Giáo án Văn bản: mùa xuân của tôi (vũ bằng)

Văn bản: Mùa xuân của tôi (Vũ Bằng) A-Mục tiêu bài học: -Cảm nhận được nét đặc sắc riêng của cảnh sắc mùa xuân Hà Nội và Miền Bắc được tái hiện trong bài tuỳ bút. -Thấy được tình quê hương đất nước thiết tha, sâu nặng của tác giả được thể hiện qua ngòi bút tài hoa, tinh tế, giàu cảm xúc và hình ảnh. B-Chuẩn bị: -Đồ dùng: -Những điều cần lưu ý: Bài Mùa Xuân Của Tôi (tên bài là do người biên soạn đặt) là đoạn đầu bài tuỳ bút “Tháng giêng mơ về trăng non rét ngọt”, mở đầu cho nỗi nhớ thương suốt 12 tháng của tác giả. C-Tiến trình tổ chức dạy – học: I-ổn định tổ chức: II-Kiểm tra: Em hãy nêu những nét đặc sắc về Nội Dung và Nghệ thuật của văn bản Sài Gòn tôi yêu ? III-Bài mới: Chúng ta đã từng biết và cảm thông với tấm lòng của những người sống xa quê hương, trĩu nặng tình quê trong thơ Đườngg của Lí Bạch, Đỗ Phủ, Hạ Tri Chương. ở Việt Nam có có 1 nghệ sĩ do hoàn cảnh riêng và yêu cầu công tác,cách mạng nên phải xa rời quê hương Miền Bắc vào sống ở Miền Nam mấy chục năm trời, đó là nhà văn Vũ Bằng – một nhà văn đã từng nổi tiếng trước cách mạng tháng 8/1945. Tấm lòng của Vũ Bằng đối với quê hương đã được gửi gắm trong Tác Phẩm “Thương nhớ 12” mà đoạn trích Mùa Xuân Của Tôi là tiêu biểu cho tình yêu đó Hoạt động của thầy-trò Nội dung kiến thức -Dựa vào phần chú thích, em hãy giới thiệu 1 vài nét về tác giả Vũ Bằng ? -Em hãy nêu xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác của t/p ? -Hướng dẫn đọc: Giọng chậm rãi, sâu lắng, mềm mại, hơi buồn se sắt. Giải nghĩa từ khó. Văn bản được viết theo thể loại nào? -Bài văn viết về cảnh sắc và không khí mùa xuân ở đâu ? Hoàn cảnh và tâm trạng của tác giả khi viết bài này như thế nào ? -Bài văn có thể chia thành mấy đoạn ? Mỗi đoạn từ đâu đến đâu, nội dung của mỗi đoạn là gì ? -Em có nhận xét gì về sự Liên kết giữa các đoạn? Hs đọc đoạn1 (từ đầu->mê luyến mùa xuận) -Biện pháp Nghệ thuật nào đã được sử dụng ở đoạn này ? Tác dụng của biện pháp Nghệ thuật đó ? -Đoạn văn bình luận trên đã bộc lộ được thái độ, tình cảm gì của tác giả đối với mùa xuân quê hương ? -G/v: Yêu mến mùa xuân, yêu mến tháng giêng, tháng đầu tiên của mùa xuân, mùa đầu của tình yêu, hạnh phúc và tuổi trẻ, đất trời và lòng người. Nhưng đó chưa phải là lí do cơ bản khiến tác giả “mê luyến mùa xuân”. Vậy lí do gì sâu kín hơn – H/s đọc đoạn 2 -Câu văn nào đã gợi tả cảnh sắc và không khí mùa xuân đất Bắc, mùa xuân Hà Nội ? -Đoạn văn có sử dụng những biện pháp Nghệ thuật nào, tác dụng của các biện pháp nghệ thuật đó ? -Những dấu hiệu điển hình nào đã tạo nên cảnh sắc mùa xuân đất Bắc? Những đấu hiệu điển hình nào tạo nên không khí mùa xuân đất Bắc ? -Những dấu hiệu đó gợi 1 bức tranh xuân đất Bắc như thế nào ? -ở đoạn văn tiếp theo, tác giả đã gọi mùa xuân đất Bắc- mùa xuân Hà Nội là “Cái mùa xuân thần thánh của tôi”, điều đó có ý nghĩa gì ? -Câu văn: “Nhựa sống... đứng cạnh.” đã diễn tả sức mạnh nào của mùa xuân ? (Mùa xuân có sức khơi gợi sinh lực cho muôn loài) -Sức mạnh nào của mùa xuân được diễn tả trong câu văn: “Nhang trầm...liên hoan” ? (Mùa xuân có sức mạnh khơi dậy và lưu giữ các năng lực tinh thần cao quí của con người) -ở 2 đoạn văn trên, tác giả đã sử dụng biện pháp Nghệ Thuật nào ? Tác dụng của các biện pháp Nghệ thuật đó? -Em có nhận xét gì về giọng điệu, dấu câu và ngôn ngữ của đoạn văn này ? (Giọng điệu vừa sôi nổi vừa êm ái, thiết tha, câu dài được ngắt nhịp bằng những dấu phẩy, ngôn ngữ mềm mại chau chuốt, giàu chất trữ tình đã góp phần quan trong tạo nên sức truyền cảm của đoạn văn) -Qua đoạn văn, tác giả đã cảm nhận được những điều kì diệu nào của mùa xuân ? -Đoạn văn đã thể hiện được cảm xúc, tình cảm gì của tác giả ? -H/s quan sát bức tranh minh hoạ trong sgk. -Em cảm nhận được gì về mùa xuân, từ hình ảnh minh hoạ đó ? -H/s đọc phần 3. -Không khí và cảnh sắc thiên nhiên mùa xuân sau rằm tháng giêng được miêu tả qua những chi tiết nào ? -Em có nhận xét gì về nghệ thuật miêu tả của tác giả ở đoạn văn này ? Tác dụng của các biện pháp nghệ thuật đó ? - Đối với thiên nhiên, tác giả là người như thế nào? -Bài văn có những nét đặc sắc gì về Nội Dung và Nghệ Thuật ? -H/s đọc ghi nhớ. -Viết đoạn văn diễn tả cảm xúc của em về một mùa trong năm ở quê hương em ? I-Giới thiệu chung: 1-Tác giả: Vũ Bằng (1913-1984), quê HN. -Có sở trong về truyện ngắn, tuỳ bút, bút kí. 2-Tác phẩm: -Trích từ thiên tuỳ bút “Tháng giêng mơ về trăng non rét ngọt”, trong tập tuỳ bút-bút kí “Thương nhớ mười hai” của Văn Bản. -TP viết trong hoàn cảnh đất nước bị chia cắt, tác giả sống trong vùng kiểm soát của Mĩ-Nguỵ, xa cách quê hương đất Bắc. *Đọc *Thể loại: Kí-tuỳ bút mang tính chất hồi kí. *Chủ đề: Bài văn viết về cảnh sắc và không khí mùa xuân ở Hà Nội và Miền Bắc qua nỗi nhớ thương da diết của 1 người xa quê đang sống ở Sài Gòn trong vùng kiểm soát của Mĩ-Nguỵ, khi đất nước còn bị chia cắt. *Bố cục: 3 phần Từ đầu- ->mê luyến mùa xuân: Cảm nhận về quy luật tình cảm của con người đối với mùa xuân. Tiếp- ->liên hoan: Cảm nhận về cảnh sắc và không khí mùa xuân đất Bắc-mùa xuân Hà Nội. Còn lại: Cảm nhận về cảnh sắc m.xuân sau rằm tháng giêng. (Bài văn có sự Liên kết chặt chẽ theo dòng cảm xúc hồi tưởng của tác giả) II-Đọc và tìm hiểu văn bản: 1-Tình cảm của con người đối với mùa xuân: -Ai bảo được non đừng thương nước, bướm đừng thương hoa, trăng đừng thương gió; ai cấm được... ->Sử dụng điệp từ, điệp ngữ và điệp kiểu câu- Nhấn mạnh tình cảm của con người đối với mùa xuân. =>Thể hiện sự nâng niu, trân trọng, thương nhớ, thuỷ chung với mùa xuân. 2-Cảnh sắc và không khí mùa xuân đất Bắc-mùa xuân Hà Nội: -Mùa xuân của tôi-Mùa xuân Bắc Việt, mùa xuân của Hà Nội... có mưa riêu riêu, gió lành lạnh, có..., có câu hát huê tình của cô gái đẹp như thơ mộng... ->Sử dụng điệp từ, phép liệt kê và dấu chấm lửng ở cuối câu – Nhấn mạnh các dấu hiệu điển hình của mùa xuân đất Bắc-mùa xuân Hà Nội. =>(mưa riêu riêu, gió lành lạnh) (Tiếng nhạn, tiếng chống chèo, câu hát huê tình) =>Gợi 1 bức tranh xuân với không khí và cảnh sắc hài hoà, tạo nên 1 sự sống riêng của mùa xuân đất Bắc. -Cái mùa xuân thần thánh của tôi. =>Tác giả cảm nhận được sức mạnh thiêng liêng kì diệu của mùa xuân đất Bắc. -Nhựa sống ở trong người căng lên như máu căng lên trong lộc của loài nai, như ... -Nhang trầm, đèn nến... mở hội liên hoan. ->Hình ảnh so sánh mới mẻ – Diễn tả sinh động và hấp dẫn sức sống của mùa xuân =>Mùa xuân đã khơi năng năng lực sống cho muôn loài, khơi dậy những năng lực tinh thần cao quí của con người và khơi dậy tình yêu cuộc sống, yêu quê hương. =>Thương nhớ mùa xuân đất Bắc. 3-Cảm nhận về mùa xuân sau rằm tháng giêng: -Đào hơi phai nhưng nhuỵ vẫn còn phong, cỏ lại nức 1 mùi hương man mác. -Mưa xuân, trời xanh tươi... trên nền trời trong2, có những làn sáng hồng hồng rung động như cánh con ve mới lột xác. ->Sử dụng 1 loạt những từ ngữ gợi tả kết hợp với hình ảnh so sánh - Miêu tả sự thay đổi chuyển biến của cảnh sắc và không khí mùa xuân =>Thể hiện sự tinh tế, nhạy cảm trước thiên nhiên của tác giả. *Ghi nhớ: sgk (178 ). *Luyện tập: IV-Hướng dẫn học bài: -Học thuộc ghi nhớ, tiếp tục làm bài luyện tập trên. -Soạn bài: Ôn tập tác phẩm trữ tình. D-Rút kinh nghiệm: