0 1 2 3 x HS: Các điểm trên đều có tung độ gấp đôi hoành độ, đều thuộc đồ thị hàm số y =2x. Vậy A, B, C thẳng hàng. HS: ba điểm A', B', C' thẳng hàng. HS c/m A'B'//AB; B'C'//BC mà A, B, C thẳng hàng nên A', B', C, thẳng hàng. HS thảo luận nhóm hoàn thành câu ? 2. HS : Tại cùng một giá trị tương ứng của x thì giá trị tương ứng của hàm số y =2x+3 luôn lớn hơn giá trị tương ứng của hàm số y=2x là 3 đv. HS lập luận và đưa ra nhận xét: đồ thị hàm số y = 2x + 3 là đường thẳng song song với đường thẳng y=2x. HS : tổng quát lên( Tổng quát SGK). HS đọc chú ý. Hoạt động 3: 2- cách vẽ đồ thị của hàm số y = ax+b ( a ≠ 0).(15ph) GV hướng dẫn HS nhắc qua lại cách vẽ đồ thị hàm số y = ax. GV cho HS xét trường hợp hs y = ax+ b với a ≠ 0 và b ≠ 0. ? Khi b ≠ 0 làm thế nào để vẽ được đường thẳng y= ax+b. GV giới thiệu cách vẽ thứ ba. ? Xác định giao điểm của đồ thị với trụ Ox ta làm ntn. Tương tự cho trục Oy. ? Khi biết 2 giao điểm của đồ thị với 2 trục toạ độ tiếp teo ta làm ntn. Cho HS thực hành ?3. GV hướng dẫn chung cả lớp. HS nhắc lại cách vẽ ĐTHS y = ax. HS nêu 3 cách vẽ: C1: xác định hai điểm bất kì thuộc đồ thị, và vẽ đt đi qua hai điểm đó. C2: Vẽ đt y=ax sau đó vẽ đt song song với nó cắt trục tung tại điểm có tung độ b C3: xác định hai giao điểm của đồ thị với hai trục toạ độ. HS nêu cách xác định: Cho y = 0 . HS nêu bước 2. 2HS thực hành câu ?3 trên bảng. * Vẽ ĐTHS y = 2x - 3. x 1,5 P 3 O Q y Đồ thị cắt trục tung tại điểm A( 0, -3) và cắt trục hoành tại điểm . y Tương tự cho vẽ ĐTHS còn lại. Hoạt động 4: củng cố.(3 ph) ? Nhắc lại kiến thức cơ bản về ĐTHS bậc nhất. ? Quan sát đồ thị hai hàm số ở trên vừa vẽ và cho biết từ trái sang phải đồ thị đi lên hay đi xuống.? Với hàm số có tính chất gì thì đồ thị đi lên ? hay đi xuống. HS lần lượt nhắc lại kiến thức trọng tâm. Ghi nhớ. HS trả lời. Hoạt động 5: hướng dẫn về nhà.(1 ph) -Nắm vững kiến thức cơ bản về hàm số vừa học. Làm bt 15-17 (SGKtr 51). - Hướng dẫn bài 15b SGK: C/m tứ giác là hình bình hành ta dựa vào dấu hiệu nhận biết của chúng. - Tiết 24 tiếp theo “ Luyện tập ”. Tuần 12-Tiết 24 Ngày dạy: 30 -11-2007. Luyện tập. A. Mục tiêu. -Kt: Học sinh củng cố cách vẽ đồ thị hàm số bậc nhất , xác định toạ độ giao điểm của hai đường thẳng cắt nhau , tính độ dài đoạn thẳng trên mặt phẳng toạ độ . -Kn: Xác định công thức của hàm số bậc nhất ( tìm a , b ) với điều kiện bài cho . Rèn kỹ năng vẽ đồ thị hàm số và xác định toạ độ . -Tđ: Chú ý tích cực học tập, ôn tập trước kiến thức cũ ở nhà. B. Chuẩn bị. -Gv: Soạn bài , bảng phụ ghi hướng dẫn bài 9; compa, thước thẳng. -Hs: Ôn tập đồ thị hàm số y= ax+ b (a ≠ 0) ;chuẩn bị compa, thước thẳng. C. Tiến trình dạy - học. Hoạt động của GV Hoạt động của HS Hoạt động 1: kiểm tra bài cũ.(10 ph) GV nêu yêu cầu kiểm tra. HS suy nghĩ trả lời, 3 HS trả lời trên bảng. Chữa bài 15a SGK tr 51. Trên cùng hệ trục toạ độ hãy: (HS1): ? Vẽ ĐTHS y= 2x +5 và y = 2x. (HS2): ? Vẽ ĐTHS . (HS3): ? Nêu cách vẽ ĐTHS bậc nhất.? Tứ giác OABC trên có phải là hình bìh hành không ? Vì sao. HS nhận xét bổ xung. GV đánh giá cho điểm , vận dụng kt trên ĐVĐ vào bài mới. Hoạt động 2: Luyện tập. (30 ph) Bài 17: SGK tr51. ? Đồ thị hàm số y = x+1 làđường gì , đi qua những điểm đặc biệt nào . Tương tự cho hàm số y = - x +3. GV cho HS lên bảng vẽ sau đó nhận xét . ? Điểm C nằm trên những đường nào ? vậy hoành độ điểm C là nghiệm phương trình nào ? từ đó ta tìm được gì . ?Hãy dựa theo hình vẽ tính AB, AC , BC theo Pitago từ đó tính chu vi và diện tích D ABC. Bài 18: SGK tr 52. ? Bài toán đã cho yếu tố nào . ? Để tìm b trong công thức của hàm số ta làm thế nào . ? y0 là giá trị của hàm số y = ax+ b tại x0 khi nào. GV chốt lại : y0 là giá trị của hàm số y = ax+ b tại x0 khi chỉ khi y0 = a.x0 + b. Tương tự như phần (a) làm phần (b) bằng cách thay x = -1 và y = 3 vào công thức của hàm số . ? Nêu cách vẽ các đt của các hs vừa tìm được. HS đọc đề bài, nêu cách làm . 2 HS thực hành vẽ 2 ĐTHS trên cùng hệ trục toạ độ. a/Vẽ đths y = x +1 : Đồ thị là đường thẳng đi qua điểm (0 ; 1) và ( -1 ; 0 ) . Tương tự vẽ đths y = - x + 3 . b/ Điểm C thuộc đồ thị y= x + 1 và y = -x + 3 hoành độ điểm C là nghiệm của phương trình : x + 1 = - x + 3 đ x = 1 Thay x = 1 tìm được y = 2 nên C( 1 ; 2 ) . A ( -1 ; 0) ; B ( 3 ; 0) c/ áp dụng đ/l Pytago tính: S D ABC = . HS đọc đề bài 18 và nêu cách giải. 2 HS thực hành giải trên bảng: Thay x = 4 ; y = 11 vào công thức của hàm số ta có : 11 = 3.4 + b đ b = -1 . Vậy hàm số đã cho là : y = 3x - 1 . */ Vẽ đths y = 3x - 1 : là đường thẳng cắt trục Oy tại P ( 0 ; - 1) và cắt trục Ox tại Q (. b) Tương tự tìm được a = 2; y = 2x + 5 . */ Vẽ đths y = 2x + 5: Đồ thị hàm số là đường thẳng đi qua: P’( 0 ; 5 ) và Q’( ; 0) * ĐTHS y = 3x -1 * ĐTHS y = 2x + 5 Hoạt động 3: củng cố.(3 ph) ? Nhắc lại kiến thức cơ bản về ĐTHS bậc nhất đã vận dụng vào giải bài tập trên. HS lần lượt nhắc lại kiến thức trọng tâm. Ghi nhớ. Hoạt động 4: hướng dẫn về nhà.(2 ph) -Nắm vững kiến thức cơ bản về hàm số vừa học. Làm bt 15-17 (SGKtr 51). - Hướng dẫn bài 19 về đths y = : theo hd trong SGK ; ta có là độ dài đường chéo hình chữ nhật có cạnh 1 và 2. - Tiết 25tiếp theo “ Đường thẳng song song và đường thẳng cắt nhau. ”.