Bài giảng Hóa 11 Bài 33: Ankan - Đồng đẳng, đồng phân và danh pháp - Trần Thị Hồng

nhiệt liệt chào mừng ban giám khảo các thầy cô giáo tới dự hội giảng cụm - kiến xương Người thực hiện: trần thị hồng Giáo viên Trường : thpt nguyễn du Sở GD- ĐT Thái Bình Trường THPT Nguyễn DU Hoá học 11 Năm học: 2007- 2008 Câu hỏi 1: Viết công thức cấu tạo dạng khai triển của Kiểm tra bài cũ CH 4 C 2 H 6 C 4 H 10 C 3 H 8 Câu hỏi 2: Viết công thức cấu tạo dạng khai triển của Kiểm tra bài cũ Hãy nhận xét về thành phần phân tử, mạch cac bon và kiểu liên kết của các phân tử trên? Thành phần phân tử: Chứa C và H Loại liên kết: Liên kết đơn Mạch cacbon: Mạch hở Ankan: là hiđrocacbon no mạch hở Bài33: an kan:đồng đẳng, đồng phân, danh pháp 3. Bài tập củng cố Nội dung chính của bài học Đồng đẳng , đồng phân 2. Danh pháp Bài: an kan:đồng đẳng, đồng phân, danh pháp Nêu công thức tổng quát và khái niệm dãy đồng đẳng của metan Công thức tổng quát: C n H 2n+2 (n 1) Khái niệm: Các ankan có công thức chung là C n H 2n+2 hợp thành dãy gọi là dãy đồng đẳng của metan Viết công thức phân tử của ankan có 26 nguyên tử Hiđro Ta có: 2n+2= 26 n= 12 Công thức phân tử: C 12 H 26 I/ Đồng đẳng, đồng phân 1: Đồng đẳng Ví dụ: Bài: an kan:đồng đẳng, đồng phân, danh pháp CH 2 _ _ CH 3 CH 2 _ CH 3 Butan CH _ _ _ CH 3 CH 3 CH 3 Isobutan 2. Đồng phân 2.1 Đồng phân mạch cacbon C 4 H 10 có hai đồng phân cấu tạo: Bài: an kan:đồng đẳng, đồng phân, danh pháp Viết công thức cấu tạo của ankan có công thức phân tử C 5 H 12 Pentan CH 2 _ _ CH 3 CH 2 _ CH 3 CH 2 _ CH 3 CH _ _ _ CH 3 CH 3 CH 2 _ C _ _ _ CH 3 CH 3 CH 3 _ CH 3 Ankan từ C 4 H 10 trở đi có đồng phân cấu tạo là đồng phân mạch cacbon Isopentan Neopentan Các đồng phân C 5 H 12 khác nhau ở điểm nào về mặt cấu tạo? Bài 33: an kan:đồng đẳng, đồng phân, danh pháp Bậc của nguyên tử cacbon trong phân tử ankan bằng số nguyên tử C liên kết trực tiếp với nó Ví dụ 2: Bậc của cac bon là gì? CH 2 _ _ CH 3 CH 2 _ CH 3 I II II I 2.2 Bậc của cacbon Hai nguyên tử C đầu mạch liên kết trực tiếp với 1 nguyên tử C khác: C bậc I Hai nguyên tử C giữa mạch liên kết trực tiếp với 2 nguyên tử C khác: C bậc II Ví dụ 1: ( Ghi bằng chữ số La mã) Bài: an kan:đồng đẳng, đồng phân, danh pháp Pentan CH 2 _ _ CH 3 CH 2 _ CH 3 CH 2 _ CH 3 CH _ _ _ CH 3 CH 3 CH 2 _ C _ _ _ CH 3 CH 3 CH 3 _ CH 3 Isopentan Neopentan Xác định bậc của cacbon trong ba đồngphân cấu tạo của C 5 H 12 ? I I I I I I I I I II II II II III IV Ankan không nhánh Ankan phân nhánh Ankan phân nhánh Nêu đặc điểm của ankan không nhánh và ankan phân nhánh? Bài: an kan:đồng đẳng, đồng phân, danh pháp + Ankan mà phân tử chỉ chứa cacbon bậc I, II là ankan không phân nhánh(không có bậc III, IV) + Ankan mà phân tử có chứa cacbon bậc III, IV là ankan phân nhánh 2.2 Bậc của cacbon ( Ghi bằng số thứ tự la mã) Tên mạch chính an Tên mạch chính yl Ankan không nhánh Ankyl không nhánh Công thức Tên gọi Công thức Tên gọi CH 4 metan CH 3 CH 3 etan CH 3 CH 2 CH 3 CH 3 (CH 2 ) 2 CH 3 CH 3 (CH 2 ) 3 CH 3 CH 3 (CH 2 ) 4 CH 3 CH 3 (CH 2 ) 5 CH 3 CH 3 (CH 2 ) 6 CH 3 CH 3 (CH 2 ) 7 CH 3 CH 3 (CH 2 ) 8 CH 3 Propan Butan Pentan Hexan Heptan Octan Nonan Decan CH 3 - metyl CH 3 CH 2 - etyl CH 3 CH 2 CH 2 - CH 3 (CH 2 ) 2 CH 2 - CH 3 (CH 2 ) 3 CH 2 - CH 3 (CH 2 ) 4 CH 2 - CH 3 (CH 2 ) 5 CH 2 - CH 3 (CH 2 ) 6 CH 2 - CH 3 (CH 2 ) 7 CH 2 - CH 3 (CH 2 ) 8 CH 2 - Propyl Butyl Pentyl Hexyl Heptyl Octyl Nonyl Decyl II/ Danh pháp( IUPAC) 1 An kan không phân nhánh Nhóm ankyl là gì nêu cách gọi tên nhóm ankyl? Nêu cách gọi tên ankan không phân nhánh ? Bài: an kan:đồng đẳng, đồng phân, danh pháp II/ Danh pháp 1 An kan không phân nhánh Tên ankan= Tên mạch cacbon + an + Nhóm ankyl: Là nhóm nguyên tử còn lại sau khi lấy bớt đi 1 nguyên tử Hiđrô từ phân tử ankan +Công thức ankyl: C n H 2n+1 Tên nhóm ankyl= Tên mạch cacbon chính + yl Bài: an kan:đồng đẳng, đồng phân, danh pháp CH 2 _ _ CH 3 CH 2 _ CH _ _ CH 3 CH 3 _ Prôpyl I sôprôpyl Hoặc CH _ _ CH 3 CH 3 _ Prôpan tạo hai nhóm: Butan tạo hai nhóm: CH 2 _ CH 2 _ _ CH 3 CH 2 _ CH 3 CH _ _ CH 3 CH 2 _ - Butyl Secbutyl Bài: an kan:đồng đẳng, đồng phân, danh pháp 2) Ankan phân nhánh: á p dụng cách gọi tên thay thế để gọi tên 4 chất sau đây? CH 3 CH _ _ _ CH 3 CH 3 CH _ CH 3 CH _ _ _ CH 3 CH 3 CH 3 C _ _ _ CH 3 CH 3 CH 3 _ CH 3 C _ _ _ CH 3 CH 2 CH 3 _ CH 3 CH 3 2- metylprôpan 2,3 - đi metylbutan 2,2 - đimetylprôpan 2,2- đimetylbutan Các bước thực hiện + Xác định mạch chính: mạch cacbon dài nhất, có nhiều nhánh nhất. + đ ánh số nguyên tử cacbon trên mạch chính từ phía phân nhánh sớm sao cho tổng các số chỉ nhánh là nhỏ nhất + Tìm các mạch nhánh và gọi tên chúng (tên nhóm ankyl) theo thứ tự vần chữ cái. Số chỉ vị trí nhánh nào đặt ngay trước gạch nối tên nhánh đó. Nêu các bước thực hiện ? Bài: an kan:đồng đẳng, đồng phân, danh pháp 2) Ankan phân nhánh: Cách gọi tên: Số chỉ vị trí nhánh - tên nhánh tên mạch chính an Ví dụ : Đọc tên an kan sau đây CH 3 C _ _ _ CH 3 CH 3 CH 2 _ CH _ CH 2 _ CH 3 CH _ CH 3 CH 3 Bài: an kan:đồng đẳng, đồng phân, danh pháp CH 3 C _ _ _ CH 3 CH 3 CH 2 _ CH _ CH 2 _ CH 3 CH _ CH 3 CH 3 (a ) (b ) + Mạch ( a) : 6 C và 3 nhánh + Mạch( b) : 6C và 4 nhánh Mạch ( b) Tên gọi: 4 etyl - 2,2,5 – tri metyl hexan 3 1 2 5 4 6 3 1 2 4 5 6 Em hãy đọc tên của hợp chất trên? Bài: an kan:đồng đẳng, đồng phân, danh pháp 4: Bài tập củng cố Bài 1: Viết CTPT ankan chứa 15C ; chứa 36H b) Với số nguyên tử H là 36 Có: 2n+2= 36 Số nguyên tử C là: n= 17 CTPT: C 17 H 36 Lời giải: a) Với số nguyên tử C là n=15 Số nguyên tử H là: 2n+2= 32 CTPT: C 15 H 32 Bài: an kan:đồng đẳng, đồng phân, danh pháp Bài2: Gọi tên ankan sau theo IUPAC CH 3 CH 3 CH _ CH 2 _ CH 2 CH 3 A. 2- etylbutan B. 3-metylpentan C. Isohexan D. Isopentan Bài: an kan:đồng đẳng, đồng phân, danh pháp Bài3: Gọi tên ankan sau theo IUPAC (CH 3 ) 2 CH CH 2 C(CH 3 ) 3 A. 2,2,4 -trimetylpentan B. 3-metylpentan C. Isohexan D. Isopentan Bài4: Viết CTCT thu gọn của chất có tên 2,3- đimetylhexan: A. (CH 3 ) 2 CHCH(CH 2 ) 2 CH 3 C 2 H 5 B. (CH 3 ) 2 CH CH(CH 2 ) 2 CH 3 CH 3 C. (CH 3 ) 2 CH(CH 2 ) 2 CH 3 D. (CH 3 ) 2 CH(CH 2 ) 3 CH 3 Bài 5: CH 3 CH 2 CH 2 CH 2 CH CH CH 3 CH 3 I I CH 2 CH 2 CH CH 3 I CH 3 2-metyl-5 - isopropylnonan Bài: an kan:đồng đẳng, đồng phân, danh pháp Bài6: Gọi tên ankan sau theo IUPAC _ _ CH 3 CH _ CH 3 CH 2 CH 3 CH 3 CH _ CH 2 _ CH _ CH 3 CH 2 _ CH 2 CH 3 CH _ 2,7 - đimetyl- 5 isopropylnonan Bài: an kan:đồng đẳng, đồng phân, danh pháp Phần bài tập về nhà Làm các bài tập 1-5 tr139 SGK Chân thành cảm ơn ban giám khảo các thầy cô giáo và các em học sinh Bài học kết thúc