Bài giảng Câu trần thuật đơn không có từ “là”

Tiết 118: Câu 1: Trong những câu sau, câu nào không phải là câu trần thuật đơn có từ “là” ? 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 Câu 2: “Bồ Các là bác chim ri” là câu trần thuật đơn dùng để làm gì? 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 I.§Æc diÓm c©u trÇn thuËt ®¬n kh«ng cã tõ lµ: 1.VÝ dô: ( SGK/118) 2. NhËn xÐt. X¸c ®Þnh chñ ng÷, vÞ ng÷ trong c¸c c©u sau: VÞ ng÷ cña c¸c c©u trªn do nh÷ng tõ hoÆc côm tõ lo¹i nµo t¹o thµnh? a, Phó «ng mõng l¾m. (Sä Dõa) b, Chóng t«i tô héi ë gãc s©n. (Duy Kh¸n) c, C¶ lµng th¬m. (Duy Kh¸n) d, Giã thæi. C V C V C V C V VÞ ng÷ lµ Côm tÝnh tõ. VÞ ng÷ lµ Côm ®éng tõ. VÞ ng÷ lµ TÝnh tõ VÞ ng÷ lµ §éng tõ - VÞ ng÷ lµ c¸c ®éng tõ hoÆc côm ®éng tõ, tÝnh tõ hoÆc côm tÝnh tõ t¹o thµnh. Em cã nhËn xÐt g× vÒ cÊu t¹o cña vÞ ng÷ trong c©u trÇn thuËt ®¬n kh«ng cã tõ lµ?  I.§Æc ®iÓm c©u trÇn thuËt ®¬n kh«ng cã tõ lµ: 1.VÝ dô: ( SGK/118) 2. NhËn xÐt. - VÞ ng÷ lµ c¸c ®éng tõ hoÆc côm ®éng tõ, tÝnh tõ hoÆc côm tÝnh tõ t¹o thµnh. Em h·y chän nh÷ng tõ hoÆc côm tõ phñ ®Þnh sau ®©y kh«ng, kh«ng ph¶i, ch­a, ch­a ph¶i ®Ó ®iÒn vµo tr­íc vÞ ng÷ cña c¸c c©u d­íi ®©y: a, Phó «ng mõng l¾m. (Sä Dõa) b, Chóng t«i tô héi ë gãc s©n. (Duy Kh¸n) Phó «ng kh«ng (ch­a) mõng l¾m. Chóng t«i kh«ng (ch­a) tô héi ë gãc s©n. Khi vÞ ng÷ biÓu thÞ ý phñ ®Þnh, nã kÕt hîp víi c¸c tõ kh«ng, ch­a. 3. Ghi nhí. (SGK/119) -Nhận xét gì về ý nghĩa các câu vừa điền có từ phủ định ? - Câu trần thuật đơn không có từ là có những đặc điểm gì ?  I.§Æc ®iÓm c©u trÇn thuËt ®¬n kh«ng cã tõ lµ: 1.VÝ dô: ( SGK/118) 2. NhËn xÐt. 3. Ghi nhí. (SGK/119) II. C©u miªu t¶ vµ c©u tån t¹i. 1.VÝ dô: ( SGK/119) -X¸c ®Þnh chñ ng÷, vÞ ng÷ trong c¸c c©u sau: a, §»ng cuèi b·i, hai cËu bÐ con tiÕn l¹i. b, §»ng cuèi b·i, tiÕn l¹i hai cËu bÐ con. C V V C 2. NhËn xÐt. C©u miªu t¶ C©u tån t¹i Hai c©u trªn cã g× gièng vµ kh¸c nhau? a, Chñ ng÷ ®øng tr­íc vÞ ng÷; miªu t¶ hµnh ®éng cña sù vËt nªu ë chñ ng÷ -> C©u miªu t¶ b, VÞ ng÷ ®øng tr­íc chñ ng÷; th«ng b¸o vÒ sù xuÊt hiÖn cña sù vËt -> C©u tån t¹i - C©u sau ®©y lµ c©u miªu t¶ hay c©u tån t¹i? S¸ng nay, mét cuéc häp ®· diÔn ra. C©u miªu t¶ S¸ng nay, ®· diÔn ra mét cuéc häp. C©u tån t¹i Cã thÓ t¹o ra c©u tån t¹i b»ng c¸ch nµo? C V V C  Có mấy kiểu câu trần thuật đơn không có từ là? -Nêu đặc điểm câu miêu tả, câu tồn tại ? 3. Ghi nhí. (SGK/119) Em h·y chän mét trong hai c©u trªn ®Ó ®iÒn vµo chç trèng trong ®o¹n trÝch sau. Gi¶i thÝch t¹i sao em chän. a, §»ng cuèi b·i, hai cËu bÐ con tiÕn l¹i. b, §»ng cuèi b·i, tiÕn l¹i hai cËu bÐ con. Êy lµ vµo ®Çu mïa hÌ mét n¨m kia. Buæi s¸ng, t«i ®ang ®øng ngoµi cöa gÆm mÊy nh¸nh cá non ¨n ®iÓm t©m. Bçng (…) tay cÇm que, tay x¸ch c¸i èng b¬ n­íc. ThÊy bãng ng­êi, t«i véi lÈn xuèng cá, chui nhanh vÒ hang. (Theo T« Hoµi) Êy lµ vµo ®Çu mïa hÌ mét n¨m kia. Buæi s¸ng, t«i ®ang ®øng ngoµi cöa gÆm mÊy nh¸nh cá non ¨n ®iÓm t©m. Bçng đ»ng cuèi b·i, tiÕn l¹i hai cËu bÐ con, tay cÇm que, tay x¸ch c¸i èng b¬ n­íc. ThÊy bãng ng­êi, t«i véi lÈn xuèng cá, chui nhanh vÒ hang. (Theo T« Hoµi) bµi tËp nhanh X¸c ®Þnh chñ ng÷, vÞ ng÷ trong c¸c c©u tån t¹i sau vµ cho biết t¸c dông cña c¸c c©u Êy? a, Tõ d­íi n­íc nh« lªn mét c¸i ®Çu rång. b, Gi÷a gi­êng thÊt b¶o ngåi trªn mét bµ. c, Trªn bÇu trêi vôt t¾t mét v× sao. V C V C V C Th«ng b¸o sù xuÊt hiÖn. Th«ng b¸o sù tån t¹i. Th«ng b¸o sù tiªu biÕn.   I. Đặc điểm của câu trần thuật đơn không có từ là: II. Câu miêu tả và câu tồn tại: III. Luyện tập: 1. BT1: Xác định chủ ngữ, vị ngữ, câu miêu tả, câu tồn tại. a). Bóng tre trùm lên âu yếm làng, bản, xóm, thôn. Dưới bóng tre của ngàn xưa, thấp thoáng mái đình, mái chùa cổ kính. Dưới bóng tre xanh, ta gìn giữ một nền văn hóa lâu đời. Câu miêu tả => Câu tồn tại => Câu miêu tả  I. Đặc điểm của câu trần thuật đơn không có từ là: II. Câu miêu tả và câu tồn tại: III. Luyện tập: b). Bên hàng xóm tôi có cái hang của Dế Choắt. Dế Choắt là tên tôi đã đặt cho nó một cách chế giễu và trịch thượng thế. 1. BT1: Xác định chủ ngữ, vị ngữ, câu miêu tả, câu tồn tại. => Câu tồn tại => Câu miêu tả  I. Đặc điểm của câu trần thuật đơn không có từ là: II. Câu miêu tả và câu tồn tại: III. Luyện tập: 1. BT1: Xác định chủ ngữ, vị ngữ, câu miêu tả, câu tồn tại. c. Dưới gốc tre, tua tủa những mầm măng. Măng trồi lên nhọn hoắt như một mũi gai khổng lồ xuyên qua đất lũy mà trỗi dậy. => Câu tồn tại => Câu miêu tả  I. Đặc điểm của câu trần thuật đơn không có từ là: II. Câu miêu tả và câu tồn tại: III. Luyện tập: 2. BT2: Viết một đoạn văn tả cảnh trường em, trong đó có sử dụng câu tồn tại. Khi bình minh mỉm cười chào ngày mới, trường em như rộng ra, khang trang hơn. Cổng trường như nhảy múa mời gọi chúng em. Trong sân trường, nổi lên mấy gốc bàng. Những tán lá bàng reo ca cùng gió. Một ngày mới lại bắt đầu! Thảo luận 3 phút Trong sân trường, nổi lên mấy gốc bàng. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Trong câu TTĐ không có từ là,khi vị ngữ biểu thị ý phủ định nó thường kết hợp với từ...? (từ có 5 chữ cái) 2. Có mấy loại câu trần thuật đơn không có từ là ? 3. Câu “Chợ phiên buổi sáng ồn ào” vị ngữ có cấu trúc là một ... ? 4. “Giữa sân, mọc lên một cây bàng”là câu TTĐ không có từ là, thuộc kiểu câu ? 5. Câu tồn tại thì thành phần chính nào thường đứng trước chủ ngữ ? 6.Trong câu TTĐ không có từ là, kiểu câu miêu tả thì thành phần Nào đứng trước vị ngữ? 7. “Con mèo trèo lên cây cau”, chủ ngữ trả lời cho câu hỏi ...? 8. “Bóng cây che mát một góc sân” là câu TTĐ không có từ là, thuộc kiểu câu ...? 9. Câu “ Hai cậu bé hoảng sợ” có vị ngữ là ... từ ? 10. Câu”Nó trễ xe rồi” vị ngữ trả lời cho câu hỏi nào ? 11. Dấu hiệu nhận biết câu trần thuật đơn có từ “là” ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? 12. Ô chữ của từ khóa gồm 11 chữ cái ? K H Ô N G C Ó T Ừ L À P  * Chuẩn bị bài: CHỮA LỖI CHỦ NGỮ VÀ VỊ NGỮ. 1.Tìm chủ ngữ, vị ngữ trong mỗi câu của BT SGK? 2. Phát hiện lỗi cấu trúc ngữ pháp của câu ? 3. Chữa lại câu sai ngữ pháp ? 4. Làm hết 5 BT SGK/130. Hướng dẫn về nhà KÍNH CHÚC QUÝ THẦY CÔ VÀ VÀ CÁC EM LỚP 6A4 THẬT NHIỀU SỨC KHỎE !