Bài giảng Bài 44: sự nhân lên của vi rut trong tế bào chủ

Môn: Sinh học 10 Bài 44: Sự nhân lên của vi rut trong tế bào chủ Giáo viên thực hiện: Trần Văn Mạn Trường: THPT Đông Hưng Hà Thái bình : ngày 27 / 3 / 2007 Hãy tìm câu trả lời đúng nhất? Kiểm tra bài cũ I. Chu trình nhân lên của virut Em hãy quan sát đoạn băng sau và cho biết: Có thể chia chu trình nhân lên của phagơ thành mấy giai đoạn ?Đó là những giai đoạn nào ? 1. Các giai đoạn xâm nhiễm và phát triển của phagơ  Chu trình nhân lên của virut gồm 5 giai đoạn : 1. Hấp phụ 2. Xâm nhập 3. Sinh tổng hợp 4. Lắp ráp 5. Phóng thích I. Chu trình nhân lên của virut 1. Các giai đoạn xâm nhiễm và phát triển của phagơ a. Hấp phụ Trong giai đoạn này bộ phận nào của virut đã tiếp xúc với bộ phận nào của tế bào? Gai glycoprotein có chức năng gì?  Nhờ có gai glycôprôtêin (virut động vật) và gai đuôi (phagơ) có tác dụng kháng nguyên, tương hợp với các thụ thể trên bề mặt tế bào Em có nhận xét gì về thụ thể của vi khuẩn và tế bào động vật? Phagơ có hấp thụ lên được tế bào động vật không? Trong điều kiện nào virut hấp thụ được lên tế bào? I. Chu trình nhân lên của virut Mỗi loại virut chỉ có thể kí sinh trong một loại tế bào nhất định Sự bám đặc hiệu của virut trên bề mặt tế bào có ý nghĩa gì? 1. Các giai đoạn xâm nhiễm và phát triển của phagơ a. Hấp phụ I. Chu trình nhân lên của virut b. Xâm nhập Phagơ đã xâm nhập vào vi khuẩn như thế nào? Phagơ tiết ra enzim lizôzim phá huỷ thành tế bào để bơm axit nuclêic vào tế bào chất, vỏ nằm bên ngoài. 1. Các giai đoạn xâm nhiễm và phát triển của phagơ a. Hấp phụ I. Chu trình nhân lên của virut Trong giai đoạn này, virut đã tổng hợp những vật chất nào ? Phagơ thực hiện quá trình tổng hợp axit nuclêic và prôtêin của mình Các nguyên liệu và enzim mà virut sử dụng có nguồn gốc từ đâu? c. Sinh tổng hợp Nguồn nguyên liệu và enzim: do tế bào chủ cung cấp b. Xâm nhập 1. Các giai đoạn xâm nhiễm và phát triển của phagơ a. Hấp phụ I. Chu trình nhân lên của virut d. Lắp ráp Em hãy mô tả lại diễn biến của giai đoạn lắp ráp?  Lắp ráp axit nuclêic vào prôtêin vỏ để tạo thành phagơ hoàn chỉnh. c. Sinh tổng hợp b. Xâm nhập 1. Các giai đoạn xâm nhiễm và phát triển của phagơ a. Hấp phụ I. Chu trình nhân lên của virut e. Phóng thích Bằng cách nào phagơ có thể phá vỡ tế bào để chui ra ngoài? ( Phagơ có hệ gen mã hoá enzim lizôzim làm tan thành tế bào vật chủ) Phagơ phá vỡ tế bào chủ để ồ ạt chui ra ngoài. d. Lắp ráp b. Xâm nhập 1. Các giai đoạn xâm nhiễm và phát triển của phagơ a. Hấp phụ c. Sinh tổng hợp I. Chu trình nhân lên của virut 1. Các giai đoạn xâm nhiễm và phát triển của phagơ 2. Virut ôn hoà và virut độc hại Thế nào là virut độc hại?  Khi virut nhân lên mà làm tan tế bào thì gọi là virut độc hại Thế nào là virut ôn hoà?  Khi ADN của virut gắn xen vào NST của tế bào mà tế bào vẫn sinh trưởng bình thường thì gọi là virut ôn hoà 1. Khái niệm về HIV/ AIDS HIV là gì ? HIV (Human Inmunodeficiency-Virrut) Người bị nhiễm HIV sẽ bị bệnh gì? Biểu hiện lâm sàng của bệnh? HIV gây nên bệnh AIDS, với biểu hiện: Sốt kéo dài, sút cân, tiêu chảy, viêm da... II. HIV và hội chứng AIDS I. Chu trình nhân lên của virut Là virut gây suy giảm miễn dịch ở người Cơ thể dễ nhiễm bệnh ( bệnh cơ hội) 1. Khái niệm về HIV/ AIDS HIV gây nên bệnh AIDS, với biểu hiện: Sốt kéo dài, sút cân, tiêu chảy, viêm da... II. HIV và hội chứng AIDS I. Chu trình nhân lên của virut Là virut gây suy giảm miễn dịch ở người Tại sao HIV lại gây nên bệnh AIDS với các biểu hiện như vậy? HIV gây nhiễm và phá huỷ các tế bào của hệ thống miễn dịch Mất khả năng miễn dịch của cơ thể (bệnh AIDS- hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải ở người) Các VSV khác lợi dụng cơ thể bị suy giảm miễn dịch để tấn công ( VSV cơ hội) 2. Các phương thức lây nhiễm HIV/AIDS thường lây truyền qua những con đường nào? II. HIV và hội chứng AIDS I. Chu trình nhân lên của virut 1. Khái niệm về HIV/ AIDS 2. Các phương thức lây nhiễm II. HIV và hội chứng AIDS I. Chu trình nhân lên của virut 1. Khái niệm về HIV/ AIDS 3. Các giai đoạn phát triển của hội chứng AIDS Nghiên cứu SGK phần “ Các giai đoạn phát triển của bệnh” và hoàn thành phiếu học tập (trong thời gian 2 phút.) Phiếu học tập 2 tuần -3 tháng Không có triệu chứng 1-10 năm Số lượng tế bào Limphô T4 giảm dần Sau 1 đến 10 năm (tuỳ cơ địa từng người) Xuất hiện các bệnh cơ hội: sốt, tiêu chảy, sút cân, ung thư… chết Các giai đoạn phát triển của bệnh 2. Các phương thức lây nhiễm II. HIV và hội chứng AIDS I. Chu trình nhân lên của virut 1. Khái niệm về HIV/ AIDS 3. Các giai đoạn phát triển của hội chứng AIDS 4. Cách phòng tránh AIDS Tiêm văcxin phòng bệnh định kì tại các trung tâm y tế (dại, sởi, quai bị, đậu mùa…), kiểm soát vật trung gian truyền bệnh, giữ gìn vệ sinh cá nhân và cộng đồng. Biện pháp tốt nhất để chống lại các bệnh do virut hiện nay đang được sử dụng là gì ? Do virut kí sinh trong tế bào do đó các thuốc kháng sinh không tác động được đến virut, hoặc trước khi tiêu diệt được virut thì chính thuốc đã phá huỷ tế bào Chúng ta có thể phòng tránh HIV/AIDS bằng cách nào? Hiện nay đã có thuốc chữa được các bệnh do virut nói chung và HIV nói riêng chưa? Tại sao ? Hiểu biết về AIDS Sống lành mạnh Loại trừ tệ nạn xã hội Vệ sinh y tế Củng cố Em hãy điền tên các giai đoạn đúng vào hình vẽ rồi sắp xếp lại các hình cho đúng trình tự nhân lên của phagơ trong tế bào? 1 2 3 4 5 Hấp phụ Xâm nhập Sinh tổng hợp Lắp ráp Phóng thích 1. (Có 3 chữ cái) Đây là tác nhân gây lên bệnh AIDS 2. (Có 6 chữ cái) Một tệ nạn xã hội làm cho AIDS lây lan nhanh M a i d â m L ắ p r á p P h ó n g t h í c h C ơ h ộ i M á u 1 2 3 4 5 6 3. (Có 6 chữ cái) Tên của giai đoạn thứ 4 nhiễm và phát triển của virut ở tế bào vật chủ 4. (Có 10 chữ cái) Tên giai đoạn thứ 5 trong quá trình nhiễm và phát triển của virut trong tế bào chủ. 5. (Có 5 chữ cái) Tên của vi sinh vật ở điều kiện bình thường thì không gây bệnh nhưng khi cơ thể bị yếu hoặc khả năng miễm dịch bị suy giảm thì chúng lại gây bệnh? 6. (Có 3 chữ cái) Tên một trong những con đường lây truyền HIV? Củng cố A ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? H ấ P P H ụ 1. Có 3 chữ cái đây là tác nhân gây lên bệnh AIDS 2. Có 6 chữ cái một tệ nạn xã hội làm cho AIDS lây lan nhanh M a i d â m L ắ p r á p P h ó n g t h í c h C ơ h ộ i M á u 1 2 3 4 5 6 3. Có 6 chữ cái tên của giai đoạn thứ 4 nhiễm và phát triển của virut ở tế bào vật chủ 4. Có 10 chữ cái tên giai đoạn thứ 5 trong quá trình nhiễm và phát triển của virut trong tế bào chủ. 5. Có 5 chữ cái tên của vi sinh vật ở điều kiện bình thường thì không gây bệnh nhưng khi cơ thể bị yếu hoặc khả năng miễm dịch bị suy giảm thì chúng lại gây bệnh? 6. Có 3 chữ cái tên một trong những con đường lây truyền HIV? Củng cố A ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? H ấ P P H ụ Hấp phụ Xâm nhập Sao mã ngược Cài xen (tiền virut) Sinh tổng hợp Lắp ráp Phóng thích Bài tập Bài 1: trả lời các câu hỏi cuối bài Bài 2: Sự xâm nhập của HIV gồm 7 giai đoạn Em hãy cho biết sự nhân lên của HIV khác với sự nhân lên của các vi rút mà chúng ta đã học như thế nào? Tại sao có sự khác nhau đó?