Bài giảng Bài 11-Tiết 52. tiếng việt tổng kết về từ vựng

Tõ ®ång nghÜa, tõ tr¸i nghÜa, cÊp ®é kh¸i qu¸t cña nghÜa tõ ng÷ lµ nh÷ng kh¸i niÖm thuéc vÒ lo¹i quan hÖ nµo gi÷a c¸c tõ? Quan hÖ ý nghÜa. Quan hÖ ng÷ ph¸p. C¶ A, B ®Òu ®óng. C¶ A, B ®Òu sai. Tõ H¸n ViÖt chiÕm mét tØ lÖ kh«ng ®¸ng kÓ trong vèn tõ tiÕng ViÖt. B. Tõ H¸n ViÖt lµ mét bé phËn quan träng cña líp tõ m­în gèc H¸n. C. Tõ H¸n ViÖt kh«ng ph¶i lµ mét bé phËn cña vèn tõ tiÕng ViÖt. D. Dïng tõ H¸n ViÖt lµ mét viÖc lµm cÇn phª ph¸n. Chän quan niÖm ®óng trong nh÷ng quan niÖm sau: B. Tõ H¸n ViÖt lµ mét bé phËn quan träng cña líp tõ m­în gèc H¸n. Quan niÖm ®óng : Từ tượng thanh, từ tượng hình Ôn tập khái niệm *Từ tượng thanh: Là những từ dùng mô tả âm thanh của tự nhiên, của con người. * Từ tượng hình:  Là những từ dùng mô tả hình ảnh, dáng vẻ trạng thái của sự vật Bµi 11-TiÕt 52. TiÕng ViÖt Tæng kÕt vÒ tõ vùng Bµi 11-TiÕt 53. TiÕng ViÖt Tæng kÕt vÒ tõ vùng I. Tõ t­îng thanh vµ tõ t­îng h×nh 1) Ôn tập khái niệm 2) Vận dụng Tªn loµi vËt lµ tõ t­îng thanh: mÌo, t¾c kÌ, nghÐ, bß, ve, (chim) cu, (chim) cuèc, (chim) tu hó, … -> H×nh ¶nh ®¸m m©y hiÖn ra cô thÓ, sèng ®éng víi nh÷ng ®­êng nÐt, d¸ng vÎ, mµu s¾c kh¸c nhau. “Đám mây lốm đốm, xám như đuôi con sóc nối nhau bay cuốn sát ngọn cây, lê thê đi mãi, bây giờ cứ loáng thoáng nhạt dần, thỉnh thoảng đứt quảng, đã lồ lộ đằng xa một bức vách trắng toát”. (Tô Hoài) Xác định từ tượng hình và giá trị sử dụng của chúng trong đoạn trích. Bµi 11- TiÕt 53. TiÕng ViÖt Tæng kÕt vÒ tõ vùng I. Tõ t­îng thanh vµ tõ t­îng h×nh II. Mét sè biÖn ph¸p tu tõ tõ vùng Bµi 11-TiÕt 52 TiÕng ViÖt Tæng kÕt vÒ tõ vùng I. Tõ t­îng thanh vµ tõ t­îng h×nh II. Mét sè biÖn ph¸p tu tõ tõ vùng a, ( …) lµ ®èi chiÕu sù vËt, sù viÖc nµy víi sù vËt, sù viÖc kh¸c cã nÐt t­¬ng ®ång nh»m t¨ng søc gîi h×nh, gîi c¶m cho sù diÔn ®¹t. b, ( …) lµ biÖn ph¸p tu tõ phãng ®¹i møc ®é, quy m«, tÝnh chÊt cña sù vËt, hiÖn t­îng ®­îc miªu t¶ ®Ó nhÊn m¹nh, g©y Ên t­îng, t¨ng søc biÓu c¶m. 1. Ôn khái niệm Bµi 11-TiÕt 53. TiÕng ViÖt Tæng kÕt vÒ tõ vùng I. Tõ t­îng thanh vµ tõ t­îng h×nh II. Mét sè biÖn ph¸p tu tõ tõ vùng a, lµ ®èi chiÕu sù vËt , sù viÖc nµy víi sù vËt, sù viÖc kh¸c cã nÐt t­¬ng ®ång nh»m t¨ng søc gîi h×nh, gîi c¶m cho sù diÔn ®¹t. So s¸nh b, lµ biÖn ph¸p tu tõ phãng ®¹i møc ®é, quy m«, tÝnh chÊt cña sù vËt, hiÖn t­îng ®­îc miªu t¶ ®Ó nhÊn m¹nh, g©y Ên t­îng, t¨ng søc biÓu c¶m. Nãi qu¸ Bµi 11- TiÕt 53. TiÕng ViÖt Tæng kÕt vÒ tõ vùng I. Tõ t­îng thanh vµ tõ t­îng h×nh II. Mét sè biÖn ph¸p tu tõ tõ vùng c, ( …) lµ gäi tªn sù vËt, hiÖn t­îng, kh¸i niÖm b»ng tªn cña mét sù vËt, hiÖn t­îng, kh¸i niÖm kh¸c cã quan hÖ gÇn gòi víi nã nh»m t¨ng søc gîi h×nh, gîi c¶m cho sù diÔn ®¹t. d, ( …) là gọi tên sự vật hiện tượng này bằng tên sự vật hiện tượng khác có nét tương đồng với nó nhằm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt. Bµi 11-TiÕt 53. TiÕng ViÖt Tæng kÕt vÒ tõ vùng I. Tõ t­îng thanh vµ tõ t­îng h×nh II. Mét sè biÖn ph¸p tu tõ tõ vùng c, lµ gäi tªn sù vËt, hiÖn t­îng, kh¸i niÖm b»ng tªn cña mét sù vËt, hiÖn t­îng, kh¸i niÖm kh¸c cã quan hÖ gÇn gòi víi nã nh»m t¨ng søc gîi h×nh, gîi c¶m cho sù diÔn ®¹t. Ho¸n dô d, lµ gäi tªn sù vËt, hiÖn t­îng nµy b»ng tªn sù vËt, hiÖn t­îng kh¸c cã nÐt t­¬ng ®ång víi nã nh»m t¨ng søc gîi h×nh, gîi c¶m cho sù diÔn ®¹t. Èn dô Bµi 11-TiÕt 53. TiÕng ViÖt Tæng kÕt vÒ tõ vùng I. Tõ t­îng thanh vµ tõ t­îng h×nh II. Mét sè biÖn ph¸p tu tõ tõ vùng g, ( …) lµ lîi dông sù ®Æc s¾c vÒ ©m, vÒ nghÜa cña tõ ng÷ ®Ó t¹o s¾c th¸i dÝ dám, hµi h­íc lµm c©u v¨n hÊp dÉn vµ thó vÞ . e, (….) lµ c¸ch nãi tÕ nhÞ, uyÓn chuyÓn nh»m lµm gi¶m c¶m gi¸c ®au buån, nÆng nÒ, ghª sî; tr¸nh th« tôc, thiÕu lÞch sù. Ch¬i ch÷ Ch¬i ch÷ Ch¬i ch÷ Bµi 11-TiÕt 53. TiÕng ViÖt Tæng kÕt vÒ tõ vùng I. Tõ t­îng thanh vµ tõ t­îng h×nh II. Mét sè biÖn ph¸p tu tõ tõ vùng g, lµ lîi dông sù ®Æc s¾c vÒ ©m, vÒ nghÜa cña tõ ng÷ ®Ó t¹o s¾c th¸i dÝ dám, hµi h­íc, … lµm cho c©u v¨n hÊp dÉn, thó vÞ. Ch¬i ch÷ d, lµ c¸ch nãi tÕ nhÞ, uyÓn chuyÓn nh»m lµm gi¶m c¶m gi¸c ®au buån, nÆng nÒ, ghª sî; tr¸nh th« tôc, thiÕu lÞch sù. Nãi gi¶m, nãi tr¸nh Bµi 11-TiÕt 53. TiÕng ViÖt Tæng kÕt vÒ tõ vùng I. Tõ t­îng thanh vµ tõ t­îng h×nh II. Mét sè biÖn ph¸p tu tõ tõ vùng h, ( …) lµ gäi hoÆc t¶ con vËt, c©y cèi, ®å vËt, … b»ng nh÷ng tõ ng÷ vèn ®­îc dïng ®Ó gäi hoÆc t¶ con ng­êi; lµm cho thÕ giíi loµi vËt, c©y cèi, ®å vËt trë nªn gÇn gòi víi con ng­êi, biÓu thÞ ®­îc nh÷ng suy nghÜ, t×nh c¶m cña con ng­êi. i, ( …) lµ c¸ch lÆp l¹i tõ ng÷ (hoÆc c¶ mét c©u) ®Ó lµm næi bËt ý, g©y c¶m xóc m¹nh. Bµi 11-TiÕt 53. TiÕng ViÖt Tæng kÕt vÒ tõ vùng I. Tõ t­îng thanh vµ tõ t­îng h×nh II. Mét sè biÖn ph¸p tu tõ tõ vùng h, lµ gäi hoÆc t¶ con vËt, c©y cèi, ®å vËt, … b»ng nh÷ng tõ ng÷ vèn ®­îc dïng ®Ó gäi hoÆc t¶ con ng­êi; lµm cho thÕ giíi loµi vËt, c©y cèi, ®å vËt trë nªn gÇn gòi víi con ng­êi, biÓu thÞ ®­îc nh÷ng suy nghÜ, t×nh c¶m cña con ng­êi. i, lµ c¸ch lÆp l¹i tõ ng÷ (hoÆc c¶ mét c©u) ®Ó lµm næi bËt ý, g©y c¶m xóc m¹nh. Nh©n ho¸ §iÖp ng÷ Bµi 11- TiÕt 53. TiÕng ViÖt Tæng kÕt vÒ tõ vùng I. Tõ t­îng thanh vµ tõ t­îng h×nh II. Mét sè biÖn ph¸p tu tõ tõ vùng Ôn khái niệm Vận dụng * Tìm và Ph©n tÝch nÐt nghÖ thuËt ®éc ®¸o cña mét sè c©u th¬ trong TruyÖn KiÒu vµ trong mét sè v¨n b¶n kh¸c. Bµi 11-TiÕt 52 TiÕng ViÖt Tæng kÕt vÒ tõ vùng 1. Ôn khái niệm 2. Vận dụng I. Tõ t­îng thanh vµ tõ t­îng h×nh II. Mét sè biÖn ph¸p tu tõ tõ vùng a. Thµ r»ng liÒu mét th©n con Hoa dï r· c¸nh l¸ cßn xanh c©y. - PhÐp tu tõ Èn dô: + Hoa, c¸nh: chØ Thuý KiÒu vµ cuéc ®êi nµng. + L¸, c©y: gia ®×nh KiÒu vµ cuéc sèng cña hä. -> C¸ch nãi giµu h×nh ¶nh vÒ viÖc KiÒu b¸n b. Trong nh­ tiÕng h¹c bay qua, §ôc nh­ tiÕng suèi míi sa nöa vêi. TiÕng trong nh­ giã tho¶ng ngoµi, TiÕng mau sÇm sËp nh­ trêi ®æ m­a. ->PhÐp so s¸nh: miªu t¶ sinh ®éng c¸c cung bËc ©m thanh cña tiÕng ®µn g¾n víi c¸c cung bËc t©m tr¹ng con ng­êi. m×nh. Bµi 11-TiÕt 53. TiÕng ViÖt Tæng kÕt vÒ tõ vùng I. Tõ t­îng thanh vµ tõ t­îng h×nh II. Mét sè biÖn ph¸p tu tõ tõ vùng 1. Ôn khái niệm 2. Vận dụng c. Cßn trêi, cßn n­íc, cßn non Cßn c« b¸n r­îu anh cßn say s­a. (Ca dao) - PhÐp ®iÖp ng÷: “cßn” - PhÐp ch¬i ch÷: dïng tõ ®a nghÜa (say s­a) -> ThÓ hiÖn t×nh c¶m m·nh liÖt mµ kÝn ®¸o cña chµng trai. d. G­¬m mµi ®¸, ®¸ nói còng mßn Voi uèng n­íc, n­íc s«ng ph¶i c¹n. (B×nh Ng« ®¹i c¸o – NguyÔn Tr·i) -> PhÐp nãi qu¸: diÔn t¶ sinh ®éng, g©y Ên t­îng m¹nh mÏ vÒ sù lín m¹nh cña nghÜa qu©n Lam S¬n. Bµi 11-TiÕt 52 TiÕng ViÖt Tæng kÕt vÒ tõ vùng I. Tõ t­îng thanh vµ tõ t­îng h×nh II. Mét sè biÖn ph¸p tu tõ tõ vùng 1. Ôn khái niệm 2. Vận dụng f, Người ngắm trăng soi ngoài cửa sổ Trăng nhòm khe cửa ngắm nhà thơ e, Áo nâu cùng với áo xanh Nông thôn cùng với thị thành đứng lên. Phép hoán dụ + Áo nâu (y phục) để chỉ nông dân + Áo xanh (y phục) để chỉ công nhân + Nông thôn: không gian cư trú của người nông dân + Thị thành: Không gian cư trú của người công nhân -> Tất cả đều đứng lên chống Pháp. - Phép nhân hoá : Nhòm, ngắm -> Ánh trăng được nhân hoá thành người bạn tri kỷ, nhờ đó mà thiên nhiên trở nên sống động, gần gũi. Bµi 11-TiÕt 52. TiÕng ViÖt Tæng kÕt vÒ tõ vùng I. Tõ t­îng thanh vµ tõ t­îng h×nh II. Mét sè biÖn ph¸p tu tõ tõ vùng 1. Ôn khái niệm 2. Vận dụng g, Bác đã đi rồi sao Bác ơi! Phép nói giảm nói tránh: Đi > Tránh sự đau buồn của nhân dân ta khi Bác mất. Bµi 11-TiÕt 53. TiÕng ViÖt Tæng kÕt vÒ tõ vùng I. Tõ t­îng thanh vµ tõ t­îng h×nh II. Mét sè biÖn ph¸p tu tõ tõ vùng -> Tõ t­îng thanh: M« pháng ©m thanh cña tù nhiªn, cña con ng­êi. -> Tõ t­îng h×nh: gîi t¶ h×nh ¶nh, d¸ng vÎ, tr¹ng th¸i ho¹t ®éng cña sù vËt. NỘI DUNG TỔNG KẾT TỪVỰNG QUA 4 BÀI HỌC Nắm chắc lý thuyết. Biết vận dụng từ tượng thanh, tượng hình và các phép tu từ khi nói và viết. Bài tập 2 c, d, e. Bài tập 3 c, e. Viết đoạn văn có sử dụng từ tượng thanh, tượng hình và các phép tu từ đã học Chuẩn bị bài : Tổng kết từ vựng (Luyện tập tổng hợp).