Giáo án Ngữ văn 8

Ngµy so¹n: 11/08/2013 Ngµy d¹y: 8a1 : 13/08/2013 8a2 : 12/08/2013 Tiết 1 - BÀI 1: Văn bản TÔI ĐI HỌC (Thanh Tịnh) I. Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức - Cảm nhận được tâm trạng hồi hộp, cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật “Tôi” ở buổi tựu trường đầu tiên. - Thấy được thái độ, cử chỉ yêu thương và trách nhiệm của người lớn đối với thế hệ tương lai. - Thấy được ngòi bút văn xuôi giàu chất thơ của nhà văn Thanh Tịnh. 2. Kĩ năng Rèn cho HS kĩ năng đọc diễn cảm, sáng tạo, kĩ năng phân tích, cảm thụ tác phẩm văn xuôi giàu chất trữ tình. 3. Thái độ Giáo dục HS biết rung động, cảm xúc với những kỉ niệm thời học trò và biết trân trọng, ghi nhớ những kỉ niệm ấy. II. Chuẩn bị: - Thầy tìm hiểu kỹ văn bản, chuẩn kiến thức. - Trò đọc văn bản, soạn bài. - Chuẩn bị: Phiếu học tập, máy chiếu… III. Phương pháp - Nêu giải quyết vấn đề, vấn đáp, kích thích tư duy IV. Các hoạt động dạy học : 1. Ổn định tổ chức 8a1: ………………………………………………………………… 8a2: ………………………………………………………………… 2. Kiểm tra bài cũ Việc chuẩn bị bài của học sinh. 3. Bài mới: Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới - Mục tiêu: Tạo tâm thế và định hướng chú ý cho học sinh. - Phương pháp thuyết trình. - Thời gian: 1 phút. Trong cuộc đời mỗi con người những kỉ niệm tuổi học trò thường được lưu giữ trong trí nhớ. Đặc biệt là những kỉ niệm về ngày đầu tiên đi học. Để hiểu và cảm nhận được cảm nhận của nhân vật “tôi” trong ngày đầu tiên đi học. Chúng ta cùng học bài ngày hôm nay. Hoạt động 2: Tìm hiểu tác giả, tác phẩm - Mục tiêu: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu tác giả, tác phẩm. - Phương pháp: Đàm thoại, thuyết trình. - Thời gian: 5 phút. Nội dung cần đạt HĐ của thầy HĐ của trò I. Giới thiệu tác giả - tác phẩm 1. Tác giả - Thanh Tịnh (1911-1988) - Tác phẩm mang văn phong đằm thắm, êm dịu, trong trẻo. ? Bằng sự hiểu biết cá nhân và qua việc soạn bài, hãy giới thiệu về tác giả Thanh Tịnh và tác phẩm “Tôi đi học”? Thanh T ịnh tên khai sinh là TrầnVăn Ninh, lên 6 tuổi đổi tên là Trần Thanh Tịnh. Ông học tiểu học và trung học ở Huế. Từ năm 1933 bắt đầu đi làm rồi vào nghề dạy học. Trình bày theo chú thích TGTP trang 8 Hoạt động 3: Tìm hiểu nội dung văn bản - Mục tiêu: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu nội dung và n.thuật của văn bản. - Phương pháp: Đàm thoại, thuyết trình. - Thời gian: 10 phút Nội dung cần đạt HĐ của thầy HĐ của trò 2. Tác phẩm - Hướng dẫn cách đọc, đọc mẫu 1 đoạn. - Đọc: Chú ý giọng gợi cảm, nhẹ nhàng tha thiết - HS đọc tiếp - Lưu ý chú thích 2,6,7 - Tự đọc CT - Thể loại: Truyện ngắn - Phương thức biểu đạt ? VB thuộc thể loại gì? Vì sao? (Truyện ngắn mang đậm chất hồi kí) ? VB được viết theo phương thức biểu đạt? - Trả lời câu hỏi Tự sự - miêu tả - biểu cảm - Tự sự - miêu tả - biểu cảm - Bố cục: Theo trình tự thời gian và không gian ? Kỷ niệm ngày đầu tiên đến trường của nhân vật “ tôi” được kể theo trình tự nào? Thảo luận Từ hiện tại nhớ về dĩ vãng. (Từ đầu ® “lòng tôi lại tưng bừng rộn rã) - Tương ứng với trình tự ấy là những đoạn văn nào? Đánh dấu trong SGK. + Cảm nhận của “tôi” trên con đường tới trường. (Từ “Buổi mai hôm ấy” ® Trên ngọn núi” ); - Ghi ND chính vào vở. + Cảm nhận của “tôi” lúc ở sân trường. (Tiếp-> được nghỉ cả ngày nữa”) + Cảm nhận của nhân vật “ tôi” trong lớp học (đoạn còn lại). G/V: Như vậy, từ những biến chuyển của đất trời vào dịp cuối thu và hình ảnh những em nhỏ rụt rè núp dưới nón mẹ lần đầu tiên tới trường gợi cho nhân vật “tôi” nhớ lại ngày ấy với những kỷ niệm trong sáng, được tái hiện theo trình tự thời gian. Kỷ niệm ấy đã sống dậy ào ạt trong lòng tác giả để từ đó ông viết thành truyện ngắn này. Lắng nghe, suy ngẫm * Hoạt động 3 : Tìm hiểu Cảm nhận được tâm trạng của nhân vật tôi trong ngày đầu đi học. - Mục tiêu : Cảm nhận được tâm trạng của nhân vật tôi trên đường đi học. - Phương pháp: Phân tích, hoạt động nhóm, thảo luận, trả lời. - Thời gian: 21 phút. Nội dung cần đạt HĐ của thầy HĐ của trò II. Tìm hiểu văn bản ? Đọc VB, em có cảm nhận được tâm trạng, cảm giác của nhân vật “tôi” không ? Đó là tâm trạng như thế nào? - Thảo luận lớp 1. Tâm trạng của nhân vật “tôi” khi cùng mẹ đi trên đường tới trường: ? Tâm trạng ấy được thể hiện ở những thời điểm nào? - Trả lời dựa theo “bố cục” - Con đường, cảnh vật vốn rất quen tự nhiên thấy lạ ® tự cảm thấy có sự thay đổi lớn trong lòng. - Cảm thấy đứng đắn, trang trọng - Vừa lúng túng, vừa muốn khẳng định mình... * Đó là dấu hiệu đổi khác trong tình cảm và nhận thức của một cậu bé trong ngày đầu tiên tới trường ? Khi cùng mẹ đi trên con đường tới trường trong ngày khai giảng đầu tiên, nhân vật “tôi” có cảm nhận và tâm trạng như thế nào? - Con đường cảnh vật vốn rất quen nhưng lần này tự nhiên thấy lạ ® tự cảm thấy có sự thay đổi lớn trong lòng. - Cảm thấy đứng đắn, trang trọng với bộ quần áo dài, với mấy quyển vở mới trên tay. - Cẩn thận nâng niu mấy quyển vở. Vừa lúng túng, vừa muốn khẳng định mình khi xin mẹ được cầm bút thước như các bạn khác. ? Tâm trạng ấy xuất phát do đâu? * Yêu cầu đọc từ “trước sân trường Mĩ Lí” ® “rộn ràng trong các lớp” . - Sự kiện quan trọng: Hôm nay tôi đi học. Đó là dấu hiệu đổi khác trong tình cảm và nhận thức của một cậu bé giàu cảm xúc trong ngày đầu tới trường, tự thấy mình như đã lớn lên - Đọc thầm “buổi mai” ® “ngọn núi” - Liệt kê, phân tích chi tiết. Quan sát đoạn văn sgkt 6, 7. * Hoạt động 4: củng cố dặn dò - Ghi nhớ những nét chính về tác giả tác phẩm - Biện pháp nghệ thuật so sánh, lien tưởng, hình ảnh gần gũi giàu cảm xúc diễn tả tâm trạng náo nức của nhân vật tôi ngày đầu đến trường V. Rút kinh nghiệm ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. Ngµy so¹n: 11/08/2011 Ngµy d¹y: 8a1 : 14/08/2013 8a2 : 14/08/2013 Tiết 2 - BÀI 1: Văn bản TÔI ĐI HỌC (Thanh Tịnh) I. Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức - Cảm nhận được tâm trạng hồi hộp, cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật “Tôi” ở buổi tựu trường đầu tiên. - Thấy được thái độ, cử chỉ yêu thương và trách nhiệm của người lớn đối với thế hệ tương lai. - Thấy được ngòi bút văn xuôi giàu chất thơ của nhà văn Thanh Tịnh. 2. Kĩ năng Rèn cho HS kĩ năng đọc diễn cảm, sáng tạo, kĩ năng phân tích, cảm thụ tác phẩm văn xuôi giàu chất trữ tình. 3. Thái độ Giáo dục HS biết rung động, cảm xúc với những kỉ niệm thời học trò và biết trân trọng, ghi nhớ những kỉ niệm ấy. II. Chuẩn bị: - Thầy tìm hiểu kỹ văn bản, chuẩn kiến thức. - Trò đọc văn bản, soạn bài. - Chuẩn bị: Phiếu học tập, máy chiếu… III. Phương pháp - Nêu giải quyết vấn đề, vấn đáp, kích thích tư duy IV. Các hoạt động dạy học : 1. Ổn định tổ chức 8a1: ………………………………………………………………… 8a2: ………………………………………………………………… 2. Kiểm tra bài cũ Việc chuẩn bị bài của học sinh. 3. Bài mới: * Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới - Mục tiêu: Tạo tâm thế và định hướng chú ý cho học sinh. - Phương pháp thuyết trình. - Thời gian: 1 phút. * Hoạt động 2: Tìm hiểu tâm trạng “tôi” trên sân trường - Mục tiêu: Hiểu được cảm giác bỡ ngỡ sự thay đổi trong suy nghĩ của “tôi” - Phương pháp: nêu giải quyết vấn đề, vấn đáp - Thời gian: 15’ Nội dung cần đạt HĐ của thầy HĐ của trò 2. Khi đứng giữa sân trường - Cảm thấy mình bé nhỏ lẫn lo sợ vẩn vơ. ? Khi đứng giữa sân trường trong ngày khai giảng đầu tiên, nhân vật “tôi” thấy thế nào? - Thấy sân trường dày đặc cả người, ai cũng quần áo sạch sẽ, gương mặt vui tươi sáng sủa. - Thấy ngôi trường vừa xinh xắn vừa oai nghiêm khác thường =>cảm thấy mình bé nhỏ lẫn lo sợ vẩn vơ. - Tóm tắt chi tiết 3. Khi nghe gọi tên vào lớp: - Giật mình, lúng túng ? Khi nghe ông đốc gọi tên từng người vào lớp, nhân vật “tôi” cảm thấy thế nào? Thảo luận lớp (Nhận xét chi tiết VB) - Cảm thấy quả tim ngừng đập, giật mình lúng túng khi nghe gọi đến tên. ? Hình ảnh ông đốc được nhớ lại qua các chi tiết nào? ? Từ đó cho thấy tác giả đó nhớ tới ông đốc bằng tình cảm nào? - Kính trọng - Tóm trong VB và nhận xét (ông núi…nhìn…tươi cười nhẫn nại chờ…) - khóc nức nở - Vừa lo sợ vừa cảm thấy ngỡ ngàng. ? Tâm trạng của nhân vật “tôi” khi sắp phải rời bàn tay dịu dàng của mẹ như thế nào? - Cảm thấy sợ khi sắp phải xa mẹ, -> dúi đầu vào lòng mẹ nức nở khóc theo bạn. ? Tại sao lại có tâm trạng ấy? - Thấy mình bước vào thế giới khác và lần này em thấy cách xa mẹ hơn bao giờ hết, đó là cảm giác nhất thời của cậu bé nông thôn rụt rè, ít khi được tiếp xúc với đám đông. ® Đó là tâm trạng vừa lo sợ vừa cảm thấy ngỡ ngàng, vừa sung sướng. 4. Khi ngồi trong lớp đón giờ học đầu tiên: - Cảm thấy vừa xa lạ vừa gần gũi với mọi người, mọi vật, vừa ngỡ ngàng vừa tự tin. => Yêu thiên nhiên, yêu tuổi thơ, cũng yêu cả sự học hành để khôn lớn, trưởng thành... * Các hình ảnh so sánh: - Những hình ảnh so sánh nên thơ, tinh tế, gần gũi, khiến người đọc cảm nhận sâu sắc tâm trạng của nhân vật.. ? Những cảm giác nhân vật “tôi” khi bước vào lớp học là gì? ? Hãy lý giải những cảm giác đó? GV: Là em nhỏ yêu thiên nhiên, yêu tuổi thơ, cũng yêu cả sự học hành để khôn lớn, trưởng thành... - “Một con chim… nhìn theo cánh chim...nhưng tiếng phấn của thầy cô… đánh vần đọc...” gợi nhớ, tiếc nuối thời tuổi thơ hoàn toàn chơi bời tự do, chấm dứt êt những ngày thả diều nô đùa ngoài đồng, bước vào gđ mới gđ làm h s, gđ tập làm người lớn. ? Theo dòng hồi tưởng của tác giả trở về dĩ vãng. Đến đây em có thể lý giải Vì sao thời gian và không gian “Một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh” ấy lại trở thành kỷ niệm không phải trong tâm trí tác giả? GV: Thời gian và không gian ấy gắn liền với kỷ niệm đầy ý nghĩa: Lần đầu tiên trong đời được cắp sách tới trường. ? Trong văn bản t/g sử dụng nhiều hình ảnh so sánh đẹp đặc sắc. E hãy tìm các hình ảnh so sánh đó? - Tôi quên thế nào được , những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong ... - Ý nghĩ ấy thoáng qua trong trí tôi nhẹ nhàng như một làn mây... - Họ như con chim đứng bên bờ tổ ... khỏi phải rụt rè trong cảnh lạ. ? Phân tích, cảm nhận các hình ảnh so sánh trên? Những hình ảnh so sánh thật nên thơ, tinh tế, gần gũi, dễ hiểu...phù hợp với tâm trạng của nhân vật-> khiến người đọc cảm nhận rõ hơn tình cảm, tâm trạng của nhân vật “tôi”=>Làm cho câu chuyện về buổi tựu trường đầu tiên .... thêm giàu chất thơ, trong sáng, hồn nhiên và đẹp đẽ... - Đọc chi tiết đoạn cuối và nhận xét * Hoạt động 3. Hướng dẫn tổng kết - Mục tiêu: đánh giá đặc sắc về nghệ thuật và nội dung của truyện ngắn - Phương pháp: nêu câu hỏi giải quyết vấn đề, vấn đáp - Thời gian 5’ Nội dung cần đạt HĐ của thầy HĐ của trò III. Tổng kết 1. Nghệ thuật - Văn bản có sự kết hợp hài hòa tự sự - trữ tình – biểu cảm - Bố cục chặt chẽ theo dòng hồi tưởng đan xem giữa hiện tại và quá khứ. - Ngôn ngữ miêu tả tinh tế giàu nhạc điệu 2. Nội dung Truyện ngắn viết về một kỉ niệm gần gũi mà thiêng liêng về buổi tựu trường đầu tiên đầy bỡ ngỡ với những kỉ niệm khó phai về trường lớp thầy cô, bạn bè ? Em hãy nhận xét về đặc sắc nghệ thuật của truyện ngắn? ? Sau khi học xong truyện ngắn em có cảm nhận gì? Hs rút ra nhận xét Hoạt động 4: Củng cố bài học - Mục tiêu: Khái quát và khắc sâu kiến thức vừa được học. - Phương pháp: Khái quát nội dung kiến thức bằng sự tổng hợp của thầy và trò. - Thời gian: 5 phút. Hoạt động 5: Hướng dẫn học sinh học ở nhà: - Về nhà tự học. - Chuẩn bị bài cho tiết sau. - Làm bài tập 1 trong SGK. - Chuẩn bị tiếp tiết 2. * Rút kinh nghiệm: ……………………………………………………… Ngµy so¹n: 13/08/2011 Ngµy d¹y: 8a1 : 16/08/2013 8a2 :14/08/2013 Tiết 3 – Bài 1 TÍNH THỐNG NHẤT VỀ CHỦ ĐỀ CỦA VĂN BẢN I . Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức - Nắm được chủ đề của văn bản. - Nắm được tính thống nhất về chủ đề của văn bản trên hai phương diện nội dung và hình thức. 2. Kĩ năng - Kĩ năng vận động kiến thức vào việc xây dựng các văn bản nói, viết đảm bảo tính thống nhất về chủ đề. 3. Thái độ - HS có ý thức xác định chủ đề và có tính nhất quán khi xác định chủ đề của văn bản… II. Chuẩn bị 1. Giáo viên : Giáo án, sgk, tư liệu liên quan 1. Học sinh : chuẩn bị trước bài ở nhà. III. Phương pháp - Nêu giải quyết vấn đề, vấn đáp, thảo luận,... IV. Các hoạt động dạy học 1. Ổn định tổ chức: 8A1: 8A2: 2. Kiểm tra bài cũ ? Kiểm tra sự chuẩn bị bài của học sinh. 3. Bài mới * Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới - Mục tiêu: Tạo tâm thế và định hướng chú ý cho học sinh. - Phương pháp thuyết trình. - Thời gian: 1 phút. Một văn bản muốn mạch lạc phải đảm bảo tính thống nhất về chủ đề. Vậy để hiểu rõ vấn đề này chúng ta vào bài học hôm nay. * Hoạt động 2: - Hướng dẫn tìm hiểu khái niệm chủ đề văn bản - Phương pháp: Tìm hiểu câu hỏi, đàm thoại, thuyết trình. - Thời gian: 10 phút. Nội dung cần đạt HĐ của thầy HĐ của trò I. Chủ đề văn bản 1. Tìm hiểu bài: * VB “Tôi đi học” ? Nêu câu hỏi 1 mục I SGK? ? Đối tượng được nói đến trong văn bản là ai? - Cảm xúc của “tôi” ? Nội dung chính của văn bản là gì? Tác giả nhớ lại những kỷ niệm sâu sắc trong thời thơ ấu là buổi đầu tiên đi học. Sự hồi tưởng ấy gợi lên cảm giác xao xuyến, bâng khuâng, không thể nào quên về tâm trạng náo nức, bỡ ngỡ của nhân vật “tôi” theo trình tự thời gian của buổi tựu trường đầu tiên - Dựa vào bài đọc - hiểu “Tôi đi học” để trả lời các câu hỏi. - Chủ đề VB “Tôi đi học”: Những kỷ niệm sâu sắc (hoặc tâm trạng và cảm giác) về buổi tựu trường đầu tiên… ? Nội dung vừa trình bày là chủ đề của VB “Tôi đi học”.Vậy em hãy trình bày thật ngắn gọn chủ đề của văn bản này? - Chủ đề VB “Tôi đi học”: Những kỷ niệm sâu sắc (hoặc tâm trạng và cảm giác) về buổi tựu trường đầu tiên… rình bày chủ đề VB 2. Khái niệm chủ đề của văn bản: - Chủ đề VB là đối tượng và vấn đề chính được tác giả nêu lên, đặt ra trong văn bản. ? Như vậy, em hiểu chủ đề của Vb là gì ? - Nhận xét, củng cố. => Là vấn đề chủ chốt, nêu ý kiến những cảm xúc của tác giả được thể hiện một cách nhất quán trong văn bản. Thảo luận tổ, đại diện trình bày Hoạt động 3: - Yêu cầu: Học sinh nắm được tính thống nhất về chủ đề của văn bản. - Phương pháp: Phân tích, đàm thoại, trao đổi. - Thời gian: 16 phút. II. Tính thống nhất về chủ đề của VB: 1. Tìm hiểu bài: - Căn cứ vào nhan đề “Tôi đi học”. Nhan đề cho phép dự đoán VB nói về chuyện “Tôi đi học”. - Nêu Câu hỏi 1, mục II SGK (Đây chính là tìm hiểu tính thống nhất của VB) Trả lời CH - Căn cứ vào các kỷ niệm về buổi đầu đi học của “tôi”, đại từ “tôi” và các từ ngữ biểu thị ý nghĩa đi học được lặp đi lặp lại nhiều lần. - HD phân tích sự thay đổi tâm trạng của nhân vật “tôi” trong buổi tựu trường Văn bản “Tôi đi học” tập trung hồi tưởng lại tâm trạng hồi hộp, cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật “tôi” trong buổi tựu trường. Nhận xét, bổ sung hoặc thảo luận lớp. - Các chi tiết, câu văn, từ ngữ đều nhắc đến kỷ niệm của buổi tựu trường đầu tiên trong đời: ?Hãy tìm từ ngữ chứng tỏ tâm trạng đó in sâu trong lòng nhân vật? “Hôm nay tôi đi học”, “Hằng năm… kỷ niệm mơn man của buổi tựu trường…Tôi quên…ấy, Hai quyển vở…nặng” vv… - Trên đường đi học : + Con đường cảnh vật quen, thấy lạ ? Những chi tiết, từ ngữ nào nêu bật được cảm giác mới lạ xen lẫn bỡ ngỡ của nhân vật tôi khi cùng mẹ đến trường, cùng bạn vào lớp . - Tìm chi tiết SGK + Không chơi ® đi học, cố làm một học trò thực sự. Trên sân trường : Trường xinh xắn, oai nghiêm, “lòng tôi” đâm lo sợ vẩn vơ. - Lúng túng, bỡ ngỡ khi xếp hàng vào lớp, thấy nặng nề… - Trong lớp học: cảm thấy xa mẹ Þ Đó là những từ ngữ, chi tiết tập trung khắc họa, tô đậm tâm trạng và cảm giác trong sáng nảy nở trong lòng nhân vật “tôi” 2. Bài học: - Văn bản có tính thống nhất về chủ đề là VB chỉ biểu đạt chủ đề đã xác định, không xa rời hay lạc sang chủ đề khác (thể hiện ở nhan đề, chi tiết, từ ngữ vv…) ? Để biết thế nào là chủ đề của VB, nay qua phân tích chi tiết một VB cụ thể, em hiểu thế nào là tính thống nhất về chủ đề văn bản? Thảo luận, trình bày - Cần xác định được chủ đề thể hiện ở nhan đề. + Thể hiện ở quan hệ giữa các phần trong VB, các từ ngữ then chốt thường lặp đi lặp lại. ? Làm thế nào để đảm bảo tính thống nhất đó? Thảo luận * Ghi nhớ Sgkt12 - HD đọc, nhớ nội dung cơ bản của bài học 1 HS đọc to phần ghi nhớ Hoạt động 4: - Yêu cầu: Học sinh vận dụng kiến thức đã học để làm được bài tập. - Phương pháp: Thảo luận, trao đổi, làm bài. - Thời gian: 10 phút. IV. Luyện tập: - Hướng dẫn HS thực hiện bài tập 1 Hs đọc bài tập 1 Bài tập 1: ? Phân tích tính thống nhất chủ đề của văn bản? Học sinh thảo luận trả lời câu hỏi. a) Văn bản “Rừng cọ quê tôi” viết về cây cọ ở vùng sông Thao, quê hương tác giả. ? Trình tự của văn bản? - Thứ tự trình bày: Miêu tả dáng hình cây cọ, sự gắn bó của cây cọ với tuổi thọ tác giả, tác dụng của cây cọ, tình cảm, gắn bó giữa cây cọ với người dân sông Thao. - Khó thay đổi trật tự này vì nó được sắp xếp theo ý đồ tác giả, làm VB rõ ràng, rành mạch ? Có thể thay đổi trật tự này được không? Vì sao? b) Chủ đề VB: Vẻ đẹp và ý nghĩa của rừng cọ Quê tôi. c) Chủ đề được thể hiện ở nhan đề và các ý của VB (d/c) d) Các từ ngữ được lặp lại nhiều lần : Rừng cọ, lá cọ, và các ý lớn trong phần thân bài: + Miêu tả hình dáng cây cọ; + Nêu sự gắn bó mật thiết giữa cây cọ với nhân vật “tôi”; ? Nêu sự gắn bó mật thiết giữa cây cọ và nhân vật? + Các công dụng của cây cọ đối với cuộc sống. Bài tập 2: Gợi ý : Chia học sinh làm 5 nhóm. Trao đôi, thảo luận. Trình bày bài tập của mình. - Căn cứ vào chủ đề -> b, d -> làm cho bài viết lạc đề Bài tập 3: Có những ý không cần thiết: e, h - Nội dung kiến thức cơ bản.?. Dùng câu hỏi khắc sâu kiến thức - Suy nghĩ trả lời. Hoạt động 6: Hướng dẫn học sinh học ở nhà: - Thời gian: 2 phút. - Hoàn chỉnh các bài tập trong SGK. - Chuẩn bị tiếp tiết 5 Hướng dẫn các nội dung tự học. - Về nhà tự học. - Chuẩn bị bài cho tiết sau. V. Rút kinh nghiệm: ………………………………………………………... Ngµy so¹n: 15/08/2011 Ngµy d¹y: 8a1 : 16/08/2013 8a2 :19/08/2013 Tiết 5 – Bài 2 Văn bản TRONG LÒNG Mẹ (Trích “Những ngày thơ ấu - Nguyên Hồng”) I . Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức - Hiểu được tình cảnh đáng thương và nỗi đau tinh thần của nhân vật bé Hồng, cảm nhận được tình thương mãnh liệt của chú đối với mẹ. - Bước đầu hiểu được văn hồi kí và đặc sắc của thể văn này qua ngòi bút Nguyên Hồng: Đậm chất trữ tình lời văn chân thành, truyền cảm. 2. Kĩ năng - Rèn cho HS kĩ năng đọc diễn cảm, phân tích đặc điểm nhân vật. 3. Thái độ - Giáo dục HS đồng cảm với nỗi đâu tinh thần, tình yêu thương mẹ mãnh liệt của bé Hồng. II. Chuẩn bị 1. Giáo viên: Tập truyện “ Những ngày thơ ấu” ; chân dung nhà văn Nguyên Hồng,… Giáo án, sgk. 2. Học sinh: soạn bài trước khi lên lớp. III. Phương pháp - Nêu câu hỏi giải quyết vấn đề, vấn đáp, thuyết trình. IV. Các hoạt động dạy - học: 1. Ổn định tổ chức: 8A1: 8A2: 2. Kiểm tra bài cũ ? Nêu tính thống nhất về chủ đề của văn bản? Lấy ví dụ? Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới - Mục tiêu: Tạo tâm thế và định hướng chú ý cho học sinh. - Phương pháp thuyết trình. 3. Bài mới - Thời gian: 1 phút. Hoạt động 2: Tìm hiểu tác giả, tác phẩm - Mục tiêu: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu tác giả, tác phẩm. - Phương pháp: Đàm thoại, thuyết trình. - Thời gian: 10 phút. Tuổi thơ cay đắng, tuổi thơ ngọt ngào, tuổi thơ dữ dội...bất kì ai cũng có một thời thơ ấu. Nhà văn Nguyên Hồng đã kể lại tuổi thơ của mình mà thấm đẫm tình yêu mẹ tha thiết. Nội dung cần đạt HĐ của Thầy HĐ của Trò I. Tác giả - Tác phẩm: 1. Tác giả: - Nguyên Hồng(1918 - 1982)là nhà văn bình dị giàu tình cảm. - Văn của ông giàu chất trữ tình. 2. Tác phẩm: - Xuất xứ: Đoạn trích “Trong lòng mẹ” thuộc chương IV tập hồi ký “ Những ngày thơ ấu” - Thể loại: Hồi ký - Phương thức biểu đạt: KC - MT – BC - Bố cục: 2 phần + Cuộc trò chuyện với bà cô, cảm xúc về mẹ. + Cuộc gặp lại bất ngờ giữa chú bé Hồng và mẹ. ? Bằng sự hiểu biết của mình, hãy giới thiệu về tác giả Nguyên Hồng? - Nguyên Hồng quê ở Nam Định trước cách mạng sống ở Hải Phòng - Do hoàn cảnh sống, ông sớm thấm thía nỗi cơ cực cử người nghèo khổ - Ông bộc lộ niềm yêu thương sâu sắc, luôn tôn trọng những vẻ đẹp đáng quý - Ông được nhà nước truy tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật (1996) ? Tác phẩm chính của ông?(SGK) ? Nêu xuất xứ VB “Trong lòng mẹ - “Những ngày thơ ấu” là tập hồi ký kể về tuổi thơ cay đắng của tác giả. Đoạn trích “Trong long mẹ” thuộc chương IV của TP - Tập hồi kí gồm 9 chương. Qua tp ta thấy được cảnh ngộ và tâm sự của chú bé Hồng , đồng thời cũng thấy được bộ mặt lạnh lùng của một xã hội chỉ trọng đồng tiền, đầy những thành kiến cổ hủ, thói nhỏ nhen độc ác của đám thị dân tiểu tư sản khiến cho tình máu mủ ruột thịt cũng khô héo... Y/c: Đọc giọng chậm, tình cảm, chú ý các lời thoại - GV đọc à HS đọc - Giúp HS tìm hiểu chú thích... - Lưu ý chú thích: 5,8,12,14,14,17 ? Truyện thuộc thể loại nào? Hồi ký: Là thể văn được dùng để ghi lại những chuyện có thật đã xảy ra trong cuộc đời 1 con người cụ thể, thường chính là tác giả. ? Nêu các phương thức biểu đạt tg đã sử dụng GV: Ngôi thứ nhất xưng “tôi” cũng chính là tác giả kể chuyện đời mình 1 cách trung thực. ? Nêu bố cục của VB ? - Chia 2 đoạn + Đoạn1: Từ đầu® “người ta hỏi đến chứ? ” + Đoạn 2 : Còn lại ? Từ việc đọc, tìm hiểu bố cục VB ta nhận thấy VB để cập đến ND nào? - Tâm địa của bà cô và tình yêu của chú bé Hồng với người mẹ bất hạnh của chú. Hs trả lời dựa vào phần chú thích (*) SGK Hs trả lời 2 HS đọc tiếp nhau - Đọc thầm CT Trình bày - Nêu ý kiến, Nhận xét, bổ sung * Hoạt động 4: Hướng dẫn tìm hiểu chi tiết văn bản - Mục tiêu: Học sinh nắm được nghệ thuật và nội dung của đoạn trích. Tâm địa lạnh lùng độc ác của bà cô. - Phương pháp: Trao đổi, đàm thoại, thuyết trình. - Thời gian: 26 phút II. Tìm hiểu văn bản 1 Nhân vật bà cô: (Qua cái nhìn và tâm trạng của chú bé Hồng) - Có ý nghĩ cay độc trong giọng nói và nét mặt. - Trắng trợn mỉa mai, nhục mạ. - Tươi cười kể về tình cảnh tội nghiệp của mẹ bé Hồng => Người cô là người lạnh lung độc ác. Cũng là hình ảnh tố cáo hạng người sống tàn nhẫn trong xã hội lúc bấy giờ ? Đoạn văn : “(…) bằng cách đó” có vai trò gì? à Hoàn cảnh, không gian và sự việc của câu chuyện để nhân vật xuất hiện. Cuộc đối thoại do chính bà cô chủ động tạo ra vì có mục đích riêng của mình ? Mở đầu đoạn trích, người cô bé Hồng đã hỏi Hồng những gì? - Hồng! Mày có muốn vào Thanh Hóa ...không? ? Thái độ và giọng điệu của người cô như thế nào? Em hãy phân tích ý đồ câu hỏi đó của người cô? - Giọng điệu vừa cay nghiệt vừa ngoa ngoắt: Bà cô cười hỏi chứ không lo lắng hay nghiêm nghị hỏi lại càng không âu yếm hỏi-> chứa đựng sự giả dối, mỉa mai thậm chí ác độc. ? Bé Hồng cảm nhận được điều gì trong lời nói đó? à Bé Hồng đã nhận ra những ý nghĩ cay độc và trong giọng nói và trên nét mặt khi cười rất kịch của cô. Không! Cháu không muốn vào. Cuối năm thế nào mợ cháu cũng về ? Trước câu trả lời thông minh dứt khoát của bé Hồng, bà cô có thái độ như thế nào? - Câu trả lời thông minh dứt khoát, bà cô không chịu buông tha, giọng vẫn “ngọt”: Sao lại không vào? Mợ mày phát tài lắm, có như dạo trước đâu? ? Trong những lời lẽ của người cô, theo em chỗ nào thể hiện sự cay độc nhất? Vì sao? -> Thể hiện sự cay độc nhất trong lời nói của cô là “thăm em bé chứ châm chọc, nhục mạ ? Trạng thái của bé Hồng lúc này như thế nào? Còn bà cô? à Trước lời miêu tả tỉ mỉ hình dáng người mẹ bé Hồng với vẻ thích thú, cổ họng bé Hồng nghẹn ứ khóc không ra tiếng. Bà cô hạ giọng tỏ sự ngậm ngùi thương xót người đã khuất. Thực chất bà thay đổi đấu pháp tấn công đánh miếng đòn cuối cùng. ? Từ việc phân tích này ta có thể rút ra kết luận gì về người cô? Đến đây sự giả dối, thâm hiểm trơ trẽn của bà cô đã phơi bày, bà lạnh lùng độc ác thâm hiểm, sống tàn nhẫn, khô héo cá tình máu mủ ruột rà - Cô là người đại diện cho cái đạo lý bất nhân của xã hội phong kiến đã vùi dập biết bao số phận phụ nữ * Hoạt động 5: củng cố dặn dò - Hiểu những nét cơ bản về tác giả tác phẩm - Lên án phê phái thái độ lạnh lung vô cảm của những con người nhỏ nhen trong xã hội cũ. - Học bài, chuẩn bị tiết tiếp theo. V. Rút kinh nghiệm ……………………………………………………………………………… Ngµy so¹n: 18/08/2013 Ngµy d¹y: 8a1 : 21/08/2013 8a2 :19/08/2013 Tiết 5 – Bài 2 Văn bản TRONG LÒNG Mẹ (Trích “Những ngày thơ ấu - Nguyên Hồng”) I. Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức - Hiểu được tình cảnh đáng thương và nỗi đau tinh thần của nhân vật bé Hồng, cảm nhận được tình thương mãnh liệt của chú đối với mẹ. - Bước đầu hiểu được văn hồi kí và đặc sắc của t