Kế hoạch bài dạy Ngữ Văn 7 - Tiết 115 đến 117 - Năm học 2020-2021 - Nguyễn Duy Đại

Ngày soạn: 14/ 04/2021 TIẾT. 115.116 Văn bản : CA HUẾ TRÊN SÔNG HƯƠNG - Hà Ánh Minh- I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: - Hiểu được vẻ đẹp và ý nghĩa văn hóa, xã hội của ca Huế. Từ đó có thái độ và hành động tích cực góp phần bảo tồn, phts triển di sản văn hóa dân tộc đặc sắc và độc đáo này. II. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG, THÁI ĐỘ: 1. Kiến thức: - Khái niệm thể loại bút kí. - Giá trị văn hóa nghệ thuật của ca Huế. - Vẻ đẹp của con người xứ Huế. 2. Kĩ năng: - Đọc – hiểu văn bản nhật dụng viết về di sản văn hóa dân tộc. - Phân tích văn bản nhật dụng, (kiểu loại văn bản thuyết minh). - Tích hợp với kiến thức Tập Làm Văn để làm văn thuyết minh 3. Thái độ: - Biết yêu quý , giữ gìn ,bản sắc văn hóa của dân tộc. III. PHƯƠNG PHÁP: - Vấn đáp kết hợp thực hành, thảo luận nhóm. IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: 1. Ổn định : 2. Kiểm tra bài cũ : 3. Bài mới : GV giới thiệu bài - Em hiểu gì về cố đô Huế ? hãy nêu một vài đặc điểm tiêu biểu của xứ Huế mà em biết ? Xứ Huế vốn nổi tiếng với nhiều đặc điểm như chúng ta vừa nói tới . Xứ Huế còn nổi tiếng về những sản phẩm văn hoá độc đáo , đa dạng và phong phú mà ca Huế là một trong những sản phấm ấy . Hôm nay học bài văn này , chúng ta sẽ tìm hiểu thêm nhiều vẻ đẹp của Xứ Huế qua một đêm ca huế trên sông Hương . HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG BÀI DẠY * HOẠT ĐỘNG 1 : Tìm hiểu về tác giả tác I. GIỚI THIỆU CHUNG: phẩm. 1. Tác giả: SGK ? Dựa vào chú thích trong sgk em hãy nêu vài 2. Tác phẩm: nét về thân thế và sự nghiệp của Hà Ánh - Bút kí : Thể loại văn học ghi chép lại con người và Minh sự việc mà nhà văn đã tìm hiểu, nghiên cứu cùng với - HS: Tìm hiểu về tác giả, tác phẩm qua phần những cảm nghĩ của mình nhằm thể hiện một tư chú thích, GV đặt những câu hỏi gợi để học tưởng nào đó. sinh trả lời. - Ca Huế : ? Văn bản thuộc kiểu loại gì? ? Văn bản ra đời trong hoàn cảnh nào? - Hs: Suy nghĩ trả lời trong phần chú thích * * HOẠT ĐỘNG 2 : Tìm hiểu văn bản II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN : - GV: Đọc rồi hướng dẫn cho hs đọc tiếp Gv 1. Đ ọc – tìm hiểu từ khó : đọc sau đó gọi hs đọc tiếp ( yêu cầu chẫm rãi 2. Tìm hiểu văn bản: rỏ ràng , mạch lạc ) a. Bố cục: Chia làm 2 phần. - HS : Giải thích từ khó - P1 : Từ đầu đến lí hoài nam – Huế cái nôi của dân ? Theo em đây là một tác phẩm ghi chép sự ca thật hay là tưởng tượng hư cấu ? căn cứ vào - P2: Tiếp theo đến hết – những đặc sắc của Huế đau để kết luận ? ? VB này được chia làm mấy phần , nêu nội b. Phương thức biểu đạt: Miêu tả , thuyết minh. dung từng phần ? - GV : Hướng dẫn. - HS : Thảo luận nhóm. Gọi hs đọc phần chú thích dấu sao sgk Gọi hs đọc phần thứ nhất c. Phân tích : ? Xứ Huế nổi tiếng về nhiều thứ , nhưng ở c1: Huế – cái nôi của dân ca: đây tác giả lại chú ý đến sự nổi tiếng nào của - Rất nhiều điệu hò trong lao động sx : Hò trên sông , Huế ? Tại sao tác giả lại quan tâm đến dân ca? lúc cấy , lúc cày , chăn tằm , trồng cây .. - Hs: Suy nghĩ trả lời. - Nhiều điệu lí : lí hoài nam , lí hoài xuân ? Tác giả cho ta thấy dân ca Huế mang đậm => Phép liệt kê , thể hiện được sự phong phú về làn đặc điểm hình thức và nội dung nào ? (rất điệu, mang những nét đặc trưng của miền đất và tâm nhiều điệu hò , điệu lí ) hồn Huế ? Nhận xét về đặc điểm ngôn ngữ trong vb này ? - Hs: Dùng biện pháp liệt kê kết hợp với lời giải thích ? Qua đó tác giả chứng minh được những giá trị nổi bật nào của dân ca Huế ? - Hs: Phong phú về làn điệu , sâu sắc thấm thía về nội dung tình cảm , mang đậm nét đặc trưng của miền đất và tâm hồn Huế ? Bên cái nôi dân ca Huế miền Trung , em còn biết những vùng dân ca nổi tiếng nào của nước ta ?Nếu có thể hãy hát một bài hát dân ca em biết ? -HS: Dân ca quan họ Bắc Ninh , dân ca đồng bằng Bắc Bộ C2. Đặc sắc của ca Huế: Gọi hs đọc phần thứ 2 + Sự hình thành của ca Huế: Từ dòng ca nhạc dân ? Tác giả nhận xét gì về sự hình thành của dân gian và ca nhạc cung đình nhã nhạc trang trọng uy ca Huế ? qua đó cho thấy tính chất nổi bật nào nghi. của Huế ? + Cách biểu diễn : - HS: Hình thành từ dòng ca nhạc dân gian - Dàn nhạc : Đàn tranh , đàn nguyệt , tì bà , đàn bầu khí nhạc - Kết hợp 2 tính cách dân gian - Nam mặc áo dài the , quần thụng, đầu đội khăn xếp ? Có gì đặc sắc trong cách biểu diển ca Huế , nữ mặc áo dài , khăn đóng .- trên các phương diện : dàn nhạc , nhạc công ? - Nhạc công : dùng nhiều ngón đàn trau chuốt - Hs: Dàn nhạc gồm đàn tranh , đàn nguyệt => Dùng phép liệt kê , thể hiện sự thanh lịch , tinh tế gõ nhịp , tính dân tộc cao trong biểu diễn - Nhạc công : Dùng các ngón đàn trau chuốt + Cách thưởng thức : Trên thuyền, giữa dòng sông . Đáy hồn người đêm trăng gió mát với tâm trạng chờ đợi rộn lòng => ? Nhận xét gì về đặc diểm ngôn ngữ trong Dân dã và sang trọng những đoạn văn này ? ( liệt kê) II. TỔNG KẾT : Ghi nhớ : Sgk/104 ? Từ đó nét đẹp nào của Huế được nhấn mạnh 1. Nghệ thuật: ? - Viết theo thể bút kí. - Thanh lịch , tinh tế , Tính dân tộc cao trong - Sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh, giàu biểu cảm, biểu diễn thấm đẫm chất thơ. ? Cách thưởng thức có gì độc đáo ? 2. Nội dung: - Hs: Trăng lên , gió mơn man . Rộn lòng - Ghi chép lại một buổi ca Huế trên sông Hương, tác ? Điều đó cho thấy ca Huế nổi bật với vẻ đẹp giả thể hiện lòng yêu mến, niềm tự hào đối với di sản nào ? văn hóa độc đáo của Huế, cũng là một di sản văn hóa - cách thưởng thức vừa dân dã , vừa sang dân tộc. trọng , ca huế đã đạt đến mức hoàn thiện trong cách thưởng thức ? Khi viết “ Không gian như lắng đonfg5 , thời gian như . Sâu thẳm , tác giả muốn cảm nhận sự huyền diệu nào của ca Huế trên sông hương ?( HSTLN) - HS: Khiến người nghe quên cả không gian , thời gian , chỉ cảm thấy tình người . Ca huế làm giàu tâm hồn con người - Ca huế mãi mãi quyến rũ bởi vẻ đẹp bí ẩn của nó ? Qua vb này em hiểu thêm những vẻ đẹp nào của Huế ? Ghi nhớ sgk VI. CỦNG CỐ DĂN DÒ, HƯỚNG DẪN TỰ HỌC : - Huế có những điệu dân ca nào ? Kể tên các loại nhạc cụ biểu diễn ? - Nêu nguồn gốc của ca Huế Ngày soạn: 14/ 04/2021 TIẾT. 117 LIỆT KÊ I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: - Hiểu thế nào là phép liệt kê. - Nắm được các kiểu liệt kê.- Nhận biết và hiểu được tác dụng của phép liệt kê trong văn bản.- Biết cách vận dụng phép liệt kê vào thực tiễn nói và viết. II. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG, THÁI ĐỘ: 1. Kiến thức: - Khái niệm liệt kê. - Các kiểu liệt kê. 2. Kĩ năng: - Nhận biết phép liệt kê, các kiểu liệt kê.- Phân tích giá trị của các phép liệt kê - Sử dụng phép liệt kê trong nói và viết. 3. Thái độ: - Biết vận dụng phép liệt kê trong khi nói và viết . III. PHƯƠNG PHÁP: - Vấn đáp kết hợp thực hành, thảo luận nhóm. IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: 1. Ổn định : 2. Kiểm tra bài cũ : 3. Bài mới : GV giới thiệu bài - Sắp xếp nối tiếp hàng loạt từ hay cụm từ cùng loại để diễn tả được đầy đủ hơn , sâu sắc hơn những khía cạnh khác nhau của thực tế và tư tưởng, tình cảm Nó thuộc từ loại nào chúng ta cùng đi vào tiết dạy hôm nay. HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS NỘI DUNG BÀI DẠY * HOẠT ĐỘNG 1: Tìm hiểu thế nào là phép liệt kê .Các kiểu liệt kê: I. Thế nào là phép liệt kê ? Gọi hs đọc vd trong sgk a. Xét Ví dụ: Đoạn văn SGK ? Nhận xét cấu tạo và ý nghĩa của các - Cấu tạo : Có mô hình cú pháp tương tự nhau bộ phận trong câu in đậm ? Bát yến hấp đường phèn tráp đồi mồi chữ - HS: Cấu tạo : Có mô hình cú pháp nhật để mở nào ống thuốc bạc . Nào dao tương tự nhau : Bát yến hấp đường chuôi ngà phèn tráp đồi mồi chữ nhật để mở - Về ý nghĩa : Chúng cùng nói về đồ vật nào ống thuốc bạc . Nào dao được bày biện trung quanh quan lớn chuôi ngà - Tác dụng: Làm nổi bật được sự xa hoa của - Về ý nghĩa : Chúng cùng nói về đồ viên quan vật được bày biện trung quanh quan b. Kết luận : lớn - Sắp xếp nối tiếp hàng loạt từ hay cụm từ ? Em có nhận xét gì về cách sắp xếp cùng loại để diễn tả được đầy đủ hơn , sâu sắc các từ , cụm từ giới thiệu các sự vật ? hơn những khía cạnh khác nhau của thực tế - Hs: Sắp xếp nối tiếp hàng loạt . và tư tưởng, tình cảm . ? Việc sắp xếp từ , cụm từ hàng loạt *Tác dụng : Kích thích trí tưởng tượng và gây như vậy nhằm dụng ý gì ? được ấn tượng sâu sắc cho người đọc , người - Hs: Làm nổi bật được sự xa hoa của nghe viên quan 2. Các kiểu liệt kê : ? Vậy thế nào là liệt kê ? ( Ghi nhớ a. Xét Ví Dụ: sgk ) - Vd1: Về cấu tạo : ? Dùng phép liệt kê đúng lúc đúng Vda: Liệt kê theo trình tự sự không theo từng chổ có tác dụng gì ? cặp - Hs: Suy nghĩ trả lời. Vdb: Liệt kê theo từng cặp có quan hệ đi ? Em hãy lấy một vài vd có sử dụng đôi ( quan hệ từ và phép liệt kê ? - Vdb: Về ý nghĩa : Gọi hs đọc vd trong sgk phần II Vda: câu thứ nhất có thể thay đối thứ tự ( mà ? Nhận xét về cấu tạo của phép liệt kê lô gíc ý nghĩa của câu không bị ảnh hưởng trong mục 1 , phần II? Vdb: Không thể thay đổi thứ tự được vì các - Hs: Về cấu tạo : bộ phận liệt kê có sự tăng tiến về ý nghĩa a. Liệt kê theo trình tự sự không theo b. Kết luận: từng cặp b. Liệt kê theo từng cặp - Về cấu tạo : Liệt kê theo từng cặp và liệt kê có quan hệ đi đôi ( quan hệ từ và không theo từng cặp ? Nhận xét về ý nghĩa của phép liệt kê - Về ý nghĩa : Liệt kê tăng tiến và liệt kê trong câu 2 mục II? không tăng tiến - HS: Về ý nghĩa : II. LUYỆN TẬP : a. câu thứ nhất có thể thay đối thứ tự Bài tập 1 : Tìm phép liệt kê trong bài Tinh ( mà lô gíc ý nghĩa của câu không bị thần yêu nước của nhân dân ta ảnh hưởng + Chúng ta có quyền tự hào về những trang b. không thể thay đổi thứ tự được vì lịch sử vẻ vang trong thời đại Bà Trưng , Bà các bộ phận liệt kê có sự tăng tiến về triệu , Trần Hưng Đoạn , Lê Lợi , Quang ý nghĩa Trung ( Tăng tiến theo thời gian) ? Qua đó em hãy rút ra kết luận về + Từ các cụ già tóc bạc đến các cháu nhi đồng kiểu liệt kê - - Hs: Đọc lại ghi nhớ trẻ thơ , từ những kiều bào ở nước ngoài đến sgk . Chính phủ ( từng cặp ) *HOẠT ĐỘNG2: Hướng dẫn luyện + Từ xưa đến nay mỗi khi tổ quốc bị xâm tập lăng thì tình thần ấy lại .lũ cướp nước ( 1. Bài tập 1: tăng tiến ? Bài tập 1 yêu cầu điều gì ? + Nghĩa là phải ra sưc giải thích .. lãnh đạo - HS: Thảo luận trình bày bảng. ( Liệt kê không theo từng cặp) - GV: Chốt ghi bảng Bài tập 2 : Tìm phép liệt kê 2. Bài tập 2: + Dưới lòng đường trên vỉa hè , trong cửa ? Bài tập 2 yêu cầu điều gì ? tiệm . Những cu li xe kéo tay . Chữ thập - HS: Thảo luận trình bày bảng. ( Không theo cặp , không theo hướng tăng - GV: Chốt ghi bảng tiến ) 3. Bài tập 3: + Điện giật , dùiđâm , dao cặt , lữa nung ? Bài tập 3 yêu cầu điều gì ? Bài tập 3 : Đặt câu có sử dụng phép liệt kê - HS: Thảo luận trình bày bảng. a. Khi tiếng chuông báo hết giờ học vang lên , - GV: Chốt ghi bảng hs các lớp ùa ra sân chơi như ong vỡ tổ . Sân trường đang yên tĩnh , vắng lặng bỗng ồn ào nhộn nhịp hẳn lên vì các trò chơi : đá bóng , nhảy dây , cầu lông V. CỦNG CỐ, DẶN DÒ, HƯỚNG DẪN TỰ HỌC : - Thế nào là phép liệt kê ? Nêu tác dụng ?Có mấy kiểu liệt kê ? - Học ghi nhớ sgk - Làm bài tập 3 b, c - Soạn bài : ''TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN BẢN HÀNH CHÍNH''