Bài giảng Ca dao Yêu thương- Tình nghĩa

BAN KHOA HỌC XÃ HỘI NGỮ VĂN 10 TUẦN 8 TIẾT 29-30 Trường THPT VÕ THỊ SÁUGIÁO VIÊN: LÊ KIM MAI I. TÌM HIỂU CHUNG 1. Khái niệm: Ca dao dân ca là những tác phẩm trữ tình dân gian kết hợp lời thơ và nhạc, diễn tả đời sống nội tâm của con người. Đây là văn học hát. Nghĩa tình của người đi - kẻ ở. Bài 1 Bài 2 Bài 3 Bài 4 Bài 6 Bài 7 Nỗi nhớ thương người yêu của cô gái. Ước muốn gặp gỡ, thương yêu. 2. Những bài ca dao yêu thương – tình nghĩa II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN Cho HS thảo luận Nhĩm Chia sẻ với cả lớp Các bạn trong lớp là người bạn phản hồi tích cực Giáo viên chốt ý. a. Bài 1: - Hình ảnh: cành hồng chiếc cầu + không có thực + rất đẹp. - Nhân vật trữ tình: Ước muốn được đến với nhau, thể hiện sự tinh nghịch và tinh tế của chàng trai Cô kia đứng ở bên sông Muốn sang anh ngả cành hồng cho sang 1. Bài 1 , 2 , 3 : chàng trai Ẩn dụ b. Bài 2: - Hình ảnh: Chiếc cầu dải yếm: mềm mại, gần gũi mang hơi ấm, nhịp đập của trái tim - Nhân vật trữ tình: Ước muốn được gần nhau, thể hiện tình cảm một cách táo bạo nhưng cũng thật đằm thắm, đầy nữ tính. Ước gì sông rộng một gang, Bắc cầu dải yếm để chàng sang chơi. cô gái Ẩn dụ  Ước muốn được sống cùng nhau. c. Bài 3: - Gương soi: - Cau tươi – trầu vàng: Tôn vẻ đẹp của em Hình bóng em lồng vào anh. Muốn cùng em vun đắp tình yêu và hôn nhân Ước gì anh hoá ra gương, Để cho em cứ ngày thường em soi. Ước gì anh hoá ra cơi, Để cho em đựng cau tươi trầu vàng. Ẩn dụ Gần gũi em hằng ngày Điệp ngữ Bài 1: Ước muốn được đến với nhau Bài 2: Ước muốn được gần nhau. Bài 3: Ước muốn được sống cùng nhau. Tình cảm chân thật, sâu nặng, bày tỏ khát vọng yêu thương và được yêu thương Nội dung Mượn những hình ảnh tượng trưng để bộc lộ tình cảm. Bộc lộ tình cảm: kín đáo, tinh tế Nghệ thuật: -Thể thơ lục bát - BPTT:Ẩn dụ, Điệp -Hình ảnh quen thuộc, giàu sức gợi Khăn thương nhớ ai Khăn rơi xuống đất Khăn thương nhớ ai Khăn vắt lên vai Khăn thương nhớ ai Khăn chùi nước mắt Đèn thương nhớ ai Mà đèn không tắt Mắt thương nhớ ai Mắt ngủ không yên Đêm qua em những lo phiền Lo vì một nỗi không yên một bề Bài 4 2. Bài 4 - Nhân vật trữ tình: Cô gái - Tâm trạng: Thương nhớ – ưu phiền - Những hình ảnh thể hiện tâm trạng: Khăn Thương nhớ – rơi Thương nhớ – vắt lên vai Thương nhớ – chùi nước mắt Đèn Không tắt Mắt Ngủ không yên Sử dụng nghệ thuật nhân hoá và hoán dụ. - Đại từ phiếm chỉ: Nỗi nhớ thương dằng dặc, khôn nguôi, không sao bày tỏ cùng người thương. Câu hỏi tu từ – liên tiếp: - Lặp cấu trúc: tô đậm, khắc sâu nỗi nhớ thương. ai Hỏi Khăn Đèn Mắt Tự hỏi lòng mình Những lo phiền của cô gái cũng là vì thương nhớ  Tình yêu chân thành tha thíêt -Hai câu lục bát cuối: Đại từ: Tâm trạng : em lo phiền Giãi bày trực tiếp Nhớ thương Lo phiền Các nhĩm đọc nối các bài ca dao về chủ đề “ Nhớ” Thử Thách 3. Bài 5, 6 - Nội dung: Nghĩa tình của người đi - kẻ ở - Hình thức: Cây đa Bến nước Con đò Ẩn dụ, hình ảnh tượng trưng chỉ kẻ đi- người ở Hình ảnh thân quen ở làng quê Việt Nắng mưa cũng chờ: Bất chấp hoàn cảnh Tình và nghĩa luôn gắn bó nhau, nền tảng của lòng chung thuỷ Lỗi hẹn hò Con đò khác đưa Nghịch cảnh Cái Nghĩa không còn nhưng Tình còn rất đậm Tiếc và trách  Vẻ đẹp tâm hồn Việt Nam a.Đặc điểm nghệ thuật CDDC Sử dụng biện pháp nghệ thuật nhân hoá, hoán dụ, lặp cấu trúc… Ngôn ngữ giàu hình ảnh. Ca dao mang đậm màu sắc địa phương, dân tộc. III. TỔNG KẾT Người bình dân xưa rất giàu tình, nặng nghĩa. Yêu thương, tình nghĩa đã trở thành truyền thống tốt đẹp của dân tộc. Truyền thống ấy đã trở thành chủ đề lớn của ca dao, nó thể hiện tài năng và của người dân lao động. b.Đặc điểm nội dung CDDC III. TỔNG KẾT Mỗi nhĩm hát 1 bài dân ca hoặc mang âm hưởng dân ca Thử Thách Củng cố: Qua chùm ca dao đã học, anh (chị) thấy những biện pháp nghệ thuật nào thường được ca dao sử dụng? Cho ví dụ. Dặn dò: Học thuộc lòng các bài ca dao. Tìm thêm các câu ca dao yêu thương – tình nghĩa, các dị bản Soạn bài mới: Những bài ca dao than thân Bài tập về nhà Sưu tầm các câu ca dao cĩ hình ảnh “ Chiếc Khăn và chiếc áo” Tìm hiểu mối quan hệ “ Tình và Nghĩa” trong đời sống tình cảm của người Việt. …