Giáo án Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 75: Bức tranh của em gái tôi - Năm học 2019-2020 - Trường THCS Phúc Than

Ngày giảng: 6A3 - 3/01/2020 TIẾT 75 - Văn bản: BỨC TRANH CỦA EM GÁI TÔI -Tạ Duy Anh - I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức: - Nắm được những nét cơ bản về tác giả. - Những nét đặc sắc nghệ thuật miêu tả tâm lý nhân vật và nghệ thuật kể chuyện. - HS thấy được tâm trạng của người anh khi thấy em mình tự chế màu vẽ . - Diễn biến tâm trạng của anh khi thấy tài năng hội hoạ của em được phát hiện. - Tình cảm của người em gái đối với người anh. - Thấy được sự chiến thắng của tình cảm trong sáng, nhân hậu đối với lòng ghen ghét, đố kị. - Cách thức thể hiện vấn đề giáo dục nhân cách của câu chuyện : không khô khan, giáo huấn mà tự nhiên, sâu sắc qua sự tự nhận thức của nhân vật chính. 2. Kĩ năng: - Đọc diễn cảm, giọng phù hợp với tâm lý nhân vật . - Nhận biết yếu tố tự sự kết hợp với miêu tả tâm lý nhân vật . - Kể tóm tắt câu chuyện trong một đoạn văn ngắn. - Bước đầu biết phân tích diễn biến tâm lí nhân vật qua một số chi tiết tiêu biểu trong truyện. - Biết trình bày sự thay đổi tâm lí nhân vật qua một số chi tiết tiêu biểu trong truyện. 3. Thái độ: - HS biết trân trọng những tình cảm ruột thịt, biết chia sẻ niềm vui, nỗi buồn với nhau trong cuộc sống. Không nên ghen tị, đố kị nhau. - Giáo dục HS sống chan hòa, không ích kỉ. 4. Định hướng năng lực: - Năng lực chung: Năng lực giải quyết vấn đề, năng lực tự học, năng lực sáng tạo, năng lực hợp tác và giao tiếp. - Năng lực đặc thù: Năng lực ngôn ngữ. II. CHUẨN BỊ 1. Giáo viên: SGV, SGK. 2. Học sinh : a)Trước giờ lên lớp: Đọc bài và hoàn thành các nhiệm vụ được giao. b)Trong giờ học: HS tiến hành các hoạt động dưới hình thức làm việc cá nhân và nhóm. c) Sau giờ lên lớp: Tiếp tục tìm hiểu một số tác phẩm của Tạ Duy Anh. III. PHƯƠNG PHÁP, KỸ THUẬT 1. Phương pháp: Đàm thoại, nêu vấn đề giải quyết vấn đề, thảo luận nhóm. 2. Kỹ thuật: Động não, trình bày, thảo luận nhóm. IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Ổn định tổ chức. 2. Kiểm tra bài cũ. ? Nêu những nét chính về ND, NT văn bản: Bài học đường đời đầu tiên. 3. Bài mới HOẠT ĐỘNG 1: Khởi động ? Em hãy đọc một bài thơ nói về tình cảm anh em trong gia đình HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức, kỹ năng mới Hoạt động của GV- HS Nội dung kiến thức trọng tâm GV: Cho HS đọc chú thích * ? Nêu những nét chính về tác giả? GV mở rộng: Tạ Duy Anh là hội viên hội nhà văn VN; hiện công tác tại nhà xuất bản Hội Nhà văn. Ông đã từng nhận giải thưởng truyện ngắn nông thôn do báo Văn nghệ, báo Nông nghiệp và Đài tiếng nói VN tổ chức; giải thưởng truyện ngắn của tạp chí Văn nghệ quân đội... - Bút danh: Lão Tạ, Bình Tâm, Chu Quý ? Nêu những hiểu biết của em về tác phẩm GV: “ Bức tranh cuả em gái tôi” đoạt giải nhì trong cuộc thi viết.... Tác giả kể 1 câu chuyện khá gần gũi trong đời sống bình thường của lứa tuổi thiếu niên những đã gợi lên những điều sâu sắc về mối quan hệ, thái độ, cách ứng xử giữa người này với người khác. Gv: Một số tác phẩm khác: Trò đùa của số phận (2008), Lão khổ (Tiểu Thuyết năm 1992), Hiệp sĩ áo cỏ (Truyện vừa Thiếu nhi năm 1993), con Dế Ma (1999) - GV nêu yêu cầu đọc, đọc mẫu 1 đoạn. GV:Yêu cầu HS kể tóm tắt theo bố cục - Giải nghĩa từ khó: Các chú thích: 4 chú thích trong SGK ? Theo em trong câu truyện này ai là nhân vật chính? ? Truyện được kể theo lời của nhân vật nào ? Việc lựa chọn vai kể có tác dụng gì ? -> Tác dụng: + Cho phép tác giả miêu tả tâm trạng của nhân vật một cách tự nhiên ( Mang tính chủ quan) I. Đọc, tìm hiểu chung văn bản 1. Tác giả - văn bản a. Tác giả - Tạ Duy Anh sinh 9/9/1959 quê ở Chương Mỹ, Tỉnh Hà Tây (nay thuộc Hà Nội) là cây bút trẻ nổi lên trong thời kì đổi mới văn học những năm 1980. b. Tác phẩm - Truyện ngắn Bức tranh của em gái tôi đạt giải nhì trong cuộc thi viết “Tương lai vẫy gọi ” của báo thiếu niên tiền phong năm 1998. 2. Đọc, tìm hiểu chú thích a. Đọc, tóm tắt b. Chú thích 3. Nhân vật - Nhân vật chính: Kiều Phương; Người anh (Nhân vật trung tâm là người anh) 4. Ngôi kể - Ngôi kể: Thứ nhất. 5. Thể loại và phương thức biểu đạt chính + Để nhân vật tự soi xét tình cảm, ý nghĩ của chính mình để tự vươn lên. ? Thể loại của truyện? ? Phương thức biểu đạt? ? Chia bố cục bài văn. GV: Nhân vật người anh được miêu tả chủ yếu ở đời sống tâm trạng. Theo dõi truyện, em thấy tâm trạng người anh diễn biến qua các thời điểm nào? - 4 thời điểm: Khi phát hiện em chế thuốc vẽ. Khi tài năng hội hoạ của em được phát hiện. Khi lén xem những bức tranh của em đoạt giải. Khi đứng trước bức tranh của em trong phòng trưng bày. GV: Cho HS đọc từ đầu đến vui vẻ lắm HSHĐNĐ - 8p, trả lời 4 câu hỏi sau ? Trong cuộc sống hàng ngày thái độ của người anh đối với em được tác giả miêu tả qua chi tiết nào? ? Khi phát hiện Kiều Phương chế thuốc vẽ người anh đã có hành động gì? Trời ạ ! thì ra nó chế thuốc vẽ. ? Để diễn tả những hành động, tâm trạng của người anh theo em tác giả đã sử dụng nghệ thuật gì? ? Ý nghĩ đó nói lên thái độ gì của người anh đối với em? HOẠT ĐỘNG 3: Luyện tập Kể tóm tắt câu chuyện trong một đoạn văn ngắn. - Thể loại: truyện ngắn - PTBĐ: Tự sự + Miêu tả + Biểu cảm 6. Bố cục Gồm 4 phần: - P1: Từ đầu -> “ em không phá là được”: giới thiệu về nhân vật người em. - P2: Tiếp theo ->phát huy tài năng: Người em bí mật vẽ, tài năng được phát hiện. - P3: Tiếp theo ->chọc tức tôi: Tâm trạng thái độ của người anh. - P4: Còn lại: Đi thi đoạt giải, người anh hối hận. II. Đọc – hiểu văn bản 1. Nhân vật người anh a, Diễn biến tâm trạng người anh trước và khi thấy em gái tự chế màu vẽ - Gọi em là “ Mèo” - Em gái tự chế màu vẽ -> bí mật theo dõi. - Nghệ thuật: Miêu tả, sử dụng thán từ thể hiện tâm trạng, biện pháp liệt kê - > Ngạc nhiên, vui vẻ xen lẫn thái độ xem thường em. * Luyện tập HOẠT ĐỘNG 4: Vận dụng ở nhà Viết đoạn văn ngắn 5-7 dòng, nêu suy nghĩ của em về nhân vật người anh? HOẠT ĐỘNG 5: Mở rộng, bổ sung, phát triển ý tưởng sáng tạo Tìm đọc một số tác phẩm của Tạ Duy Anh. V. HƯỚNG DẪN CHUẨN BỊ BÀI HỌC TIẾT SAU - Về nhà học bài. - Đọc lại văn bản, tìm hiểu về tâm trạng của nhân vật người anh, về nhân vật Kiều Phương