Bài giảng Hóa học Lớp 9 - Bài 45: Axit Axetic

B µ I m í iTuÇn : 29TiÕt : 55Bài 45: Axit AxeticCTPT: C2H4O2 PTK: 60CHÀO CÁC EM CHÚC CÁC EM HỌC TỐT THAM GIA PHÁT BIỂU XÂY DỰNG BÀI Kiểm tra bài cũ1.Nêu tính chất hóa học của rượu etylic.Viết các phương trình phản ứng minh họa.Đáp án1.Phản ứng cháy :C2H5OH(l)+ 3O2(k)  2CO2(k) + 3H2O(h) 2. Phản ứng thế với Na :2C2H5OH(l) + 2Na(r)2C2H5ONa(dd)+ H2(k) 3. Phản ứng với Axit axetic (Học bài 45) Khay thí nghiệm của học sinhHóa chất- Dung dịch CH3COOH - Kẽm- Dung dịch NaOH - CaCO3- Dung dịch Phenolphtalein - Nước cất- Bột CuO Dụng cụ- 1 giá ống nghiệm - Giấy quỳ tím- 5 ống nghiệm - Đèn cồn- 1 kẹp gỗ - Diêm - Bộ lắp ráp mô hình phân tử hữu cơI. Tính chất vật lý của axit axetic Quan sát lọ đựng axit axetic. Mở lọ dùng công tơ hút khoảng 2ml axit cho từ từ vào ống nghiệm đã có sẵn 1ml nước cất. Cho biết trạng thái, màu sắc, mùi, khả năng tan trong nước của axit axetic.Tính chất vật lý:Axit axetic là chất lỏng, không màu, có vị chua, tan vô hạn trong nước.Tìm hiểu tính chất vật lý của axit axetic Hoạt động 1II. Cấu tạo phân tử axit axeticC2H4O2- Lắp ráp mô hình cấu tạo phân tử C2H4O2Tìm hiểu cấu tạo phân tử axit axeticHoạt động 2- Viết các công thức cấu tạo ứng với công thức phân tửQuả cầu màu đen: nguyên tử CQuả cầu màu đỏ: nguyên tử OQuả cầu màu trắng: nguyên tử HCấu tạo phân tử axit axeticCTCT thu gọn: CH3 - COOHThể hiện tính axitCấu tạo phân tử axit axeticCTPT: C2H4O2Mô hình dạng rỗngMô hình dạng đặcCH3-COOHViết gọn:So sánh sự giống nhau và khác nhau của CTCT giữa axit axetic và rượu etylicAxit axeticRượu etylicIII. Tính chất hóa học của axit axeticAxit axetic có tính chất hóa học giống với các axit thông thường không?Tìm hiểu các tính chất hóa học của axit axetic Hoạt động 3Tiến hành thí nghiệm: mỗi nhóm làm 5 thí nghiệm sau:Nhỏ một giọt CH3COOH vào mẩu giấy quỳ tímNhỏ một giọt phenolphtaleinvào ống nghiệmđựng dung dịchNaOH. Sau đó nhỏ từ từ 5 giọtCH3COOH vào ống nghiệmNhỏ vài giọt CH3COOH vào ống nghiệmcó sẵn bột CuONhỏ 5 giọt CH3COOH vào ống nghiệmcó sẵn một mẩu Zn.Nhỏ 5 giọt CH3COOH vào ống nghiệmcó sẵn CaCO3Giấy quỳ ngả màu đỏMàu hồng nhạt dần dung dịch khôngmàuBột CuO tan dần thành dung dịchmàu xanhCó bọt khíbay lênCó sủi bọtTN1:Đổi màu chỉ thịHiện tượng:TN2:Tác dụng với BazơTN3:Tác dụng với Oxit BazơTN4:Tác dụng với Kim loạiTN5:Tác dụng với MuốiCách viết phương trình phản ứng CH3COO - là gốc axetat có hóa trị I Chú ý : Gốc CH3COO - được viết phía trước CTHH. Ví dụ : CH3COONa , (CH3COO)2MgNa Cách viết phương trình phản ứng Màu hồng nhạt dầndung dịchkhông màu Nhỏ một giọt phenolphtalein vào ống Nghiệm đựng dung dịch NaOH. Sau đó nhỏ từ từ 5 giọt CH3COOH vào ống nghiệmCH3COOOHH+CH3COONa + H2OCH3COOH + NaOH Phương trình phản ứngNatri axetatThí nghiệm 2Phương trình phản ứng:CH3COONa + H2OCH3COOH + NaOH Natri axetatThí nghiệm 2(CH3COO)2Cu + H2OĐồng (II) axetat2CH3COOH + CuOThí nghiệm 3(CH3COO)2Zn + H2Kẽm axetat2CH3COOH + Zn Thí nghiệm 4(CH3COO)2Ca + H2O + CO2Canxi axetat2CH3COOH + CaCO3 Thí nghiệm 5CH3COOH + CuOCH3COOH + Zn CH3COOH + CaCO3 Kết luậnAxit axetic có đầy đủ các tính chất của một axit thông thường.Axit axetic là một axit yếu nhưng tính axit của nó mạnh hơn axit cacbonic.2. Axit axetic tác dụng với rượu etylic?Thí nghiệm:- Cho 2 ml rượu etylic, 2 ml axit axetic vào 1 ống nghiệm. Nhỏ thêm 1 ml axit sunfuric đặc vào làm xúc tác. - Đun sôi hỗn hợp trong ống nghiệm một thời gian rồi ngừng đun.- Lắc nhẹ và quan sát ống nghiệm.2. Tác dụng với rượu etylic - phản ứng este hóa.Kết quả thí nghiệm Sản phẩm phản ứng là một chất lỏng không màu, không tan trong nước,nhẹ hơn nước, có mùi thơm. Chất này là một este có tên gọi etyl axetat CH3- COO - CH2- CH3.Phản ứng giữa axit và rượu tạo ra este và nước được gọi là phản ứng este hóa.CH3-C-OHHOO- CH2- CH3HOH++etyl axetatCH3-COOH + HO-C2H5CH3-COO-C2H5 + H2OH2SO4 đặc, t0Viết gọn:CH3-C-OH + HO-CH2-CH3CH3-C-O-CH2-CH3 + H2OH2SO4 đặc, t0OO(l)(l)(l)(l)etyl axetatAxit axetic tác dụng với rượu etylic tạo ra etyl axetat (phản ứng este hóa)Tính chất hóa học của Axit axetic1. Tính axit: axit axetic có đầy đủ tính chất của một axit. 2. Tác dụng với rượu etylic tạo ra etyl axetat (phản ứng este hóa).Tìm hiểu ứng dụng và phương pháp điều chế axit axetic Hoạt động 4IV. Ứng dụng của axit axeticSản xuất tơ sợi nhân tạo, chất dẻo không cháy, phẩm nhuộm, dược phẩm, thuốc diệt côn trùng, làm giấm ăn.CH3COOHPha giấm ănTơ nhân tạoThuốc diệt côn trùngPhẩm nhuộmChất dẻoDược phẩmV. Điều chế axit axetic1. Trong công nghiệp2. Sản xuất giấm ăn bằng phương pháp lên men dung dịch rượu etylic loãng 2C4H10 + 5O24CH3COOH + 2H2OXúc tácNhiệt độButan2CH3COONa + H2SO42CH3COOH + Na2SO4Nhiệt độNatri axetatCH3-CH2-OH + O2 CH3-COOH + H2OMen giấmRượu etylicGhi nhớCTPT: C2H4O2PTK: 60Tính chất vật lý:Chất lỏng, không màu, vị chua, tan vô hạn trong nước.Tính chất Hóa học:- Axit axetic có các tính chất hóa học của 1 axit.Axit axetic tác dụng với rượu etylic tạo ra etyl axetat (p.ư. este hóa).Ứng dụng: Axit axetic là:- Nguyên liệu trong công nghiệp. - Pha chế giấm ăn.Điều chế:1. Trong CN: oxihóa butan.2. Sản xuất giấm bằng cách oxihóa rượu etylic.Axit AxeticViết gọn: CH3- COOHCâu hỏi & Bài tậpCâu hỏi 1Axit axetic có tính axit vì trong phân tử:Có hai nguyên tử oxiCó nhóm -OHCó nhóm -COOH Có nhóm -CH3Câu hỏi & Bài tậpCâu hỏi 1Axit axetic có tính axit vì trong phân tử:Có hai nguyên tử oxiCó nhóm -OHCó nhóm - COOH Có nhóm -CH3Câu hỏi & Bài tậpCâu hỏi 2Axit axetic có thể tác dụng được với các chất nào sau đây?ZnOKOHNa2CO3CuC2H5OHNaClAxit axetic có thể tác dụng được với các chất nào sau đây:ZnOKOHNa2CO3CuC2H5OHNaClCâu hỏi & Bài tậpCâu hỏi 22CH3COOH + ZnO(CH3COO)2Zn + H2OCH3COOH + KOHCH3COOK + H2O2CH3COOH + Na2CO32CH3COONa+H2O+CO2CH3COOH + C2H5OHCH3COOC2H5 + H2OH2SO4 đặc, t0Bài tập về nhàBài tập về nhàBài 1, 2, 4, 6, 7, 8 trang 143 SGKKết thúcGiải ô chữ Hóa họcGIẢI Ô CHỮ HÓA HỌCNATRIOXIMETANETILENAXETILENCACBONAXETICTên một kim loại nhẹ tác dụng được với C2H5OHChất khí tạo ra trong quá trìnhquang hợp của cây xanhChất khí này chiếm 95% khí thiên nhiên Là chất khí làm hoa quả mau chínLà hydrocacbon có liên kếtba trong phân tửLà nguyên tố có mặt trong mọi hợp chất hữu cơLà tên gọi của một axit hữu cơ