Giáo án Hình học lớp 11 tiết 4: Khái niệm về phép dời hình và hai hình bằng nhau

§6.kh¸i niÖm vÒ phÐp dêi h×nh vµ hai h×nh b»ng nhau ●Tuaàn : 4 ●Tieát : 4 ●Ngaøy soaïn : 18/9/11 ˜&™ I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức: Học sinh nắm được định nghĩa phép dời hình, hai hình bằng nhau,.tính chất của phép dời hình. 2. Kỹ năng: - Xác định được phép dời hình. - Xác định ảnh của một điểm, một hình qua phép dời hình. - Biết được hai hình bằng nhau khi nào. 3.Thái độ:Liên hệ những vấn đề trong thực tế về phép dời hình,rèn luyện tính tự giác,tích cực trong học tập. II. PHƯƠNG PHÁP Vấn đáp gợi mở, Nêu vấn đề, giải quyết vấn đề. III. CHUẨN BỊ CỦA THẦY VÀ TRÒ: 1/ Giáo viên: chuẩn bị câu hỏi gợi mở, các bảng phụ vẽ các hình, dụng cụ vẽ hình 2/ Học sinh: học bài cũ, đọc bài trước ở nhà, dụng cụ vẽ hình. IV. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY: 1.Ổn ®Þnh líp: (1/) 2.KiÓm tra bµi cò:( 5/) C©u1: Nªu nh÷ng tÝnh chÊt chung cña c¸c phÐp biÕn h×nh ®· häc? C©u2: Gi¶i bµi tËp 3 (trang 30)? 3.Bµi míi: Ho¹t ®éng 1: Kh¸i niÖm vÒ phÐp dêi h×nh (8/) Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung ghi baûng-trình chieáu Gi¸o viªn: TÊt c¶ c¸c phÐp biÕn h×nh ®· häc cã chung tÝnh chÊt b¶o toµn kho¶ng c¸ch gi÷a hai ®iÓm vµ gäi chung lµ phÐp dêi h×nh. Gi¸o viªn giíi thiÖu ®Þnh nghÜa: PhÐp dêi h×nh lµ phÐp biÕn h×nh b¶o toµn kho¶ng c¸ch gi÷a hai ®iÓm. H1: PhÐp dêi h×nh biÕn hai ®iÓm M,N thµnh hai ®iÓm M’,N’ th× ta cã ®iÒu g×? H2: C¸c phÐp biÕn h×nh nµo ®· häc ®­îc gäi lµ phÐp dêi h×nh? H3:Hîp cña hai phÐp biÕn h×nh cã ph¶i lµ phÐp dêi h×nh kh«ng? v× sao? H4:H·y chØ c¸c phÐp dêi h×nh ë vd1 ? Gv yªu cÇu hs lµm Gv gi¶i thÝch vÝ dô 2. Hs tiÕp thu, ghi nhí. Hs tiÕp thu, ghi nhí. Hs: MN=M’N’. Hs: PhÐp tÞnh tiÕn, phÐp ®èi xøng trôc, phÐp ®èi xøng t©m, phÐp quay. Hs: Lµ phÐp biÕn h×nh v× nã vÉn b¶o toµn kho¶ng c¸ch. Hs suy nghÜ vµ tr¶ lêi vi du 1. Hs: AD; OO; BC. Hs tiÕp thu, ghi nhí. I.KHÁI NIỆM VỀ PHÉP DỜI HÌNH 1/Đn: (Sgk ) 2/ Nhận xét: (Sgk ) O A B C D ●( Sgk) A B C A’ B’ B’’ A’’ C’’ ●VD2: Ho¹t ®éng 2: TÝnh chÊ t ( 10 / ) Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung ghi baûng-trình chieáu Gv yªu cÇu hs nghiªn cøu c¸c tÝnh chÊt cña phÐp dêi h×nh. Gv yªu cÇu hs chøng minh tÝnh chÊt 1. Gv yªu cÇu hs lµm Gvhd:- Dùa vµo tÝnh chÊt 1. Gv yªu cÇu hs lµm vÝ dô 3. Gv ®Þnh h­íng: H·y t×m ¶nh cña O, A, B qua phÐp quay t©m O gãc 60o H·y t×m ¶nh cña O, B, C qua phÐp tÞnh tiÕn theo vect¬ . Rót ra kÕt luËn. Gv yªu cÇu hs gi¶i bµi tËp ë ?4. H·y nªu mét pp t×m phÐp dêi h×nh khi biÕt ¶nh vµ t¹o ¶nh? Hs nghiªn cøu c¸c tÝnh chÊt cña phÐp dêi h×nh. Hs chøng minh: Gi¶ sö ba ®iÓm A,B,C th¼ng hµng, B n»m gi÷a A vµ C. Gäi A’,B’,C’ lÇn l­ît lµ ¶nh cña A,B,C qua phÐp dêi h×nh. Ta cã: A’B’=AB; B’C’=BC; A’C’=AC A’B’+ B’C’= AB+ BC= AC= A’C’ A’, B’, C’ th¼ng hµng vµ B’ n»m gi÷a A’ vµ C’. Hs tù lµm . Hs gi¶i d­íi sù ®Þnh h­íng cña gviªn: O A F E D C B ¶nh lµ O, B, C. ¶nh lµ E, O, D. KÕt luËn. Hs suy nghÜ vµ t×m ph­¬ng ¸n tr¶ lêi §¸p ¸n: §èi xøng trôc IH + tÞnh tiÕn IH Hs Suy nghÜ vµ t×m ph­¬ng ¸n tr¶ lêi. II.Tính chất ●Tính chất (Sgk ) ● Chú ý : ( Sgk) O G B A H C O’ G’ B’ A’ H’ C’ Ho¹t ®éng 3: Kh¸i niÖm hai h×nh b»ng nhau ( 6/ ) Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung ghi baûng-trình chieáu Gv ®Æt vÊn ®Ò: Chóng ta ®· biÕt phÐp dêi h×nh biÕn mét tam gi¸c thµnh tam gi¸c b»ng nã. Vµ ng­êi ta còng chøng minh ®­îc r»ng víi hai tam gi¸c b»ng nhau lu«n cã mét phÐp biÕn h×nh biÕn tam gi¸c nµy thµnh tam gi¸c kia. VËy hai tam gi¸c b»ng nhau khi vµ chØ khi cã mét phÐp dêi h×nh biÕn tam gi¸c nµy thµnh tam gi¸c kia. Ng­êi ta dïng tiªu chuÈn ®ã ®Ó ®Þnh nghÜa hai h×nh b»ng nhau. Gv gäi hs ph¸t biÓu ®Þnh nghÜa. Gv yªu cÇu hs nghiªn cøu vÝ dô 4 sgk vµ tr¶ lêi c©u hái sau: H1: PhÐp dêi h×nh nµo biÕn h×nh thang ABCD thµnh h×nh thang A”B”C”D”? H2: NÕu ®æi thø tù hai phÐp dêi h×nh th× kÕt qu¶ thay ®æi kh«ng? v× sao? Gv yªu cÇu hs gi¶i bµi tËp ë ?5. H2: H·y chØ thªm mét sè cÆp h×nh b»ng nhau? Hs tiÕp thu, ghi nhí. C¸c hs kh¸c nghiªn cøu ®Þnh nghÜa. Hs nghiªn cøu vÝ dôvµ tr¶ lêi c¸c c©u hái h1, h2. Hs chØ ra phÐp dêi h×nh biÕn h×nh thang nµy thµnh h×nh thang kia. §¸p n: PhÐp ®èi xøng t©m I. III.Khái niệm 2 hình bằng nhau ● Đn: ( Sgk ) Ho¹t ®éng 4: H­íng dÉn gi¶i bµi tËp ( 10/) Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung ghi baûng-trình chieáu H­íng dÉn bµi tËp 1: A’ lµ ¶nh cña A qua phÐp quay t©m O gãc -90o ? (theo ®Þnh nghÜa). T×m to¹ ®é A1 ? (dùa vµo c©u a). H­íng dÉn bµi tËp 2: ¶nh cña ®Ønh E qua phÐp dêi h×nh? PhÐp dêi h×nh nµo biÕn ®iÓm E thµnh ®iÓm O? ¶nh cña h×nh thang AEJK qua phÐp tÞnh tiÕn theo vect¬ ? T×m phÐp dêi h×nh biÕn h×nh thang võa t×m ®­îc thµnh h×nh thang FOIC ? Hs: ... Hs: A1 lµ ¶nh cña A’ qua phÐp ®èi xøng trôc Ox. Hs dùa vµo c¸c c©u gîi ý ®Ó hoµn thµnh lêi gi¶i bµi tËp 2. 4.Cñng cè: (5/) Gi¸o viªn yªu cÇu hs thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc sau: -Ph¸t biÓu l¹i ®Þnh nghÜa phÐp dêi h×nh. -Tr×nh bµy c¸c tÝnh chÊt cña phÐp dêi h×nh. -Ph¸t biÓu kh¸i niÖm hai h×nh b»ng nhau. 5.H­íng dÉn nhiÖm vô vÒ nhµ:Nghiªn cøu ®/n , t/ c ®· häc trong bµi.-Gi¶i tÊt c¶ c¸c bµi tËp trong sgk thuéc phÇn nµy.