Giáo án Lịch sử Lớp 8 - Tiết 28: Sự phát triển kinh tế, văn hoá thời Trần (Tiết 2) - Năm học 2019-2020 - Trường THCS Phúc Than

Ngày soạn: 04/11/2019 Ngày dạy: 06/11/2019-7A56 Tiết 28 - Bài 15 SỰ PHÁT TRIỂN KINH TẾ, VĂN HOÁ THỜI TRẦN (tiết 2) II. SỰ PHÁT TRIỂN VĂN HOÁ I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức - Những nét chính về đời sống văn hóa của nước ta dưới thời Trần. - Nêu và nhận xét về văn hóa, giáo dục, khoa học và kĩ thuật thời Trần. - Những nét độc đáo về nghệ thuật, kiến thức và điêu khắc thời Trần. 2. Kĩ năng - Nhìn nhận về sự phát triển văn hoá. Phân tích đánh giá nhận xét. 3. Thái độ - Bồi dưỡng niềm tự hào dân tộc 4. Định hướng năng lực a) Năng lực chung: Tự chủ, tự học; hợp tác; giải quyết các vấn đề và sáng tạo; giao tiếp và làm chủ ngôn ngữ b) Năng lực đặc thù: - NL tìm tòi và khám phá lịch sử; nhận thức và tư duy lịch sử; vận dụng kiến thức Lịch sử vào cuộc sống. II. CHUẨN BỊ 1. Giáo viên - Tranh ảnh về thành tựu văn hoá. - Các hình thức tổ chức, kỹ thuật dạy học 2. Học sinh a) Trước giờ lên lớp - Đọc, nghiên cứu nội dung sgk hoàn thành các câu hỏi, phiếu học tập - Tìm hiểu các thành tựu về sinh hoạt văn hoá, giáo dục, kiến trúc, điêu khắc thời Trần, xem lại ở thới Lý. b) Trong giờ học - HS tiến hành các hoạt động học dưới hình thức làm việc cá nhân và nhóm. c) Sau giờ lên lớp - Tìm hiểu những thành tựu về văn hoá thời Trần. So sánh với thời Lý - Khám phá tình hình văn hóa, GD của địa phương hiện nay. III. PHƯƠNG PHÁP, KỸ THUẬT 1. Phương pháp - Đàm thoại, gợi mở, nêu vấn đề, thảo luận nhóm, trực quan... 2. Kỹ thuật - Trình bày, công đoạn... IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số: 7A5: ...../32; 7A6: ...../34 2. Kiểm tra bài cũ: ? Những chuyển biến về KT thời Trần sau chiến tranh? 3. Bài mới: HOẠT ĐỘNG 1: Khởi động - Gv cho hs quan sát một số hình ảnh về kiến trúc thời Trần - HS nêu nhận xét nghệ thuật các hình ảnh vừa quan sát - GV đọc một số câu thơ - GV dẫn dắt vào bài mới.... HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức, kỹ năng mới Hoạt động của GV và HS Kiến thức trọng tâm cần nắm Giao nhiệm vụ học sinh tìm hiểu SGK. - HĐN6 (8'): Trả lời các câu hỏi/phiếu học tập - Nhóm 1,2: nội dung 1,2 - Nhóm 3,4: Hoàn thành nội dung 3,4 1. Thời Trần các tín ngưỡng nào được phổ biến trong nhân dân? 2. Đạo phật thời Trần so với thời Lý như thế nào? Nêu những dẫn chứng chứng tỏ đạo phát phát triển? 3. Sinh hoạt văn hóa thời Trần được thể hiện như thế nào? 4. Nhận xét về các hoạt động văn hoá dưới thời Trần? - Các nhóm hoàn thành phiếu học tập - GV quan sát, hỗ trợ hs gặp khó khăn hoặc phân công các nhóm hỗ trợ lẫn nhau. - Trao đổi kết quả với nhóm bạn - Các nhóm bổ lẫn nhau - GV cùng hs đánh giá, phân tích, nhận xét kết quả HĐ và chuẩn hoá kiến thức (Phát triển NL giao tiếp, hợp tác, tìm tòi và khám phá lịch sử ) - GV cung cấp: Đạo được nâng cao, chú ý hơn do nhu cầu xây dựng bộ máy nhà nước của giai cấp thống trị. Các nhà nho giữ vị trí cao trong bộ máy nhà nước được trọng dụng: Chu Văn An, Trương Hán Siêu... HS đọc phần 2/SGK - HĐ cá nhân: Trả lời câu hỏi ? Văn học thời Trần có đặc điểm gì ? Kể tên một số tác phẩm mà em biết? (Phát triển NL tìm tòi và khám phá lịch sử giao tiêp và làm chủ ngôn ngữ) Nhấn mạnh: văn học thời Trần thấm nhuần hào khí Đông Á. - GV cung cấp 1 số câu văn, thơ... GV: Nhắc lại đặc điểm của nền giáo dục 1. Đời sống văn hoá - Các tín ngưỡng + Thờ tổ tiên + Thờ các anh hùng dân tộc, những người có công - Tôn giáo: + Đạo Phật và Nho giáo phát triển. - Các hình thức sinh hoạt văn hoá + Ca hát, nhảy múa, tập võ, đấu vật... - Phong tục tập quán: vẫn giữ được bản sắc văn hóa dân tộc. => Các hoạt động văn hoá phong phú, đa dạng mang đậm tính dân tộc. 2. Văn học, giáo dục và khoa học- kĩ thuật a) Văn học - Gồm chữ Hán và chữ Nôm - Chứa đựng nhiều nội dung phong phú (lòng yêu nước, tự hào dân tộc...), làm rạng rỡ nền văn hóa Đại Việt. - Các tác phẩm: Hịch tướng sĩ, Phò giá về kinh, Phú sông Bạch Đằng... b) Giáo dục - Quốc tử giám được mở rộng thời nhà Lí. ? Giáo dục thời kỳ này có chuyển biến như thế nào? H: Em có nhận xét gì về giáo dục thời kì này? (Phát triển NL tìm tòi và khám phá lịch sử) - HS tìm hiểu thông tin sgk Thảo luận nhóm bàn (3') -Trả lời câu hỏi - Nêu các thành tựu của KH-KT thời Trần ? Nhận xét về tình hình giáo dục , văn hoá, khoa học, kĩ thuật thời trần? (Phát triển NL giao tiếp, hợp tác, tìm tòi và khám phá lịch sử, nhận thức và tư duy Lịch sử ) - Phát triển mạnh trên mọi lĩnh vực và có nhiều đóng góp cho nền văn hoá dân tộc, tạo bước phát triển cao cho nền văn minh Đại Việt. GV: Liên hệ tới giáo dục ngày nay. Cho HS tìm hiểu SGK-HĐ cá nhân -Kỹ thuật trình bày (1') - ghi nhanh ra giấy cùng trao đổi kết quả với bạn bên cạnh để bổ sung lẫn nhau ? Kể tên các công trình kiến trúc thời Trần? GV: Giới thiệu cho học sinh Các tranh ảnh về Tháp Phổ Minh, thành Tây Đô. ? Em có nhận xét gì về nghệ thuật thời Trần? - Trình độ tinh xảo, rõ nét. - Mở trường học ở nhiều nơi - Các kỳ thi được tổ chức thường xuyên c) Khoa học kĩ thuật - Lập ra "Quốc sử viện" do Lê Văn Hưu đứng đầu + Năm 1272 bộ (Đại Việt Sử Ký) ra đời. - Quân sự có Binh thư yếu lược của Trần Quốc Tuấn. - Y học có thầy thuốc Tuệ Tĩnh. - Về KH, Hồ Nguyên Trừng và các thợ thủ công chế tạo được súng thần công và đóng thuyền lớn... 3. Nghệ thuật kiến trúc và điêu khắc - Nhiều công trình kiến trúc có giá trị ra đời: Tháp Phổ Minh , Thành Tây Đô - Nghệ thuật chạm khắc tinh tế. HOẠT ĐỘNG 3: Luyện tập 1. Vì sao địa vị của nhà Nho ngày càng được nâng cao? (Nhu cầu xây dựng bộ máy nhà nước) HOẠT ĐỘNG 4: Vận dụng - So sánh sinh hoạt văn hoá và Giáo dục thời Trần với thời Lý - Nhận xét của nhà Nho Lê Văn Hưu: nhân dân quá nửa làm sư vào thế ký thứ mấy? (Thế ký XIV) HOẠT ĐỘNG 5: Mở rộng, bổ sung, phát triển ý tưởng sáng tạo (Giao nhiệm vụ HS về nhà hoàn thành-GV thu vào tiết sau) ? Nhận xét tình hình phát triển kinh tế, văn hóa, giáo dục, khoa học, kỹ thuật thời Trần? so sánh thời Nhà Lý V. HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ - Học bài theo vở ghi, đọc thêm sgk - Hoàn thành phiếu học tập GV giao - Tiếp tục tìm hiểu khám phá về sinh hoạt văn hoá, giáo dục, khoa học, kỹ thuật của địa phương? Nhận xét, suy nghĩ của bản thân. - Chuẩn bị bài 16: Sự suy sụp của nhà Trần cuối thế ký XIV + Nghiên cứu nội dung sgk + Trả lời các câu hỏi + Tìm hiểu tình hình kinh tế-xã hội thời trần nửa sau TK XIV + Hoàn cảnh thành lập nhà Hồ. + Nội dung cải cách của Hồ Quý Ly? Nhận xét.