Kế hoạch bài dạy Ngữ Văn 9 - Tiết 7+8 - Năm học 2020-2021

Ngày soạn:26/10/2020 Tiết 7 NGHỆ THUẬT MIÊU TẢ NHÂN VẬT QUA ĐOẠN TRÍCH “CHỊ EM THÚY KIỀU A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: - Gióp HS «n tËp kü h¬n kiÕn thøc ®· häc vÒ nghệ thuật miêu tả nhân vật của Nguyễn Du qua đoạn trích “Chị em Thúy Kiều” - RÌn luyÖn kü n¨ng phân tích, cẩm thụ yếu tố nghệ thuật trong văn bản B. CÁC BƯỚC LÊN LỚP: 1. Tổ chức: 2. Kiểm tra: 3. Bài mới: Ho¹t ®éng 2: Tæ chøc HS luyÖn tËp: - GV ra c©u hái: Đề bài: Nghệ thuật miêu tả nhân vật qua đoạn trích “Chị em Thúy Kiều”? - HS lµm BT - GV ch÷a vµ gãp ý, gióp ®ì HS a) Mở bài: – Giới thiệu tác giả, tác phẩm, vị trí đoạn trích, sơ lược nội dung đoạn trích. – Nghệ thuật miêu tả nhân vật đặc sắc của Nguyễn Du vừa mang nét truyền thống vừa mang những nét sáng tạo riêng. Thể hiện tình yêu thương con người đặc biệt là đối với phụ nữ. b) Thân bài: Hình ảnh của chị em Thúy Kiều qua ngôn ngữ của Nguyễn Du – Bốn câu đầu giới thiệu vẽ đẹp chung của chị em Thúy Kiều về vai vế , sắc đẹp và tính cách của hai người .Vẻ đẹp chung của chị em Thúy Kiều , qua ngòi bút sắc bén của Nguyễn Du Đầu lòng hai ả Tố Nga Thúy Kiều là chị, em là Thúy Vân Mai cốt cách, tuyết tinh thần Mỗi người một vẻ, mười phân vẹn mười . – Bốn câu tiếp theo tiếp theo: Miêu tả vẻ đẹp của Thúy Vân. So sánh với những hình ảnh để làm nổi bật sắc đẹp của Thúy Vân. Lồng vào việc miêu tả hình dáng , nhà thơ đề cập đến tính cách “ Trang trọng” Vân xem trang trọng khác vời Khuôn trăng đầy đặn, nét ngài nở nang Hoa cười ngọc thốt, đoan trang Mây thua nước tóc, tuyết nhường màu da – Miêu tả Thúy Kiều + Dựa vào Thúy Vân làm chuẩn, Thúy Vân “ sắc sảo mặn mà” thì Thúy Kiều “ càng sắc sảo mặn mà” hơn với Làn thu thủy, nét xuân sơn Hoa ghen thua thắm, liễu hờn kém xanh Một hai nghiêng nước nghiêng thành + Phép so sánh được vận dụng để làm tăng thêm sắc đẹp của Kiều . Mượn thơ của Lý Diên Niên “ Nhất cố khuynh nhân thành, tái cố khuynh nhân quốc” để khẳng định thêm sắc đẹp ấy. – Tính cách thì “ Sắc đành đòi một, tài đành học hai: + Tạo hóa đã phú cho nàng trí thông minh .đa tài, thơ, đàn, ca, vẽ, những thứ tài mà trong chế độ phong kiến ít có phụ nữ nào có nếu không bảo là điều cấm kị. + Nhà thơ còn báo trước cuộc đời bạc mệnh khi đề cập đến sở thích nhạc buồn của Nàng. Kiều trở thành nhân vật của thuyết: “ tài mệnh tương đối” + Tả qua thái độ ghen ghét , đố kị của thiên nhiên “ hoa ghen” “ liễu hờn”. – Bốn câu thơ cuối : Tính cách đạo đức , hoàn cảnh sống của hai nàng, nhàn nhã, trang trọng. Phong lưu rất mực hồng quần Xuân xanh xấp xỉ tới tuần cập kê Êm đềm trướng rủ màn che Tường đông ong bướm đi về mặc ai. c) Kết bài: – Nguyễn Du là bậc thầy của văn miêu tả con người – Kính phục, học tập ở nhà thơ để giữ gìn sự trong sáng và cái hay của Tiếng việt. Hoạt động 3: HS luyện viét Hoạt động 4: Hướng dẫn về nhà: Hoàn thành bài văn cho đề bài trên Ngày soạn:02/10/2020 Tiết 8: CẢM HỨNG NHÂN VĂN CỦA NGUYỄN DU QUA ĐOẠN TRÍCH “CHỊ EM THÚY KIỀU” A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: - Gióp HS nắm vững kiến thức về cảm hứng nhân văn, nhân đạo của Nguyễn Du qua đoạn trích “Chị em Thúy Kiều” - RÌn luyÖn kü n¨ng phân tích, cẩm thụ. B. CÁC BƯỚC LÊN LỚP: 4. Tổ chức: 5. Kiểm tra: 6. Bài mới: Ho¹t ®éng 2: Tæ chøc HS luyÖn tËp: Gợi ý dàn bài Mở bài: Trong bài thơ” Kinh gửi cụ Nguyễn Du”, nhà thơ Tố Hữu bồi hồi xúc động cất lên: Tiếng thơ ai động đất trời Nghe như non nước vọng lời ngàn thu Nghìn năm sau nhớ Nguyễn Du Tiếng thương như tiếng mẹ ru năm nào Đã hơn 200 năm trôi qua, “Truyện Kiều” của Nguyễn Du đã trở thành “tiếng mẹ ru”, thành lời của non nước trong lòng hàng triệu độc giả yêu thơ. Sức hấp dẫn của kệt tác “Truyện Kiều” không chỉ bởi những thành công đặc sắc về nghệ thuật mà còn bởi tấm lòng nhân đạo cao cả của đại thi hào Nguyễn Du. Đến với đoạn trích “Chị em Thúy Kiều”, ta sẽ cảm nhận được điều đó .Thân bài: Ý 1: Giải thích sơ lược cảm hứng nhân văn là gì? -. Cảm hứng nhân văn trong tác phẩm văn học là toàn bộ những tư tưởng, quan điểm, tình cảm quý trọng các giá trị cao đẹp của con người đã chuyển hóa thành những cảm xúc mạnh mẽ trong quá trình sáng tạo của nhà văn. Ở trích đoạn “Chị em Thúy Kiều”, cảm hứng nhân văn Nguyễn Du biểu hiện tinh tế, độc đáo, tài hoa trên nhiều khía cạnh - từ kết cấu, bút pháp đến ngôn từ, giọng điệu. Ý 2: Chứng minh các biểu hiện của cảm hứng nhân văn trong đoạn trích “Chị em Thúy Kiều”: * Cảm hứng nhân văn thể hiện ở sự trân trọng những vẻ đẹp của con người - Vẻ đẹp về ngoại hình, sắc đẹp: - Vân mang nét đẹp cao sang "trang trọng": Khuôn mặt đầy đặn, ưu tú cùng nét lông mày sắc sảo Mái tóc mềm mại tựa áng mây xa, làn da trắng tựa sắc tuyết ngày đông Tiếng nói trong trẻo dịu dàng => Người con gái đoan trang, nết na, thùy mị.Vẻ đẹp gợi cảm, hoà hợp với tự nhiên tạo nên sự êm đềm, bình yên trong chính cuộc sống của mình. - Vẻ đẹp của Kiều khiến cho hoa ghen, liễu hờn: + Đôi mắt nàng long lanh, sáng trong và dịu dàng như làn nước mùa thu + Hàng lông mày tựa như nét đẹp của núi mùa xuân => Vẻ đẹp "nghiêng nước, nghiêng thành" khiến thiên nhiên cũng phải hờn giận-> dự cảm về tương lai nhiều truân chuyên. * Trân trọng vẻ đẹp về nhân cách, tài năng: + "Cầm, kì, thi, hoạ" tài ba + Mặc người đi về vẫn giữ phẩm hạnh cao đẹp * Chủ nghĩa nhân văn còn được Nguyễn Du thể hiện qua việc bày tỏ sự cảm thông sâu sắc trước số phận bất hạnh: - Dự cảm về tương lai nhiều đau thương của Kiều - Đàn nên khúc bạc mệnh đớn đau 3. Kết bài Qua đoạn trích, ta thấy được một nhân cách cao đẹp, một trái tim đẹp, một tấm lòng giàu yêu thương của đại thi hào dân tộc Nguyễn Du. HDVN: Hoàn thành bài văn cho đề bài trên