Kế Hoạch bài dạy Toán Lớp 8+9 - Tuần 8 - Năm học 2021-2022 - Võ Minh Tú

Ngày soạn 30/10/2021 Giáo án Tuần 8 Giáo án Đại số 9 Tiết 16 §2§3. HÀM SỐ BẬC NHẤT I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức: Hiểu các khái niệm và các tính chất của hàm số bậc nhất. : Tìm được giá trị của a (hoặc b) khi viết 2 giá trị tương ứng x và y, và hệ số của a (hoặc b). Chỉ ra được tính đồng biến hay nghịch biến của hàm số bậc nhất y = ax+b dựa vào hệ số a. 2. Về năng lực: - Năng lực chung: NL tư duy, tự học, giải quyết vấn đề, sáng tạo, tính toán, hợp tác. NL sử dụng ngôn ngữ toán học, khả năng suy diễn, lập luận toán học, làm việc nhóm. - Năng lực chuyên biệt: : NL sử dụng kí hiệu, NL sử dụng các công cụ: công cụ vẽ. 3. Về phẩm chất: - Tự lập, tự tin , tự chủ II . THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU 1. Chuẩn bị của giáo viên: Sgk, Sgv, các dạng toán 2. Chuẩn bị của học sinh: Xem trước bài; Chuẩn bị các dụng cụ học tập; SGK, SBT Toán III TIẾN TRÌNH DẠY HỌC A. KHỞI ĐỘNG HOẠT ĐỘNG 1. Tình huống xuất phát (mở đầu) - Mục tiêu: Xây dựng khái niệm hàm số bậc nhất thông qua bài toán mở đầu? - Sản phẩm: Hs nêu được dạng của hàm số bậc nhất. NỘI DUNG SẢN PHẨM GV giao nhiệm vụ học tập. 1.Khái niệm hàm số bậc nhất Gv hướng dẫn Hs từng bước giải bài toán thực tế trong Bài toán : (sgk.tr46) sgk để xây dựng khái niệm về hàm số bậc nhất. TT Hà Noi Ben xe Hue GV: Yêu cầu HS làm ?1 điền vào chỗ trống( ) cho 8 km đúng GV: Yêu cầu HS làm ?2 ?1 H: Em hãy giải thích tại sao đại lượng s là hàm số của - Sau một giờ ô tô đi được: 50km t? - Sau t giờ ô tô đi được: 50t (km) HS: Đại lượng s phụ thuộc vào t, ứng với mỗi giá trị - Sau t giờ, ô tô cách trung tâm Hà Nội là: s = của t, chỉ có một giá trị tương ứng của s. Do đó s là 50t + 8 (km) hàm số của t. ?2 GV: Lưu ý HS trong công thức s = 50t + 8. Nếu thay s T 1 2 3 4 bởi chữ y, t bởi chữ x ta có công thức hàm số quen s 58 108 158 208 thuộc: y = 50x + 8. Nếu thay 50 bởi chữ a và 8 bởi chữ b thì ta có y = ax + b ( a 0) là hàm số bậc nhất Hs nêu dự đoán H: Vậy hàm số bậc nhất là gì? Theo dõi, hướng dẫn, giúp đỡ HS thực hiện nhiệm vụ Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vu của HS GV chốt lại kiến thức B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC Mục Tiêu - Hiểu các khái niệm và các tính chất của hàm số bậc nhất. : Tìm được giá trị của a (hoặc b) khi viết 2 giá trị tương ứng x và y, và hệ số của a (hoặc b). Chỉ ra được tính đồng biến hay nghịch biến của hàm số bậc nhất y = ax+b dựa vào hệ số a. GV giao nhiệm vụ học tập. 2. Tính chất Gv hướng dẫn Hs tìm hiểu ví dụ sgk để tìm hiểu tính chất VD: (sgk.tr47) của h.số bậc nhất. GV: Xét hàm số: y = f(x) = -3x + 1. H: Hàm số y = f(x) = - ?3 3x + 1 xác định với những giá trị nào của x? Vì sao? Lấy x1, x2 R sao cho x1 < x2 H: Hãy chứng minh hàm số y = -3x + 1 nghịch biến trên R? f(x1) = 3x1 + 1 GV: Yêu cầu HS làm ?3 f(x2) = 3x2 + 1 ta có x x 3x 3x GV: Theo chứng minh trên hàm số y = -3x + 1 nghịch biến 1 2 1 2 trên R. Hàm số y = 3x + 1 đồng biến trên R. Hãy nhận xét về 3x1 1 3x2 1 hệ số a? f (x ) f (x ) Từ ví dụ, Gv tổng quát tính chất của hàm số bậc nhất. 1 2 Vì x < x suy ra f(x ) < f(x ) thì hàm H: Vậy tổng quát, hàm số bậc nhất y = ax + b đồng biến khi 1 2 1 2 số y = 3x + 1 đồng biến trên R. nào? nghịch biến khi nào? H: Để kết luận hàm số bậc nhất y = ax + b đồng biến, nghịch Tổng quát: biến ta chỉ cần xét hệ số a > 0 hay a < 0. Hàm số bậc nhất y = ax + b xác định GV: Qua bài tập * các hàm bậc nhất nào đồng biến? nghịch với mọi giá trị x thuộc R và có tính chất biến? Vì sao? sau: GV: Cho HS làm ?4 a) Đồng biến trên R, khi a > 0. Theo dõi, hướng dẫn, giúp đỡ HS thực hiện nhiệm vụ b) Nghịch biến trên R, khi a < 0 Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vu của HS GV chốt lại kiến thức GV giao nhiệm vụ học tập. 3. Đồ thị của hàm số y = ax + b (a ≠ Gv cho Hs lên bảng làm ?1. Từ đó hướng dẫn Hs nhận xét về 0). sự tương quan của các điểm A, B, C với A’, B’, C’ thông qua y hệ thống câu hỏi: ? 1 9 C' + Có nhận xét gì về tung độ tương ứng với cùng một hoành độ của các điểm A’, B’, C’ với các điểm A, B, C trên mặt 7 B' phẳng toạ độ? 6 C A' + Các tứ giác AA’B’B và BB’C’C là hình gì ? 5 + Nhận xét các đoạn thẳng A’B’ với AB và B’C’ với BC ? * Nếu A, 4 + Nếu A, B, C thẳng hàng thì A’, B’, C’ như thế nào? B, C thuộc B Theo dõi, hướng dẫn, giúp đỡ HS thực hiện nhiệm vụ (d) thì A’, Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vu của HS B’, C’ 2 A GV chốt lại kiến thức thuộc (d’) x' x Gv đặt vấn đề: Lớp 7 ta đã biết dạng đồ thị của hàm số y = với (d’) // O 1 2 3 ax (a 0 ) và biết cách vẽ đồ thị này. Dựa vào đồ thị hàm số (d) y' y = ax ta có thể xác định được dạng đồ thị của hàm số y = ax + b hay không? và vẽ đồ thị hàm này thế nào? Hs nêu dự đoán GV giao nhiệm vụ học tập. Gv tổ chức cho Hs hoạt động nhóm làm bài tập ?2. Gv treo bảng phụ về đồ thị hai hàm số trên để hướng dẫn Hs đưa ra ?1 khái niệm đồ thị hàm số trên thông qua các câu hỏi sau. ?2 H: Với cùng giá trị của biến x, hãy nhận xét các giá trị tương x - 3 - 2 - 1 0 1 2 3 ứng của hai hàm số y = 2x và y = 2x + 3 ? y = 2x - 6 - 4 - 0 2 4 6 H: Đồ thị của hàm số y = 2x là đường như thế nào ? y = 2x + 3 - 3 - 1 1 3 5 7 9 H: Dựa vào nhận xét ở ?2 hãy nhận định về đồ thị của hàm y số y = 2x + 3? * Tổng quát : GV: Treo bảng phụ hình 7/sgk và chốt lại : Dựa vào cơ sở đã Đồ thị hàm số 3 nói ở trên “Nếu A, B, C (d) thì A’, B’, C’ (d’) với (d’) y = ax+b (a 0 ) 2 A // (d)”, ta suy ra : Đồ thị của hàm số y = 2x là đường thẳng là một đường x' -1,5 x O 1 nên đồ thị của hàm số y = 2x + 3 cũng là đường thẳng và thẳng: đường thẳng này song song với đường thẳng y = 2x. - Cắt trục tung y = 2x GV: Treo bảng phụ phần tổng quát và giới thiệu đồ thị của tại điểm có tung y = 2x + 3 y' hàm số y = ax + b (a ≠ 0) độ bằng b GV giới thiệu chú ý như SGK - Song song với Theo dõi, hướng dẫn, giúp đỡ HS thực hiện nhiệm vụ đường thẳng y Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vu của HS = ax, nếu b 0 GV chốt lại kiến thức trùng với đường thẳng y = ax, nếu b = 0 * Chú ý : (sgk.tr50) GV giao nhiệm vụ học tập. Cách vẽ đồ thị của hàm số y = ax + b Gv cho Hs tổng kết cách vẽ đồ thị hàm số y = ax + b dựa vào (a ≠ 0) . các kết quả đã làm ở mục 1. * Cách vẽ: (sgk.tr51) H: Khi b = 0 thì hàm số có dạng y = ax với (a 0 ) Bước 1: xác định điểm nằm trên trục H: Muốn vẽ đồ thị của hàm số này ta làm thế nào? tung. H: Khi b 0 , làm thế nào để vẽ được đồ thị hàm số y = ax Cho x = 0 thì y = b ta được điểm A(0 + b? ; b) xác định điểm thuộc trục hoành H: Làm thế nào để xác định được hai điểm này? b Cho y = 0 thì x = ta được điểm B Theo dõi, hướng dẫn, giúp đỡ HS thực hiện nhiệm vụ a Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vu của HS b ;0 GV chốt lại kiến thức a + Khi a > 0 hàm số y = ax + b đồng biến trên R, từ trái sang Bước 2: Vẽ đường thẳng đi qua hai phải đường thẳng y = ax + b đi lên (nghĩa là khi x tăng lên điểm A, B trên mặt phẳng tọa độ, ta thì y tăng lên) được đồ thị hàm số cần tìm. + Khi a < 0 hàm số y = ax + b nghịch biến trên R, từ trái sang phải đường thẳng y = ax + b đi xuống (nghĩa là khi x tăng lên thì y giảm đi) C. LUYỆN TẬP - Mục tiêu: Hs áp dụng được các kiến thức vừa học để giải một số bài tập cụ thể. - Sản phẩm: Kết quả hoạt động của học sinh NỘI DUNG SẢN PHẨM GV giao nhiệm vụ học tập. Bài tập 8/sgk Gv gọi Hs lên bảng làm bài tập * y = 1 – 5x có a = -5; b = 1. Hàm số nghịch biến trên Theo dõi, hướng dẫn, giúp đỡ HS thực hiện R nhiệm vụ * y = - 0,5x có a = - 0,5; b = 0. Hàm số nghịch biến Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vu của HS trên R GV chốt lại kiến thức * y = 2 ( x – 1 ) + 3 có a = 2 ; b = 3 - 2 Hàm số đồng biến trên R GV giao nhiệm vụ học tập. Bài tập 12/sgk.tr 48: Gv yêu cầu làm bài tập 12/sgk.tr48 Ta thay x = 1; y = 2,5 vào hàm số Hỏi: Khi x = 1; y = 2,5 thì hàm số được viết y = ax + 3 lại như thế nào? Từ đó suy ra a = ? 2,5 a.1 3 Theo dõi, hướng dẫn, giúp đỡ HS thực hiện a 3 2,5 nhiệm vụ a 0,5 a 0,5 0 Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vu của HS HÖ sè a cña hµm sè trªn lµ a = - 0,5. GV chốt lại kiến thức GV giao nhiệm vụ học tập. Bài tập 13/sgk.tr 48: Gv chia lớp thành 3 nhóm. Cho HS hoạt động nhóm từ 4 đến 5 phút rồi gọi đại diện nhóm a)Hµm sè y 5 m(x 1) trình bày bài làm của nhóm mình y 5 m.x 5 m lµ hµm sè Theo dõi, hướng dẫn, giúp đỡ HS thực hiện nhiệm vụ bËc nhÊt khi: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vu của HS a 5 m 0 5 m 0 m 5 m 5 GV chốt lại kiến thức m 1 b) Hàm số y x 3, 5 là hàm số bậc nhất khi: m 1 m 1 0 tøc lµ m + 1 0 vµ m - 1 0 m 1 m 1 D. VẬN DỤNG - Mục tiêu: Hs nắm được dạng toán có chứa tham số - Sản phẩm: Hs xác định được điều kiện của tham số để hàm số đồng biến, nghịch biến. HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS NỘI DUNG + Học bài cũ. Bài làm của học sinh + BTVN: 10/sgk.tr 48 CÂU HỎI/ BÀI TẬP KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ NĂNG LỰC HS: Câu 1: Vậy hàm số bậc nhất là gì? Câu 2: Vậy tổng quát, hàm số bậc nhất y = ax + b đồng biến khi nào? nghịch biến khi nào? Câu 3: Bài tập 8 sgk (M3) + Xem lại các bài tập đã giải Bài làm của học sinh + Chuẩn bị bài : Đồ thị của hàm số y = ax + b CÂU HỎI/ BÀI TẬP KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ NĂNG LỰC HS: Câu 1: Nêu định nghĩa hàm số bậc nhất? (M1) Câu 2: Yêu cầu HS nhắc lại các kiến thức (M2) Cách tìm hệ số a khi biết giá trị của x và y? Cách tìm tham số m trong hệ số a? Cách xác định tính nghịch biến dựa vào hệ số a? Cách tính g.trị của y khi biết giá trị của x, cách tính giá trị của x khi biết giá trị của y của hàm số y = ax +b? Câu 3: Bài tập 8. 9. 13 sgk (M3) Tiết 17 §2§3. HÀM SỐ BẬC NHẤT I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức: - Củng cố định nghĩa hàm số bậc nhất và tính chất của hàm số bậc nhất. - Tiếp tục rèn kĩ năng nhận dạng hàm số bậc nhất, kĩ năng áp dụng tính chất của hàm số bậc nhất về xét hàm số đồng biến hay nghịch biến trên R. 2. Định hướng phát triển năng lực: - Năng lực chung: NL tư duy, tự học, giải quyết vấn đề, sáng tạo, tính toán, hợp tác. NL sử dụng ngôn ngữ toán học, khả năng suy diễn, lập luận toán học, làm việc nhóm. - Năng lực chuyên biệt: : NL sử dụng kí hiệu, NL sử dụng các công cụ: công cụ vẽ. 3. Về phẩm chất: - Tự lập, tự tin , tự chủ II . THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU 1. Chuẩn bị của giáo viên: Sgk, Sgv, các dạng toán 2. Chuẩn bị của học sinh: Xem trước bài; Chuẩn bị các dụng cụ học tập; SGK, SBT Toán III TIẾN TRÌNH DẠY HỌC A. KHỞI ĐỘNG - Mục tiêu: Hs được củng cố các kiến thức liên quan đến hàm số bậc nhất và tính chất của hàm số bậc nhất. - Sản phẩm: Hs nêu được khái niệm hàm số bậc nhất và tính chất của hàm số bậc nhất. Nội dung Đáp án Phát biểu định nghĩa, tính chất của hàm số bậc + Định nghĩa, tính chất của hàm số bậc nhất: nhất? (sgk.tr47) (4đ) Làm bài tập 9/sgk.tr48 + Bài tập 9/sgk.tr48: a) Hàm số đồng biến khi m > 2 (3đ) b) Hàm số nghịch biến khi m < 2 (3đ) B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC: C. LUYỆN TẬP - Mục tiêu: Hs áp dụng được các kiến thức vừa học để giải một số bài tập cụ thể. - Sản phẩm: Kết quả hoạt động của học sinh HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS NỘI DUNG GV giao nhiệm vụ học tập. Bài tập 12/sgk.tr 48: Gv yêu cầu làm bài tập 12/sgk.tr48 Ta thay x = 1; y = 2,5 vào hàm số Hỏi: Khi x = 1; y = 2,5 thì hàm số được viết lại như y = ax + 3 thế nào? Từ đó suy ra a = ? 2,5 a.1 3 Theo dõi, hướng dẫn, giúp đỡ HS thực hiện nhiệm vụ a 3 2,5 Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vu của HS a 0,5 a 0,5 0 GV chốt lại kiến thức HÖ sè a cña hµm sè trªn lµ a = - 0,5. GV giao nhiệm vụ học tập. Bài tập 13/sgk.tr 48: Gv chia lớp thành 3 nhóm. Cho HS hoạt động nhóm từ 4 đến 5 phút rồi gọi đại diện nhóm trình bày bài a)Hµm sè y 5 m(x 1) làm của nhóm mình y 5 m.x 5 m lµ hµm sè Theo dõi, hướng dẫn, giúp đỡ HS thực hiện nhiệm vụ Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vu của HS bËc nhÊt khi: GV chốt lại kiến thức a 5 m 0 5 m 0 m 5 m 5 m 1 b) Hàm số y x 3, 5 là hàm số bậc m 1 nhất khi: m 1 0 tøc lµ m + 1 0 vµ m - 1 0 m 1 m 1 GV giao nhiệm vụ học tập. Bài tập 11/sgk.tr 48: : Gv cho HS làm bài tập 11/sgk.tr48. Gọi 2HS lên bảng, mỗi em biểu diễn 4 điểm, dưới lớp HS làm vào vở Gv Hướng dẫn Hs nhận xét thông qua các câu hỏi sau đây: - Những điểm có tung độ bằng 0 nằm trên đường nào? - Những điểm có hoành độ bằng 0 nằm trên đường nào? y - Những điểm có tung độ bằng hoành độ nằm trên C 3 đường nào? - Những điểm có tung độ và hoành độ đối nhau nằm 2 trên đường nào B 1 D Theo dõi, hướng dẫn, giúp đỡ HS thực hiện nhiệm vụ A E -3 -2 1 1 2 3 x Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vu của HS H -1 F GV chốt lại kiến thức -2 G -3 D. VẬN DỤNG - Mục tiêu: Hs nắm được dạng toán có chứa tham số - Phương pháp và kĩ thuật dạy học: Đàm thoại gợi mở, thuyết trình,.., - Hình thức tổ chức dạy học: Cá nhân - Phương tiện và thiết bị dạy học: Thước, bảng phụ, MTBT. - Sản phẩm: Hs xác định được điều kiện của tham số để hàm số đồng biến, nghịch biến. HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS NỘI DUNG + + Xem lại các bài tập đã giải Bài làm của học sinh + Chuẩn bị bài : Đồ thị của hàm số y = ax + b CÂU HỎI/ BÀI TẬP KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ NĂNG LỰC HS: Câu 1: Nêu định nghĩa hàm số bậc nhất? (M1) Câu 2: Yêu cầu HS nhắc lại các kiến thức (M2) Cách tìm hệ số a khi biết giá trị của x và y? Cách tìm tham số m trong hệ số a? Cách xác định tính nghịch biến dựa vào hệ số a? Cách tính g.trị của y khi biết giá trị của x, cách tính giá trị của x khi biết giá trị của y của hàm số y = ax +b? Câu 3: Bài tập 8. 9. 13 sgk (M3) Tiết 18 §4. ĐƯỜNG THẲNG SONG SONG VÀ ĐƯỜNG THẲNG CẮT NHAU I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức: HS biết được điều kiện để hai đường thẳng y = ax + b (a 0) và y = a’x + b’ (a’ 0) cắt nhau, song song với nhau, trùng nhau. HS biết vận dụng lý thuyết vào việc giải các bài toán tìm giá trị của các tham số đã cho trong các hàm số bậc nhất sao cho đồ thị của chúng là hai đường thẳng cắt nhau, song song với nhau, trùng nhau. 2. Năng lực a) Năng lực chung - Năng lực tự chủ và tự học: học sinh đọc tài liệu, tự chiếm lĩnh kiến thức. - Năng lực giao tiếp và hợp tác: giao tiếp và hợp tác với giáo viên, với các bạn trong quá trình hoạt động nhóm. - Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: giải quyết các câu hỏi, bài tập. b) Năng lực chuyên biệt - Năng lực tính toán: tìm điều kiện để hai đường thẳng cắt nhau, song song với nhau, trùng nhau. - Năng lực ngôn ngữ toán học: sử dụng chính xác các thuật ngữ toán học. - Năng lực sử dụng công cụ vẽ 3. Phẩm chất - Chăm chỉ: tự học, tích cực làm bài tập. - Trách nhiệm: có trách nhiệm trong các hoạt động nhóm, trách nhiệm với bản thân. II. CHUẨN BỊ: 1. Giáo viên: Sgk, Sgv, thước kẻ, tivi 2. Học sinh: Xem trước bài; SGK, SBT Toán, thước kẻ. III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Khởi động NỘI DUNG SẢN PHẨM Mục tiêu: Bước đầu Hs nhận xét về các vị trí tương đối của hai đường thẳng trên mp tọa độ Nội dung: HS vẽ đồ thị, quan sát, nhận xét vị trí tương đối của các đồ thị Sản phẩm: Hs vẽ được đồ thị hàm số bậc nhất. Hình thức tổ chức dạy học: Cá nhân, cặp đôi GV: Yêu cầu HS hoạt động cá nhân vẽ đồ thị ba hàm số y = 2x + 3, y = 2x – 2 và hàm số y = - 2x – 2 trên cùng một mặt phẳng tọa độ. HS: thực hiện yêu cầu: 1 HS lên bảng thực hiện GV: Gọi Hs nêu nhận xét về đồ thị 3 hàm Hs: Hai hàm số y = 2x + 3 và y = 2x – 2 số trên có đường thẳng nào song song với song song với nhau. Hàm số y = 2x – 2 và nhau? Cắt nhau? y = - 2x – 2 cắt nhau HS: quan sát đồ thị, nhận xét. HS dự đoán Gv đặt vấn đề: Khi nào thì hai đường thẳng y = ax + b (a 0) và đường thẳng y = a’x + b’ (a ' 0) song song với nhau? Trùng nhau? Cắt nhau? 2. Hoạt động hình thành kiến thức NỘI DUNG SẢN PHẨM Mục tiêu: Học sinh nắm được điều kiện để hai đường thẳng song song, trùng nhau, cắt nhau Nội dung: HS quan sát đồ thị, tìm được điều kiện tổng quát để hai đường thẳng song song, trùng nhau, cắt nhau Sản phẩm: Hs xác định được hai đường thẳng song song, trùng nhau Hình thức tổ chức dạy học: Cá nhân, 1. Đường thẳng song song. GV giao nhiệm vụ học tập. * Kết luận: Hai đường thẳng y = ax + b (a ≠ 0) và y = Gv yêu cầu Hs quan sát từ phần khởi động a’x + b’(a’ ≠ 0) từ đó rút ra điều kiện để hai đường thẳng + Song song với nhau a = a’; b ≠ b’ song song, trùng nhau + Trùng nhau a = a’; b = b’ HS: suy luận, rút ra kết luận Theo dõi, hướng dẫn, giúp đỡ HS thực hiện nhiệm vụ Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vu của HS GV chốt lại kiến thức Gv cho Hs phát biểu điều kiện để hai đường thẳng song song, trùng nhau? HS: Phát biết kết luận SGK. 2. Đường thẳng cắt nhau. GV giao nhiệm vụ học tập. Gv tổ chức cho Hs quan sát từ kết quả ?2 Hai đường thẳng y = 1,5x + 2 và phần khởi động cho Hs rút ra kết luận y = 0,5x – 1 cắt nhau HS: quan sát, suy luận GV gợi ý: Nếu chúng không song song, * Kết luận: không trùng nhau thì chúng cắt nhau Hai đường thẳng cắt nhau a ≠ a’ Gv hướng dẫn Hs rút ra kết luận và giới thiệu phần chú ý. HS: Rút ra kết luận. Gợi ý : Dựa vào kết luận ở trên về hai * Chú ý: Khi a ≠ a’ và b = b’ thì hai đường thẳng song song hoặc trùng nhau đường thẳng cắt nhau tại một điểm trên + Nhận xét về hệ số a của hai đường thẳng trục tung có tung độ là b y = 0.5x + 2 và đường thẳng y = 0,5x – 1? + Từ đó kết luận gì về hai đường thẳng y = 0,5x + 2 và y = 1,5x + 2? Theo dõi, hướng dẫn, giúp đỡ HS thực hiện nhiệm vụ Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vu của HS GV chốt lại kiến thức Giới thiệu chú ý 3. Hoạt động luyện tập NỘI DUNG SẢN PHẨM Mục tiêu: Hs áp dụng được các kiến thức vừa học để giải một số bài tập cụ thể. Nội dung: HS làm các bài tập xác định vị trí tương đối của hai đường thẳng cho trước Sản phẩm: Hs xác định được vị trí tương đối của hai đường thẳng cho trước. Hình thức tổ chức dạy học: Cá nhân, nhóm, cặp đôi GV giao nhiệm vụ học tập. 3. Bài toán áp dụng. Gv Hướng dẫn Hs làm bài toán bằng các y = 2mx + 3 (d1) và y = (m + 1)x + 2 (d2) gợi ý. * Hai hàm số đã cho là bậc nhất khi: - Nêu yêu cầu của đề bài ? 2m 0 m 0 - Hai hàm số y = 2mx + 3 và y = (m + 1)x m 1 0 m 1 + 2 là bậc nhất khi nào? a) (d )  (d ) a a’ hay 2m m + - Hai đường thẳng d và d cắt nhau khi 1 2 1 2 1  m 1 nào ? - Hai đường thẳng d 1 và d2 song song với m 0 Vậy (d1)  (d2) nhau khi nào ? m 1 HS: Hoạt động cá nhân thực hiện yêu cầu. a a' 2m m 1 GV: Gọi 1 HS lên bảng trình bày, HS dưới b) (d1) // (d2) b b' 3 2 lớp quan sát, nhận xét m = 1 (TMĐK) HS: Thực hiện yêu cầu GV: Chốt đáp án Bài tập 20/sgk.tr54: Gv cho Hs hoạt động nhóm (2 bàn 1 Ba cặp đường thẳng cắt nhau là : nhóm) làm bài tập 20 sgk y = 1,5x + 2 và y = x + 2 HS: hoạt động nhóm y = 0,5x – 3 và y = x – 3 GV: Theo dõi, hướng dẫn, giúp đỡ HS y = 1,5x – 1 và y = 0,5x + 3 thực hiện nhiệm vụ Các cặp đường thẳng song song là : HS: 1 nhóm lên báo cáo kết quả, các y = 1,5x + 2 và y = 1,5x – 1 nhóm khác nhận xét, bổ xung. Các nhóm y = x + 2 và y = x – 3 đánh giá chéo y = 0,5x – 3 và y = 0,5x + 3 GV: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vu của HS GV chốt lại kiến thức 4. Hoạt động vận dụng NỘI DUNG SẢN PHẨM Mục tiêu: Hs vận dụng được các kiến thức đã học vào việc giải bài tập Sản phẩm: Các dạng bài tập về vị trí tương đối của hai đường thẳng - Làm các bài tập 21; 22/sgk.tr 54 + 55 GV: kiểm tra, đánh giá một số HS sau tiết học Giáo án Hình học 9 Tiết 17 §3: LIÊN HỆ GIỮA DÂY VÀ KHOẢNG CÁCH TỪ TÂM ĐẾN DÂY A. MỤC TIÊU 1.Kiến thức:- HS nắm được hai định lí về liên hệ giữa dây và khoảng cách từ tâm đền dây 2.Năng lực: - Năng lực kiến thức và kĩ năng toán học;- Năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề;- Năng lực tư duy; - Năng lực giao tiếp (qua nói hoặc viết);- Năng lực mô hình hóa toán;- Năng lực sử dụng các công cụ, phương tiện học toán. 3.Phẩm chất:Khắc sâu thêm các phẩm chất như- Yêu gia đình, quê hương, đất nước - Trung thực, tự trọng B. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU: • GV: - Thước thẳng, compa, phấn màu, bảng phụ. • HS : - Thước thẳng, compa. C. TIẾN TRÌNH DẠY – HỌC Hoạt động1. KHỞI ĐỘNG. Mục tiêu:Kích thích sự tập trung của học sinh. Sản phẩm: học sinh trả lời được câu hỏi. Nội dung Sản phẩm GV giao nhiệm vụ học tập HS vẽ sơ đồ tư duy Vẽ sơ đồ tư duy ghi nhớ nội dung các định lý về quan hệ vuông góc giữa đường kính và dây? Theo dõi,hướng dẫn,giúp đỡ học sinh thực hiện nhiệm vụ. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ của HS GV nhắc lại kiến thức cũ và đặt vấn đề vào bài mới. Hoạt động 2. Hình thành kiến thức. Hoạt động 2.1: 1. BÀI TOÁN Mục tiêu:.HS biết vận dụng các định lý về quan hệ vuông góc giữa đường kính và dây để giải toán Sản phẩm: bài làm của HS.. Nội dung Sản phẩm GV giao nhiệm vụ học tập 1.Bài toán. C (Đưa đề bài toán /tr104, sgk lên bảng phụ). A O· K D GV từng bước vẽ hình, HS vẽ theo. H - Vẽ đường tròn (O,R). B - Vẽ hai dây AB và CD (khác đường kính). Ta có : OH2+ HB2= OB2 =R2 (1) - Vẽ OH, OK theo thứ tự là các khoảng OK2 +KD2 =OD2 =R 2(2) cách từ tâm O đến hai dây AB và CD. Từ (1), (2) ta osuy ra Hỏi : Có OK  CD ; OH  AB OH2 + HB2 = OK2 + KD2 (*) Hãy chứng minh : OH2 + HB2 = OK2 + Chú ý : SGK KD2 Theo dõi,hướng dẫn,giúp đỡ học sinh thực hiện nhiệm vụ. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ của HS GV nhận xét và chữa bài làm của HS. Hoạt động 2.2: LIÊN HỆ GIỮA DÂY VÀ KHOẢNG CÁCH TỪ TÂM ĐẾN DÂY Mục tiêu:.HS biết vận dụng bài toán ở mục 1 để làm ?1.?2.?3 Sản phẩm: HS chứng minh được định lí 1,2. Nội dung Sản phẩm GV giao nhiệm vụ học tập * Định lí 1: 2.Liên hệ giữa dây và khoảng cách từ tâm Yêu cầu HS làm bài ? đến dây. Theo kết quả bài toán1 trên là : * Định lí 1: 2 2 2 2 OH + HB = OK + KD (1). Em nào - HA = HB = AB ; KC = KD = CD chứng minh được : a) Nếu AB = CD 2 2 thì OH = OK? mà AB=CD => HB = KD HB 2 = GV hướng dẫn HS chứng minh : KD2.Từ (1) OH2 = OK2 - Có OK  CD ; OH  AB ? OH = OK (đpcm). - Do đó nếu AB = CD ? b,N￿u 2 2 2 - Từ đẳng thức (1) ? OH=OK=>OH =OK =>HB =K D2 => HB=KD=> AB=CD GV nhận xét và chữa bài làm của HS. Định lý 1 : SGK b) Chứng minh nếu OH = OK thì AB = CD. HS đọc định lí . . . H/s thực hiện GV nhận xét và chữa bài làm của HS. - HS chứng minh AE = AF. Qua bài toán này ta có thể rút ra được điều gì? Đó chính là nội dung của định lí 1. GV chỉ vào hình vẽ phát biểu định lí . . . Yêu cầu HS đọc lại định lí sgk. Bài tập : (Đưa đề bài và hình vẽ lên - HS trình bày miệng chứng minh AE = bảng phụ). AF. Cho hình vẽ, trong đó MN = PQ. Hãy chứng minh : AE = AF. - Một HS lên bảng trình bày C/m : AE = M AF. E O· N P F Q A Trước tiên yêu cầu HS trình bày miệng chứng minh. Giải : Nếu AB>CD thì HB>KD=>HB2 Sau đó một HS lên bảng trình bày nội >KD2 dung chứng minh. Từ (*) =>OH2 OH< OK GV nhận xét và chữa bài làm của HS. Nếu OH OH2 HB2 2 * Định lí 2 : >KD => HB>KD => AB>CD Như vậy, cho hai dây AB và CD của đường tròn (O,R), OH  AB ; OK  Nghĩa là: Trong hai dây của một đường CD. Theo định lí 1, ta biết : tròn, dây nào lớn hơn thì gần tâm hơn. - Nếu : AB = CD thì OH = OK. Nghĩa là: . . . ( HS phát biểu ngược lại) - Nếu : OH = OK thì AB = CD. Nếu hai dây AB và CD không bằng Định lý2 : SGK nhau thì dựa vào đâu để so sánh hai O là giao điểm 3 đường trung trực => O dây đó? là tâm đtr ngoại tiếp tam giác ABC. Ta Yêu cầu HS làm bài ? có OD>OE mà OE= O F=>OD> O F . (Cho HS làm bài theo2 nhóm : phân lớp theo đlí 2=> AB<AC thành hai nhóm, mỗi nhóm giải một Ta lại có OE=OF=> AC=BC . Vậy câu). BC=AC, AB<AC Gọi đại diện 2 nhóm lên bảng trình bày bài giải. GV nhận xét và chữa bài làm của HS. - AB > CD OH < OK. Điều này có nghĩa là gì? - Ngược lại : OH CD. Điều này có nghĩa là gì? GV phát biểu thành định lí . . . - Yêu cầu HS đọc to định lí vài lần ở sgk. Yêu cầu HS làm bài ? (Đưa đề bài và hình 3vẽ lên bảng phụ). Gợi ý : Theo đề bài O là giao điểm ba đường trung trực của tam giác ABC ? Mặt khác D, E, F là trung điểm của các cạnh của ABC ? OD, OE, OF chính là các khoảng cách từ tâm O đến các cạnh của tam giác. Qua gợi ý đó em nào có thể trình bày bài giải? Theo dõi,hướng dẫn,giúp đỡ học sinh thực hiện nhiệm vụ. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ của HS Hoạt động 3. LUYỆN TẬP Mục tiêu:.HS nắm rõ nội dung hai định lý. Sản phẩm: HS trả lời 2 định lý. Nội dung Sản phẩm GV giao nhiệm vụ học tập -HS trả lời. - Phát biểu định lí nhận biết hai dây bằng nhau dựa vào khoảng cách từ tâm đến dây. - Phát biểu định lí nhận biết dây lớn hơn trong hai dây dựa vào khoảng cách từ tâm đến dây. Hoạt động 4: VẬN DỤNG Mục tiêu:HS áp dụng được các kiến thức vừa học để giải một số bài tập cụ thể. Sản phẩm: HS làm đầy đủ BTVN. Nội dung Sản Phẩm GV giao nhiệm vụ học tập HS làm BTVN - Học kĩ lí thuyết, học thuộc và chứng minh lại định lí. - Làm tốt các bài tập 13,14, 15 sgk/106 và liên hệ thực tế. TIẾT 18: VỊ TRÍ TƯƠNG ĐỐI CỦA ĐƯỜNG THẲNG VÀ ĐƯỜNG TRÒN I.MỤC TIÊU: 1. Kiến thức: +Hiểu được vị trí tương đối của đường thẳng và đường tròn và điều kiện để mỗi vị trí tương ứng có thể xảy ra; Hiểu các khái niệm tiếp tuyến của đường tròn, tiếp điểm. Nắm được định lí về tính chất tiếp tuyến. 2. Năng lực: - Năng lực chung: năng lực hợp tác, giải quyết vấn đề - Năng lực chuyên biệt: Tính toán, tự học, giải quyết vấn đề, tự đưa ra đánh giá của bản thân, tái hiện kiến thức 3.Thái độ: Tích cực, tự giác, biết tham khảo bạn để hoàn thành nhiệm vụ được giao. II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU: 1. Giáo viên: Thước thẳng, bảng phụ, phấn màu, sách giáo khoa, compa, thước thẳng 2. Học sinh: Sách giáo khoa, vở, compa, thước thẳng III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: A. HOẠT ĐỘNG 1. KHỞI ĐỘNG Tình huống xuất phát (mở đầu) - Mục tiêu: Bước đầu Hs nhận xét được số VTTĐ của đường thẳng với đường tròn và các giao điểm - Sản phẩm: Dự đoán của Hs. NỘI DUNG SẢN PHẨM Chúng ta đã biết VTTĐ của hai đường thẳng. Vậy nếu có một đường Hs nêu dự đoán thẳng và đường tròn, sẽ có mấy VTTĐ? Mỗi trường hợp có mấy điểm chung? B. HOẠT ĐỘNG 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC: - Mục tiêu: Hs nắm được ba vị trí tương đối của đường thẳng và đường tròn Hs nắm được các hệ thức liên hệ giữa khoảng cách từ tâm ĐT đến đường thẳng và bán kính của ĐT - Sản phẩm: Hs xác định được số giao điểm trong từng trường hợp NỘI DUNG SẢN PHẨM GV giao nhiệm vụ học tập. 1. Ba vị trí tương đối của đường Gv cho Hs suy nghĩ trả lời ?1. Từ đó giáo viên thẳng và đường tròn. giới thiệu về ba vị trí tương đối của đường ?1 Vì nếu đường thẳng và đường tròn thẳng và đường tròn. có ba điểm chung thì lúc đó đường tròn GV giới thiệu : đi qua ba điểm thẳng hàng là vô lý (theo + Vị trí cắt nhau của đường thẳng và đường sự xác định của đường tròn) tròn a) Đường thẳng và đường tròn cắt nhau: + Cát tuyến (sgk.tr107) H: Nếu đường thẳng a đi qua tâm O thì OH =? A O B O a H R H: Nếu đường thẳng a không đi qua tâm O thì A B a H OH thế nào với R? Nêu cách tính AH, HB theo a) b) OH và R? Gv Hướng dẫn Hs chứng minh khẳng định trên OH < R và HA = HB = R 2 OH2 qua ?2 ?2 GV: Gợi ý : Xét hai trường hợp: + Khi AB đi qua tâm, ta có : OH = 0 < + Khi AB đi qua tâm R + Khi AB không đi qua tâm + Khi AB không đi qua tâm :Kẻ OH  AB Xét tam giác OHB vuông tại H, ta có: OH < OB nên OH < R (đpcm) b) Đường thẳng và đường tròn tiếp xúc Lưu ý: Khi A  B thì OH =? nhau: (Sgk.tr108) H: Khi đó đường thẳng và đường tròn có mấy điểm chung? O O GV giới thiệu các thuật ngữ: a + Tiếp tuyến + Tiếp điểm C H a C H D H: Có nhận xét gì về OC với đường thẳng a và a) b) O a H độ dài khoảng cách OH? GV: Hướng dẫn HS chứng minh bằng phương Định lý: (sgk.tr108) pháp phản chứng như SGK c) Đường thẳng và đường H: Phát biểu kết quả trên thành Định lý? tròn không giao nhau: H: So sánh khoảng cách OH từ O đến đường (sgk.tr108) thẳng a và bán kính của đường tròn? OH > R Theo dõi, hướng dẫn, giúp đỡ HS thực hiện nhiệm vụ Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vu của HS GV chốt lại kiến thức GV giao nhiệm vụ học tập. 2. Hệ thức giữa khoảng cách từ tâm Gv cho Hs tìm hiểu nội dung trong sgk. Gv đường tròn đến đường thẳng và bán kính treo bảng phụ và giới thiệu bảng tóm tắt của đường tròn. như sgk.tr109. Gv Tổ chức cho Hs hoạt * Bảng tóm tắt: (Sgk.tr109) O 3 5 động nhóm làm?3 trong 3-5p rồi gọi Hs đại ?3 a diện nhóm trình bày. a) Đường thẳng a và đường B H C Theo dõi, hướng dẫn, giúp đỡ HS thực hiện tròn cắt nhau tại 2 điểm vì d nhiệm vụ < R Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vu của b) Ta có: HC = HB = R 2 OH2 HS = 52 32 = 4 (cm) BC = 8 (cm) GV chốt lại kiến thức C.HOẠT ĐỘNG 3: . LUYỆN TẬP - Mục tiêu: Hs áp dụng được các kiến thức vừa học để giải một số bài tập cụ thể. - Sản phẩm: Hs xác định được các VTTĐ của đường thẳng và ĐT trong trường hợp cụ thể. NỘI DUNG SẢN PHẨM GV giao nhiệm vụ học tập. Bài tập 17 sgk GV giới thiệu bài tập 17 trang 109 SGK. R d VTTĐ của đ.thg và ĐT Hãy điền vào chỗ trống ( ) trong bảng sau 5cm 3cm Đ.thg và ĐT cắt nhau R d VTTĐ của đ.thg và ĐT 6cm 6cm Đ.thg và ĐT tiếp xúc nhau 5cm 3cm 4cm 7cm Đ.thg và ĐT không giao 6cm Đ.thg và ĐT tiếp xúc nhau nhau 4cm 7cm Theo dõi, hướng dẫn, giúp đỡ HS thực hiện nhiệm vụ Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vu của HS GV chốt lại kiến thức D. HOẠT ĐỘNG 4: .VẬN DỤNG Mục tiêu: Củng cố và vận dụng các kiến thức đã học trong bài. Nội dung: Làm các bài tập, tìm hiểu kiến thức có liên quan. Sản phẩm: Bài làm của hs trình bày trên vở. Phương thức tổ chức:Học sinh hoạt động cá nhân. Tự học, tìm tòi sáng tạo. Giáo án Đại số 8 TiÕt 16: Rót gän ph©n thøc A. Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: HS vËn dông ®­îc quy t¾c rót gän ph©n thøc. HS biÕt ®­îc nh÷ng tr­êng hîp cÇn ®æi dÊu vµ biÕt c¸ch ®æi dÊu ®Ó xuÊt hiÖn nh©n tö chung cña tö vµ mÉu. 2. Năng lực: - Năng lực chung: NL tư duy, tự học, giải quyết vấn đề, sáng tạo, tính toán, hợp tác. NL sử dụng ngôn ngữ toán học, khả năng suy diễn, lập luận toán học, làm việc nhóm. - Năng lực chuyên biệt: : NL sử dụng kí hiệu, NL sử dụng các công cụ: công cụ vẽ. 3. Về phẩm chất: - Tự lập, tự tin , tự chủ B. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS: - GV : B¶ng phô. - HS : ¤n tËp c¸c ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch ®a thøc thµnh nh©n tö. C. TiÕn tr×nh d¹y häc: I: Khởi động HS1:- Ph¸t biÓu tÝnh chÊt c¬ b¶n cña ph©n thøc, viÕt d¹ng tæng qu¸t. - Ch÷a bµi 6 tr 38 SGK. HS2: - Ph¸t biÓu quy t¾c ®æi dÊu. - Ch÷a bµi 5(b) tr 16 SBT. II: Hình thành kiến thức Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung kiÕn thøc - Cã thÓ rót gän ph©n thøc nh­ thÕ 1. Rót gän ph©n thøc nµo? ?1. - Cho HS lµm ?1. 4x3 2x2.2x 2x - Cã nhËn xÐt g× vÒ hÖ sè vµ sè mò cña 10x2 y 2x2.5y 5y ph©n thøc t×m ®­îc so víi hÖ sè vµ sè mò t­¬ng øng cña ph©n thøc ®· cho?. 3 2 2 14x y 2x .7xy 2x - GV: C¸ch lµm nh­ trªn gäi lµ rót gän a) 5 4 4 ph©n thøc. 21xy 3y .7xy 3y 15x2 y4 3x.5xy4 3x - Chia líp lµm 4 d·y, mçi d·y lµm 1 b) c©u cña bµi tËp sau: 20xy5 4y.5xy4 4y Rót gän ph©n thøc: 6x3 y x.6x2 y x c) 14x3 y 15x2 y4 12x2 y 2.6x2 y 2 a) b) 21xy5 20xy5 8x2 y2 4.2x2 y2 4 d) 6x3 y 8x2 y2 10x3 y3 5xy.2x2 y2 5xy c) d) 12x2 y 10x3 y3 - Cho HS lµm ?2. 5x 10 5(x 2) 1 GV h­íng dÉn HS c¸ch lµm: ?2. + Ph©n tÝch tö vµ mÉu thµnh nh©n tö 25x2 50x 25x(x 2) 5x råi t×m nh©n tö chung. + Chia c¶ tö vµ mÉu cho nh©n tö * NhËn xÐt: Muèn rót gän mét ph©n thøc chung. ta cã thÓ: - VËy muèn rót gän ph©n thøc ta lµm - Ph©n tÝch tö vµ mÉu thµnh nh©n tö ( nÕu nh­ thÕ nµo? cÇn) ®Ó t×m nh©n tö chung - Yªu cÇu HS nh¾c l¹i c¸c b­íc lµm. - Chia c¶ tö vµ mÉu cho nh©n tö chung - Cho HS ®äc l¹i VD SGK. - Yªu cÇu HS ®äc ''Chó ý ''SGK, yªu 3(x y) 3 y x a) 3 cÇu HS ®äc VD 2 . y x y x Cho HS lµm bµi tËp sau theo nhãm: Rót gän ph©n thøc: b) 3(x y) 3x 6 a) b) 3x 6 3 x 2 3 2 x 3 2 y x 4 x 4 x2 2 x 2 x 2 x 2 x 2 x x2 x x 1 c) d) x2 x x x 1 x 1 x 1 x (1 x)3 c) x 1 x 1 x 1 x - Yªu cÇu ®¹i diÖn nhãm lªn tr×nh bµy. x 1 1 x 1 d) (1 x)3 1 x 3 x 1 2 III: Cñng cè - luyÖn tËp Bµi sè 7 SGK/39 6x2 y5 3x Bµi 7 a) Yªu cÇu 4 HS lªn b¶ng. 8xy5 4 10xy2 (x y) 2y b) 15xy(x y)3 3(x y)2 2x2 2x 2x(x 1) c) 2x x 1 x 1 x2 xy x y x(x y) (x y) d) x2 xy x y x(x y) (x y) (x y)(x 1) x y (x y)(x 1) x y - Yªu cÇu HS lµm bµi 8 SGK. GV gäi Bµi 8 HS tr¶ lêi, cã söa l¹i cho ®óng. a) §óng. b) Sai, söa lµ: 3xy 3 3(xy 1) xy 1 9y 3 3(3y 1) 3y 1 c) Sai, söa lµ: 3xy 3 3(xy 1) xy 1 9y 9 9(y 1) 3y 1 - C¬ së cña viÖc rót ph©n thøc lµ g×? d) §óng. HS: C¬ së cña viÖc rót gän ph©n thøc lµ tÝnh chÊt c¬ b¶n cña ph©n thøc V: H­íng dÉn vÒ nhµ - Lµm bµi 9,10,11 SGK. - ¤n tËp: Ph©n tÝch ®a thøc thµnh nh©n tö, tÝnh chÊt c¬ b¶n cña ph©n thøc. Tiết 17: Quy ®ång mÉu thøc nhiÒu ph©n thøc A. Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: HS biÕt c¸ch t×m mÉu thøc chung sau khi ®· ph©n tÝch c¸c mÉu thµnh nh©n tö. 2.Năng lực: - Năng lực chung: NL tư duy, tự học, giải quyết vấn đề, sáng tạo, tính toán, hợp tác. NL sử dụng ngôn ngữ toán học, khả năng suy diễn, lập luận toán học, làm việc nhóm. - Năng lực chuyên biệt: : NL sử dụng kí hiệu, NL sử dụng các công cụ: công cụ vẽ. 3.Phẩm chất: - Tự lập, tự tin , tự chủ B. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS: - GV : B¶ng phô. - HS : Häc vµ lµm bµi ®Çy ®ñ ë nhµ. C. TiÕn tr×nh d¹y häc: I: Khởi động II: Hình thành kiến thức Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung kiÕn thøc - GV gi¶ng cho HS hiÓu thÕ nµo lµ quy 1.ThÕ nµo lµ quy ®ång mÉu thøc ®ång mÉu nhiÒu ph©n thøc. nhiÒu ph©n thøc - LÊy VD: yªu cÇu HS lµm. VD: Cho 2 ph©n thøc: 1 1 vµ . Dïng tÝnh chÊt c¬ b¶n x y x y cña ph©n thøc ®Ó biÕn ®æi chóng thµnh 2 ph©n thøc cã cïng mÉu. 1 1.(x y) x y = x y (x y)(x y) x2 y2 - C¸ch lµm nh­ trªn gäi lµ quy ®ång mÉu thøc nhiÒu ph©n thøc. VËy quy 1 1.(x y) x y ®ång mÉu thøc nhiÒu ph©n thøc lµ g×? = 2 2 - GV giíi thiÖu kÝ hiÖu : MTC x y (x y)(x y) x y - ë VD trªn MTC cña hs ph©n thøc 1. MÉu thøc chung 1 1 ?1. Cã thÓ chän 12x2y3z hoÆc 24 x2y3z vµ lµ bao nhiªu? Cã nhËn x y x y lµm MTC v× c¶ hai tÝch ®Òu chia hÕt cho mÉu thøc cña mçi ph©n thøc ®· cho, xÐt g× vÒ MTC ®ã ®èi víi mÉu thøc cña 2 3 mçi ph©n thøc? nh­ng mÉu chung 12x y z ®¬n gi¶n h¬n. - Cho HS lµm ?1. VD: Quy ®ång mÉu thøc cña hai ph©n thøc: 1 5 vµ 4x2 8x 4 6x2 6x GV ®­a b¶ng phô vÏ b¶ng m« t¶ c¸ch lËp MTC yªu cÇu HS ®iÒn vµo «. * NhËn xÐt: SGK. Cho 2 ph©n thøc: 1 1 vµ . Dïng tÝnh chÊt c¬ b¶n x y x y cña ph©n thøc ®Ó biÕn ®æi chóng thµnh 2 - Yªu cÇu HS ®äc l¹i nhËn xÐt SGK ph©n thøc cã cïng mÉu. 1 1.(x y) x y = - GV gi¶ng cho HS hiÓu thÕ nµo lµ quy x y (x y)(x y) x2 y2 ®ång mÉu nhiÒu ph©n thøc. - LÊy VD: yªu cÇu HS lµm. 1 1.(x y) x y = x y (x y)(x y) x2 y2 2. quy ®ång mÉu thøc - C¸ch lµm nh­ trªn gäi lµ quy ®ång VD: Quy ®ång: mÉu thøc nhiÒu ph©n thøc. VËy quy 1 1 ®ång mÉu thøc nhiÒu ph©n thøc lµ g×? vµ MC: 12 - GV giíi thiÖu kÝ hiÖu : MTC 4 6 TSP: (3) (2) 1 - Nªuc¸c b­íc quy ®ång 2 ph©n sè 3 10 4 Q§: ; 12 12 1 vµ . GV ghi c¸ch tr×nh bµy lªn b¶ng. 1 5 6 VD: vµ 4x2 8x 4 6x2 6x - §Ó quy ®ång mÉu nhiÒu ph©n thøc ta 1 5 còng tiÕn hµnh t­¬ng tù nh­ vËy. 2 vµ - GV nªu VD SGK. 4(x 1) 6x(x 1) MTC: 12x(x - 1)2 NTP : (3x) 2(x-1) - Yªu cÇu HS lµm ?2.; ?3; nöa líp lµm 3x 10(x 1) Q§ : 2 vµ 2 ?2; nöa líp lµm ?3. L­u ý HS c¸ch tr×nh 12x(x 1) 12x(x 1) 3 5 bµy. ?2. Q§: vµ x2 5x 2x 10 3 5 vµ x(x 5) 2(x 5) MTC: 2x(x - 5) NTP: (2) (x) 6 5x Q§: vµ 2x(x 5) 2x(x 5) ?3. Q§: 3 5 vµ x2 5x 10 2x 3 5 vµ x(x 5) 2(x 5) - Yªu cÇu ®¹i diÖn hai nhãm lªn b¶ng MTC: 2x(x - 5) tr×nh bµy. GV nhËn xÐt. NTP: (2) (x) 6 5x Q§: vµ 2x(x 5) 2x(x 5) III: Luyện tập Yªu cÇu HS nh¾c l¹i tãm t¾t: + C¸ch t×m MTC. + C¸c b­íc quy ®ång mÉu thøc nhiÒu ph©n thøc. Lµm bµi 17 SGK. IV: H­íng dÉn vÒ nhµ - Häc thuéc c¸ch t×m MTC. Häc thuéc c¸ch quy ®ång mÉu thøc nhiÒu ph©n thøc. - Lµm bµi tËp 14, 15, 16, 18 SGK. TiÕt 18: PhÐp céng c¸c ph©n thøc ®¹i sè A. Môc tiªu: * KiÕn thøc: HS vËn dông ®­îc quy t¾c céng c¸c ph©n thøc ®¹i sè. * Kü n¨ng: HS biÕt c¸ch tr×nh bµy qu¸ tr×nh thùc hiÖn mét phÐp tÝnh céng, rót gän (nÕu cã thÓ). HS biÕt nhËn xÐt ®Ó cã thÓ ¸p dông tÝnh chÊt giao ho¸n, kÕt hîp cña phÐp céng lµm cho viÖc thùc hiÖn phÐp tÝnh ®­îc ®¬n gi¶n h¬n. - Th¸i ®é : TÝch cùc häc tËp, tæng hîp t×m quan hÖ gi÷a c¸c kiÕn thøc B. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS: - GV : B¶ng phô. - HS : Häc vµ lµm bµi ®Çy ®ñ ë nhµ. C. TiÕn tr×nh d¹y häc: I: Khởi động II: Hình thành kiến thức Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung kiÕn thøc - GV ph¸t biÓu quy t¾c céng hai ph©n 1.Céng hai ph©n thøc cïng mÉu thøc cïng mÉu. - Yªu cÇu HS nh¾c l¹i quy t¾c. - Cho HS nghiªn cøu VD SGK. * Quy t¾c: SGK/ 44 - Yªu cÇu HS lµm bµi tËp theo nhãm.? 1 ?1: 3x 1 2x 2 3x 1 2x 2 5x 3 a, 2 2 a) 7x y 7x y 7x2 y 7x2 y 7x2 y 4x 1 3x 1 4x 1 3x 1 4x 1 3x 1 7x 7 Bæ xung: b, 3 3 b) 5x 5x 5x3 5x3 5x3 5x3 5x2 2x 6 x 12 c, 2x 6 x 12 2x 6 x 12 3x 6 x 2 x 2 c) x 2 x 2 x 2 x 2 3x 2 1 2x 3(x 2) d, 3 2(x 1) 2(x 1) x 2 - Cho HS nhËn xÐt bµi cña c¸c nhãm 3x 2 1 2x 3x 2 1 2x x 1 1 d) vµ l­u ý HS rót gän kÕt qu¶ nÕu cã 2(x 1) 2(x 1) 2(x 1) 2(x 1) 2 thÓ. 2.Céng hai P/thøc cã mÉu thøc kh¸c nhau - Cho HS lµm ?2. ?2. Gi¶i HD: ? Cã thÓ biÕn c¸c ph©n thøc ®· x2 + 4x = x (x + 4) cho thµnh c¸c ph©n thøc cã cïng mÉu 2x + 8 = 2( x + 4) thøc ®­îc kh«ng? MTC: 2x ( x + 4) ? H·y thùc hiÖn phÐp tÝnh 6 3 6 3 L­u ý HS rót gän ®Õn kÕt qu¶ cuèi x2 4x 2x 8 x(x 4) 2(x 4) cïng. 6.2 3.x 12 3x Qua bµi tËp trªn. ? Muèn céng hai ph©n thøc cã mÉu thøc kh¸c nhau ta 2.x(x 4) 2.x(x 4) 2x(x 4) 3(x 4) 3 lµm thÕ nµo HS: Quy ®ång mÉu thøc råi céng c¸c 2x(x 4) 2x