Giáo án Ngữ văn Lớp 7 - Tiết 94: Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu - Năm học 2019-2020 - Trường THCS Mường Cang

Ngày giảng: 16/5/2020 Tiết 94 DÙNG CỤM CHỦ - VỊ ĐỂ MỞ RỘNG CÂU I. Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức: - Mục đích của việc dùng cụm Chủ - Vị để mở rộng câu. - Các trường hợp dùng cụm Chủ - Vị để mở rộng câu. 2. Kĩ năng: - Nhận biết các cụm Chủ - Vị làm thành phần câu. - Nhận biết các cụm Chủ - Vị làm thành phần của cụm từ. 3. Thái độ: Có ý thức trau dồi tiếng Việt 4. Năng lực, phẩm chất cần đạt - Phát triển năng lực giải quyết vấn đề, năng lực tư duy sáng tạo, năng lực hợp tác, - Phát triển năng lực ngôn ngữ II. Chuẩn bị 1. GV: Bảng phụ 2. HS: Chuẩn bị bài trước ở nhà. III. Phương pháp, kĩ thuật 1. Phương pháp - Đàm thoại - Nêu và giải quyết vấn đề. - Thuyết trình, vấn đáp. 2. Kĩ thuật - Kĩ thuật đặt câu hỏi - Kĩ thuật chia nhóm IV. Tổ chức các hoạt động lên lớp 1. Ổn định: 2. Kiểm tra bài cũ: H: Nêu cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động? Cho ví dụ? Thử chuyển 1 câu chủ động thành câu bị động? 3. Bài mới: * Hoạt động 1: Khởi động Khi nói hoặc viết có thể dùng những cụm từ có hình thức giống câu đơn bình thường, Khi đó ta nói dùng cụm Chủ - Vị để mở rộng câu, Vậy cụm Chủ - Vị để mở rộng câu như thế nào cho hợp lí ta sẽ tìm hiểu bài học hôm nay. * Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới Hoạt động của GV và HS Nội dung kiến thức trọng tâm - HS : Đọc VD trên bảng phụ H: Xác định CN, VN trong câu văn đó? I. Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu? 1. Ví dụ b. Văn chương// gây cho ta những tình CN VN H: Tìm những cụm chủ - vị ở phần vị ngữ của mỗi câu? -> có 2 cụm danh từ - những tình cảm ta /không có Lượng từ Danh từ TT CN VN (phụ ngữ trước) (phụ ngữ sau) - những tình cảm ta sẵn có GV: HD phân tích cấu trúc ngữ pháp của các câu theo sơ đồ hình chậu. H: Các cụm chủ vị này giữ chức vụ gì ở trong câu? - Phụ ngữ sau trong cụm từ HS phân tích thêm VD: Quyển sách này bìa rất đẹp H: Từ đó em rút ra kết luận gì? -> Các thành phần của câu hoặc của cụm từ có thể có hình thức giống như một câu đơn bình thường. H: Vậy thế nào là dùng cụm chủ- vị để mở rộng câu? HS: Đọc ghi nhớ sgk H: Đặt câu có thành phần của câu hoặc của cụm từ được cấu tạo là một kết cấu C – V? - HS: Đọc 4 VD trên bảng phụ H’: Tìm cụm C-V và cho biết vai trò của từng cụm C-V trong mỗi câu? - HĐN (4/ 5 phút) mỗi nhóm 1 câu – sau đó đổi chéo cho nhau chữa. GV: Gợi ý để HS có thể tìm đúng (Nếu HS không trả lời được hoặc trả lời sai) H’: Tìm các cụm C - V khác ngoài cụm C - V nòng cốt? GV: HDHS phân tích cấu trúc câu theo sơ đồ hình chậu. H’: Mỗi cụm C-V trên đóng vai trò gì trong câu? H’: Trong những trường hợp nào có thể dùng cụm C-V để mở rộng câu? cảm ta không có, luyện những tình cảm ta sẵn có. 2. Ghi nhớ: Sgk/ 68 II. Các trường hợp dùng cụm C - V để mở rộng câu: 1. Ví dụ: a. Chị Ba đến khiến tôi rất vui mừng và vững tâm + Chị Ba đến => Làm chủ ngữ + tôi rất vui mừng và vững tâm => Phụ ngữ trong cụm ĐT b. Khi bắt đầu kháng chiến, nhân dân ta tinh thần rất hăng hái. => Làm vị ngữ c. Trời sinh lá sen để bao bọc cốm, cũng như trời sinh cốm để nằm ủ trong lá sen. => Làm phụ ngữ trong cụm động từ d. Nói cho đúngngày Cách mạng tháng tám thành công => Làm phụ ngữ trong cụm danh từ => Các thành phần câu như CN, VN và các phụ ngữ trong cụm danh từ, cụm động từ, cụm tính từ đều có thể cấu tạo bằng - HS: Đọc ghi nhớ sgk. * Hoạt động 3: Luyện tập H’: Bài tập 1 yêu cầu điều gì? - HS hoạt động cá nhân -> trình bày bảng – HS nhận xét - GV: Chốt ghi bảng cụm C-V 2. Ghi nhớ: Sgk /69. III. Luyện tập 1. Bài tập: Tìm cụm C-V và cho biết cụm C-V làm thành phần gì? a. Chỉ riêng những người chuyên môn mới định được => Cụm C-V làm phụ ngữ trong cụm danh từ. b. Khuôn mặt đầy đặn => C-V làm vị ngữ c. Các cô gái Vòng đỗ gánh ... => C-V làm phụ ngữ trong cụm danh từ hiện ra từng lá cốm, sạch sẽ và tinh khiết, không có mảy may một chút bụi nào => Cụm C-V làm phụ ngữ trong cụm động từ d. Một bàn tay đập vào vai . => Cụm C-V làm chủ ngữ hắn giật mình = Cụm C - V làm phụ ngữ trong cụm ĐT * Hoạt động 4: Vận dụng - HS hoạt động cá nhân: Đặt 1 câu có dùng cụm chủ vị để mở rộng câu, phân tích cấu tạo của câu đó. HS: Trình bày. GV: Hướng dẫn HS nhận xét -> kết luận * Hoạt động 5: Mở rộng, bổ sung, phát triển ý tưởng sáng tạo (làm ở nhà) - Tìm thêm các câu có có dùng cụm chủ vị để mở rộng câu, phân tích cấu tạo của câu đó và cho biết chức vụ của cụm chủ - vị V. Hướng dẫn HS chuẩn bị tiết sau: - Chuẩn bị: Tìm hiểu chung về phép lập luận giải thích. + Trả lời câu hỏi ở mục I. + Đọc kĩ văn bản: Lòng khiêm tốn + Tìm nội dung tương ứng với các đoạn văn. VÍ dụ đoạn 1: Tìm ra vấn đề cần giải thích. + Tương tự tìm nội dung ở đoạn 2, 3, 4, 5 + Với VB này em hãy nêu đâu là luận điểm, luận cứ? nêu phương pháp lập luận trong văn giải thích? + Em có nhận xét gì về ngôn ngữ, lời văn của bài văn trên? + Làm thế nào để có thể làm tốt được bài văn giải thích? ----------------------------------------------------