Giáo án Lịch sử Lớp 7 - Bài 9: Nước Đại Cồ Việt thời Đinh – Tiền Lê - THCS Tân Châu

Bài 9: NƯỚC ĐẠI CỒ VIỆT THỜI ĐINH – TIỀN LÊ . Tuần 6 Tiết 12 Ngày soạn: 13/10/2005 Ngày dạy: 15/10/2005 I. Mục tiêu bài học: 1. Kiến thức : Giúp học sinh nắm được: - Thời Đinh -Tiền Lê, bộ máy nhà nước đã được xây dựng tương đối hoàn chỉnh,không còn đơn giản như thòi Ngô Quyền. - Nhà Tống xâm lược nước ta, nhưng chúng bị nhân dân ta đánh cho đại bại. 2. Tư tưởng : Giáo dục lòng biết ơn đối với những người có công xây dựng,bảo vệ đất nước trong thời kì đầu giành độc lập . 3. Kỹ năng :- Bồi dưỡng cho HS kĩ năng vẽ sơ đồ, sử dụng bản đồ khi học bài, trả lời câu hỏi kết hợp xác định trên bản đồ và biết kí hiệu vị trí cần thiết. II. Tài liệu,thiết bị dạy học: -Tranh ảnh đền thờ vua Đinh, vua Lê ở Ninh Bình. - Bản đồ cuộc kháng chiến chống Tống (981) - Sơ đồ bộ máy nhà nước thời Tiền Lê. III. Hoạt động dạy và học: 1.Kiểm tra bài cũ : - Cho biết những việc làm của Ngô Quyền thể hiện ý thức trong việc xây dựng đất nước? - Tại sao xảy ra “ loạn 12 sứ quân”? Trình bày công lao của Ngô Quyền và Đinh Bộ Lĩnh đối với nước ta trong buổi đầu độc lập? 2. Giới thiệu bài mới: Sau khi dẹp yên loạn 12 sứ quân, đất nước lại được yên bình, thóng nhất. Đinh Bộ Lĩnh lên ngôi vua, tiếp tục công cuộc xây dựng một quốc gia vững mạnh mà Ngô Quyền đã đặt nền móng. Vậy để biết Đinh Bộ Lĩnh tiến hành xây dựng đất nước như thế nào? Sự nghiệp của nhà Đinh kéo dài trong bao lâu và nền độc lập của đất nước có được giữ vững. Bài học hôm nay chúng ta cùng tìm hiêủ ( bài 9) Bài này học trong 2 tiết. Tiết 1 – phần I. 3.Dạy – học bài mới: I.TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ- QUÂN SỰ 1.Nhà Đinh xây dựng đất nước: Hoạt động của thầy – trò Nội dung kiến thức cần đạt -HS đọc mục 1/ SGK. -?H:Sau khi thống nhất đất nước Đinh Bộ Lĩnh đã làm gì? -?H: Tại sao Đinh Tiên Hoàng đóng đô ở Hoa Lư? + Quê hương của Đinh Tiên Hoàng + Đất hẹp, nhiều đồi núi thuận lợi cho việc phòng thủ. -?H: Việc nhà Đinh đặt dùng tên nước không dùng niên hiệu của Hoàng Đế Trung Quốc nói lên điều - 968: Đinh Bộ Lĩnh lên ngôi hoàng đế ( Đinh Tiên Hoàng ) - Đặt tên nước Đại Cồ Việt, đóng đô ở Hoa Lư ( Ninh Bình ), Đặt niên hiệu : Thái Bình gì? ( Khẳng định nền độc lập của đất nước, ngang hàng với Trung Quốc ( Đại Cồ Việt – nước Việt lớn ), chứ không phụ thuộc vào Trung Quốc. ) -?H: Ngoài ra Đinh Tiên Hoàng còn áp dụng những biện pháp gì để xây dựng đất nước.? Giảng: Thời Đinh nước ta chưa có luật pháp cụ thể, vua sai đặt vạc dầu và chuồng cọp trước điện để răn đe kẻ phạm tội. -?H: Tuy xưng Đế xong Đinh Bộ Lĩnh vẫn có QH như thế nào với nhà Tống? ( Đinh Bộ Lĩnh nhận thức được tầm quan trọng của mối QH bang giao giữa nước ta và TQ) -?H: Những việc làm của Đinh Bộ Lĩnh có ý nghĩa như thế nào? -Phong vương cho các con, cắt cử quan lại. - Dựng cung điện, đúc tiền, xử phạt nghiêm những kẻ phạm tội. -Đối ngoại: Quan hệ giao hảo với nhà Tống. Góp phần ổn định đời sống xã hội, tạo cơ sở xây dựng và phát triển đất nước. 2.Tổ chức chính quyền thời Tiền Lê: -HS đọc đoạn đầu mục 2/SGK. Từ “cuối 979Sử cũ gọi là triều Tiền Lê” -? HS thảo luận:Trong bối cảnh nào Lê Hoàn được suy tôn làm vua và lập ra triều Tiền Lê.? GV: Gọi là triều Tiền Lê để phân biệt với thời Hậu Lê từ 1428, sau khi Lê Lợi đánh thắng quân Minh, lập ra nhà Lê. -?H: Vì sao Lê Hoàn lại được suy tôn lên làm vua? ( là người có tài, có chí lớn, khoẻ mạnh, mưu lược, lại đang giữ chức Thập đạo tướng quân thốnglĩnh quân đội) Lòng người quy phục. -?H: Việc Thái hậu Dương Vân Nga khoác áo hoàng bào cho Lê Hoàng nói lên điều gì? ( Sự thông minh, quyết đoán, đặt lợi ích quốc gia lên trên lợi ích dòng họ) " là việc làm đáng khen muôn đời. - GV: Sau khi được suy tôn lên làm vua, Lê Hoàn lấy hiệu là Lê Đại Hành, đổi niên hiệu Thiên Phúc. Nhà Tiền Lê thực tại 29 năm (980-1009), truyền được 3 đời vua. * HS làm việc với SGK, thảo luận: -?H: Lê Hoàn đã tổ chức lại đất nước như thế nào? + Củng cố thêm 1 bước chính quyền trung ương: Vua đứng đầu, dưới vua là quan văn, võ và tăng quan (chức quan coi việc chùa và tôn giáo) các con vua được phong vương +Đơn vị hành chính địa phương: chia nước thành 10 lộ, dưới lộ là phủ, châu,do các võ tướng đứng đầu. - GV HD HS vẽ sơ đồ bộ máy nhà nước thời Tiền Lê. -?H: Quân đội thời Tiền Lê được tổ chúc như thế nào? GV: Qua tìm hiểu về tổ chức chính quyền thời Tiền Lê, ta thấy, Thời Tiền Lê, bộ máy nhà nước được hoàn thiện hơn so vói thời Đinh - Ngô . Đồng thời nhà Lê còn chú ý củng cố lực lượng quân sự và tiếp tục giữ mối bang giao với nhà Tống. a.Sự thành lập của nhà Tiền Lê: -979: Đinh Tiên Hoàng bị giết, nội bộ lục đục. - Nhà Tống lăm le xâm lược Lê Hoàn được suy tôn làm vua, nhà Tiền Lê thành lập. b.Tổ chức chính quyền: * Ở TW: VUAA THÁI SƯ – ĐẠI SƯ TĂNG QUAN Quan võ QUAN VĂN 10 LỘ CHÂU PHỦ * Ở ĐP * Quân đội:Gồm 2 bộ phận -Cấm quân. -Quân địa phương 3. Cuộc kháng chiến chống Tống của Lê Hoàn: - HS làm việc với SGK từ “ Đầu năm 981 cuộc kháng chiến chống Tống thắng lợi” - GV treo lược đồ” Cuộc kháng chiến chống Tống” rồi giải thích các kí hiệu trên lược đồ, yêu cầu học sinh trình bày sơ lược quá trình diễn biến của cuộc kháng chiến chống xâm luợc Tống, nêu kết quả . GV nhận xét, bổ sung, hoàn thiện diễn biến. HS về nhà học bài trong SGK -?H: Ý nghĩa thăng lợi của cuộc kháng chiến chống Tống? -GV :Chiến tranh chấm dứt, Lê Hoàn sai sứ sang TQ trả tù binh và đặt lại QH bình thường với TQ. -Diễn biến: SGK. -Kết quả: cuộc kháng chiến chống xâm lược Tống kết thúc thăng lợi - Ý nghĩa: + Đánh bại âm mưu xâm lược của kẻ thù, giữ vững nề độc lập. + Củng cố lòng tin vững chắc ở sức mạnh và tiền đồ của dân tộc. -?H: Việc làm đó nói lên điều gì? (Tinh thần yêu chuộng hoà bình, tinh thần nhân đạo của dân tộc ta) Liên hệ sau cuộc kháng chiến chống Mĩ. 4. Củng cố bài học: -Nhà Đinh đã làm gì để xây dựng đất nước? a. Hoa Lư là vùng đất hẹp, xung quanh có nhiều đồi núi, cảnh đẹp khác thường. b. Đinh Bộ Lĩnh đặt tên nước, phong vương cho các con. c. Cho xây dựng cung điện, đúc tiền để tiêu dùng trong nước. d. Cử các tướng thân cận nắm giữ các chức vụ chủ chốt. e. Trong thành có cung điện của nhà vua và nhà ở của quan lại, binh sĩ, có chùa Nhất Trụ, Bảo Thiên. f. Đặt niên hiệu Thái Bình, sai sứ sang giao hảo với nhà Tống. g. Dùng những hình phạt khắc nghiệt đối với những kẻ phạm tội. Đáp án: b, c, d, f, g. -Vẽ sơ đồ tổ chức bộ máy triều đình TW và ĐP thời Lê? - Trình bày diễn biến cuộc kháng chiến chống Tống do Lê Hoàn chỉ huy trên bản đồ?.Nêu ý nghĩa?. 5. Hướng dẫn về nhà: - Học bài, trả lời câu hỏi SGK. - Tiếp theo chuẩn bị bài 9 ( phần II- Sự phát triển kinh tế và văn hoá) + Biện pháp phát triển kinh tế, kết quả? + XH có những tầng lớp nào? Các hình thức sinh hoạt văn hoá tiêu biểu. IV. Rút kinh nghiệm: