Giáo dục kĩ năng sống trong môn đạo đức

I. KHẢ NĂNG GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỐNG TRONG MÔN ĐẠO ĐỨC Ở TIỂU HỌC 1-Môn Đạo đức nhằm giáo dục HS bước đầu biết cách sống và ứng xử phù hợp với các chuẩn mực xã hội. Dạy học môn Đạo đức kết hợp hài hòa giữa việc trang bị kiến thức với bồi dưỡng tình cảm, niềm tin và hình thành kĩ năng, hành vi cho Hs. 2. Chương trình môn đạo đức bao gồm một hệ thống các chuẩn mực hành vi đạo đức và pháp luật cơ bản, phù hợp với lứa tuổi HS tiểu học trong các mối quan hệ của các em với bản thân, với người khác, với công việc, với cộng đồng, đất nước, nhân loại và môi trường tự nhiên. 3.Bản thân nội dung môn đạo đức đã chứa đựng nhiều nội dung liên quan đến KNS như: kĩ năng giao tiếp, ứng xử; kĩ năng bày tỏ ý kiến của bản thân; kĩ năng ra quyết định và giải quyết vấn đề phù hợp với lứa tuổi; kĩ năng giữ gìn vệ sinh cá nhân; kĩ năng tự phục vụ và tự quản lí thời gian; kĩ năng thu thập và xử lí thông tin về các vấn đề trong thực tiễn đời sống ở nhà trường, ở cộng đồng có liên quan đến chuẩn mực hành vi đạo đức… 4. Khả năng giáo dục KNS của môn Đạo đức không những thể hiện ở nội dung môn học mà còn thể hiện ở phương pháp dạy học đặc trưng của môn học. Quá trình dạy học tiết đạo đức là quá trình tổ chức cho HS thực hiện các hoạt động học tập phong phú, đa dạng. Thông qua các hoạt động đó, sự tương tác giữa GV – HS, HS – HS được tăng cường và HS có thể tự phát hiện và chiếm lĩnh tri thức mới. 5.Các phương pháp và kĩ thuật dạy học môn Đạo đức rất đa dạng, bao gồm nhiều phương pháp và kĩ thuật dạy học tích cực và chính thông qua việc sử dụng các phương pháp và kĩ thuật dạy học tích cực đó, HS được tạo cơ hội để thực hành, trải nghiệm nhiều KNS cần thiết, phù hợp với lứa tuổi. II. MỤC TIÊU GIÁO DỤC KNS TRONG MÔN ĐẠO ĐỨC Ở TIỂU HỌC Việc giáo dục KNS trong môn Đạo đức ở tiểu học nhằm: Bước đầu trang bị cho HS các KNS cần thiết, phù hợp với lứa tuổi TH, giúp các em biết sống và ứng xử phù hợp trong các mối quan hệ với những người thân trong gia đình, với thầy cô giáo, bạn bè và những người xung quanh, với cộng đồng, quê hương, đất nước và với môi trường tự nhiên; giúp các em bước đầu biết sống tích cực, chủ động, có mục đích, có kế hoạch, tự trọng, tự tin, có kỉ luật, biết hợp tác… để trở thành con ngoan trong gia đình, HS tích cực của nhà trường và công dân tốt của xã hội. III. NỘI DUNG GIÁO DỤC KNS TRONG MÔN ĐẠO ĐỨC Môn Đạo đức có khả năng giáo dục nhiều KNS cho HS: Kĩ năng giao tiếp (chào hỏi,cảm ơn, xin lỗi; nói lời yêu cầu, đề nghị; bày tỏ sự cảm thông, chia sẻ; ứng xử khi đến nhà người khác…) - Kĩ năng tự nhận thức (biết xác định và đánh giá bản thân: đặc điểm, sở thích, thói quen, năng khiếu, điểm mạnh, điểm yếu,..của bản thân). - Kĩ năng xác định giá trị (có tình cảm và niềm tin vào các chuẩn mực hành vi đạo đức đã học). - Kĩ năng ra quyết định và giải quyết vấn đề. - Kĩ năng tư duy phê phán (biết đánh giá, nhận xét các hành động, lời nói, việc làm,…trong đời sống hàng ngày đối chiếu với các chuẩn mực đạo đức đã học). - Kĩ năng từ chối (biết từ chối khi bị rủ rê, lôi kéo làm những việc sai trái). - Kĩ năng hợp tác. - Kĩ năng đặt mục tiêu (biết đặt kế hoạch học tập, rèn luyện theo các chuẩn mực đã học). - Kĩ năng tìm kiếm và xử lí thông tin về các vấn đề, hiện tượng trong đời sống thực tiễn có liên quan đến các chuẩn mực đạo đức đã học. - Kĩ năng đảm nhận trách nhiệm (biết nhận và thực hiện trách nhiệm của bản thân). - Tự tin, tự trọng. … IV. MỘT SỐ ĐỊA CHỈ GIÁO DỤC KNS VÀ MỘT SỐ BÀI S0ẠN MINH HỌA TRONG MÔN ĐẠO ĐỨC HV nghiên cứu tài liệu “ GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỐNG TRONG CÁC MÔN HỌC Ở TiỂU HỌC” từ lớp 1 - lớp 5 Bài soạn KNS gồm 4 giai đoạn: Giai đoạn 1: Khám phá Giai đoạn 2: Kết nối Giai đoạn 3: Thực hành/ Luyện tập Giai đoạn 4: Vận dụng V. THỰC HÀNH SOẠN BÀI 1. Cấu trúc bài soạn: Giai đoạn 1: Khám phá - Tìm hiểu kinh nghiệm/hiểu biết của người học liên quan đến KNS sẽ học. PP/KTDH thường sử dụng: Động não, Phân loại/xác định chùm vấn đề, Thảo luận, Chơi trò chơi tương tác, Đặt câu hỏi,… Giai đoạn 2: Kết nối Giới thiệu thông tin mới và các kĩ năng liên quan đến thực tế cuộc sống ( tạo “cầu nối” giữa cái “đã biết” và cái “chưa biết”. Cầu nối này sẽ kết nối kinh nghiệm hiện có của HS với bài học mới bằng chương trình học dựa trên thực tiễn/thực tế.) PP/KTDH thường sử dụng: Thảo luận nhóm, nghiên cứu trường hợp điển hình, phân tích tình huống, động não, hỏi chuyên gia, công đoạn,… Giai đoạn 3: Thực hành Gồm các hoạt động để tạo cơ hội cho HS luyện tập, thực hànhKNS mới học vào một tình huống/bối cảnh tương tự. - PP/KTDH thường sử dụng: đóng vai, xử lí tình huống, hỏi chuyên gia, hỏi và trả lời, trò chơi,… Giai đoạn 4: Vận dụng - Tạo cơ hội cho HS áp dụng các KNS đã học vào các tình huống/bối cảnh thực tiễn. - PP/KTDH thường sử dụng: Dự án, hoạt động nhóm,… 2. Phân công soạn bài: 3. Thảo luận, rút kinh nghiệm: + Nhóm vừa thực hành tự đánh giá về những điểm hài lòng, chưa hài lòng hoặc muốn thay đổi nếu trình bày lại? + Thảo luận lớp: * Bạn học tập được gì qua bài dạy vừa rồi? * Những điều gì bạn thấy chưa ổn/ còn băn khoăn? * Nếu bạn trình bày bài này, bạn có thể thay đổi như thế nào cho hiệu quả hơn? * Bạn rút ra được điều gì qua dạy bài này?