Giáo án Đại số Lớp 7 - Tiết 41: Thu thập số liệu thống kê, tần số - Năm học 2019-2020 - Trường THCS Thị trấn Than Uyên

Ngày giảng: 11/01/ 2020 (7A1) Chương III. THỐNG KÊ Tiết 41: THU THẬP SỐ LIỆU THỐNG KÊ, TẦN SỐ I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức - Làm quen với các bảng (đơn giản) về thu thập số liệu thống kê khi điều tra về cấu tạo, về nội dung. Biết xác định và diễn tả được dấu hiệu điều tra, hiểu ý nghĩa của các cụm từ "số các giá trị của dấu hiệu" và "số các giá trị khác nhau của dấu hiệu" làm quen với khái niệm tần số của một giá trị. - Biết các ký hiệu đối với 1 dấu hiệu, giá trị của nó và tần số của một giá trị. 2. Kỹ năng - Bước đầu nhận biết dấu hiệu và tần số của nó thông qua bảng số liệu ban đầu. Biết lập các bảng đơn giản để ghi lại các số liệu thu thập được qua điều tra. - Nắm vững dấu hiệu và tần số của nó thông qua bảng số liệu ban đầu. Biết lập các bảng đơn giản để ghi lại các số liệu thu thập được qua điều tra. 3. Thái độ - Biết tiến hành thu thập số liệu từ những cuộc điều tra nhỏ, đơn giản, gần gũi trong học tập, trong cuộc sống. 4. Định hướng năng lực a) Năng lực chung: - Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo, năng lực giao tiếp và hợp tác. b) Năng lực đặc thù: - Năng lực tính toán. II. CHUẨN BỊ 1. Giáo viên - Bảng số liệu 1. 2. Học sinh - Đọc trước bài mới. III. PHƯƠNG PHÁP, KĨ THUẬT 1. Phương pháp: - Đàm thoại, thuyết trình, hoạt động nhóm, luyện tập thực hành. 2. Kĩ thuật: - Thảo luận nhóm, đặt câu hỏi. IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: 1. Ổn định lớp: 2. Kiểm tra bài cũ: Không 3. Bài mới: HOẠT ĐỘNG 1: Khởi động - GV giới thiệu chương 3: Mục đích bước đầu hệ thống lại một số kiến thức và kỹ năng đã biết ở tiểu học và lớp 6 như thu thập các số liệu, dãy số, số trung bình cộng, biểu đồ, đồng thời giới thiệu một số khái niệm cơ bản, qui tắc tính toán đơn giản để qua đó cho HS làm quen với thống kê mô tả, một bộ phận của khoa học thống kê. => Bài mới. HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức, kỹ năng mới Hoạt động của GV và HS Nội dung HS đọc các số liệu trong bảng 1. GV: Vấn đề mà người lập bảng quan tâm là gì ? GV: Việc làm trên của người điều tra là thu thập số liệu về vấn đề được quan tâm. Các số liệu trên được ghi lại trong một bảng, gọi là bảng số liệu thống kê ban đầu. GV: Dựa vào bảng số liệu thống kê ban đầu trên, em hãy cho biết bảng đó gồm mấy cột ? Nội dung từng cột là gì ? HS: Bảng 1 gồm ba cột, các cột lần lượt chỉ số thứ tự, lớp và số cây trồng được của mỗi lớp. GV yêu cầu HS hãy thống kê điểm của tất cả các bạn trong tổ của mình qua bài kiểm tra toán học kì I. GV cho HS hoạt động nhóm lập bảng trên. Sau đó yêu cầu HS nêu cách tiến hành điều tra cũng như cấu tạo của bảng. HS: Bảng 2 có 6 cột, nội dung khác bảng 1 GV: Tuỳ theo yêu cầu của mỗi cuộc điều tra mà các bảng số liệu thống kê ban đầu có thể khác nhau. VD: Bảng điều tra dân số nước ta tại thời điểm 1/4/1999 phân theo giới tính, phân theo thành thị, nông thôn trong từng địa phương (GV treo bảng phụ viết sẵn bảng 2/sgk). GV yêu cầu HS về nhà lập một bảng số liệu thống kê ban đầu về số HSG và HS tiên tiến của mỗi tổ ? 1. Thu thập số liệu, bảng số liệu thống kê ban đầu. *Nhận xét. Việc lập bảng số liệu này giúp người đọc dễ hiểu, ngắn ngọn và chính xác nhất. Do đó : Các số liệu được ghi lại trong một bảng, gọi là bảng số liệu thống kê. GV trở lại bảng 1 và giới thiệu thuật ngữ: dấu hiệu và đơn vị điều tra thông qua bài tập ?2 GV: Nội dung điều tra trong bảng 1 là gì? HS: Trả lời GV: Vấn đề hay hiện tượng mà người điều tra quan tâm tìm hiểu gọi là dấu hiệu (kí hiệu bằng chữ cái in hoa X, Y, ...). GV giới thiệu thuật ngữ giá trị của dấu hiệu, số các giá trị của dấu hiệu thông qua bài tập ?3: GV: Trong bảng 1 có bao nhiêu đơn vị điều tra ? HS: Trong bảng 1 có 20 đơn vị điều tra. GV: Mỗi lớp (đơn vị) trồng được một số cây: chẳng hạn lớp 7A trồng được 35 cây, lớp 7D trồng được 50 cây. Như vậy ứng với mỗi đơn vị điều tra có một số liệu, số liệu đó gọi là một giá trị của dấu hiệu. GV trở lại bảng 1 và giới thiệu dãy giá trị của dấu hiệu X chính là các giá trị ở cột thứ ba (từ trái sang). GV cho HS làm bài tập ?4: - Dấu hiệu X ở bảng 1 có tất cả bao nhiêu giá trị ? Hãy đọc dãy giá trị của dấu hiệu. HS đọc dãy giá trị của dấu hiệu X ở cột 3 bảng 1. 2. Dấu hiệu. a) Dấu hiệu, đơn vị điều tra - Vấn đề hay hiện tượng mà người điều tra quan tâm tìm hiểu gọi là dấu hiệu. Kí hiệu: X, Y, ... ?2. Nội dung điều tra trong bảng 1 là số cây trồng được của mỗi lớp. - Dấu hiệu X của bảng 1 là số cây trồng được của mỗi lớp, mỗi lớp là một đơn vị điều tra b) Giá trị của dấu hiệu, dãy giá trị của dấu hiệu. ?3. Trong bảng 1 có 20 đơn vị điều tra Số các giá trị của dấu hiệu đúng bằng số các đơn vị điều tra (kí hiệu N). ?4: - Dấu hiệu X ở bảng 1 có tất cả 20 giá trị. GV yêu cầu HS quan sát bảng 1 và làm bài ?5 và ?6: ?5: Có bao nhiêu số khác nhau trong cột số cây trồng được ? Nêu cụ thể các số khác nhau đó. ?6: Có bao nhiêu lớp(đơn vị) trồng được 30 cây (hay giá trị 30 xuất hiện bao nhiêu lần trong dãy giá trị của dấu hiệu X)? Trả lời câu hỏi tương tự như vậy với các giá trị 28; 50. GV: Mỗi giá trị có thể xuất hiện 1 hoặc nhiều lần trong dãy giá trị của dấu hiệu. HS đọc định nghĩa tần số. GV cho HS làm bài ?7. GV: Nêu các bước tìm tần số của các giá trị của dấu hiệu ? HS: Trả lời GV nhắc lại cách tìm tần số và lưu ý HS có thể kiểm tra xem dãy tần số tìm được có đúng không bằng cách so sánh tổng tần số với tổng các đơn vị điều tra, nếu không bằng thì kết quả tìm được là sai. GV lưu ý HS: Không phải trong trường hợp nào kết quả thu thập được khi điều tra cũng là các số. 3. Tần số của mỗi giá trị. ?5: Có 4 số khác nhau trong cột số cây trồng được. Đó là các số : 28 ; 30 ; 35 ; 50. ?6: Có 8 lớp trồng được 30 cây. Có 2 lớp trồng được 28 cây. Có 7 lớp trồng được 35 cây. Có 3 lớp trồng được 50 cây. * Tần số là số lần xuất hiện của 1 giá trị trong dãy giá trị của dấu hiệu Ký hiệu: n Giá trị của dấu hiệu kí hiệu là x * Tổng kết : (SGK -Tr 7) * Chú ý: (SGK-Tr 7) ?7: - Trong dãy giá trị dấu hiệu ở bảng 1 có 4 giá trị khác nhau. - Các giá trị khác nhau đó là 28 ; 30 ; 35 ; 50. - Tần số tương ứng của các giá trị trên lần lượt là 2 ; 8 ; 7 ; 3. - Các bước tìm tần số của các giá trị của dấu hiệu: + Quan sát dãy và tìm các số khác nhau trong dãy, viết các số đó theo thứ tự từ nhỏ đến lớn. + Tìm tần số của từng số bằng cách đánh dấu vào số đó trong dãy rồi đếm và ghi lại. HOẠT ĐỘNG 3: Luyện tập - Dấu hiệu là gì? - Thế nào là tần số? Kí hiệu của tần số - Giá trị của dấu hiệu kí hiệu là gì? HOẠT ĐỘNG 4: Vận dụng - HS hoạt động nhóm làm bài 2 (sgk/7) : a) Dấu hiệu : Thời gian cần thiết hàng ngày mà An đi từ nhà đến trường. Dấu hiệu đó có 10 giá trị. b) Có 5 giá trị khác nhau là : 17 ; 18 ; 19 ; 20 ; 21. c) Lập bảng tần số : Giá trị 17 18 19 20 21 Số lần 1 3 3 2 1 HOẠT ĐỘNG 5: Mở rộng, bổ sung, phát triển ý tưởng sáng tạo - Yêu cầu HS lập bảng điều tra điểm thi học kì I các môn của bản thân. V. HƯỚNG DẪN CHUẨN BỊ BÀI HỌC TIẾT SAU - Về nhà học thuộc các khái niệm dấu hiệu, đơn vị điều tra, giá trị của dấu hiệu, dãy các giá trị của dấu hiệu, tần số của mỗi giá trị. - Lập bảng số liệu thống kê ban đầu về điểm kiểm tra học kỳ I của các thành viên trong tổ mình. - Làm các bài tập 1, 3, 4 (sgk/7 + 8) và các bài 1, 2, 3 (sbt/3 + 4). - Tiết sau luyện tập.