Bài giảng: Hành động nói

KiÓm tra bµi cò CH: H·y kÓ tªn nh÷ng kiÓu c©u mµ em ®· häc ë líp 8? Ví dụ1: Mẹ con Lí Thông đang ngủ, bỗng nghe tiếng gọi cửa. Ngỡ là hồn oan của Thạch Sanh hiện về, mẹ con hắn hoảng sợ, van lạy rối rít. Khi Thạch Sanh vào nhà kể cho nghe chuyện giết chằn tinh, chúng mới hoàn hồn. Nhưng Lí Thông bỗng nảy ra kế khác. Hắn nói: - Con trăn ấy là của vua nuôi đã lâu. Nay em giết nó, tất không khỏi tội chết. Thôi, bây giờ nhân trời chưa sáng em hãy trốn ngay đi. Có chuyện gì để anh ở nhà lo liệu. Thạch Sanh lại thật thà tin ngay. Chàng vội vã từ giã mẹ con Lí Thông, trở về túp lều cũ dưới gốc đa, kiếm củi nuôi thân. VÝ dô1: MÑ con LÝ Th«ng ®ang ngñ, bçng nghe tiÕng gäi cöa. Ngì lµ hån oan cña Th¹ch Sanh hiÖn vÒ, mÑ con h¾n ho¶ng sî, van l¹y rèi rÝt. Khi Th¹ch Sanh vµo nhµ kÓ cho nghe chuyÖn giÕt ch»n tinh, chóng míi hoµn hån. Nh­ng LÝ Th«ng bçng n¶y ra kÕ kh¸c. H¾n nãi: - Con tr¨n Êy lµ cña vua nu«i ®· l©u. Nay em giÕt nã, tÊt kh«ng khái téi chÕt. Th«i, b©y giê nh©n trêi ch­a s¸ng em h·y trèn ngay ®i. Cã chuyÖn g× ®Ó anh ë nhµ lo liÖu. Th¹ch Sanh l¹i thËt thµ tin ngay. Chµng véi v· tõ gi· mÑ con LÝ Th«ng, trë vÒ tóp lÒu cò d­íi gèc ®a, kiÕm cñi nu«i th©n. VÝ dô2: Con ®i ®i! A, mÑ ®· vÒ! Bµi tËp nhanh: Cã mét ®o¹n héi tho¹i nh­ sau A : CËu lµm bµi tËp ch­a? B : ( kh«ng nãi g× c¶) L­u ý: Hµnh ®éng nãi cã thÓ cã hiÖu qu¶ mµ còng cã thÓ kh«ng cã hiÖu qu¶ * VÝ dô1: ... (1)Con tr¨n Êy lµ cña vua nu«i ®· l©u.(2)Nay em giÕt nã, tÊt kh«ng khái téi chÕt. (3)Th«i , b©y giê nh©n trêi ch­a s¸ng em h·y trèn ngay ®i. (4)Cã chuyÖn g× ®Ó anh ë nhµ lo liÖu... VÝ dô2: C¸i TÝ ch­a hiÓu hÕt ý c©u nãi cña mÑ, nã x¸m mÆt l¹i vµ hái b»ng giäng luèngcuèng: - VËy th× b÷a sau con ¨n ë ®©u? §iÓm thªm mét “gi©y” nøc në, chÞ DËu ngã con b»ng c¸ch xãt xa: - Con sÏ ¨n ë nhµ cô NghÞ th«n §oµi. C¸i TÝ nghe nãi gi·y n¶y, gièng nh­ sÐt ®¸nh ngang tai, nã liÖng cñ khoai vµo ræ vµ oµ lªn khãc. [...] Chõng nh­ lóc n·y thÊy b¾t c¶ chã lín, chã con, c¸i TÝ vÉn t­ëng nh÷ng con vËt Êy sÏ ®i thÕ m¹ng cho m×nh, cho nªn nã ®· v÷ng d¹ ngåi im. B©y giê nghe mÑ giôc nã ph¶i ®i, nã l¹i nhÕch nh¸c, mÕu khãc: - U nhÊt ®Þnh b¸n con ®Êy ­? U kh«ng cho con ë nhµ n÷a ­? Khèn n¹n th©n con thÕ nµy! Trêi ¬i! VÝ dô 3: 1/ Nã lµ mét häc sinh ngoan. 2/ Ngµy mai, trêi cã thÓ sÏ Êm h¬n. 3/ Mµy trãi ngay chång bµ ®i, bµ cho mµy xem! 4/ Nã thÊy t«i gäi th× ch¹y ngay vÒ, vÉy ®u«i mõng. Mét sè kiÓu hµnh ®éng nãi Béc lé c¶m xóc Høa hÑn Hái Tr×nh bµy §iÒu khiÓn Bµi 2: ChØ ra c¸c hµnh ®éng nãi vµ môc ®Ých cña mçi hµnh ®éng nãi trong nh÷ng ®o¹n trÝch sau: a, TiÕng chã sña vang c¶ xãm. Bµ l·o l¸ng giÒng l¹i lËt ®Ët ch¹y sang: - B¸c trai ®· kh¸ råi chø? - C¶m ¬n cô, nhµ ch¸u ®· tØnh t¸o nh­ th­êng. Nh­ng xem ý h·y cßn lÒ bÒ lÖt bÖt chõng nh­ vÉn mái mÖt l¾m - Nµy, b¶o b¸c Êy cã trèn ®i ®©u th× trèn. Chø cø n»m ®Êy, chèc n÷a hä vµo thu s­u, kh«ng cã, hä l¹i ®¸nh trãi th× khæ. Ng­êi èm rÒ rÒ nh­ thÕ, nÕu l¹i ph¶i mét trËn ®ßn, nu«i mÊy th¸ng cho hoµn hån. - V©ng, ch¸u còng ®· nghÜ nh­ cô. Nh­ng ®Ó ch¸o nguéi, ch¸u cho nhµ ch¸u ¨n lÊy vµi hóp c¸i ®·. NhÞn su«ng tõ s¸ng h«m qua tíi giê cßn g×. - ThÕ th× ph¶i giôc anh Êy ¨n mau lªn ®i, kÎo n÷a ng­êi ta s¾p söa kÐo vµo råi ®Êy! Råi bµ l·o lËt ®Ët trë vÒ víi vÎ mÆt b¨n kho¨n. C¶m ¬n, tr×nh bµy Tr×nh bµy §¸p, tr×nh bµy Tr×nh bµy Tr×nh bµy Môc ®Ých Bµi 2: ChØ ra c¸c hµnh ®éng nãi vµ môc ®Ých cña mçi hµnh ®éng nãi trong nh÷ng ®o¹n trÝch sau: b, Lª ThËn n©ng g­¬m lªn ngang ®Çu nãi víi Lª Lîi: - §©y lµ Trêi cã ý phã th¸c cho minh c«ng lµm viÖc lín. Chóng t«i nguyÖn ®em x­¬ng thÞt cña m×nh theo minh c«ng, cïng víi thanh g­¬m thÇn nµy ®Ó b¸o ®Òn Tæ quèc. c, H«m sau l·o H¹c sang nhµ t«i. Võa thÊy t«i, l·o b¸o ngay: CËu Vµng ®i ®êi råi, «ng gi¸o ¹! Cô b¸n råi? B¸n råi! Hä võa b¾t xong. [...] ThÕ nã cho b¾t µ? Bµi 3: §o¹n trÝch d­íi ®©y cã ba c©u chøa tõ høa. H·y x¸c ®Þnh kiÓu hµnh ®éng nãi ®­îc thùc hiÖn trong mçi c©u Êy. Em ®i nhanh vÒ chiÕc gi­êng, ®Æt con Em Nhá quµng tay vµo con vÖ sÜ. - Em ®Ó nã ë l¹i – Giäng em r¸o ho¶nh – Anh ph¶i høa víi em kh«ng bao giê ®Ó chóng ngåi c¸ch xa nhau. Anh nhí ch­a? Anh høa ®i. - Anh xin høa. T«i mÕu m¸o tr¶ lêi vµ ®øng nh­ ch«n ch©n xuèng ®Êt, nh×n theo c¸i bãng bÐ nhá liªu xiªu cña em t«i trÌo lªn xe. Môc ®Ých §iÒu khiÓn §iÒu khiÓn §iÒu khiÓn Høa hÑn KiÓu hµnh ®éng nãi Høa hÑn §iÒu khiÓn Bµi 4 Hµnh ®éng nãi 1, T«i sÏ gióp b¹n. 2, A, mÑ ®· vÒ! 3, CËu vÒ µ? 4, Hoa në. 5, B¹n cã thÓ lÊy cho t«i quyÓn s¸ch ®ã kh«ng? KiÓu hµnh ®éng nãi Hái §iÒu khiÓn Høa hÑn Béc lé c¶m xóc Tr×nh bµy TiÕt 95: Hµnh ®éng nãi I/ Hµnh ®éng nãi lµ g×? Lµ hµnh ®éng ®­îc thùc hiÖn b»ng lêi nãi nh»m môc ®Ých nhÊt ®Þnh. II/ Mét sè kiÓu hµnh ®éng nãi th­êng gÆp Mét sè kiÓu hµnh ®éng nãi Béc lé c¶m xóc Høa hÑn §iÒu khiÓn Tr×nh bµy Hái TiÕt 95: Hµnh ®éng nãi H­íng dÉn vÒ nhµ Hoµn thµnh c¸c bµi tËp cßn l¹i So¹n bµi: “N­íc §¹i ViÖt ta”