Giáo án Ngữ văn tiết 22- Chuyện cũ trong phủ chúa trịnh (trích vũ trung tùy bút)

Chuyện Cũ Trong Phủ Chúa Trịnh (Trích Vũ trung tùy bút) I.MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : j Kiến thức: Thấy được cuộc sống xa hoa của vua chúa, sự nhũng nhiễu của quan lại thời Lê-Trịnh và thái độ phê phán của tác giả, bước đầu nhận biết đặc trưng cơ bản của thể loại tùy bút đời xưa và đánh giá được giá trị nghệ thuật của những dòng ghi chép đầy tính hiện thực này. k Kỹ năng: phân biệt thể “Tùy bút” với thể “Truyện” đã học. l Thái độ: Thấy được những hạn chế của xã hội phong kiến, thêm yêu quí xã hội tự do dân chủ ngày nay. II.CHUẨN BỊ: j Thầy: Tham khảo SGK , SGV, soạn giáo án. k Trò: Đọc kĩ văn bản , soạn bài theo yêu cầu của giáo viên. III.TIẾN TRÌNH CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY- HỌC: NỘI DUNG HOẠT ĐỘNG NỘI DUNG HOẠT ĐỘNG HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ Hoạt động 1:(5p) KHỞI ĐỘNG -Ổn định lớp: -Kiểm tra bài cũ: -Giới thiệu bài: -Kiểm tra sĩ số r Vì sao Vũ Nương phải chịu nỗi oan khuất? Từ đó em cảm nhận được điều gì về thân phận của người phụ nữ đưới chế độ phong kiến? -Kiểm tra tập bài soạn r Vào cuối thế kỉ XVIII đất nước ta rơi vào cảnh rối ren, vua Lê - chúa Trịnh phân tranh, đời sống người dân khổ sở, vua chúa sống xa hoa, bọn quan lại mặc tình nhũng nhiễu dân lành.Thực trạng ấy đã được thể hiện phần nào trong văn bản “Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh” mà chúng ta sẽ được tìm hiểu trong tiết học hôm nay. - Ghi tựa bài mới lên bảng. -Lớp trưởng báo cáo. -Cá nhân trình bày -Để tập bài soạn lên bàn -Nghe - Ghi tựa bài mới vào tập. Hoạt động 2: (29p) ĐỌC- HIỂU VĂN BẢN I.Tìm hiểu chung: j.Tác giả: -Phạm Đình Hổ (1768-1839) người tỉnh Hải Dương , ông sống vào thời buổi đất nước bị loạn lạc nên muốn ẩn cư. -Ông có nhiều công trình biên soạn, khảo cứu có giá trị thuộc đủ các lĩnh vực. k.Tác phẩm: -Thuộc thể loại tùy bút. - Đây là tác phẩm đặc sắc của Phạm Đình Hổ được viết vào đầu thế kỷ XIX. II.Phân tích văn bản: j Thói ăn chơi của chúa Trịnh: -Xây dựng nhiều cung điện, đình đài liên tục. - Tổ chức những cuộc giải trí với nhiều trò chơi lố lăng, tốn kém. Ž miêu tả cụ thể, chân thực và khách quan k Những hành động của bọn quan lại, thái giám: -Giúp chúa bày trò ăn chơi, hưởng lạc. -Tìm thu, cướp đoạt (vừa ăn cướp vừa la làng), vơ vét đầy túi. -Gọi HS đọc chú thích * r Hãy tóm tắt những nét chính về tác giả. -Giới thiệu về “Vũ trung tùy bút”. rThế nào là thể tùy bút ? -Hướng dẫn hs đọc văn bản. -Đọc mẫu một đoạn, phần còn lại gọi hs đọc. -Nhận xét cách đọc của hs rNêu những nội dung chính của văn bản ? rThói ăn chơi của chúa Trịnh và các quan hầu cận được miêu tả thông qua các chi tiết nào? rNhận xét cách viết của tác giả ở phần này . -Yêu cầu học sinh chú ý đoạn “Từ đầu … triệu bất tường” r Thái độ của tác giả được biểu hiện ra sao? r Em hiểu câu “kẻ thức giả biết đó là triệu bất tường”có hàm ý gì? r Lịch sử đã chứng minh lời đoán này như thế nào? * Giảng và phân tích thêm * Chuyển ý:Có câu chúa tầm thường, thần nịnh hót.Quả không sai . Chúa thì ăn chơi như thế, còn bọn quan lại lúc ấy như thế nào r Bọn quan lại hầu cận trong phủ chúa đã nhũng nhiễu dân bằng những thủ đoạn nào? rChi tiết đoạn cuối tác giả đưa ra nhằm mục đích gì? -Giảng, phân tích cho hs thấy rõ từng chi tiết, -Cá nhân đọc -Dựa vào chú thích để nêu -Nghe -Là ghi chép tùy hứng, tản mạn không cần có hệ thống, kết cấu gì. -Nghe -2 học sinh đọc tiếp -Gồm 2 ý lớn + Thói ăn chơi của chúa Trịnh +Hành động của bọn quan lại, thái giám. -Cá nhân trả lời -Cá nhân nhận xét -Chú ý -Bất bình và phê phán -Dự đoán có một cái gì không bình thường sẽ xảy ra. -Triệu bất tường là điềm gỡ, điềm xấu: báo trước sự suy vong tất yếu của triều đại Lê - Trịnh. -Là đúng, khi Trịnh Sâm qua đời đã xảy ra loạn kiêu binh, triều đình Lê - Trịnh càng suy vong. -Nghe -Cá nhân trả lời -Vừa tăng tính thuyết phục, chân thực, thái độ bất bình, phê phán, vừa thể hiện sự xót xa, tiếc hận giận mà chẳng làm được gì của tác giả. -Nghe Hoạt động 3:(8p) TỔNG KẾT III.Tổng kết: j Nghệ thuật : Lối văn ghi chép sự việc cụ thể, sinh động. k Nội dung : Văn bản phản ánh đời sống xa hoa của vua chúa và sự nhũng nhiễu của bọn quan lại thời Lê-Trịnh . r Hãy nhận xét cách viết văn của tác giả? r Văn bản đã phản ánh điều gì ở thực tại xã hội Lê - Trịnh? * Luyện tập: -Yêu cầu học sinh đọc phần Đọc thêm. -Căn cứ vào văn bản vừa học và phần Đọc thêm, hãy trình bày những nhận thức của em về tình trạng đất nước ta vào thời vau Lê-chúa Trịnh cuối thế kỉ XVIII . r Theo em, thể văn tùy bút trong bài có gì khác so với thể truyện mà em đã học ở bài trước ? -Cá nhân trình bày -Tóm tắt nội dung -1 học sinh đọc -Cá nhân phát biểu + Thể truyện :hiện thực cuộc sống được phản ánh thông qua số phận con người cụ thể, có cốt truyện và nhân vật… + Tùy bút : ghi chép về những con người, những sự việc cụ thể, có thực, có bộc lộ cảm xúc, thái độ của tác giả . Hoạt động 4:(3p) CỦNG CỐ, DẶN DÒ r Hãy nêu cảm nghĩ của em về đời sống của người dân sống trong thời vua Lê-Trịnh cuối thế kỉ XVIII ? F Chuẩn bị : Truyện Kiều của Nguyễn Du & Soạn : “Hoàng Lê nhất thống chí” * Câu hỏi soạn: 1.Nêu đại ý? 2.Phân tích hình tượng người anh hùng Nguyễn Huệ?(Mưu lược? Dùng binh? Ra trận?) 3.Hình ảnh quân tướng nhà Thanh? 4.Số phận của vua tôi Lê Chiêu Thống? - Người dân vô cùng khốn khổ, bị nhiều tầng áp bức, không có được cuộc sống ấm no, hạnh phúc… -Soạn bài ở nhà .