Giáo án Vật lí Lớp 7 - Chương trình cả năm - Năm học 2020-2021 - Trường PTDTBT THCS Tà Hừa

Ngày giảng: 09/9/2020 CHƯƠNG I: QUANG HOC Tiết 1: NHẬN BIẾT ÁNH SÁNG- NGUỒN SÁNG VÀ VẬT SÁNG I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức: - Bằng thí nghiệm, HS thấy: muốn nhận biết được ánh sáng thì ánh sáng đó phải truyền vào mắt ta, ta nhìn thấy các vật khi có ánh snág từ các vật đó truyền vào mắt ta. - Phân biệt được nguồn sáng và vật sáng . Nêu được thí dụ về nguồn sáng và vật sáng 2. Định hướng hình thành và phát triển phẩm chất - Chăm chỉ, trung thực, trách nhiệm. 3. Định hướng hình thành và phát triển năng lực a) Năng lực chung: Năng lực tự chủ và tự học, năng lực giao tiếp và hợp tác, năng lực giải quyết vấn đề. b) Năng lực đặc thù: Nhận thức vật lí, tìm hiểu thế giới tự nhiên dưới góc độ vật lí, vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học. II. CHUẨN BỊ. 1- Gv: Mỗi nhóm: Một hộp kín bên trong có bóng đèn và pin. 2- Hs: SGK, vở ghi, dụng cụ học tập III. PHƯƠNG PHÁP, KĨ THUẬT 1. Phương pháp: Thực nghiệm, vấn đáp, hoạt động nhóm. 2. Kỹ thuật: Kĩ thuật đặt câu hỏi, kĩ thuật thảo luận nhóm, chia nhóm... III. TIẾN TRÌNH TIẾT HỌC: 1. Ổn định tổ chức. Kiểm tra sĩ số 2. Kiểm tra bài cũ : Không 3. Bài mới HĐ 1: Khởi động: ? Yêu cầu HS đọc tóm tắt trong chương. - Nêu lại trọng tâm của chương: ? Trong chương chữ MÍT trong tờ giấy là chữ gì ? ? Hãy đọc tình huống của bài ? - Để biết bạn nào sai, ta hãy nghiên cứu bai học này HĐ 2. Các hoạt động hình thành kiến thức: Hoạt động GV và HS Nội dung Hoạt động 1: Tìm hiểu khi nào ta nhận biết được ánh sáng Quan sát và thí nghiệm: - HS đọc thông tin trong mục I SGk. ? Trong trường hợp nào mắt ta nhận biết được ánh sáng? - Nêu kết quả nghiên cứu của mình: + TH2: + TH3 : - Hãy nghiên cứu kĩ 2 trường hợp trên để trả lời C1 HS ghi bài : - Yêu cấu HS hoàn thành kết luận I, Nhận biết ánh sáng C1: TH2và 3 có điều kiện giống nhau là : có ánh sáng và mở mắt nên ánh sáng lọt vào mắt * Kết luận: Mắt ta nhËn biÕt được ánh sáng khi có ánh sáng truyền vào mắt ta Hoạt động 2: Nghiên cứu trong điều kiện nào ta nhìn thấy một vật -Ta đã biết : ta nhận biết ánh sáng khi có ánh sáng truyền vào mắt ta. Vậy nhìn thấy vật có cần ánh sáng từ vật đến mắt không? Nếu có ánh sáng phát đi từ đâu? -Yêu cầu HS đọc C2 và làm thí nghiệm theo C2: - HS đọc C2 trong SGK. - Thảo luận và làm việc theo nhóm: -Yêu cầu HS lắp thí nghiệm như SGK , hướng dẫn HS đặt mắt gần ống ? Vì sao nhìn thấy tờ giấy trong hộp kín? ? Ta nhìn thấy một vật khi nào. - HS trả lời và ghi: -GV nhËn xÐt vµ chèt l¹i. II, Nhìn thấy một vật C2 a; Đèn sáng : có nhìn thấy b; Đèn tắt : không nhìn thấy. - Có đèn để tạo ánh sáng và nhìn thấy vật, chứng tỏ: + Ánh sáng chiếu đến tờ giấy trắng và ánh sáng từ giấy trắng đến mắt thì nhìn thấy giấy trắng * Kết luận: + Ta nhìn thấy một vật khi có ánh sáng từ vật truyền vào mắt ta . Hoạt động 3: Phân biệt nguồn sáng và vật sáng - GV yêu cầu HS đọc C3. ? Thí nghiệm 1.2a và 1.3 , ta thấy tờ giấy trắng và dây tóc bóng đèn phát sáng , vậy chúng có đặc điểm gì giống nhau và khác nhau? - Hs thảo luận theo nhóm để tìm ra đặc điểm giống nhau và khác nhauđể trả lời C3: -Vậy dây tóc bóng đèn và mảnh giấy trắng đều phát ra ánh sáng được gọi là vật sáng . ? Hãy hoàn thành kết luận? III, Nguồn sáng và vật sáng . C3 + Giống nhau: Cả 2 đều có ánh sáng truyền tới mắt + Khác nhau: Giấy trắng là do ánh sáng từ đèn truyền tới rồi ánh sáng từ giấy trắng truyền tới mắt . Giấy trắng không tự phát ra ánh sáng . Dây tóc bóng đèn tự nó phát ra ánh sáng * Kết luận: Dây tóc bóng đèn tự nó phát ra ánh sáng gọi là nguồn sáng . - Dây tóc bóng đèn phát ra ánh sáng và mảnh giấy trắng hắt lại ánh sáng từ vật khác chiếu vào nó gọi là vật sáng . HĐ3. Hoạt động luyện tập: ? Qua bài học này ta cần nắm được những thông tin gì ? - HS nêu được: + Ta nhận biết được ánh sáng khi + Ta nhìn thấy được một vật khi + Nguồn sáng là vật tự nó + Vật sáng gồm. HĐ4.Hoạt động vận dụng: - Yêu cấu HS trả lời C4, C5 - HS hoạt động cá nhân trả lời C4 ,C5: C4: Trong cuộc tranh cãi , bạn Thanh đúng vì ánh sáng từ đèn pin không chiếu vào mắt do đó mắt không nhìn thấy được ánh sáng . C5: Khói gồm các hạt li ti, các hạt này được chiếu sáng trở thành vật sáng và ánh sáng từ các vật đó truyền đến mắt . - Các hạt xếp gần như liền nhau trên đường truyền của ánh sáng và tạo thành vệt sáng mắt nhìn thấy. HĐ5.Hoạt động tìm tòi,mở rộng: -Xem lại bài học trên lớp, Đọc mục có thể em chưa biết V. Hướng dẫn về nhà -Học thuộc ghi nhớ kết hợp vở ghi -Làm bài tập 1.3, 1.5 sách BT -Đọc trước bài: Sự truyền ánh sáng. ________________________________________________________________ Ngày giảng:16/9/2020 Tiết 2: SỰ TRUYỀN ÁNH SÁNG I. MỤC TIÊU: 1.Kiến thức: - Biết làm thí nghiệm để xác định được đường truyền của ánh sáng . - Phát biểu được định luật truyền thẳng ánh sáng . - Biết vật dụng định luật truyền thẳng ánh sáng vào xác định đường truyền trong thực tế. - Nhận biết được đặc điểm của 3 loại chùm ánh sáng . 2. Định hướng hình thành và phát triển phẩm chất - Chăm chỉ, trung thực, trách nhiệm. 3. Định hướng hình thành và phát triển năng lực a) Năng lực chung: Năng lực tự chủ và tự học, năng lực giao tiếp và hợp tác, năng lực giải quyết vấn đề. b) Năng lực đặc thù: Nhận thức vật lí, tìm hiểu thế giới tự nhiên dưới góc độ vật lí, vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học. II. CHUẨN BỊ. 1- Gv: Mỗi nhóm : - Một ống nhựa cong , ống thẳng. - Một nguồn sáng dùng pin. - Ba màn chắn có dục lỗ như nhau. - Ba đinh gim mạ mũ nhựa to. 2- Hs: SGK, vở ghi, dụng cụ học tập III. PHƯƠNG PHÁP, KĨ THUẬT 1. Phương pháp: Thực nghiệm, vấn đáp, hoạt động nhóm. 2. Kỹ thuật: Kĩ thuật đặt câu hỏi, kĩ thuật thảo luận nhóm, chia nhóm... III. TIẾN TRÌNH TIẾT HỌC: 1. Ổn định tổ chức. - Kiểm tra sĩ số: 2. Kiểm tra bài cũ : HS1: khi nào ta nhận biết được ánh sáng? khi nào ta nhìn thấy vật? Giải thích hiện tượng nhìn thấy vệt sáng trong khói hương? HS2: Chữa bài tập 1.2SBT -GV cùng HS nhận xét cho điểm. 3. Bài mới HĐ1. Khởi động: -Cho HS đọc phần mở bài trong SGk. -HS đọc tình huống. ? Em có suy nghĩ gì về thắc mắc của Hải? - HS nêu ý kiến. - Ghi lại ý kiến của HS lên bảng để sau khi học bài, HS so sánh kiến thức với dự kiến. HĐ2. Các hoạt động hình thành kiến thức : Hoạt động GV và HS Nội dung cần đạt Hoạt động 1: Nghiên cứu tìm quy luật đường truyền của ánh sáng ? Hãy dự đoán xem ánh sáng đi theo đường cong hay đường gấp khúc? - 1,2 HS nêu dự đoán ? Nêu phương án kiểm tra ? - 1,2 HS nêu phương an kiểm tra. -GV xem xét các phương án của HS. Phương án nào có thể thực hiện được, phương án nào không thực hiện được vì sao? - Yêu cầu hS chuẩn bị thí nghiệm kiểm chứng ? Nêu C1? - Hoạt động theo nhóm quan sát dây tóc bóng đèn pin qua ống thẳng và ống cong. trả lời C1. - GV nêu yêu cầu C2? -HS nêu phương án và bố trí thí nghiệm. + Bật đèn . + Để 3 màn chắn 1,2,3 sao cho nhìn qua 3 lỗ A,B,C vẫn thấy đèn sáng . + Kiểm tra xem 3 lỗ A,B,C có thẳng hàng không - HS để lệch 1 trong 3 bản và quan sát: Không thấy đèn . HS ghi vở : 3 lỗ A,B,C thẳng hàng vậy ánh sáng thuyền theo đường thẳng . ? Hãy để lệch 1 trong 3 bản và quan sát ? ? Ánh sáng chỉ truyền theo đường nào ? -Gv thông báo : Qua thí nghiệm thấy : Môi trường không khì ,nước , tấm kính trong được gọi là môi trường trong suốt. -Mọi vị trí trong môi trường trong suốt đó có tinh chất như nhau , rút ra định luật truyền thẳng ánh sáng. I, Đường truyền của ánh sáng. -C1: + Ống thẳng : nhìn thấy dây tóc bóng đèn đang phát sáng vì ánh sáng từ dây tóc bóng đèn qua ống thẳng tới mắt. + Ống cong: không nhìn thấy dây tóc bóng đèn vì ánh sáng từ dây tóc bóng đèn không truyền theo đường cong. C2 * Kết luận: Đường truyền ánh sáng trong không khí là đường thẳng. * Định luật truyền thẳng của ánh sáng: SGK/7 ? Hãy nghiên cứu định luật trong SGk và phát biểu. -HS phát biểu định luật và ghi định luật vào vở. Hoạt động 2: Nghiên cứu thế nào là tia sáng , chùm sáng ? Quy ước vẽ tia sáng như thế nào? -HS trả lời như SGK - Yêu cầu vẽ đường truyền ánh sáng từ điểm S đến điểm M. - GV tiến hành thí nghiệm 2.4. ? Quy ước vẽ chùm sáng như thế nào? - HS quan sát màn chắn : có vệt sáng hẹp. - Trong thực tế ta thường gặp chùm sáng nhiều tia sáng . + Thay tấm chắn 1 khe bằng tấm chắn 2 khe song song . + Vặn pha đèn để tạo ra 2 tia sáng song song , 2 tia hội tụ , 2 tia phân kì -Yêu cầu trả lời C3( dùng bảng phụ) - Cho HS đứng tại chỗ trả lời. - HS hoạt động cá nhận trả lời C3 II, Tia sáng và chùm sáng 1.Biểu diễn đường truyền của ánh sáng: MS Mũi tên chỉ hướng tia sáng SM 2.Ba loại chùm sáng: - Vẽ chùm sáng thì chỉ cần vẽ 2 tia sáng ngoài cùng. + Tia song song + Tia hội tụ . + Tia phân kì. C3: a, Chùm sáng song song gồm các tia sáng không giao nhau trên đường truyền của chúng , b, Chùm sáng hội tụ gồm các tia sáng giao nhau trên đường truyền của chúng . c, Chùm sáng phân kì gồm các tia sáng loe rộng ra trên đường truyền của chúng . Hoạt động 3: Vận dụng - GV cho HS hoạt động cá nhân trả lời các câu C4 . -Cho HS thảo luận nhóm 5 phút trả lời C5. -Yêu cầu đại diện báo cáo kết quả. - GV nhận xét chốt lại. III, Vận dụng. - HS hoạt động cá nhân trả lời C4 C4: Ánh sáng truyền từ đèn đến mắt ta theo đường thẳng ( thí nghiệm 2.1 và 2.2). C5: HS làm thí nghiệm : - Đặt mắt sao cho chỉ nhìn thấy kim gần nhất mà không nhìn thấy 2 kim còn lại. - Giải chắn sáng của kim 3. - Do ánh sáng truyền theo đường thẳng thích : Kim 1 là vật chắn kim 2, kim 2 là vật nên từ kim 2,3 bị chắn không tới mắt. • HĐ 3.Hoạt động Luyện tập: ? Phát biểu định luật truyền thẳng ánh sáng , biểu diễn đường truyền của ánh sáng ? -Yêu cầu HS đứng tại chỗ trả lời. - Gọi HS đọc nội dung ghi nhớ. HĐ4. Hoạt động vận dụng: - Kết hợp trong bài. HĐ5. Hoạt động tìm tòi, mở rộng: - Học bài theo ghi nhớ và vở ghi - Đọc : Có thể em chưa biết V. Hướng dẫn về nhà - Làm bài tập 2.1 đến 2.7SBT - Đọc trước bài: ứng dụng định luật truyền thẳng ánh sáng. ___________________________________________________ Ngày dạy : 23/09/2020 Tiết 3: SỰ TRUYỀN THẲNG CỦA ÁNH SÁNG I . MỤC TIÊU 1.Kiến thức: - Nhận biết được bóng tối , bóng nửa tối và giải thích . - Giải thích được và sao có hiện tượng nhật thực và nguyệt thực. 2. Định hướng hình thành và phát triển phẩm chất - Chăm chỉ, trung thực, trách nhiệm. 3. Định hướng hình thành và phát triển năng lực a) Năng lực chung: Năng lực tự chủ và tự học, năng lực giao tiếp và hợp tác, năng lực giải quyết vấn đề. b) Năng lực đặc thù: Nhận thức vật lí, tìm hiểu thế giới tự nhiên dưới góc độ vật lí, vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học. II. CHUẨN BỊ. 1- Gv: Mỗi nhóm : - Bìa nhỏ chắn sáng có đế - Màn ứng ảnh có đế. - Nguồn pin . - Đèn thêm gương để tạo nguồn sáng rộng. - Dây dẫn. * Cả lớp: Tranh H3.3, 3.4 2- Hs: SGK, vở ghi, dụng cụ học tập III. TIẾN TRÌNH TIẾT HỌC: 1. Ổn định tổ chức - Kiểm tra sĩ số: 2. Kiểm tra bài cũ : HS: - Phát biểu định luật truyền thẳng ánh sáng ? - Đường truyền của tia sáng được biểu diễn như thế nào? -GV cùng HS nhận xét cho điểm. 3. Bài mới HĐ 1. Khởi động: - Gv : đặt vấn đề như SGK HS: trả lời theo yêu cầu của GV HĐ 2. Hoạt động hình thành kiến thức: Hoạt động của GV và HS Nội dung cần đạt Hoạt động 1: Quan sát hình thành khái niệm bóng tối , bóng nửa tối - GV: yêu cầu HS làm theo các bước : - Hưíng dẫn HS để đèn ra xa để đèn rõ nét . - HS nghiên cứu SGK để chuẩn bị thí nghiệm. - Trả lời câu C1. Vï ng s¸ ng Vï ng tèi S - GV: yêu cầu Hs hoàn thành nhận xét - HS : cá nhân hoàn thành nhận xét : - Yêu cầu làm thí nghiệm 2 hiện tượng có gì khác hiện tượng ở thí nghiệm 1 - HS: quan sát thí nghiệm 2 để trả lời C2. MÆt trêi Tr¸ i ®Êt MÆt tr¨ ng ? Nguyên nhân của hiện tượng đó? ? Giữa thí nghiệm1 và thí nghiệm 2, bố trí thí nghiệm có gì khác nhau? - Yêu cầu HS hoàn thành nhận xét ? - Hs : hoàn thành nhận xét * Giáo dục BVMT: Trong sinh hoạt và học I, Bóng tối , Bóng nửa tối +, Thí nghiệm 1: - Quan sát hiện tượng trên màn chắn , trả lời C1. C1: Ánh sáng truyền thẳng nên vật cản đã chắn ánh sáng vùng tối . *Nhận xét : Trên màn chắn đặt phía sau có một vùng không nhận được ánh sáng từ nguồn sáng tới gọi là bóng tối. + Thí nghiệm 2: - Dùng nguồn sáng rộng . C2: + Vùng bóng tối ở giữa màn chắn . + Vùng sáng ở ngoài cùng. + Vùng xen giữa bóng tối ,vùng sáng gọi là vùng nửa tối . - Nguồn sáng rộng ra so với màn chắn tạo ra bóng đen và xung quanh có bóng nửa tối . *Nhận xét : Trên màn chắn đặt phía sau vật cản có vùng chỉ nhận được ánh tập, cần đảm bảo đủ ánh sáng, không có bóng tối. Vì vậy cần lắp đặt nhiều bóng đèn nhỏ thay vì một bóng đèn lớn. - Để giảm ô nhiễm a/s đô thị cần: + Sử dụng nguồn sáng vừa đủ với yêu cầu. + Tắt đèn khi ko cần thiết hoặc sử dụng chế độ hẹn giờ. + Cải tiến dụng cụ chiếu sáng phù hợp, có thể tập trung ánh sáng vào nơi cần thiết. + Lắp đặt các loại đèn phát ra ánh sáng phù hợp với sự cảm nhận của mắt. sáng từ 1 phần của nguồn sáng tới gọi là nửa tối Hoạt động 2: Hình thành khái niệm nhật thực và nguyệt thực - Cho HS quan sát hình vẽ. ? Em hãy trình bày quỹ đạo chuyển động của Mặt trăng , Mặt trời và Trái đất ? - HS: trình bầy quỹ đạo theo hình vẽ - GV: thông báo : khi Mặt trời và Mặt trăng , trái đất nằm trên cùng một đường thẳng : - GV: yêu cầu Hs vẽ tia sáng để nhận thấy hiện tượng nhật thực - HS: vẽ đường truyền tia sáng - Yêu cầu Hs trả lời C3 - GV: Gợi ý để HS tìm ra được vị trí Mặt trăng có thể trở thành màn chắn - GV: Mô tả quỹ đạo của mặt trăng nguyệt thực chỉ xẩy ra trong một thời gian → chứ không xẩy ra trong cả đêm → câu truyện về “ Gấu ăn mặt trăng”, Gõ mõ đuổi Gấu đến ăn mặt trăng” .Chỉ là tưởng tượng do Mặt trăng chuyển động xung quanh Trái đất -Yêu cầu HS quan sát H3.4trả lời C4? - HS: quan sát h3.4 trả lời C4 II, Nhật thực - Nguyệt thực - Có hình vẽ : . MT B D E C T §MT a, Nhật thực C3: - Nguồn sáng: Mặt trời - Vật cản : Mặt trăng - Màn trắn : Trái đất . - Mặt trời , Mặt trăng , trái đất nằm trên cùng một đường thẳng. - Nhật thực toàn phần : Đứng trong vùng bóng tối không nhìn thấy mặt trời . - Nhật thực một phần : Dứng trong vùng nửa tối nhìn thấy một phần mặt trời. b, Nguyệt thực - Mặt trời , Trái đất , Mặt trăng nằm trên cùng một đường thẳng MÆt tr¨ ng Tr¸ i ®Êt M.Trêi C4: Mặt trăng ở vi trí 1 là nguyệt thực, ở trí 2, 3 trăng sáng. HĐ 3. Hoạt động luyện tập - GV: Hãy điền vào chỗ trống trong các câu sau (dùng bảng phụ ). - Bóng tối nằm sau vật không nhận được ánh sáng từ. - Bóng nửa tối nằm . nhận .. - HS: hoạt đông cá nhân trả lời: ? Nguyên nhân gây hiện tượng Nhật thực ,Nguyệt thực là gì? - Cản, Nguồn sáng truyền tới - Phía sau vật cản , ánh sáng từ một phần nguồn sáng truyền tới. - Nguyên nhân chung : ánh sáng truyền tới theo đường thẳng HĐ 4. Hoạt động vận dụng - Yêu cầu HS làm thí nghiệm H3.2. theo nhóm trong 5 phút. - HS: làm thí nghiệm h3.2 và quan sát hiện tượng - Trả lời C5 - Yêu cầu HS thảo luận trả lời C6 trong 5 phút. IV, Vận dụng C5: Khi miếng bìa lại gần màn chắn hơn, vùng tối và vùng nửa tối thu hẹp lại . K M N H H N M K HĐ 5. Hoạt động tìm tòi,mở rộng: - Học bài theo vở ghi và SGK , đọc mục có thể em chưa biết V. Hướng dẫn về nhà - Làm bài tập : 3.1→ 3.4(5- SBT) - Đọc trước bài 4. Ngày dạy: 30/09/2020 TIẾT 4: ĐỊNH LUẬT PHẢN XẠ ÁNH SÁNG I.MỤC TIÊU: 1.Kiến thức:Tiến hành được thí nghiệm để nghiên cứu đường đi của tia sáng phản xạ trên gương phẳng. - Biết xác định tia tới , tia phản xạ, góc phản xạ. - Phát biểu được định luật phản xạ ánh sáng . - Biết ứng dụng định luật phản xạ ánh sáng để đổi hướng đường truyền ánh sáng theo mong muốn. 2. Định hướng hình thành và phát triển phẩm chất - Chăm chỉ, trung thực, trách nhiệm. 3. Định hướng hình thành và phát triển năng lực a) Năng lực chung: Năng lực tự chủ và tự học, năng lực giao tiếp và hợp tác, năng lực giải quyết vấn đề. b) Năng lực đặc thù: Nhận thức vật lí, tìm hiểu thế giới tự nhiên dưới góc độ vật lí, vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học. II. CHUẨN BỊ. 1- Gv: Mỗi nhóm : + 1 gương phẳng có giá đỡ. + 1 đèn pin có màn chắn đục lỗ để tạo ra tia sáng . + 1 tờ giấy dán trên tấm gỗ phẳng. 2- Hs: SGK, vở ghi, dụng cụ học tập III. PHƯƠNG PHÁP, KĨ THUẬT 1. Phương pháp: Thực nghiệm, vấn đáp, hoạt động nhóm. 2. Kỹ thuật: Kĩ thuật đặt câu hỏi, kĩ thuật thảo luận nhóm, chia nhóm... IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức. Kiểm tra sĩ số: 2. Kiểm tra bài cũ : + Phát biểu định luật truyền thẳng ánh sáng + Giải thích tại sao có hiện tượng nhật thực , nguyệt thực? + GV nhận xét cho điểm. 3. Tổ chức các hoạt động dạy học: HĐ 1. Khởi động: - GV: Yêu cầu nhóm Hs làm thí nghiệm H4.1 như phần mở bài trong SGK. - HS: tiến hành thí nghiệm và thu được hiện tượng như SGK và nêu vấn đề cần giải quyết . HĐ 2. Hoạt động hình thành kiến thức: Hoạt động của GV và HS Nội dung cần đạt Hoạt động 1: Nghiên cứu sơ bộ tác dụng của gương phẳng - GV : yêu cầu HS thay nhau cầm gương soi nhận thấy hiện tượng gì trong gương? - Nêu C1? - HS: hoạt động cá nhận trả lời C1 - GV: kể cho các em ngày xưa các cô gái chưa có gương đã soi mình xuống nước để nhìn thấy ảnh của mình . ? Ánh sáng đến gương rồi đi tiếp như thế nào? I, Gương phẳng - Gương phẳng tạo ra ảnh của vật trong gương. C1: Vật nhẵn bóng , phẳng đều có thể là gương phẳng như : Tấm kính nhẵn, tấm gỗ phẳng, mặt nước phẳng. Hoạt động 2: Hình thành khái niệm về sự phản xạ ánh sáng.Tìm quy luật về sự đổi hướng của tia sáng khi gặp gương phẳng -GV: yêu cầu HS làm thí nghiệm H4.2 (GV hướng dẫn HS làm thí nghiệm) II, Định luật phản xạ ánh sáng. - HS: Tiến hành thí nghiệm theo hướng dẫn của GV ( lµm viÖc theo nhãm) ? hãy chỉ ra tia tới và tia phản xạ ? - Yêu cầu HS làm thí nghiệm và trả lời C2? - HS: làm thí nghiệm H 4.2 và trả lời C2, ghi vở. - Yêu cầu Hs đọc thông tin về góc tới và góc phản xạ ? Hãy quan sát thí nghiệm , dự đoán độ lớn của góc phản xạ và góc tới? - HS: dự đoán về mối quan hệ giữa góc tới và góc phản xạ. -Tiến hành đo góc tới và góc phản xạ→ ghi kết quả vào bảng - GV: để HS đo và chỉnh sửa - GV: thay đổi tia tới → thay đổi góc tới → đo góc phản xạ ? Tõ kết quả trên rút ra kết luận ? - HS: Phát biểu định luật phản xạ ánh sáng ? Hai kết luận trên có đúng với các môi trường khác không? GV: thông báo các kết luận trên cũng đúng với các môi trường trong suuốt khác . Hai kết luận trên là nội dung của định luật phản xạ ánh sáng ? Hãy phát biểu định luật đó ? GV: Quy ước vẽ gương và các tia sáng trên giấy : - Mặt phản xạ , mặt không phản xạ của gương. - Điểm tới :I - Tia tới : SI - Đường pháp tuyến :IN * Chú ý tia phản xạ và tia tới GV: nêu C3 *:Thí nghiệm: - SI : tia tới - IR: tia phản xạ. 1, Tia phản xạ nằm trong mặt phẳng nào *Kết luận: Tia phản xạ nằm trong mặt phẳng với tia tới và đường pháp tuyến. 2, Phương của tia phản xạ quan hệ thế nào với phương của tia tới *Kết luận: Góc phản x¹ luôn luôn bằng góc tới . *:Định luật phản xạ ánh sáng : -Tia phản xạ nằm trong cùng mặt phẳng với tia tới và đường pháp tuyến của gương ở điểm tới . -Góc phản xạ lu«n lu«n bằng góc tới I R N S C3: Vẽ tia phản xạ ở H4.3. NS HĐ 3 + 4 .Hoạt động luyện tập- Vận dụng: - GV: yêu cầu làm C4? - HS: 1 Hs lên bảng cả lớp làm vào vở - Phần b dùng cho HS khá giỏi. - GV: yêu cầu HS phát biểu định luật phản xạ ¸nh sáng . III. Vận dụng C4: a, 30 I b) HĐ 4. Hoạt động tìm tòi, mở rộng: - Học thuộc ghi nhớ kết hợp vở ghi. - Đọc có thể em chưa biết. V. Hướng dẫn về nhà - làm bài tập 4.1 đến 4.3 SBT - Đọc trước bài: Ảnh của một vật tạo bởi gương phẳng. ______________________________________________________________ Ngày giảng: 07/10/2020 Tiết 5: ẢNH CỦA MỘT VẬT TẠO BỞI GƯƠNG PHẲNG I.MỤC TIÊU: 1.Kiến thức: - Nêu được tính chất của ảnh tạo bởi gương phẳng. - Vẽ được ảnh của một vật đặt trước gương m phẳng 2. Định hướng hình thành và phát triển phẩm chất - Chăm chỉ, trung thực, trách nhiệm. 3. Định hướng hình thành và phát triển năng lực a) Năng lực chung: Năng lực tự chủ và tự học, năng lực giao tiếp và hợp tác, năng lực giải quyết vấn đề. b) Năng lực đặc thù: Nhận thức vật lí, tìm hiểu thế giới tự nhiên dưới góc độ vật lí, vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học. II. CHUẨN BỊ. 1. Gv: 1 gương phẳng có giá đỡ , 1 tấm kính có giá đỡ , 2 chiếc pin , 2 viên phấn giống nhau , 2 nến , diêm. 2. Hs: SGK, vở ghi, dụng cụ học tập III. PHƯƠNG PHÁP, KĨ THUẬT 1. Phương pháp: Thực nghiệm, vấn đáp, hoạt động nhóm. 2. Kỹ thuật: Kĩ thuật đặt câu hỏi, kĩ thuật thảo luận nhóm, chia nhóm... IV. TIẾN TRÌNH TIẾT HỌC: 1. Ổn định tổ chức. Kiểm tra sĩ số: 2. Kiểm tra bài cũ : ? Phát biểu định luật phản xạ ánh sáng ? xác định tia sáng SI. I R - HS: lên bảng trả lời theo yêu cầu của GV - GV nhận xét cho điểm. 3. Bài mới HĐ 1. Khởi động: - GV cho HS đọc phần tình huống đầu bài - Yêu cầu HS suy nghĩ dự đoán trả lời: Vì sao lại có cái bóng lộn ngược đó? - GV đặt vấn đề vào bài. HĐ 2. Các hoạt động hình thành kiến thức: Hoạt động GV và HS Nội dung cần đạt Hoạt động 1: Nghiên cứu tính chất của ảnh tạo bởi gương phẳng - GV: yêu cầu HS bố trí thí nghiệm như H5.2 và quan sát ảnh trong gương ? - HS: Bố trí thí nghiệm như H5.2 . - Làm việc cá nhân. - Quan sát thấy ảnh giống vật - Dự đoán : + Kích thước ảnh so với vật + So sánh khoảng cách từ ảnh đến gương và khoảnh cách từ vật đến gương . HS: nêu phương án - Làm thế nào để kiểm tra được dự đoán đó? - Nhìn vào kính : có ảnh Nhìn vào màn chắn : không có ảnh - GV: nêu C1 - HS: trả lời C1 ? Hãy hoàn thành kết luận ? - GV: yêu cầu HS làm thí nghiệm H5.3 ( thay pin bằng hai cây nến đang cháy, vì cây nến cháy cho ảnh rõ hơn ). HS: hoạt động cá nhân - Đốt nến - Nhìn vào tấm kính → thấy ảnh - Đưa cây nến thứ 2 váo vị trí phia sau gương I, Tính chất của ảnh tạo bởi gương phẳng 1.ảnh của một vật tạo bởi gương phẳng có hứng được trên màn chắn ko? C1: không hứng được ảnh * Kết luận1 : Ảnh của một vật tạo bởi gương phẳng không hứng trước màn chắn, gọi là ảnh ảo . 2, Độ lớn của ảnh có bằng độ lớn của vật không? ? Cây nến 2 như đang cháy → kích thước của cây nến 2 và ảnh cây nên 1 như thế nào? - HS: kích thước cây nến 2 bằng kích thước cây nến 1→ ảnh của cây nến 1 bằng cây nên 1. ? Hãy rút ra kết luận ? - GV: Yêu cầu HS làm thí nghiệm H5.3. - đánh dấu vị trí ảnh (cây nến 2) cây nến 1, gương. - HS: Đo khoảng cách qua vật (ảnh) đến gương và vuông gãc với gương. - GV: nêu C3 GV: yêu cầu rút ra kết luận * Kết luận 2: độ lớn của ảnh của một vật tạo bởi gương phẳng bằng độ lớn của vật . 3, So sánh khoảng cách từ một điểm của vật đến gương và khoảng cách từ ảnh của điểm đó đến gương. C3: A và A, có cách đều MN. * Kết luận : Điểm sáng và ảnh của nó tạo bởi gương phẳng cách gương một khoảng cách bằng nhau. Hoạt động 2: Giải thích sự tạo thành ảnh bởi gương phẳng - GV: yêu cầu Hs làm theo C4. - Ý a, b làm việc cá nhân. - Ý c, d họat động nhóm trong 5 phút. - Gọi HS lên bảng vẽ hình, - Hướng dẫn các nhóm làm việc, thảo luận để trả lời c, d. - HS các nhóm báo cáo kết quả. - GV cùng HS nhận xét. - GV: yêu cầu rút ra kết luận - HS: Đọc trong SGK II, Giải thích sự tạo thành ảnh bởi gương phẳng C4: a, Vận dụng tính chất của ảnh . b, Vẽ tia phản xạ: IRvà KM. c, Mắt đặt trong khoảng cách 2 tia IRvà IM sẽ thấy điểm S, d, Không hứng được ảnh trên màn chắn là vì các tia phản xạ lọt vào mắt ta có đường kéo dài qua S, * Kết luận : Ta nhìn thấy ảnh ảo vì các tia phản xạ lọt vào mắt có đường kéo dài đi qua ảnh S, HĐ 3: Hoạt động luyện tập: - GV: yêu cầu HS nhắc lại các kiến thức trong bài. - GV: yêu cầu làm C5. - HS cả lớp làm vào vở , 1 HS lên bảng vẽ C5: - Vẽ hình vào vở bằng bút chì, nhận xét. HĐ4. Hoạt động vận dụng: - Yêu cầu HS hoạt động nhóm trả lời C6. C6: Chân tháp ở sát đất , đỉnh tháp ở xa đất nên ảnh của đỉnh tháp cũng ở xa đất và ở phía bên kia gương phẳng tức là ở dưới mặt nước VD: • HĐ 5. Hoạt động tìm tòi, mở rộng: - Học bài theo vở ghi kết hợp SGK - Trả lời lại các câu C 1 đến C6 - Đọc mục thể em chưa biết V. Hướng dẫn về nhà - làm bài từ 5.1 đến 5.5 SBT. - Chuẩn bị báo cáo thực hành Ngày dạy: 14/10/2020 TIẾT 7: GƯƠNG CẦU LỒI I.MỤC TIÊU: 1.Kiến thức: - Nêu được tính chất