Kế hoạch bài dạy Lịch sử 9 - Tiết 22, Bài 23: Tổng khởi nghĩa Tháng tám 1945 và sự thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa - Năm học 2021-2022

Ngày soạn: 15/1/2022 Tiết 22 : BÀI 23. TỔNG KHỞI NGHĨA THÁNG TÁM 1945 VÀ SỰ THÀNH LẬP NƯỚC VIỆT NAM DÂN CHỦ CỘNG HOÀ I. Mục tiêu 1. Kiến thức: sau khi học xong bài học sinh trình bày được: - Nhật đầu hàng Đồng minh tạo ra thời cơ hết sức thuận lợi cho ta knghĩa giành chính quyền. - Chủ trương của Đảng, diễn biến chính Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945 và sự thành lập nước Việt Nam dân chủ cộng hoà - Ý nghĩa lịch sử và nguyên nhân thắng lợi của cách mạng tháng Tám năm 1945 2. Kỹ năng Rèn luyện học sinh phương pháp quan sát tranh ảnh, sử dụng bản đồ,các tư liệu lịch sử để minh họa khắc sâu những nội dung cơ bản trong bài học. 3.Thái độ Giáo dục lòng kính yêu Đảng và lãnh tụ, niềm tin vào thắng lợi của cách mạng, niềm tự hào dân tộc 4.Định hướng phát triển năng lực -Năng lực chung: Năng lực giao tiếp và hợp tác; tự học; giải quyết vấn đề - Năng lực chuyên biệt + Tái hiện kiến thức lịch sử, xác định các mối quan hệ giữa các sự kiện, hiện tượng lịch sử + So sánh, nhận xét, đánh giá về tình hình cách mạng tháng Tám năm 1945 + Vận dụng kiến thức mới mà học sinh đã lĩnh hội để giải quyết những vấn đề mới trong học tập và thực tiễn. HS biết nhận xét, đán giá, rút ra bài học kinh nghiệm với sự phát triển nước ta ngày nay II. Phương pháp: Trực quan, phát vấn, thuyết trình, phân tích tổng hợp III. Phương tiện: - Ảnh: Cuộc mít tinh tại Nhà hát lớn Hà Nội (19/8/1945) Hồ Chí Minh đọc tuyên ngôn độc lập (2/9/1945) - Bản đồ: Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945 IV. Chuẩn bị: 1. Chuẩn bị của giáo viên: - Giáo án, tranh ảnh, tư liệu có liên quan, phiếu học tập 2. Chuẩn bị của học sinh: - Đọc trước sách giáo khoa và tài liệu có liên quan. - Sưu tầm tư liệu tranh ảnh về Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945 V. Tiến trình dạy học: 1. Ổn định lớp: 2. Kiểm tra bài cũ. 3. Bài mới. 3.1 Hoạt động khởi động - Phương pháp, kĩ thuật: trực quan, thuyết trình. - Tổ chức hoạt động: Giáo viên cho HS xem một số hình ảnh về Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945 ? Em có nhận định gì về Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945 ? - Dự kiến sản phẩm (HS trả lời theo nhận định) Trên cơ sở trả lời của học sinh GV dẫn dắt vào bài mới. GV nhận xét vào bài mới :Cuối năm 1945 cuộc chiến tranh thế giới lần thứ hai chuyển sang giai đoạn kết thúc.tạo điều kiện thuận lợi cho CM ta tiến tới cuộc tổng khởi nghĩa 1945. giành độc lập tự do cho nước nhà và xây dựng chế độ mới của nước VN DCCH 3.2 Hoạt động hình thành kiến thức 1. Hoạt động 1: Mục I: .Lệnh tổng khởi nghĩa được ban bố - Mục tiêu: HS cần nắm được lệnh tổng khởi nghĩa được ban bố trong hoàn cảnh như thế nào -Phương pháp: Trực quan, phát vấn, thuyết trình, phân tích tổng hợp -Phương tiện: hình ảnh, tư liệu về lệnh tổng khởi nghĩa - Tổ chức hoạt động Hoạt động của giáo viên và HS Dự kiến sản phẩm (Nội dung chính) 1.Chuyển giao nhiệh vụ học tập * Hoàn cảnh: - Chia thành 4 nhóm. Các nhóm đọc mục I - Thế giới: CNPX bị tiêu diệt, 15/8/ SGK( thảo luận và thực hiện các yêu cầu 1945 Nhật đầu hàng Đồng minh sau; - Trong nước: + Nhóm chẵn:Lệnh tổng khởi nghĩa được ban bố trong hoàn cảnh nào? + PX Nhật cùng tay sai hoang mang cực + Nhóm lẻ: Lệnh Tổng khởi nghĩa được ban độ bố ntn? + Không khí cách mạng sục sôi 2, Thực hiện nhiệm vụ học tập Tạo đk tlợi để giành chính quyền HS Đọc SGK và thực hiện theo yêu cầu, * Lệnh khởi nghĩa được ban bố GV khuyến khích HS hợp tác với nhau khi - Ngày 14 - 15/8/1945, Hội nghị toàn thực hiện nhiệm vụ, GV đến các nhóm theo quốc ở Tân Trào(Tuyên Quang) giỏi hổ trợ HS làm việc những nội dung khó GV gợi mở( Bằng hệ thống câu hỏi gợi mở + Phát động Tổng khởi nghĩa linh hoạt) +Lập Uỷ ban khởi nghĩa toàn quốc Em có nhận xét gì về thời cơ của cách mạng - Ngày 16/8, Quốc dân Đại hội ở Tân tháng Tám năm 1945? Trào: + Tán thành lệnh Tổng khởi nghĩa (thời cơ ngàn năm có một, chỉ tồn tại từ khi + Thông qua 10 chính sách của Việt Nhật đầu hàng → quan Đồng minh vào Minh. ĐDương) + Lập Uỷ ban dân tộc giải phóng GV. Chớp thời cơ, Đảng đã kịp thời phát - Chiều 16/8/1945 quân giải phóng → động lệnh Tổng khởi nghĩa giành chính Thái Nguyên → Hà Nội quyền Sau khi Lệnh Tổng knghĩa được ban bố Đảng đã lgì để t tới Tổng knghĩa giành cquyền? (tổ chức ĐH Quốc dân Tân Trào → thống nhất ý chí toàn quân và toàn dân) Thực hiện lệnh của Uỷ ban khởi nghĩa, quân giải phóng đã làm gì? 3. Báo cáo kết quả và hoạt động - Đại diện các nhóm trình bày. 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập HS phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả trình bày, GV bổ sung phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập củ HS, Chính xác hóa các kiến thức đã hình thành cho học sinh 2. Hoạt động 2. Mục II và III: Diễn biến chính tổng khởi nghĩa tháng Tám - Mục tiêu: HS cần nắm được tình hình quần chúng tiến hành giành chính quyền ở Hà Nội và Giành chính quyền trong cả nước -Phương pháp: Trực quan, phát vấn, thuyết trình, phân tích tổng hợp -Phương tiện: tranh ảnh về hoạt động giành chính quyền ở Hà Nội và Giành chính quyền trong cả nước -Thời gian: 10 phút - Tổ chức hoạt động Hoạt động của giáo viên và HS Dự kiến sản phẩm (Nội dung chính) 1.Chuyển giao nhiệh vụ học tập - Đầu tháng 8, không khí cách -. Các nhóm đọc mục II và III SGK thảo luận và mạng sục sôi khắp Hà Nội thực hiện các yêu cầu sau; HS. Đọc tư liệu: “Ở Hà Nội tận gốc rễ” (SGK - Ngày 19/8/1945, mít tinh của trang 92, 93) + Nhóm chẵn: Em có nhận xét gì không khí cách quần chúng ở Nhà hát lớn mạng ở Hà Nội trước khởi nghĩa? - Mít tinh nhanh chóng → biểu tình chiếm các công sở của chính + Nhóm lẻ:?Khởi nghĩa giành chính quyền ở Hà quyền bù nhìn Nội đã diễn ra như thế nào? - Khởi nghĩa thắng lợi hoàn toàn 2, Thực hiện nhiệm vụ học tập HS Đọc SGK và thực hiện theo yêu cầu, GV khuyến khích HS hợp tác với nhau khi thực hiện nhiệm vụ, GV đến các nhóm theo giỏi hổ trợ HS làm việc những nội dung khó GV gợi mở( Bằng hệ thống câu hỏi gợi mở linh hoạt) GV. Thông báo 14/8 đến 18/8 nhiều địa phương đã giành chính quyền - Ngày 14 đến 18/8, Hdương, GV. Hướng dẫn h/s khai thác H. 39 (trang 93) Bgiang, HTĩnh, Qnam giành chính Cuộc khởi nghĩa ở Hà Nội thắng lợi có có ý nghĩa quyền như thế nào? - Ngày 23/8, Huế khởi nghĩa thắng (Cổ vũ cả nước, kẻ thù hoang mang, dao động). lợi HS. Xác định các tỉnh đã giành chính quyền trước - Ngày 25/8, Sài Gòn giành chính 19/8/1945 quyền GV. Sử dụng LĐ tường thuật khởi nghĩa giành - Ngày 28/8, cách mạng t công chính quyền trong cả nước trong cả nước Em có nhận xét gì về cuộc Tổng khởi nghĩa - Ngày 2/9/1945, HCT đọc tuyên giành chính quyền trong cả nước? ngôn độc lập→ nước Việt Nam (Khởi nghĩa thành công nhanh chóng (15 ngày), Dân chủ Cộng hoà toàn dân xuống đường, llượng c trị,vũ trang) 3. Báo cáo kết quả và hoạt động - Đại diện các nhóm trình bày. 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập HS phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả trình bày, GV bổ sung phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập củ HS, Chính xác hóa các kiến thức đã hình thành cho học sinh 3. Hoạt động 3: Mục IV: Ý nghĩa lịch sử và nguyên nhân thành công của cách mạng tháng Tám - Mục tiêu: HS cần nắm được Ý nghĩa lịch sử và nguyên nhân thành công của cách mạng tháng Tám -Phương pháp: Trực quan, phát vấn, thuyết trình, phân tích -Thời gian: 10 phút - Tổ chức hoạt động Hoạt động của giáo viên và HS Dự kiến sản phẩm (Nội dung chính) 1.Chuyển giao nhiệm vụ học tập 1. Ý nghĩa lịch sử Các nhóm đọc mục IV SGK( thảo luận và thực hiện các - Đập tan ách thống yêu cầu sau; trị:Pháp, Nhật, phong kiến + Nhóm chẵn: - Đưa Việt Nam trở thành Ý nghĩa lịch sử của cách mạng tháng Tám? quốc gia độc lập + Nhóm lẻ: Nguyên nhân thành công của cách mạng tháng - Cổ vũ phong trào cách Tám? mạng thế giới. 2, Thực hiện nhiệm vụ học tập HS Đọc SGK và thực hiện theo yêu cầu, GV khuyến khích HS hợp tác với nhau khi thực hiện nhiệm vụ, GV đến các nhóm theo giỏi hổ trợ HS làm việc những nội dung khó GV gợi mở( Bằng hệ thống câu hỏi gợi mở linh hoạt) Tại sao cách mạng tháng Tám thành công nhanh chóng và 2. Nguyên nhân thắng lợi ít đổ máu? - Truyền thống đấu tranh GV. Phân tích dẫn chứng nguyên nhân thắng lợi của CM của dân tộc tháng Tám - Sự lãnh đạo kịp thời sáng Tại sao cách mạng tháng Tám thành công nhanh chóng và suốt của Đảng ít đổ máu? -có khối liên minh công GV. Phân tích dẫn chứng nguyên nhân thắng lợi của CM nông vững chắc tháng Tám - Nhờ đkiện quốc tế thuận 3. Báo cáo kết quả và hoạt động lợi, sự ủng hộ lực lượng - Đại diện các nhóm trình bày. tiến bộ thế giới 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập HS phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả trình bày, GV bổ sung phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập củ HS, Chính xác hóa các kiến thức đã hình thành cho học sinh 4.4 Hoạt động luyện tập - Mục tiêu: Nhằm củng cố hệ thống hóa, hoàn thiện kiến thức mới, mà học sinh đã được lĩnh hội ở hoạt động hình thành kiến thức về : tình hình quần chúng tiến hành giành chính quyền ở Hà Nội và Giành chính quyền trong cả nước. Ý nghĩa lịch sử nguyên nhân thành công của cách mạng tháng 8 -Thời gian 8 phút - Phương thức tiến hành: GV giao nhiệm vụ cho HS và chủ yếu cho làm việc cá nhân, trả lời các câu hỏi . Trong quá trình làm việc HS có thể trao đổi với bạn hoặc GV Lập bảng niên biểu cách mạng Tháng Tám Thời gian Sự kiện 2. Hãy nêu 4 tổ chức lớn do Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh sáng lập từ năm 1930 đến năm 1945 và có vai trò quyết định đến thắng lợi của Cách mạng tháng Tám 3. .Vì sao cách mạng tháng Tám năm 1945 là một sự kiện lịch sử vĩ đại của dân tộc Việt Nam? 4. Vì sao nói cách mạng tháng Tám năm 1945 có tác dụng góp phần cổ vũ các dân tộc thuộc địa, nửa thuộc địa đứng lên giành độc lập? Dự kiến sản phẩm 2. 4 tổ chức lớn do Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh sáng lập từ năm 1930 đến năm 1945 và có vai trò quyết định đến thắng lợi của Cách mạng tháng Tám là: • Thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (2/1930) • Thành lập mặt trận Dân chủ Đông Dương (1936) • Thành lập Mặt trận Việt Minh (1941) • Thành lập Ủy ban khởi nghĩa toàn quốc (1945) 3.Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công là thắng lợi vĩ đại đầu tiên của nhân dân ta từ khi có Đảng lãnh đạo, mở ra bước ngoặt vĩ đại trong lịch sử dân tộc Việt Nam vì: • Chính quyền về tay nhân dân, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời - Nhà nước công nông đầu tiên ở Đông Nam Á; • Chấm dứt chế độ quân chủ phong kiến ở Việt Nam, kết thúc hơn hơn 80 năm nhân dân ta dưới ách đô hộ của thực dân, phát xít. • Nhân dân Việt Nam từ thân phận nô lệ trở thành người dân một nước độc lập, làm chủ vận mệnh của mình. • Nước Việt Nam từ một nước thuộc địa nửa phong kiến trở thành một nước độc lập, tự do và dân chủ. Đảng Cộng sản Việt Nam trở thành một Đảng cầm quyền. 4. Vì sao nói cách mạng tháng Tám năm 1945 có tác dụng góp phần cổ vũ các dân tộc thuộc địa, nửa thuộc địa đứng lên giành độc lập? • Nói thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám cổ vũ các dân tộc thuộc địa, nửa thuộc địa đứng lên giành độc lập vì: Thắng lợi này đã khẳng định rằng, trong điều kiện trào lưu của cách mạng vô sản, cuộc cách mạng do một đảng của giai cấp công nhân lãnh đạo không chỉ có thể thành công ở một nước tư bản kém phát triển, nơi mắt xích yếu nhất của chủ nghĩa đế quốc mà còn có thể thành công ở ngay một nước thuộc địa nửa phong kiến lạc hậu để đưa cả dân tộc đó đi lên theo con đường của chủ nghĩa xã hội. 3.5 Hoạt động tìm tòi mở rộng, vận dụng - Mục tiêu: vận dụng kiến thức mới mà HS đã được lĩnh hội để giải quyết những vấn đề mới trong học tập và thực tiễn, HS nhận xét đánh giá rút ra bài học kinh nghiệm với sự phát triển nước ta ngày nay.