Kế hoạch bài dạy Lịch sử 8 - Tiết 5+6, Bài 3: Chủ nghĩa tư bản được xác lập trên phạm vi thế giới - Năm học 2021-2022 - Nguyễn Duy Đại

Lịch sử 8 Ngày soạn 25/9/2021 TIẾT 5 + 6 – BÀI 03 CHỦ NGHĨA TƯ BẢN ĐƯỢC XÁC LẬP TRÊN PHẠM VI THẾ GIỚI I. YÊU CẦU CẦN ĐẠT 1. Kiến thức - Biết được một số phát minh lớn cách mạng công nghiệp, hệ quả cách mạng công nghiệp - Biết được sự bành trướng của các nước tư bản ở các nước Á, Phi GDBVMT: Khai thác nội dung hình 12,13,15,16 để nhận thấy sự biến đổi môi trường lao động ; những nơi nào đặt nhà máy chạy bằng sức nước ảnh hưởng của kiểu lao động mới đến sức người lao động và môi trường sinh sống. 2. Thái độ: - ND thực sự là người sáng tạo, chủ nhân của các thành tựu SX - Sự áp bức, bóc lột của CNTB đã gây nên bao nhiêu đau khổ cho N/dân lao động trên thế giới 3. Kỹ năng: - Học sinh biết sử dụng kênh hình SGK. - Biết phân tích sự kiện để rút ra kết luận, nhân định, liên hệ thực tế. 4. Định hướng phát triển năng lực - Năng lực chung: Năng lực giao tiếp và hợp tác; tự học; giải quyết vấn đề. - Năng lực chuyên biệt + Tái hiện kiến thức lịch sử, xác định mối quan hệ giữa các sự kiện, hiện tượng lịch sử. II. Đồ dùng dạy học: - Sử dụng các BĐ trong SGK - Sử dụng các kênh hình trong SGK III. Phương pháp dạy học - Phương pháp vấn đáp, thuyết trình, trực quan, nhóm IV. CHUẨN BỊ 1. Giáo viên: Nghiên cứu tài liệu, soạn bài theo câu hỏi SGK. Tìm hiểu nội dung các kênh hình trong bài, lược đồ nước Anh giữa TK XVIII và nửa đầu TK XIX. 2. Học sinh: Đọc và tìm hiểu nội dung bài trước. V. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP 1. Ổn định 2. Kiểm tra: 3 phút ? Ý nghĩa lịch sử của cách mạng tư sản Pháp cuối TK XVIII? 3. Bài mới 3.1. Hoạt động khởi động - Mục tiêu: Giúp học sinh nắm được các nội dung cơ bản bước đầu về cuộc cách mạng công nghiệp, tạo tâm thế cho học sinh đi vào tìm hiểu bài mới. - Phương pháp: Trực quan, phát vấn. - Thời gian: 5 phút. - Tổ chức hoạt động: GV dùng bản đồ thế giới và trả lời câu hỏi sau Nêu tên và xác định vị trí các nước công nghiệp ở châu Âu? - Dự kiến sản phẩm: Anh, Pháp, Đức..... HS xác định được vị trí các nước đã nêu. Giáo viên: Nguyễn Duy Đại Lịch sử 8 * Giới thiệu bài: Cách mạng công nghiệp khởi đầu ở Anh và lan nhanh ra các nước tư bản khác ( Pháp, Đức ) cách mạng công nghiệp ra đời làm cho kinh tế tư bản phát triển mạnh => hệ qủa hình thành hai giai cấp của xã hội tư bản.... 3.2. Hoạt động hình thành kiến thức Hoạt động 1: I. Cách mạng công nghiệp 1. Cách mạng công nghiệp ở Anh - Mục tiêu: Biết được một số phát minh lớn trong cách mạng công nghiệp - Phương pháp: Phát vấn, thuyết trình, phân tích. - Phương tiện: giáo án, sách giáo khoa - Thời gian: 20 phút - Tổ chức hoạt động GV Yêu cầu HS đọc thông tin và hoàn thành bảng thống kê những phát minh quan trọng - Dự kiến sản phẩm Thời gian Người phát minh Tên phát minh Ý nghĩa phát minh 1764 Giêm Hagrivơ Máy kéo sợi Gienni Sử dụng từ 16 đến 18 cọc suốt=>năng suất lao động tăng từ 16- 18 lần 1769 Ác crai tơ Máy kẹo sợi chạy bằng Sợi dệt chắc hơn sức nước 1785 Ét-mơn-cacrai Máy dệt chạy bằng sức Tăng năng suất gần 40 lần, cho ra sợi nước nhỏ dai 1784 Giêm oát Máy hơi nước Tạo ra nguồn động lực mới giảm sức lao động cơ bắp của con người. 1814 Xti-phen-xơn Đầu máy xe lửa đầu tiên Thúc đẩy việc vận chuyển nguyên liệu trong cách mạng công nghiệp 1735 Abra ham Phương pháp nấu than cốc Đóng góp quan trọng cho việc luyện gang thép 2. Cách mạng công nghiệp ở Pháp - Đức (Giảm tải) 3. Hệ quả của cách mạng công nghiệp - Mục tiêu: Biết được hệ quả của cách mạng công nghiệp - Phương pháp: Phát vấn, thuyết trình, phân tích, nhóm - Phương tiện: giáo án, sách giáo khoa - Thời gian: 17 phút - Tổ chức hoạt động Hoạt động của GV và HS Nội dung KT cần đạt Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập 2. Cách mạng công nghiệp ở Pháp - Đức Chia nhóm thảo luận: 4 nhóm. Thời gian: 4 phút (Giảm tải) Nhóm 1 + 2: Quan sát lược đồ H17,18 (SGK) em hãy nêu 3. Hệ quả của cách mạng công nghiệp những biến đổi của nước Anh sau khi hoàn thành C/m CN? - Cách mạng công nghiệp đã làm thay đổi Cách mạng công nghiệp đã đưa đến những hệ quả gì ? bộ mặt các nước tư bản như: Nhóm 3 + 4: Cách mạng công nghiệp đã làm cho cơ cấu + Hình thành các trung tâm kinh tế , thành Giáo viên: Nguyễn Duy Đại Lịch sử 8 xã hội thay đổi ntn? Cho biết mối quan hệ giữa hai giai cấp phố lớn này + Năng suất lao động tăng GDBVMT: Quan sát hình 17 để nêu những biến đổi của - Xã hội: Hình thành hai giai cấp Tư sản nước Anh sau khi hoàn thành cách mạng Công nghiệp và vô sản mâu thuẫn với nhau → đấu Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập tranh giai cấp trong xã hội tư bản. HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu. GV khuyến khích học sinh hợp tác với nhau khi thực khi thực hiện nhiệm vụ học tập Nước Anh giữa thế kỷ XVIII Nước Anh nửa đầu TK XIX. - Chỉ có 1 số trung tâm sản xuất Xuất hiện vùng công nghiệp mới bao trùm hầu hết nước Anh. thủ công Xuất hiện các trung tâm khai thác than đá. - Có 4 thành phố trên 50.000 dân - Có 14 thành phố trên 50.000 dân. - Chưa có đường sắt. - Có mạng lưới đường sắt nối liền các thành phố, hải cảng, khu công nghiệp Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động - HS lần lượt trả lời các câu hỏi Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập GV phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả của học sinh. Hoạt động 3: II. Chủ nghĩa tư bản xác lập trên phạm vi thế giới 1. Các cuộc cách mạng tư sản thế kỉ XIX. (Giảm tải) 2. Sự xâm lược của chủ nghĩa tư bản phương tây đối với các nước Á-Phi. - Mục tiêu: - Biết được sự bành trướng của các nước tư bản ở các nước Á, Phi - Phương pháp: Phát vấn, thuyết trình, phân tích. - Phương tiện: giáo án, sách giáo khoa - Thời gian: 25 phút - Tổ chức hoạt động Hoạt động của GV và HS Nội dung KT cần đạt Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập 2. Sự xâm lược của chủ nghĩa tư bản Đọc sách giáo khoa. phương tây đối với các nước Á-Phi Theo em lúc này, trên thế giới, kinh tế của những nước nào phát triển nhất. ( Anh, pháp, Tây Ban Nha, Bồ Đào a. Nguyên nhân Nha..) - Nhu cầu về nguyên liệu, thị trường, nhân Vì sao các nước tư bản phương tây đẩy mạnh việc xâm công, tài nguyên tăng mạnh chiếm thuộc địa? b. Quá trình xâm lược thuộc địa Hãy xác định những quốc gia ở châu Á bị thực dân - Chính phủ TS đẩy mạnh xâm chiếm phương Tây xâm chiếm trên lược đồ? phương Đông: Ấn Độ, Trung Quốc và khu Đọc từ “ Châu Phi.... đất liền ”. ( sgk- 27 ). vực Đông Nam Á . Xác định những quốc gia ở châu Phi bị thực dân phương - Châu Phi: Anh, Pháp, Đức, I-ta-li-a, Bỉ... Tây xâm chiếm trên lược đồ? ráo riết xâu xé, biến châu lục này thành Sự xâm lược của CNTB phương tây đưa đến kết quả gì? thuộc địa. Giáo viên: Nguyễn Duy Đại Lịch sử 8 Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập c. Kết quả: Cuối TK XIX – đầu XX, hầu HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu. GV khuyến khích hết các nước Á, Phi lần lượt trở thành học sinh hợp tác với nhau khi thực khi thực hiện nhiệm thuộc địa, phụ thuộc của thực dân Phương vụ học tập. Tây. Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động - HS lần lượt trả lời các câu hỏi Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập GV phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả của học sinh. Kết luận: Khoảng cuối thế kỉ XIX các nước tư bản phương Tây đã chia nhau xâm chiếm và thống trị các nước ở Á, Phi, Mĩ -la- tinh => Chủ nghĩa tư bản đã được xác lập trên phạm vi thế giới. - Về sau hầu hết các nước Á, Phi lần lượt trở thành thuộc địa, phụ thuộc vào các nước thực dân phương Tây. 3.3. Hoạt động luyện tập - Mục tiêu: Nhằm củng cố, hệ thống hóa, hoàn thiện kiến thức mới mà HS đã được lĩnh hội ở hoạt động hình thành kiến thức về cách mạng công nghiệp và sự xác lập chủ nghĩa tư bản trên phạm vi thế giới. - Thời gian: 12 phút - Phương thức tiến hành: GV giao nhiệm vụ cho HS.Trong quá trình làm việc HS có thể trao đổi với bạn hoặc thầy, cô giáo. . Em hãy Hãy nối ô bên trái với bên phải sao cho phù hợp. Dự kiến sản phẩm 3.4. Hoạt động tìm tòi mở rộng, vận dụng - Mục tiêu: Giúp học sinh nắm lại các kiến thức vừa tìm hiểu để vận dụng Giáo viên: Nguyễn Duy Đại Lịch sử 8 - Phương thức tiến hành: Các câu hỏi sau khi hình thành kiến thức mới. Câu 1: Vì sao giữa thế kỉ XIX Anh đẩy mạnh sản xuất gang thép và than đá? Câu 2: Những sự kiện nào chứng tỏ đến giữa thế kỉ XIX, chủ nghĩa tư bản thắng lợi trên phạm vi toàn thế giới? - Thời gian: 8 phút. - Dự kiến sản phẩm: Câu 1: - Lúc đầu, máy móc mới được sử dụng trong ngành dệt vải, về sau được đưa dần vào các ngành kinh tế khác. - Nhu cầu vận chuyển nguyên vật liệu đến nhà máy và đưa hàng hóa đi các nơi ngày một tăng. Từ đó, máy móc được sử dụng trong giao thông vận tải, nhất là đường săt. - Máy móc và đường sắt phát triển đòi hỏi công nghiệp nặng phát triển. ⟹ Vì vậy, vào giữa thế kỉ XIX Anh đẩy mạnh sản xuất gang, thép và than đá. Năm 1850, Anh sản xuất được một nửa số gang, thép và than đá của thế giới. Câu 2: Sự xác lập của chủ nghĩa tư bản trên phạm vi thế giới được thể hiện ở thắng lợi của cách mạng tư sản dưới nhiều hình thức khác nhau ở các nước châu Âu và Mĩ Latinh. - Năm 1830, chế độ phong kiến bị lật đổ ở Pháp, sau đó cách mạng tư sản lan nhanh ra nhiều nước châu Âu. - Năm 1848 - 1849, cách mạng tư sản ở nhiều nước châu Âu góp phần củng cố sự thắng lợi của chủ nghĩa tư bản ở Pháp và làm rung chuyển chế độ phong kiến ở châu Âu. - Năm 1859 - 1870 hoàn thành thống nhất I-ta-li-a; Năm 1864 - 1871 hoàn thành thống nhất nước Đức; Năm 1861 cải cách nông nô ở Nga đã tạo điều kiện cho kinh tế tư bản chủ nghĩa phát triển ở những nước này. - Các nước tư bản phương Tây đẩy mạnh xâm lược thuộc địa. Hầu hết các nước châu Á, châu Phi lần lượt trở thành thuộc địa hoặc phụ thuộc vào các nước tư bản phương Tây. *GV giao nhiệm vụ cho HS - Về nhà học bài đầy đủ - Đọc và tìm hiểu bài 4: Phong trào công nhâ n và sự ra đời của chủ nghĩa Mác Giáo viên: Nguyễn Duy Đại