Giáo án Đại số 8 - Tuần 22 - Năm học 2021-2022 - Nguyễn Viết Hùng

Ngày soạn: 12/02/2022 §4. BẤT PHƯƠNG TRÌNH BẬC NHẤT MỘT ẨN I. MỤC TIÊU: 1.Kiến thức: Học sinh biết được bất phương trình bậc nhất một ẩn, biết áp dụng từng qui tắc biến đổi bất phương trình để giải bất phương trình. 2. Kĩ năng: Biết áp dụng qui tắc biến đổi bất phương trình để giải thích sự tương đương của bất phương trình. 3. Phẩm chất: Luơn tích cực và chủ động trong học tập, cĩ tinh thần trách nhiệm trong học tập và khiêm tốn học hỏi II. CHUẨN BỊ: 1. Giáo viên: SGK, thước thẳng, phấn màu. 2. Học sinh: Ơn tập lại các phép biến đổi tương đương của phương trình. III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định lớp 2. Kiểm tra bài cũ Câu hỏi Đáp án HS: Viết và biểu diễn tập nghiệm trên trục a) Tập nghiệm {x/x<4}, biểu diễn tập số của mỗi bpt sau: nghiệm trên trục số đúng. ( 5 đ) a) x< 4 (5 đ) b) Tập nghiệm {x/ x 1}, biểu diễn tập b) x 1 (5 đ) nghiệm trên trục số đúng (5 đ) 3. Hoạt động khởi động: - Mục tiêu: HS tìm hiểu về bất phương trình bậc nhất một ẩn và cách giải - Phương pháp/Kĩ thuật dạy học: thuyết trình, gợi mở, nêu vấn đề. - Hình thức tổ chức hoạt động: Hoạt động cá nhân. - Phương tiện dạy học: SGK - Sản phẩm: Bất phương trình bậc nhất một ẩn. Nội dung Sản phẩm GV chuyển giao nhiệm vụ học tập: Hãy nêu dạng tổng quát của phương trình PT bậc nhất một ẩn cĩ dạng: ax + b = 0 bậc nhất một ẩn. Các dạng tổng quát của bất PT bậc nhất Suy ra dạng tổng quát của bất phương trình một ẩn: ax + b > 0 ; ax + b < 0 ; bậc nhất một ẩn ax + b 0 ; ax + b 0 Nhắc lại hai quy tắc biến đổi phương trình. Hai quy tắc biến đổi PT: Hai quy tắc đĩ cĩ thể áp dụng để giải bất + Quy tắc chuyển vế PT bậc nhất một ẩn hay khơng bài hơm nay + Quy tắc nhân với một số. ta sẽ tìm hiểu 4. Hoạt động hình thành kiến thức: - Mục tiêu: HS biết được các dạng tổng quát của bất phương trình bậc nhất một ẩn, HS biết hai quy tắc biến đổi bpt và biểu diễn trên trục số tập nghiệm của các bpt - Phương pháp/Kĩ thuật dạy học: thuyết trình, gợi mở, nêu vấn đề. - Hình thức tổ chức hoạt động: Hoạt động cá nhân. - Phương tiện dạy học: SGK - Sản phẩm: HS nhận biết về bất phương trình bậc nhất một ẩn. Nội dung Sản phảm GV chuyển giao nhiệm vụ học tập: 1. Định nghĩa - GV: Tương tự pt bậc nhất 1 ẩn. em hãy * Định nghĩa: SGK thử định nghĩa bpt bậc nhất 1 ẩn. - HS: phát biểu ý kiến của mình - GV: nhận xét, đánh giá, chốt lại kiến thức. - GV: Yêu cầu HS làm ?1 - HS: Đứng tại chỗ trả lời miệng. ?1 Các bất phương trình bậc nhất 1 ẩn - GV: nhận xét, đánh giá . a) 2x – 3< 0 b) 5x -15 0 GV chuyển giao nhiệm vụ học tập: 2. Quy tắc biến đổi bất phương trình : - Phát biểu lại hai quy tắc chuyển vế và quy a) Quy tắc chuyển vế: SGK tắc nhân với một số. Ví dụ 1: Giải bpt : x 5 < 18 - GV: Để giải bpt, tức là tìm ra tập nghiệm Ta cĩ: x 5 < 18 của bpt ta cũng cĩ hai quy tắc: + Quy tắc chuyển vế. x < 18 + 5 (chuyển vế) x < 23. + Quy tắc nhân với một số. Tập nghiệm của bpt là : x / x < 23 - GV: Yêu cầu HS đọc quy tắc chuyển vế Ví dụ 2: đĩng trong khung. Giải bpt: 3x > 2x+5 và biểu diễn tập nghiệm - Nhận xét quy tắc này so với quy tắc trên trục số. chuyển vế trong biến đổi tương đương pt. Ta cĩ: 3x > 2x + 5 - HS: Hai quy tắc này tương tự như nhau. - GV: Giới thiệu ví dụ 1, ví dụ 2 SGK. 3x 2x > 5 (chuyển vế) x > 5 Tập nghiệm của bpt là: x / x > 5 - GV: Cho HS làm ?2 Biểu diễn tập nghiệm trên trục số. - 2 HS lên bảng làm mỗi em làm 1 câu. ( 0 5 ?2 a) x+12 > 21 x > 21 12 x > 9. Tập nghiệm của bpt là: x / x > 9 b) 2x > 3x 5 - GV: Hãy phát biểu tính chất liên hệ giữa 2x + 3x > 5 x > 5 thứ tự và phép nhân với số dương, liên hệ giữa thứ tự và phép nhân với số âm. Tập nghiệm của bpt là: x / x > 5 b) Quy tắc nhân với một số: SGK - HS: Trả lời. Ví dụ 3: - GV giới thiệu : Từ tính chất liên hệ Giải bpt: 0,5x < 3 giữa thứ tự và phép nhân với số dương hoặc số âm ta có quy tắc nhân 0,5x .2 < 3.2 x < 6 với một số (Gọi tắt là quy tắc nhân) Tập nghiệm của bpt là: x/ x < 6 1 để biến đổi tương đương bất phương Giải bpt: x< 3 và biểu diễn tập nghiệm trên trình. 4 - GV: Yêu cầu HS đọc quy tắc nhân SGK. trục số. 1 1 - GV: Khi áp dụng quy tắc nhân đề biến đổi x 3. ( 4) bpt ta cần chú ý điều gì? 4 4 - HS: Lưu ý khi nhân hai vế của bpt với số x > 12 âm ta phải đổi chiều bpt đĩ. Tập nghiệm của bpt là: x / x > 12 - GV: Giới thiệu ví dụ 3, ví dụ 4 như SGK. Biểu diễn tập nghiệm trên trục số. IV. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP Hoạt động 4: Bài tập - Mục tiêu: Củng cố cách áp dụng hai quy tắc biến đổi bất PT - Phương pháp/kỹ thuật tổ chức: Đàm thoại. gợi mở, vấn đáp - Hình thức tổ chức: Cá nhân, nhĩm. - Phương tiện: SGK - Sản phẩm: Làm ?3, ?4 Nội dung Sản phẩm GV chuyển giao nhiệm vụ học tập: - HS làm ?3 ?3 a) 2x < 24 - 2 HS lên bảng làm. 1 1 2x. < 24 . x < 12 - GV: nhận xét, đánh giá . 2 2 Tập nghiệm của bpt là: x / x <12 a) - 3x < 27 1 1 - 3x. 9 3 3 - Cho HS làm theo nhĩm ?4 Tập nghiệm của bpt là: x / x >9 - GV: Gọi 2 HS đại diện 2 nhĩm lên bảng ?4 a) x + 3 < 7 x < 4 giải. x 2 < 2 x < 4 - GV: hãy tìm tập nghiệm của các bpt. - GV Cĩ cách giải nào khác ? Vậy hai bpt tương đương vì cĩ cùng tập - GV: Nêu thêm cách khác a): nghiệm. Cộng (-5) vào hai vế của bpt x + 3 < 7 ta b) 2x < 4 x < 2 được x+3 -5 6 x < 2 3 b) Nhân hai vế của bpt thứ nhất với và Vậy hai bpt tương đương vì cĩ cùng tập 2 nghiệm đổi chiều sẽ được bpt thứ hai. HS: Thực hiện. - GV: nhận xét, đánh giá . V. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG Mục tiêu: Vận dụng các kiến thức đã học vào bài tốn. Nhằm mục đích phát triển năng lực tự học, sáng tạo, tích cực Nội dung: Làm bài tập, xem trước bài “ bất phương trình bậc nhất một ẩn” Sản phẩm: Bài làm của HS trình bày trên vở Phương thức tổ chức: HS hoạt động cá nhân Nội dung Sản phẩm - Học thuộc các dạng tổng quát của bất PT Bài làm cĩ sự kiểm tra của tổ trưởng bậc nhất một ẩn và hai quy tắc biến đổi - BTVN 19,20,21, 22 SGK/47. - Xem tiếp phần cịn lại của bài, tiết sau học tiếp. §4. BẤT PHƯƠNG TRÌNH BẬC NHẤT MỘT ẨN(tt) I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức: Nắm được cách giải và trình bày lời giải bất phương trình bậc nhất một ẩn. - Biết cách giải 1 số bất phương trình qui được về bất phương trình bậc nhất 1 ẩn nhờ hai phép biến đổi tương đương. 2. Kĩ năng: Rèn kĩ năng biến đổi tương đương bất phương trình, biểu diễn tập nghiệm của bất phương trình . 3. Phẩm chất: Luơn tích cực và chủ động trong học tập, cĩ tinh thần trách nhiệm trong học tập và khiêm tốn học hỏi II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU 1. Giáo viên: SGK, thước thẳng, phấn màu. 2. Học sinh: Ơn tập lại các phép biến đổi tương đương của phương trình. III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: 1. Ổn định lớp 2. Kiểm tra bài cũ Câu hỏi Đáp án HS1: a) Phát biểu định nghĩa bpt bậc nhất 1 HS1: a) SGK ( 6 đ) ẩn và quy tắc chuyển vế. b) Tập nghiệm {x/ x <- 3} ( 4 đ) b) Làm bài tập 19 d SGK/47 HS2:a)SGK (5 đ) HS2: a) Phát biểu quy tắc nhân. b) Tập nghiệm {x/ x> -6} (5 đ) b) làm bài tập 20 d SGK/47 3. Hoạt động khởi động: - Mục tiêu: HS tìm hiểu về đưa được về dạng bất phương trình bậc nhất một ẩn - Phương pháp/Kĩ thuật dạy học: thuyết trình, gợi mở, nêu vấn đề. - Hình thức tổ chức hoạt động: Hoạt động cá nhân. - Phương tiện dạy học: SGK - Sản phẩm: Bất phương trình đưa được về dạng bất phương trình bậc nhất một ẩn. Nội dung Sản phẩm GV chuyển giao nhiệm vụ học tập: - Quy đồng, khử mẫu hai vế (nếu cĩ) Hãy nêu các bước giải PT đưa về dạng - Thực hiện phép tính bỏ dấu ngoặc phương trình bậc nhất một ẩn. - Chuyển vế Các bước này cĩ được áp dụng trong việc - Thu gọn và giải PT biến đổi PT hay khơng ta sẽ tìm hiểu trong bài hơm nay. 2. Hoạt động hình thành kiến thức: - Mục tiêu: HS được tìm hiểu về cách giải bất phương trình bậc nhất một ẩn, HS biết cách biến đổi bpt đưa về dạng các bpt bậc nhất một ẩn. - Phương pháp/Kĩ thuật dạy học: thuyết trình, gợi mở, nêu vấn đề. - Hình thức tổ chức hoạt động: Hoạt động cá nhân, nhĩm. - Phương tiện dạy học: SGK - Sản phẩm: Các bước giải bất phương trình bậc nhất một ẩn. Nội dung Sản phẩm GV chuyển giao nhiệm vụ học tập: 3. Giải bất phương trình bậc nhất - GV: hướng dẫn giải ví dụ 5 một ẩn: * Ví dụ 5: Giải BPT 2x - 3 < 0 3 2x - 3 < 0  2x < 3  x < ?: Cho HS làm bài tập ? 5 theo nhóm 2 Đại diện 1 HS lên giải ?5 Giải bất phương trình: GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức. - 4x - 8 < 0 - 4x < 8 (chuyển -8 sang VP) - 4x :(- 4) > 8: (- 4) x > - 2 Tập nghiệm của bất phương trình là : x > - 2 4. Giải bất phương trình đưa được GV chuyển giao nhiệm vụ học tập: về dạng ax + b 0; ax + b GV: Nêu ví dụ 7: SGK-46 0; ax + b 0 GV: Hướng dẫn HS cách làm * Ví dụ: Giải BPT - Chuyển các hạng tử chứa ẩn sang 3x + 5 < 5x – 7 (SGK) một vế, các hạng tử không chứa ẩn sang một vế. - Thu gọn và gbpt - Nêu lại phương pháp làm GV : Chốt lại phương pháp làm - Hoạt động nhĩm ?6 ?6 Giải bất phương trình : Đại diện 1 HS giải - 0,2x - 0,2 > 0,4x - 2 GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức. -0,2 + 2 > 0,4x + 0,2x 1,8 > 0,6x 1,8: 0,6 > 0,6x: 0,6  x < 3 Vậy tập nghiệm của BPT là x <3 IV. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP - Mục tiêu: Củng cố cách giải bất PT bậc nhất một ẩn - Phương pháp/kỹ thuật tổ chức: Đàm thoại. gợi mở, vấn đáp - Hình thức tổ chức: Cá nhân - Phương tiện: SGK - Sản phẩm: Bài 26 sgk Nội dung Sản phẩm GV chuyển giao nhiệm vụ học tập: Bài tập 26 (tr47-SGK) Làm bài 26 sgk: a) x 12; 2x 24; -x -12 ... Mỗi HS kể ra 1 bất PT trong mỗi câu b) x 8; 2x 16; - x - 8 ... Vài HS trả đứng tại chỗ trả lời GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức. V. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG Mục tiêu: Vận dụng các kiến thức đã học vào bài tốn. Nhằm mục đích phát triển năng lực tự học, sáng tạo, tích cực Nội dung: Làm bài tập Sản phẩm: Bài làm của HS trình bày trên vở Phương thức tổ chức: HS hoạt động cá nhân Nội dung Sản phẩm - Xem kỹ cách giải bất phương trình bậc Bài làm cĩ sự kiểm tra của tổ trưởng nhất 1 ẩn. - Làm bài tập 18, 20, 21/47 SGK