Bài giảng Bài thơ về tiểu đội xe không kính

Trường THCS Ngô Sỹ Liên Bài Thơ về tiểu đội xe không kính Tiết 47 Văn bản: Bài thơ về tiểu đội xe không kính ( Phạm Tiến Duật ) Đọc – tìm hiểu chung. 1. Tác giả - tác phẩm .Tác giả: Phạm Tiến Duật (1941- 2007 ), quê ở Thanh Ba, Phú Thọ. Là nhà thơ trưởng thành trong kháng chiến chống Mỹ. Thơ của ông có giọng điệu sôi nổi, hồn nhiên, tinh nghịch. Tác phẩm: Sáng tác năm 1969, in trong tập “ Vầng trăng quầng lửa” Tiết 47 Văn bản: Bài thơ về tiểu đội xe không kính ( Phạm Tiến Duật ) Đọc – tìm hiểu chung. 1. Tác giả - tác phẩm 2. Đọc văn bản. 3. Từ khó. 4. Thể thơ: - Đề tài: 5. PTBĐ: Tự do Người lính Biểu cảm + tự sự + miêu tả Tiết 47 Văn bản: Bài thơ về tiểu đội xe không kính ( Phạm Tiến Duật ) Đọc – tìm hiểu chung. II. Đọc – tìm hiểu chi tiết. 1. Hình ảnh những chiếc xe không kính. Tiết 47 Văn bản: Bài thơ về tiểu đội xe không kính ( Phạm Tiến Duật ) Đọc – tìm hiểu chung. II. Đọc – tìm hiểu chi tiết. 1. Hình ảnh những chiếc xe không kính. + Không có kính + không có đèn + Không có mui xe + thùng xe có xước Tiết 47 Văn bản: Bài thơ về tiểu đội xe không kính ( Phạm Tiến Duật ) Đọc – tìm hiểu chung. II. Đọc – tìm hiểu chi tiết. 1. Hình ảnh những chiếc xe không kính. -> Điệp từ, lời thơ gần với lời nói hàng ngày, giọng thơ thản nhiên, vui đùa -> những chiếc xe mang đầy thương tích,biến dạng. Tiết 47 Văn bản: Bài thơ về tiểu đội xe không kính ( Phạm Tiến Duật ) Đọc – tìm hiểu chung. II. Đọc – tìm hiểu chi tiết. 1. Hình ảnh những chiếc xe không kính. 2. Hình ảnh người chiến sĩ lái xe. a. Hoàn cảnh: + Bom giật, bom rung + Gió vào xoa mắt đắng + Bụi phun tóc trắng như người già + Mưa tuôn, mưa xối như ngoài trời . + Bom giật, bom rung + Gió vào xoa mắt đắng + Bụi phun tóc trắng như người già + Mưa tuôn, mưa xối như ngoài trời . + Bom giật, bom rung + Gió vào xoa mắt đắng + Bụi phun tóc trắng như người già + Mưa tuôn, mưa xối như ngoài trời . Tiết 47 Văn bản: Bài thơ về tiểu đội xe không kính ( Phạm Tiến Duật ) Đọc – tìm hiểu chung. II. Đọc – tìm hiểu chi tiết. 1. Hình ảnh những chiếc xe không kính. 2. Hình ảnh người chiến sĩ lái xe. a. Hoàn cảnh: -> động từ, liệt kê, so sánh Chiến trường vô cùng gian khổ, ác liệt b. Vẻ đẹp của người lính Thảo luận nhóm Hãy tìm và phân tích các từ ngữ, hình ảnh, câu thơ thể hiện hình ảnh người chiến sĩ lái xe. Nhóm 1: Tư thế: từ chỗ: “ Ung dung … buồng lái” Nhóm 2: Tinh thần: từ chỗ “ Không có kính ừ thì … gió lùa khô mau thôi” ( Chú ý thái độ, suy nghĩ của người lính ) Nhóm3: Tình đồng chí, đồng đội: “ Những chiếc xe từ trong … xe chạy” Nhóm 4 ý chí chiến đấu giải phóng miền Nam “ Lại đi … trái tim”. Tiết 47 Văn bản: Bài thơ về tiểu đội xe không kính ( Phạm Tiến Duật ) Đọc – tìm hiểu chung. II. Đọc – tìm hiểu chi tiết. 1. Hình ảnh những chiếc xe không kính. 2. Hình ảnh người chiến sĩ lái xe. a. Hoàn cảnh: b. Vẻ đẹp của người lính * Tư thế Tiết 47 Văn bản: Bài thơ về tiểu đội xe không kính ( Phạm Tiến Duật ) Đọc – tìm hiểu chung. II. Đọc – tìm hiểu chi tiết. 1. Hình ảnh những chiếc xe không kính. 2. Hình ảnh người chiến sĩ lái xe. * Tư thế: Ung dung buồng lái ta ngồi Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng Nhìn thấy gió vào xoa mắt đắng Nhìn thấy con đường chạy thẳng vào tim Thấy sao trời và đột ngột cánh chim Như sa như ùa vào buồng lái Ung dung buồng lái ta ngồi Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng Nhìn thấy gió vào xoa mắt đắng Nhìn thấy con đường chạy thẳng vào tim Thấy sao trời và đột ngột cánh chim Như sa như ùa vào buồng lái Ung dung buồng lái ta ngồi Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng Nhìn thấy gió vào xoa mắt đắng Nhìn thấy con đường chạy thẳng vào tim Thấy sao trời và đột ngột cánh chim Như sa như ùa vào buồng lái Tiết 47 Văn bản: Bài thơ về tiểu đội xe không kính ( Phạm Tiến Duật ) Đọc – tìm hiểu chung. II. Đọc – tìm hiểu chi tiết. 1. Hình ảnh những chiếc xe không kính. 2. Hình ảnh người chiến sĩ lái xe. Hoàn cảnh Vẻ đẹp của người lính * Tư thế: -> NT: đảo ngữ, điệp từ, nhân hoá, so sánh –> Tư thế ung dung, hiên ngang, bình tĩnh, làm chủ hoàn cảnh. Tinh thần Không có kính ừ thì có bụi Bụi phun tóc trắng như người già Chưa cần rửa phì phèo châm điếu thuốc Nhìn nhau mặt lấm cười ha ha Không có kính ừ thì ướt áo Mưa tuôn mưa xối như ngoài trời Chưa cần thay lái trăm cây số nữa Mưa ngừng gió lùa khô mau thôi. Không có kính ừ thì có bụi Bụi phun tóc trắng như người già Chưa cần rửa phì phèo châm điếu thuốc Nhìn nhau mặt lấm cười ha ha Không có kính ừ thì ướt áo Mưa tuôn mưa xối như ngoài trời Chưa cần thay lái trăm cây số nữa Mưa ngừng gió lùa khô mau thôi. Tiết 47 Văn bản: Bài thơ về tiểu đội xe không kính ( Phạm Tiến Duật ) Đọc – tìm hiểu chung. II. Đọc – tìm hiểu chi tiết. 1. Hình ảnh những chiếc xe không kính. 2. Hình ảnh người chiến sĩ lái xe. Hoàn cảnh Vẻ đẹp của người lính * Tư thế: * Tinh thần: NT: Điệp từ, điệp cấu trúc, khẩu khí ngang tàng, từ láy. Bất chấp nguy hiểm, lạc quan, yêu đời Tình đồng đội Những chiếc xe từ trong bom rơi Đã về đây họp thành tiểu đội Gặp bè bạn suốt dọc đường đi tới Bắt tay qua cửa kính vỡ rồi Bếp Hoàng Cầm ta dựng giữa trời Chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy Võng mắc chông chênh đường xe chạy Những chiếc xe từ trong bom rơi Đã về đây họp thành tiểu đội Gặp bè bạn suốt dọc đường đi tới Bắt tay qua cửa kính vỡ rồi Bếp Hoàng Cầm ta dựng giữa trời Chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy Võng mắc chông chênh đường xe chạy Tiết 47 Văn bản: Bài thơ về tiểu đội xe không kính ( Phạm Tiến Duật ) Đọc – tìm hiểu chung. II. Đọc – tìm hiểu chi tiết. 1. Hình ảnh những chiếc xe không kính. 2. Hình ảnh người chiến sĩ lái xe. Hoàn cảnh Vẻ đẹp của người lính * Tư thế: * Tinh thần: * Tình đồng đội -Tình cảm sôi nổi, thắm thiết, chân thành ý chí Lại đi lại đi trời xanh thêm Không có kính rồi xe không có đèn Không có mui xe, thùng xe có xước Xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước Chỉ cần trong xe có một trái tim Lại đi lại đi trời xanh thêm Không có kính rồi xe không có đèn Không có mui xe, thùng xe có xước Xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước Chỉ cần trong xe có một trái tim Có ý kiến cho rằng toàn bộ bài thơ đặc biệt là khổ thơ cuối có sự đối lập. Hãy chĩ rõ ? Tiết 47 Văn bản: Bài thơ về tiểu đội xe không kính ( Phạm Tiến Duật ) Đọc – tìm hiểu chung. II. Đọc – tìm hiểu chi tiết. 1. Hình ảnh những chiếc xe không kính. 2. Hình ảnh người chiến sĩ lái xe. Hoàn cảnh Vẻ đẹp của người lính * Tư thế: * Tinh thần: * Tình đồng đội: * ý chí: - Nghệ thuật: Điệp ngữ, đối lập, hoán dụ, -> ý chí quyết tâm chiến đấu, lòng yêu nước thiết tha. Tiết 47 Văn bản: Bài thơ về tiểu đội xe không kính ( Phạm Tiến Duật ) Đọc – tìm hiểu chung. II. Đọc – tìm hiểu chi tiết. 1. Hình ảnh những chiếc xe không kính. 2. Hình ảnh người chiến sĩ lái xe. III. Tổng kết 1.Nghệ thuật III. Tổng kết. Nghệ thuật Hãy lựa chọn những đáp án đúng nhận xét về nghệ thuật của bài thơ? Bài thơ sử dụng chất liệu hiện thực, sinh động của cuộc sống chiến đấu. Bút pháp lãng mạn chắp cánh cho hiện thực bay bổng. Giọng thơ ngang tàng, phóng khoáng pha chút tinh nghịch, đậm chất lính, tự nhiên, khoẻ khoắn. Giọng thơ trữ tình nhẹ nhàng, sâu lắng. Tiết 47 Văn bản: Bài thơ về tiểu đội xe không kính ( Phạm Tiến Duật ) Đọc – tìm hiểu chung. II. Đọc – tìm hiểu chi tiết. 1. Hình ảnh những chiếc xe không kính. 2. Hình ảnh người chiến sĩ lái xe. III. Tổng kết 1.Nghệ thuật - Bài thơ sử dụng chất liệu hiện thực, sinh động của cuộc sống chiến đấu. - Giọng thơ ngang tàng, phóng khoáng pha chút tinh nghịch, đậm chất lính, tự nhiên, khoẻ khoắn. 2. Nội dung III. Tổng kết. Nghệ thuật 2. Nội dung: Chọn đáp án đúng nhận xét về nội dung bài thơ ? A. Hình ảnh những chiếc xe không kính được sáng tạo để nhấn mạnh tội ác của giặc Mỹ trong việc tàn phá đất nước ta. B. Việc sáng tạo hình ảnh những chiếc xe không kính để làm nổi bật hình ảnh những người lính lái xe hiên ngang, dũng cảm sôi nổi, trẻ trung. Tiết 47 Văn bản: Bài thơ về tiểu đội xe không kính ( Phạm Tiến Duật ) Đọc – tìm hiểu chung. II. Đọc – tìm hiểu chi tiết. 1. Hình ảnh những chiếc xe không kính. 2. Hình ảnh người chiến sĩ lái xe. III. Tổng kết 1.Nghệ thuật 2. Nội dung Việc sáng tạo hình ảnh những chiếc xe không kính để làm nổi bật hình ảnh những người lính lái xe hiên ngang, dũng cảm, sôi nổi, trẻ trung. Tiết 47: Văn bản: Bài thơ về tiểu đội xe không kính ( Phạm Tiến Duật ) Đọc – tìm hiểu chung. II. Đọc – tìm hiểu chi tiết. III. Tổng kết. IV. Luyện tập IV. Luyện tập So sánh hình ảnh người lính trong hai bài thơ “ Đồng chí” và “ Bài thơ về tiểu đội xe không kính”? Nét chung: - Cùng có ý chí, nghị lực, niềm tin, lý tưởng và tinh thần yêu nước, có tình đồng đội gắn bó. - Cùng phải chịu hoàn cảnh khó khăn, gian khổ, hiểm nguy của chiến trường. Nét riêng: Đồng chí - Xuất thân từ những người nông dân nghèo - Trang bị thô sơ - Tình cảm thầm lặng Bài thơ về tiểu đội xe không kính Xuất thân từ nhiều tầng lớp Trang bị hiện đại hơn - Tình cảm sôi nổi trẻ trung Tiết 47 Văn bản: Bài thơ về tiểu đội xe không kính ( Phạm Tiến Duật ) Bài thơ về tiểu đội xe không kính Hình tượng những chiếc xe không kính Hình ảnh những người chiến sĩ lái xe Tư thế Ung dung, hiên ngang, chủ động Tinh thần Bất chấp hiểm nguy, lạc quan, yêu đời Tình cảm Sôi nổi, thắm thiết, chân thành ý chí Quyết tâm chiến đấu, yêu nước thiết tha Tiết 47: Văn bản: Bài thơ về tiểu đội xe không kính ( Phạm Tiến Duật ) Đọc – tìm hiểu chung. II. Đọc – tìm hiểu chi tiết. III. Tổng kết. IV. Luyện tập V. Hướng dẫn về nhà 1. Tìm đọc các bài thơ viết về đề tài người lính. 2. Những cảm giác, ấn tượng của người lái xe trong chiếc xe không kính trên đường ra trận đã được tác giả diễn tả rất cụ thể, sinh động. Em hãy phân tích khổ thơ thứ hai để thấy rõ điều ấy. 3. Soạn bài “ Đoàn thuyền đánh cá “