Bài giảng Bài 49: Đa dạng lớp thú (tiếp theo)

Boä moân SINH BAØI GIAÛNG CUOÁI KHOÙALÔÙP ITGS 06 - 2007 GV: Nguyeãn Thò Lieàng KIEÅM TRA BAØI CUÕ : Haõy so saùnh ñaëc ñieåm caáu taïo vaø taäp tính cuûa Thuù Moû Vòt vaø Kanguru thích nghi vôùi ñôøi soáng cuûa chuùng? Thuù moû vòt vöøa ôû nöôùc ngoït vöøa ôû caïn, chi coù maøng bôi, ñeû tröùng, thuù meï coù tuyeán söõa nhöng chöa coù vuù, thuù con lieám söõa do thuù meï tieát ra (baùm treân loâng meï hoaëc uoáng söõa hoøa laãn trong nöôùc). Kanguru soáng ôû ñoàng coû, chi sau lôùn, khoûe, ñuoâi to daøi, ñeû con coù vuù, con sô sinh raát nhoû ñöôïc nuoâi trong tuùi da ôû buïng thuù meï, buù meï thuï ñoäng. SÖÛA BAØI TAÄP : Quan saùt hình döôùi ñaây vaø boå sung caùc chi tieát coøn thieáu: 1. Boä:............................................................... Teân:………………………………………………………………………… Nôi soáng: ……………………………………………………………… Sinh saûn: ……………………………………………………………… Boä phaän tieát söõa: ………………………………………………………………………………………….. Thuù huyeät Thuù moû vòt Nöôùc ngoït vaø ôû caïn Ñeû tröùng Khoâng coù vuù, chæ coù tuyeán söõa SÖÛA BAØI TAÄP : Quan saùt hình döôùi ñaây vaø boå sung caùc chi tieát coøn thieáu: 2. Boä:............................................................... Teân:………………………………………………………………………… Nôi soáng: ……………………………………………………………… Sinh saûn: ……………………………………………………………… Boä phaän tieát söõa:………………………………………….. Thuù tuùi Kanguru Ñoàng coû Ñeû con Coù vuù SÖÛA BAØI TAÄP : Haõy ñaùnh daáu  vaøo  cho yù traû lôøi ñuùng nhaát ôû caùc caâu sau: 1. Thuù ñeû tröùng, thuù meï chöa coù nuùm vuù, con sô sinh do thuù meï tieát ra thuoäc boä:  a) Thuù coù tuùi  b) Thuù huyeät  c) Caû a, b ñeàu sai 2. Thuù ñeû con, con sô sinh ñöôïc nuoâi trong tuùi da ôû buïng thuù meï, buù meï thuï ñoäng thuoäc boä:  a) Thuù huyeät  b) Thuù coù tuùi  c) Caùc thuù khaùc   Baøi 49: Boä Dôi: Boä Caù Voi: Boä Dôi (Chiroptera) VaøBoä Caù Voi (Cetacea) Boä Dôi (Chiroptera) 1. Dôi coù ñaëc ñieåm caáu taïo cô theå nhö theá naøo ñeå thích nghi vôùi ñôøi soáng bay löôïn? 2. Caùnh dôi khaùc caùnh chim nhö theá naøo? Ñoïc thoâng tin SGK muïc I, xem hình, thaûo luaän nhoùm vaø traû lôøi caùc caâu hoûi sau: 3. Phaân bieät caùch bay cuûa dôi vôùi caùch bay cuûa chim? 4. Boä dôi goàm coù maáy loaïi? Ñaëc ñieåm caáu taïo raêng cuûa chuùng? Dôi thöôøng kieám aên vaøo luùc naøo? 1. Dôi coù ñaëc ñieåm caáu taïo cô theå nhö theá naøo ñeå thích nghi vôùi ñôøi soáng bay löôïn? Chi tröôùc bieán ñoåi thaønh caùnh da, thaân ngaén 2. Caùnh dôi khaùc caùnh chim nhö theá naøo? –Caùnh chim laø caùnh loâng.–Caùnh dôi laø caùnh da. Caùnh dôi laø moät maøng da roäng, phuû loâng mao thöa, meàm maïi, noái caùc phaàn cuûa chi tröôùc (caùnh tay, oáng tay, baøn tay, ngoùn tay) vôùi mình, chi sau vaø ñuoâi. Ñoïc thoâng tin SGK, xem hình, thaûo luaän nhoùm vaø traû lôøi caùc caâu hoûi sau: Caùnh chim Caùnh dôi caùnh tay oáng tay baøn tay ngoùn tay 3.Phaân bieät caùch bay cuûa dôi vôùi caùch bay cuûa chim? - Chim khi caát caùnh duøng 2 chaân sau, nhuùn laáy ñaø - Dôi do chi sau yeáu neân khoâng theå nhuùn laáy ñaø nhö chim ñöôïc neân phaûi töø treân cao thaû mình xuoáng laáy ñaø roài bay neân ñôi thöôøng treo ngöôïc cô theå töø treân cao (do maøng caùnh roäng, thaân nhoû neân dôi bay thoaên thoaét, ñoåi chieàu thay höôùng moät caùch ñoät ngoät) Xem phim vaø hình roài traû lôøi caâu hoûi sau: 4.Boä dôi goàm coù maáy loaïi? Ñaëc ñieåm caáu taïo raêng cuûa chuùng? Dôi thöôøng kieám aên vaøo luùc naøo? Dôi aên saâu boï (boä raêng nhoïn ñeå deã daøng phaù voû kitin cuûa saâu boï) Xem phim vaø traû lôøi caùc caâu hoûi sau: Dôi aên quaû: löôõi daøi, coù nhieàu gai söøng ñeå baøo quaû Dôi thöôøng kieám aên vaøo ban ñeâm Dôi cuõng bieát bay, taïi sao khoâng xeáp dôi vaøo lôùp chim? Tuy coù ñôøi soáng bay löôïn nhö chim nhöng dôi thuoäc loaøi thuù vì: thaân coù loâng mao bao phuû, mieäng coù raêng phaân hoùa, ñeû vaø nuoâi con baèng söõa. Tuy nhieân dôi coøn coù bieåu hieän gaàn thuù baäc thaáp: con non yeáu, baùn caàu naõo nhoû, nhaün chöa phaùt trieån. Em ruùt ra keát luaän gì veà caáu taïo ngoaøi vaø taäp tính cuûa dôi? Boä dôi laø thuù coù caáu taïo thích nghi vôùi ñôøi soáng bay Chuùng coù maøng caùnh roäng, thaân ngaén vaø heïp neân coù caùch bay thoaên thoaét, thay höôùng ñoåi chieàu linh hoaït Chaân yeáu coù tö theá baùm vaøo caønh caây treo ngöôïc cô theå. Khi baét ñaàu bay chaân rôøi vaät baùm, töï ñoäng buoâng mình töø treân cao Baøi 49: Boä Dôi: Boä Dôi Vaø Boä Caù Voi Boä dôi laø thuù coù caáu taïo thích nghi vôùi ñôøi soáng bay Chuùng coù maøng caùnh roäng, thaân ngaén vaø heïp neân coù caùch bay thoaên thoaét, thay höôùng ñoåi chieàu linh hoaït Chaân yeáu coù tö theá baùm vaøo caønh caây treo ngöôïc cô theå. Khi baét ñaàu bay chaân rôøi vaät baùm, töï ñoäng buoâng mình töø treân cao 2. Boä Caù Voi: Boä Caù Voi: 1. Cô theå caù voi coù nhöõng bieán ñoåi nhö theá naøo ñeå thích nghi vôùi ñôøi soáng ôû nöôùc? 2. Tìm caùc ñaëc ñieåm chöùng toû chi tröôùc bieán ñoåi thaønh vaây bôi nhöng vaãn coù caáu taïo nhö chi ôû ñoäng vaät coù xöông soáng ôû caïn? Ñoïc thoâng tin SGK muïc II, xem hình, thaûo luaän nhoùm vaø traû lôøi caùc caâu hoûi sau: 3.Caùch laáy thöùc aên cuûa caù voi nhö theá naøo? 4.Ngoaøi caù voi xanh trong boä caù voi coøn coù ñaïi dieän naøo? 1. Cô theå caù Voi coù nhöõng bieán ñoåi nhö theá naøo ñeå thích nghi vôùi ñôøi soáng ôû nöôùc? Cô theå hình thoi, chi tröôùc bieán thaønh vaây, chi sau tieâu giaûm, phía sau mình coù vaây ñuoâi naèm ngang (raát khoûe), bôi baèng caùch uoán mình theo chieàu doïc. Xem hình vaø traû lôøi caùc caâu hoûi sau: 2. Tìm caùc ñaëc ñieåm chöùng toû chi tröôùc bieán ñoåi thaønh vaây bôi nhöng vaãn coù caáu taïo nhö chi ôû ñoäng vaät coù xöông soáng ôû caïn? Chi tröôùc bieán ñoåi thaønh vaây bôi daïng bôi cheøo, song vaãn ñöôïc naâng ñôõ bôûi caùc xöông chi nhö ôû ñoäng vaät coù xöông soáng ôû caïn. Xem hình vaø traû lôøi caùc caâu hoûi sau: Xöông caùnh Xöông oáng tay Xöông baøn tay Xöông ngoùn tay 3.Caùch laáy thöùc aên cuûa caù voi nhö theá naøo? Khoâng coù raêng, haøm treân coù nhieàu taám söøng ruû xuoáng nhö caùi saøng loïc nöôùc, loïc moài baèng caùc khe cuûa taám söøng mieäng (khi bôi thænh thoaûng caù voi ngaäm mieäng laïi ñeå laáy thöùc aên, khoái löôïng cô theå naëng 160 taán, löôïng thöùc aên nhieàu) Xem phim vaø traû lôøi caùc caâu hoûi sau: 4.Ngoaøi caù voi xanh trong boä caù voi coøn coù ñaïi dieän naøo nöõa? Caù heo (hay caù delphin) Xem phim vaø traû lôøi caùc caâu hoûi sau: Vì sao goïi laø “caù” maø xeáp caù voi vaøo lôùp thuù? Caù voi tuy hình daïng ngoaøi gioáng caù, soáng ôû nöôùc, nhöng vaãn mang ñaëc ñieåm cuûa thuù:+ Hoâ haáp baèng phoåi.+ Ñeû con vaø nuoâi con baèng söõa Em ruùt ra keát luaän gì veà caáu taïo ngoaøi caù voi thích nghi ñôøi soáng trong nöôùc? Baøi 49: Boä Dôi: Boä Dôi Vaø Boä Caù Voi Boä dôi laø thuù coù caáu taïo thích nghi vôùi ñôøi soáng bay. Chuùng coù maøng caùnh roäng, thaân ngaén vaø heïp neân coù caùch bay thoaên thoaét, thay höôùng ñoåi chieàu linh hoaït. Chaân yeáu coù tö theá baùm vaøo caønh caây treo ngöôïc cô theå. Khi baét ñaàu bay chaân rôøi vaät baùm, töï ñoäng buoâng mình töø treân cao. 2. Boä Caù Voi: Boä Caù Voi thích nghi vôùi ñôøi soáng hoaøn toaøn trong nöôùc. Cô theå hình thoi Coå raát ngaén. Lôùp môõ döôùi da raát daøy. Chi tröôùc bieán ñoåi thaønh chi bôi, coù daïng bôi cheøo. Vaây ñuoâi naèm ngang, bôi baèng caùch uoán mình theo chieàu doïc. So saùnh caáu taïo ngoaøi vaø taäp tính aên giöõa Dôi vaø Caù Voi - Caùnh da(1) - Vaây bôi (2) - Nhoû, yeáu (2) - Tieâu bieán(1) - Vaây ñuoâi (1) - Ñuoâi ngaén(2) - Bay khoâng coù ñöôøng bay roõ reät (1) - Bôi uoán mình theo chieàu doïc (2) - Toâm, caù,ñoäng vaät nhoû (1) - Saâu boï (2)ï - Khoâng coù raêng, loïc moài baèng caùc khe cuûa taám söøng mieäng (1) - Raêng nhoïn, saéc; phaù vôõ voû cöùng saâu boï (2) Haõy ñaùnh daáu  vaøo  cho yù traû lôøi ñuùng nhaát ôû caùc caâu sau: 1. Caáu taïo cô theå dôi thích nghi vôùi ñôøi soáng bay löôïn vì:  a) Chi tröôùc bieán ñoåi thaønh caùnh  b) Thaân nhoû  c) Boä xöông nheï  d) Caû a, b, c ñeàu ñuùng 2. Caù voi coù caáu taïo cô theå thích nghi vôùi ñôøi soáng döôùi nöôùc:  a) Cô theå hình thoi, lôùp môõ döôùi da daøy  b) Vaây ñuoâi naèm ngang, bôi uoán mình theo chieàu doïc  c) Chi tröôùc bieán ñoåi thaønh vaây bôi daïng bôi cheøo  d) Caû a, b, c ñeàu ñuùng   Cuûng coá: Xem ñoaïn phim veà sieâu aâm caù voi Daën doø: Hoïc thuoäc baøi. Hoaøn taát caùc caâu traû lôøi trong saùch BT-TH vaø CHTN Söu taàm tranh aûnh cuûa Boä aên saâu boï, Boä gaëm nhaám, Boä aên thòt Caùm ôn quyù Thaày coâ ñaõ ñeán döïTraân troïng kính chaøo