Giáo án Ngữ văn 10 tiết 51 Làm văn: Các hình thức kết cấu của văn bản thuyết minh

Tiết 51-:Làm văn CÁC HÌNH THỨC KẾT CẤU CỦA VĂN BẢN THUYẾT MINH A.Mục đích yêu cầu Gíup HS: -Trình bày và phân tích các hình thức kết cấu của văn bản thuyết minh: kết cấu theo thời gian, không gian, kết cấu theo trật tự logic của đối tượng thuyết minh và nhận thức của người đọc; kết cấu hỗn hợp. -Xây dựng được kết cấu cho bài văn thuyết minh về các đối tượng theo kiểu giới thiệu, trình bày. B.Các bước lên lớp 1.Ổn định lớp 2.Kiểm tra bài cũ Câu hỏi: Đọc và phân tích một bài thơ Đường mà em yêu thích? C.Nội dung bài mới HOẠT ĐỘNG CỦA GV & HS NỘI DUNG BÀI HỌC GV tổ chức cho lớp thảo luận chia làm 4 nhóm Nhóm 1: Trả lời câu hỏi a Nhóm 2: Trả lời câu hỏi b Nhóm 3: Trả lời câu hỏi c Nhóm 4: Trả lời câu hỏi d Sau 6 phút cử đại diện trình bày GV điều chỉnh, bổ sung PV: Xây dựng đối tượng và mục đích thuyết minh? PV: Tìm các ý chính tạo thành nội dung văn bản thuyết minh? PV: Cách sắp xếp ý? PV: Cơ sở của sự sắp xếp? DG: Sự việc xảy ra thường có mở đầu, phát triển và kết thúc.Tôn trọng sự thật, cốt để người đọc, người nghe hình dung đầy đủ và mạch lạc một lễ hội thổi cơm thi ở đâu, bao giờ và diễn ra ntn? PV: Các hình thức kết cấu chủ yếu? HS đọc văn bản, tiếp tục thảo luận nhóm và trình bày kết quả. GV nhận xét,định hướng, điều chỉnh, bổ sung. HS đọc ghi nhớ SGK trình bày lại bằng lời nó của mình PV: Thuyết minh bài “Tỏ lòng” của Phạm Ngũ Lão chọn hình thức kết cấu thuyết minh nào? Tại sao? HS chia làm 4 nhóm theo 4 tổ mỗi tổ thuyết minh một danh lam, thắng cảnh theo các gợi ý: -Mục đích? -Chọn danh lam thắng cảnh nào? -Lựa chọn hình thức kết cấu nào là phù hợp? -Gỉai thích lí do lựa chọn. -Trình bày trước lớp. I.Phân tích kết cấu văn bản “Hội thổi cơm thi ở Đồng Vân” a.Mục đích của văn bản:Giới thiệu hình dung hội thi thổi cơm trong dân gian Bắc Bộ, về các mặt: Địa điểm, thời gian, diễn biến và ý nghĩa lễ hội đối với đời sống tinh thần nhân dân. b.Các ý chính tạo thành nội dung văn bản -Địa điểm lễ hội: Làng Đồng Vân bên dòng sông Đáy-Đồng Tháp-Đan Phượng –Hà Tây. -Thời gian lễ hội: hàng năm ngày 15.1( rằm tháng giêng tết nguyên tiêu) -Thi nấu cơm: quá trình thi: dâng hương –lấy lửa-châm đuốc-giã thóc,sàng, giần, thành gạo-lấy nước-bắt đầu thổi cơm→ cách thổi đặc biệt. -Chấm sản phẩm: tiêu chuẩn và cách bảo đảm công bằng,chính xác. -Ý nghĩa lễ hội đối với đời sống cư dân đồng bằng Bắc Bộ C. Cách sắp xếp ý -Theo thời gian, diễn biến của sự việc -Kết hợp lời kể & miêu tả -Lời kể là chủ yếu d.Các hình thức kết cấu chủ yếu đã được sử dụng trong văn bản thuyết minh: theo trình tự thời gian diễn biến của sự việc. II.Phân tích hình thức kết cấu văn bản “Bưởi Phúc Trạch” a.Giới thiệu một đặc sản quả nổi tiếng: bưởi Phúc Trạch về các mặt: đặc điểm,hình dáng, cấu tạo, màu sắc, mùi vị, giá trị dinh dưỡng b. Các ý chính - Các loại bưởi nổi tiếng ở VN -Hình dáng quả, màu sắc vỏ, múi bưởi -Vẻ ngon lành hấp dẫn của tép bưởi, múi bưởi. -Gía trị hấp dẫn, bổ dưỡng -Danh tiếng của bưởi Phúc Trạch. c.Các ý sắp xếp theo quan hệ kết hợp -Quan hệ không gian: từ ngoài vào trong -Quan hệ logic: Các phương diện khác nhau của quả bưởi: hình dáng, vỏ, múi, tép, màu sắc, hương vị, cảm giác. -Quan hệ nhân quả III.Ghi nhớ: SGK IV.Luyện tập 1.BT1 Ta nên kết hợp trình tự logic: Sự vật, sự việc theo cácmối quan hệ: nhân-quả, chung-riêng, liệt kê các mặt các phương diện . 2.BT2 3. BT3,4: GV hướng dẫn HS về nhà làm D. Củng cố Trình bày các hình thức của văn bản thuyết minh? E. Dặn dò Học bài Soạn bài: “Lập dàn ý bài văn thuyết minh”