Kế hoạch bài dạy Địa lí 6 - Tiết 13+14, Bài 9: Cấu tạo của Trái đất. Các mảng kiến tạo động đất và núi lửa - Năm học 2021-2022

Ngày soạn:18/10/2021 BÀI 9: CẤU TẠO CỦA TRÁI ĐẤT.CÁC MẢNG KIẾN TẠO ĐỘNG ĐẤT VÀ NÚI LỬA( 2 tiết,tiết 13,14) I. MỤC TIÊU : Yêu cầu cần đạt: 1. Năng lực * Năng lực chung - Năng lực tự chủ và tự học: biết chủ động tích cực thực hiện nhiệm vụ học tập. - Năng lực giao tiếp và hợp tác: biết chủ động đưa ra ý kiến giải pháp khi được giao nhiệm vụ để hoàn thành tốt khi làm việc nhóm. * Năng lực Địa Lí - Năng lực tìm hiểu địa lí: - Nêu và xác định được trên lược đổ tên 7 địa mảng (mảng kiến tạo) lớn của vỏ Trái Đấtvà tên các cặp địa mảng xô vào nhau.- Sử dụng hình ảnh để xác định được cấu tạo bên trong của Trái Đất. - Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: Biết liên hệ thực tế để giải thích các hiện tượng, các vấn đề liên quan đến bài học; Liên hệ với Việt Nam nếu có - Năng lực nhận thức khoa học địa lí: Phân tích mối liên hệ giữa các yếu tố tự nhiên 2. Phẩm chất -Trách nhiệm:Yêu khoa học, ham học hỏi, tìm tòi. - Chăm chỉ: tích cực, chủ động trong các hoạt động học - Nhân ái: Chia sẻ, cảm thông với những sự khó khăn, thách thức của những vấn đề liên quan đến nội dung bài học. II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU 1. Chuẩn bị của giáo viên: - Sơ đổ cấu trúc bên trong của Trái Đất - Các video về cấu tạo của Trái Đất và các địa mảng- Phiếu học tập - Lược đồ các địa mảng của lớp vỏ Trái Đất 2. Chuẩn bị của học sinh: sách giáo khoa, vở ghi.. III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC. 1. Mở đầu (5phút) a. Mục tiêu - Giúp học sinh nắm được các nội dung cơ bản của kiến thức cũ, tạo tâm thế cho học sinh đi vào tìm hiểu bài mới. b. Nội dung - Tạo tình huống có vấn đề để dẫn dắt học sinh vào bài học. c. Sản phẩm - Câu trả lời cá nhân của học sinh. d. Cách thức tổ chức Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: GV giới thiệu trò chơi khởi động nhìn hình đoán chữ Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: HS tham gia trò chơi bằng cách giơ tay nhanh nhất. Bước 3: Báo cáo, thảo luận: HS báo cáo kết quả nhiệm vụ. Bước 4: Đánh giá , nhận định:Gv quan sát, nhận xét đánh giá hoạt động học của hs, dựa vào phần trả lời của học sinh để vào bài mới. Gv dẫn vào bài: Vậy động đất là gì? Núi lửa là gi? Chúng được hình thành như thế nào và tác động ra sao? 2. Hình thành kiến thức mới ( 30 phút) HOẠT ĐỘNG 1: CẤU TẠO CỦA TRÁI ĐẤT - 15’ a. Mục đích: Trình bày được cấu tạo của Trái Đất b. Nội dung: HS quan sát máy chiếu, sử dụng SGK và vận dụng kiến thức đã học để trả lười câu hỏi. c. Sản phẩm: bài thuyết trình và sản phẩm của HS d. Tổ chức thực hiện. Hoạt động của GV và HS Nội dung chính Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập I/ Cấu tạo của Trái Đất GV cho HS quan sát hình 9.1 trong SGK - Trái Đất cấu tạo gồm 3 lớp. hoặc video về cấu tạo của Trái Đất và dùng (Bảng chuẩn kiến thức) phương pháp đàm thoại gợi mở để HS trao đổi và mô tả được cấu tạo bên trong của Trái Đất gồm mấy lớp, tên các lớp đó? HS làm việc theo nhóm tìm hiểu về đặc điểm của ba lớp bằng cách hoàn thành phiếu học tập. + Nhóm 1: Tìm hiểu đặc điểm của lớp vỏ Trái Đất. + Nhóm 2: Tìm hiểu đặc điểm của lớp man -ti. + Nhóm 3: Tìm hiểu đặc điểm của lớp lõi (nhân) Đặc Lớp vỏ Lớp Lớp điểm manti nhân Độ dày Đặc điểm ? Trong 3 lớp lớp nào là quan trọng nhất ? Vì sao? ? Làm thế nào để con người có thể biết được cấu tạo bên trong của Trái Đất HS: Tiếp cận nhiệm vụ và lắng nghe Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập GV: Gợi ý, hỗ trợ học sinh thực hiện nhiệm vụ HS: Suy nghĩ, trả lời Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận HS: Trình bày kết quả GV: Lắng nghe, gọi HS nhận xét và bổ sung Bước 4: Kết luận, nhận định: GV: Chuẩn kiến thức và ghi bảng HS: Lắng nghe, ghi bài Bảng chuẩn kiến thức Nội dung Lớp vỏ Lớp manti Lớp lõi ( nhân) Độ dày từ 5 - 10km 2900km gần 3400km Đặc điểm Đây là lớp mỏng - Vật chất chủ yếu là - Vật chất chủ yếu nhất của Trái Đất sắt và niken, si lic ở là sắt - Được cấu tạo trạng thái rắn. - Chia thành 2 lớp bởi các loại đá - Nhiệt độ từ 1300 - + Lõi trong rắn rắn: đá trầm tích, 20000C +Lõi ngoài lỏng đá mácma - Nhiệt độ 4000 - - Vỏ lục địa và 50000C vỏ đại dương HOẠT ĐỘNG 2: CÁC MẢNG KIẾN TẠO - 15’ a. Mục đích: Xác định được trên lược đồ các mảng kiến tạo lớn, đới tiếp giáp của hai mảng xô vào nhau. b. Nội dung: HS quan sát máy chiếu, sử dụng SGK và vận dụng kiến thức đã học để trả lười câu hỏi. c. Sản phẩm: Thuyết trình sản phẩm, câu trả lời, bài làm của học sinh d.Tổ chức thực hiện. Hoạt động của GV và HS Nội dung chính Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập II/ Các mảng kiến tạo GV:Dựa vào hình 9.3, em hãy: – Bảy mảng kiến tạo lớn trên Trái Đất là: -Cho biết lớp vỏ Trái Đất có các mảng kiến tạo lớn nào? + Mảng Bắc Mĩ -Xác định nơi tiếp giáp giữa các mảng kiến tạo đang đang tách + Mảng Nam Mĩ xa nhau và cho biết những mảng nào tách xa nhau? + Mảng Âu – Á HS: Lắng nghe và tiếp cận nhiệm vụ + Mảng châu Phi Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập + Mảng Nam Cực GV: Gợi ý, hỗ trợ học sinh thực hiện nhiệm vụ + Mảng Ấn – Úc HS: Suy nghĩ, trả lời + Mảng Thái Bình Dương. Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận Ranh giới của hai mảng tách xa nhau là HS: Trình bày kết quả đường thẳng màu xanh GV: Lắng nghe, gọi HS nhận xét và bổ sung Các mảng tách xa nhau là: Mảng châu Bước 4: Kết luận, nhận định: Phi và mảng Ấn – Úc GV: Chuẩn kiến thức và ghi bảng HS: Lắng nghe, ghi bài TIẾT 2: HOẠT ĐỘNG 3: NÚI LỬA VÀ ĐỘNG ĐẤT - 30’ 3.1: Núi lửa - 15’ a. Mục đích: HS biết được cấu tạo, nguyên nhân, hậu quả khi núi lửa xảy ra và dự báo nứi lửa doạt động b. Nội dung: HS quan sát máy chiếu, sử dụng SGK và vận dụng kiến thức đã học để trả lười câu hỏi. c. Sản phẩm: bài thuyết trình và sản phẩm của HS dTổ chức thực hiện. Hoạt động của GV và HS Nội dung chính Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập III. Núi lửa và động đất GV: HS đọc thông tin sgk, thảo luận cặp đôi hoàn thành bảng 1. Núi lửa kiến thức sau. - Là hiện tượng xảy ra nơi vỏ Trái Đất bị - Núi lửa là gi? rạn nứt, khối vật chất nóng chảy ở phía - Nguyên nhân hình thành? sâu được đẩy lên theo các khe nứt chảy - Quan sát hình và xác định sự phân bố của các vành đai lửa tràn lên trên bề mặt đất dưới dạng dung Thái Bình Dương nham. Hoạt động nhóm( 5 phút) - Nguyên nhân sinh ra núi lửa:Sự dịch Nhóm 1,3: Cho biết tại sao ở những khu vực núi lửa ngừng hoạt chuyển của các mảng kiến tạo động lại có sức hấp dẫn lớn đối với dân cư? Liên hệ với Việt - Hậu quả: Núi lửa gây vùi lấp thành thị, Nam? làng mạc, ruộng nương. Nhóm 2,4: :Núi lửa phun trào gây ra những hậu quả nghiêm trọng như thế nào đối với người dân? - Để ứng phó với hoạt động núi lửa chúng ta cần làm gì? HS: Tiếp cận nhiệm vụ và lắng nghe Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập GV: Gợi ý, hỗ trợ học sinh thực hiện nhiệm vụ HS: Suy nghĩ, trả lời Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận HS: Trình bày kết quả GV: Lắng nghe, gọi HS nhận xét và bổ sung Bước 4: Kết luận, nhận định: GV: Chuẩn kiến thức và ghi bảng HS: Lắng nghe, ghi bài 3.2: Động đất - 15’ a. Mục đích: HS biết được nguyên nhân, hậu quả của động đất b. Nội dung: HS quan sát máy chiếu, sử dụng SGK và vận dụng kiến thức đã học để trả lười câu hỏi. c. Sản phẩm: Thuyết trình sản phẩm, câu trả lời, bài làm của học sinh d. Tổ chức thực hiện. Hoạt động của GV và HS Nội dung chính Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập 2.Động đất. GV :HS dựa vào thông tin trong SGK cho biết + Động đất là những rung thế nào là động đất? chuyển đột ngột từ 1 điểm ở Dựa vào hình 9.4 và thông tin trong bài, em hãy: dưới sâu trong lòng đất. -Mô tả lại diễn biến, nguyên nhân và hậu quả của + Nguyên nhân: do tác động trận động đất. của những lực bên trong TĐ -Xác định các vành đai động đất. Hậu quả -Cho biết vành đai động đất trùng với ranh giới + Đổ nhà cửa, các công trình nào xây dựng, tính mạng con người. ?: Dựa vào mục em có biết, và hình ảnh sau, em hãy cho biết: + Có thể gây nên lở đất, biến - Đơn vị để đo cường độ của động đất? dạng đáy biển, làm phát sinh - Cường độ động đất được tính bằng thang sóng thần khi xảy ra ở biển. Richter, được phân loại như thế nào - Kể tên một số trận động đất lớn trong lịch sử - Việt Nam có xảy ra động đất hay không? - Nêu các biện pháp phòng tránh khi có động đất xảy ra. - Xây nhà chịu được những chấn động lớn. - Lắp các trạm nghiên cứu dự báo động đất. - Sơ tán dân ra khỏi vùng nguy hiểm. HS: Lắng nghe và tiếp cận nhiệm vụ Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập GV: Gợi ý, hỗ trợ học sinh thực hiện nhiệm vụ HS: Suy nghĩ, trả lời Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận HS: Trình bày kết quả GV: Lắng nghe, gọi HS nhận xét và bổ sung Bước 4: Kết luận, nhận định: GV: Chuẩn kiến thức và ghi bảng HS: Lắng nghe, ghi bài 3. Luyện tập ( 5 phút) a. Mục tiêu: Học sinh vận dụng kiến thức đã học để trả lời các câu hỏi trắc nghiệm. b. Nội dung: Học sinh vận dụng kiến thức đã học để trả lời các câu hỏi trắc nghiệm. c. Sản phẩm: Câu trả lời của học sinh d. Tổ chức thực hiện: - Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập GV đưa ra các câu hỏi liên quan đến bài học hôm nay. HS lắng nghe. Câu 1:Hãy vẽ hình thể hiện cấu tạo của Trái Đất và mô tả 3 lớp cấu tạo của Trái Đất trên hình vẽ đó Câu 2: Vì sao có tên gọi là vành đai lửa Thái Bình Dương Gợi ý trả lời Câu 2: Có tên gọi “vành đai lửa Thái Bình Dương” vì: đây là một khu vực hay xảy ra động đất và các hiện tượng phun trào núi lửa bao quanh vòng lòng chảo Thái Bình Dương. Nó có hình dạng tương tự vành móng ngựa và dài khoảng 40.000km. Nó gắn liền với một dãy liên tục các rãnh đại dương, vòng cung quần đảo, các dãy núi lửa và sự chuyển động của các mảng kiến tạo. Đôi khi nó còn được gọi là vành đai địa chấn Thái Bình Dương. Khoảng 71% trận động đất có cường độ mạnh nhất thế giới diễn ra tại vành đai lửa. Nó đi qua quần đảo Samoa, Indonesia và cả Peru. - Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: HS suy nghĩ để tìm đáp án đúng. - Bước 3: Báo cáo, thảo luận: HS lần lượt trả lời các câu hỏi trắc nghiệm. - Bước 4: Kết luận, nhận định:GV chuẩn kiến thức, nhấn mạnh kiến thức trọng tâm của bài học. 4. Vận dụng( 5 phút) a. Mục tiêu: Vận dụng kiến thức mới mà HS đã được lĩnh hội để giải quyết những vấn đề mới trong học tập. b. Nội dung:GV giao nhiệm vụ cho HS và chủ yếu cho làm việc cá nhân để hoàn thành bài tập. HS hoàn thành bài tập ở nhà. c. Sản phẩm:trả lời được câu hỏi mà GV giao. d.Tổ chức thực hiện: Bước 1:Chuyển giao nhiệm vụ học tập GV đặt câu hỏi cho HS: Giả sử em đang đi du lịch ở Nhật Bản, em sẽ làm gì nếu - Đang đi ngoài đường thì xảy ra động đất - Đang ở trong nhà thì xảy ra động đất - Đang ở trong nhà hoặc khách sạn thì xảy ra động đất Gợi ý trả lời Cách em xử lí khi gặp động đất: + Đang đi ngoài đường thì tránh xa những vật có thể rơi xuống + Đang ở trong cửa hàng thì tìm góc phòng để đứng, tránh cửa kính, che mặt và đầu bằng sách, báo + Đang ở trong nhà hoặc khách sạn thì nên chui xuống gầm bàn Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ: - HS dựa vào kiến thức đã học, suy nghĩ để trả lời câu hỏi. Bước 3.Báo cáo kết quả và trao đổi, thảo luận: - Sau khi cá nhân HS có sản phẩm, GV lần lượt gọi HS trình bày sản phẩm của mình vào giờ học tiếp theo - HS khác lắng nghe, bổ sung, chỉnh sửa sản phẩm giúp bạn và sản phẩm của cá nhân. Bước 4.Kết luận, nhận định: - GV đánh giá tinh thần thái độ học tập của HS, đánh giá kết quả hoạt động của HS.