Giáo án Đại số 8 - Lê Hữu Huỳnh - Tiết 58-68

Ngày : 23 / 03 / 2005 Tuần : 28 Tiết : 58 LUYỆN TẬP I. MỤC TIÊU BÀI HỌC : - Củng cố các tính chất liên hệ giữa thứ tự và phép cộng, liên hệ giữa thứ tự và phép nhân, tính chất bắc cầu của thứ tự - Vận dụng, phối hợp các tính chất của thứ tự giải các bài tập về bất đẳng thức II. CHUẨN BỊ CỦA THẦY VÀ TRÒ : 1. Giáo viên : - Bảng phụ ghi bài tập, bài giải mẫu, ba tính chất của bất đẳng thức đã học 2. Học sinh : - Thực hiện hướng dẫn tiết trước - Thước thẳng, bảng nhóm III. TIẾN TRÌNH TIẾT DẠY 1. Ổn định lớp : 1 phút kiểm diện 2. Kiểm tra bài cũ : 7phút HS1 : - Điền dấu “ ; =” vào ô vuông cho thích hợp : Cho a < b a) Nếu c là một số thực bất kỳ a + c b + c ; b) Nếu a > 0 thì a . c b . c ; c) Nếu c < 0 thì a . c b. c ; d) c = 0 thì a . c b . c Đáp án : a) ; d) = HS2 : - Chữa bài tập 11 tr 40 SGK Đáp án : a) Vì a -2b Þ 3a + 1 -2b - 5 3. Bài mới : TL Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Kiến thức 6’ HĐ 1 : Luyện tập Bài 9 tr 40 SGK GV gọi lần lượt HS trả lời miệng các khẳng định sau đây đúng hay sai : a) Â + > 1800 b) Â + £ 1800 c) £ 1800 d) Â + ³ 1800 HS : Đọc đề bài Hai HS lần lượt trả lời miệng : HS1 : câu a, b HS2 : câu c, d 1 vài HS khác nhận xét và bổ sung chỗ sai sót 1. Luỵên tập Bài 9 tr 40 SGK a) Sai vì tổng ba góc của 1 D bằng 1800 b) Đúng c) Đúng vì < 1800 d) Sai vì Â + < 1800 6’ Bài 12 tr 40 Chứng minh : a)4(-2) + 14 < 4.(-1) + 14 b) (-3).2 + 5< (-3).(-5)+5 Hỏi : Câu (a) áp dụng tính chất nào để chứng minh ? GV gọi 1 HS lên bảng trình bày câu (a) Hỏi : câu b áp dụng tính chất nào để chứng minh ? Sau đó GV gọi 1 HS lên bảng giải câu (b) GV gọi HS nhận xét và bổ sung chỗ sai sót HS : đọc đề bài HS : cả lớp làm bài HS Trả lời : Tính chất tr 38 SGK ; tr 36 SGK HS1 : lên bảng làm câu (a) HS Trả lời : Tính chất tr 39 SGK, tr 36 SGK HS2 : lên bảng làm câu (b) 1 vài HS nhận xét bài làm của bạn Bài 12 tr 40 a)4(-2) + 14 < 4.(-1) + 14 Ta có : -2 < -1 Nhân hai vế với 4 (4 > 0) Þ 4. (-2) < 4. (-1). Cộng 14 vào 2 vế Þ 4(-2) + 14 < 4.(-1) + 14 b) (-3).2 + 5< (-3).(-5)+5 Ta có : 2 > (-5) Nhân -3 với hai vế (-3 < 0) Þ (-3) . 2 < (-3).(-5) Cộng 5 vào hai vế Þ(-3).2 + 5< (-3).(-5)+5 7’ Bài 14 tr 40 SGK Cho a < b hãy so sánh : a) 2a + 1 với 2b + 1 b) 2a + 1 với 2b + 3 GV yêu cầu HS hoạt động theo nhóm GV gọi đại diện nhóm lên trình bày lời giải GV nhận xét và bổ sung chỗ sai HS : hoạt động theo nhóm Bảng nhóm : a) Có a 0) Þ 2a < 2b Cộng 1 vào 2 vế Þ 2a + 1 < 2b + 1 (1) b) Có 1 < 3. Cộng 2 b vào hai vế Þ 2b+1 < 2b + 3 (2) Từ (1) và (2) Þ 2a + 1 < 2b + 3 (tính chất bắt cầu) Đại diện một nhóm lên trình bày lời giải HS các nhóm khác nhận xét 6’ Bài 19 tr 43 SBT : (Bảng phụ) Cho a là một số bất kỳ, hãy đặt dấu “ ; £ ; ³” a) a2 0 ; b) -a2 0 c) a2 + 1 0 ; d) - a2 - 2 0 GV lần lượt gọi 2 HS lên bảng điền vào ô vuông, và giải thích GV nhắc HS cần ghi nhớ : Bình phương mọi số đều không âm. HS : đọc đề bài Hai HS lần lượt lên bảng HS1 : câu a, b và giải thích HS2 : câu c, d và giải thích Bài 19 tr 43 SBT : a) a2 ³ 0 vì : Nếu a ¹ 0 Þ a2 > 0 Nếu a = 0 Þ a2 = 0 b) -a2 £ 0 vì : Nhân hai vế bất đẳng thức a2 ³ 0 với - 1 c) a2 + 1 > 0 Vì cộng hai vế bất đẳng thức a2 ³ 0 với 1 : a2 + 1 ³ 1 > 0 d) - a2 - 2 0 Vì cộng hai vế của bất đẳng thức -a2 £ 0 với -2 Þ -a2 - 2£ - 2 < 0 10’ HĐ 2 : Giới thiệu về bất đẳng thức côsi : GV yêu cầu HS đọc “Có thể em chưa biết” tr 40 SGK giới thiệu về nhà toán học Côsi và bất đẳng thức mang tên ông cho hai số là : với a ³ 0 ; b ³ 0 GV yêu cầu HS phát biểu thành lời bất đẳng thức Côsi Bài tập 28 tr 43 SBT : Chứng tỏ với a, b bất kỳ thì : a) a2 + b2 - 2ab ³ 0 b) GV gợi ý : a) Nhận xét vế trái của bất đẳng thức có dạng hằng đẳng thức : (a - b)2 b) Từ câu a vận dụng để chứng minh câu b GV gọi 2 HS lên bảng trình bày 1 HS đọc to mục “Có thể em chưa biết” tr 40 SGK HS : Trung bình cộng của hai số không âm bao giờ cũng lớn hơn hoặc bằng trung bình nhân của hai số đó HS : đọc đề bài 2 HS lên bảng trình bày theo sự gợi ý của GV HS1 : câu a HS2 : câu b HS : nhận xét 2. Bất đẳng thức Côsi Bất đẳng thức Côsi cho hai số là : với : a ³ 0 ; b ³ 0 Bất đẳng thức này còn được gọi là bất đẳng thức giữa trung bình cộng và trung bình nhân Bài tập 28 tr 43 SBT : a) a2 + b2 - 2ab ³ 0 Ta có : a2 + b2- 2ab = (a-b)2 vì : (a - b)2 ³ 0 với mọi a, b Þ a2 + b2 - 2ab ³ 0 b) Từ bất đẳng thức : a2 + b2 - 2ab ³ 0, ta cộng 2ab vào hai vế, ta có : a2 + b2 ³ 2ab Chia hai vế cho 2 ta có : Áp dụng bất đẳng thức , chứng minh với x ³ 0 ; y ³ 0 thì GV gới ý : Đặt a = b = GV đưa bài chứng minh lên bảng phụ HS : đọc đề bài HS : cả lớp suy nghĩ HS : chứng minh theo sự gợi ý của GV HS : cả lớp quan sát, chứng minh trên bảng phụ, đối chiếu bài làm của bạn t chứng minh với x ³ 0 ; y ³ 0 thì : C/m : với x ³ 0, y ³ 0, Þ có nghĩa và = Đặt a = ; b = Từ : Þ hay 2’ 4. Hướng dẫn học ở nhà : - Xem lại các bài đã giải. - Bài tập : 17, 18 , 23, 26 ; 27 tr 43 SBT - Ghi nhớ : + Bình phương mọi số đều không âm ; + Nếu m > 1 thì m2 > m IV RÚT KINH NGHIỆM Ngày : 25 / 03 / 2005 Tuần : 28 Tiết : 59 BẤT PHƯƠNG TRÌNH MỘT ẨN I. MỤC TIÊU BÀI HỌC : - HS được giới thiệu về bất phương trình một ẩn, biết kiểm tra một số có là nghiệm của bất phương trình một ẩn hay không ? - Biết viết dưới dạng ký hiệu và biểu diễ trên trục số tập nghiệm của các bất phương trình dạng x a ; x £ a ; x ³ a - Hiểu khái niệm hai bất phương trình tương đương II. CHUẨN BỊ CỦA THẦY VÀ TRÒ : 1. Giáo viên : - Bảng phụ ghi các câu hỏi, bài tập - Bảng tổng hợp nghiệm và biểu diễn tập nghiệm của bất phương trình” trang 52 SGK 2. Học sinh : - Thực hiện hướng dẫn tiết trước - Thước thẳng, bảng nhóm III. TIẾN TRÌNH TIẾT DẠY 1. Ổn định lớp : 1 phút kiểm diện 2. Kiểm tra bài cũ : 3phút HS1 : - So sánh m2 và m nếu : a) m lớn hơn 1 ; b) m dương nhưng nhỏ hơn 1 Đáp án : a) Nếu m > 1. Nhân số dương m vào hai vế bất đẳng thức m > 1 Þ m2 > m b) Nếu m dương nhưng m < 1 thì m2 < m 3. Bài mới : TL Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Kiến thức 12’ HĐ 1 : Mở đầu GV yêu cầu HS đọc bài toán trang 41 SGK rồi tóm tắt bài toán Bài toán : Nam có 25000đồng. Mua một bút giá 4000 và một số vở giá 2000đ/q. Tính số vở Nam có thể mua được ? GV gọi 1 HS chọn ẩn cho bài toán Hỏi : Vậy số tiền Nam phải trả để mua một cái bút và x quyển vở là bao nhiêu ? Hỏi : Nam có 25000đồng, hãy lập hệ thức biểu thị quan hệ giữa số tiền Nam phải trả và số tiền Nam có GV giới thiệu : hệ thức 2200.x + 4000 £ 25000 là một bất phương trình một ẩn, ẩn ở bất phương trình này là x Hỏi : Cho biết vế phải, vế trái của bất phương trình này ? Hỏi : Theo em, trong bài toán này x có thể là bao nhiêu ? Hỏi : Tại sao x có thể bằng 9 (hoặc bằng 8 . . . ) GV nói : khi thay x = 9 hoặc x = 6 vào bất phương trình, ta được một khẳng định đúng. Ta nói x = 9 ; x = 6 là nghiệm của bất phương trình. Hỏi : x = 10 có là nghiệm của bất phương trình không ? tại sao ? GV yêu cầu HS làm ?1 (đề bài đưa lên bảng phụ) GV gọi HS trả lời miệng câu (a) GV yêu cầu HS làm nháp câu (b) khoảng 2phút sau đó gọi 1 HS lên bảng giải GV gọi HS nhận xét 1HS đọc to bài toán trong SGK HS : ghi bài HS : gọi số vở của Nam có thể mua được là x (quyển) HS : Số tiền Nam phải trả là : 2200.x + 4000 (đồng) HS : Hệ thức là : 2200.x + 4000 £ 25000 HS : nghe GV trình bày HS : Vế phải : 25000 Vế trái : 2200.x + 4000 HS có thể trả lời x = 9 ; hoặc x = 8 ; hoặc x = 7 . .. HS Vì : 2200.9 + 4000 = 23800 < 25000...... HS : nghe GV trình bày HS : Vì khi thay x = 10 vào bất phương trình được 2200.10 + 4000 £ 25000 là một khẳng định sai. Nên x = 10 không phải là nghiệm của bất phương trình HS : đọc đề bài bảng phụ 1HS trả lời miệng 1HS lên bảng làm câu (b) 1 vài HS nhận xét I. Mở đầu Bài toán : Nam có 25000đồng. Mua một bút giá 4000 và một số vở giá 2000đ/q. Tính số vở Nam có thể mua được ? Giải Nếu ký hiệu số vở của Nam có thể mua là x, thì x phải thỏa mãn hệ thức : 2200.x + 4000 £ 25000 khi đó ta nói hệ thức : 2200.x + 4000 £ 25000 là một bất phương trình với ẩn x. Trong đó : Vế trái : 2200.x + 4000 Vế phải : 25000 Nếu thay x = 9 vào bất phương trình : 2200.x + 4000 £ 25000 ta được : 2200.9 + 4000 £ 25000 Là khẳng định đúng. Ta nói số 9 (hay x = 9) là một nghiệm của bất phương trình. Nếu thay x = 10 vào bất phương trình : 2200.x + 4000 £ 25000 ta được : 2200.10 + 4000 £ 25000 Là khẳng định sai . Ta nói số 10 không phải là nghiệm của bất phương trình. Bài ?1 a)VT : x2 ; VP : 6x - 5 b) Thay x = 3, ta được : 32 £ 6.3 - 5 (đúng vì 9 < 13) Þ x = 3 là nghiệm của các phương trình Tương tự, ta có x =4, x = 5 không phải là nghiệm của bất phương trình Thay x = 6 ta được : 62 £ 6.6 - 5 (sai vì 36 >31) Þ 6 không phải là nghiệm của bất phương trình 11’ HĐ 2 : Tập nghiệm của bất phương trình GV giới thiệu tập nghiệm của bất phương trình. Giải bất phương trình là tìm tập hợp nghiệm của bất phương trình đó GV yêu cầu HS đọc ví dụ 1 tr 42 SGK GV giới thiệu ký hiệu tập hợp nghiệm của bất phương trình là {x | x > 3} và hướng dẫn cách biểu diễn tập nghiệm này trên trục số GV lưu ý HS : Để biểu thị điểm 3 không thuộc tập hợp nghiệm của bất phương trình phải dùng ngoặc đơn “(” bề lõm của ngoặc quay về phần trục số nhận được GV yêu cầu HS làm ?2 GV gọi 1 HS làm miệng. GV ghi bảng GV yêu cầu HS đọc ví dụ 2 tr 42 SGK GV Hướng dẫn HS biểu diễn tập nghiệm {x / x £ 7} HS : nghe GV giới thiệu HS : đọc ví dụ 1 SGK HS : viết bài HS biểu diễn tập hợp nghiệm trên trục số theo sự hướng dẫn của GV HS : đọc ?2 HS làm miệng : t x > 3, VT là x ; VP là 3 ; tập nghiệm : {x / x > 3} ; t 3 < x, VT là 3 ; VP là x Tập nghiệm : {x / x > 3} t x = 3, VT là x ; VP là 3 Tập nghiệm : S = {3} HS : đọc ví dụ 2 SGK HS : Biểu diễn tập nghiệm trên trục số dưới sự hướng dẫn của GV II. Tập nghiệm của bất phương trình Tập hợp tất cả các nghiệm của một bất phương trình được gọi là tập nghiệm của bất phương trình. Giải bất phương trình là tìm tập nghiệm của bất phương trình đó. Ví dụ 1 : Tập nghiệm của bất phương trình x > 3. Ký hiệu là : {x | x > 3} ( 3 0 Biểu diễn tập hợp này trên trục số như hình vẽ sau : Ví dụ 2 : Bất phương trình x £ 7 có tập nghiệm là : {x / x £ 7} ] 7 0 biểu diễn trên trục số như sau : 5’ GV yêu cầu HS hoạt động nhóm làm ?3 và ?4 Nửa lớp làm ?3 Nửa lớp làm ?4 GV kiểm tra bài của vài nhóm HS : hoạt động theo nhóm Bảng nhóm : ( -2 0 ?3 Bất phương trình : x ³ -2. Tập nghiệm : {x / x ³ -2} ) 4 0 ?4 Bất phương trình : x < 4 tập nghiệm : {x / x < 4} HS : lớp nhận xét bài làm của hai nhóm 5’ HĐ 3 : Bất phương trình tương đương : Hỏi : Thế nào là hai phương trình tương đương? GV : Tương tự như vậy, hai bất phương trình tương đương là hai bất phương trình có cùng một tập nghiệm GV đưa ra ví dụ : Bất phương trình x > 3 và 3 < x là hai bất phương trình tương đương. Ký hiệu : x > 3 Û 3 < x Hỏi : Hãy lấy ví dụ về hai bất phương trình tương đương HS : Là hai phương trình có cùng một tập nghiệm HS : Nghe GV trình bày Và nhắc lại khái niệm hai bất phương trình tương đương HS : ghi bài vào vở HS : x ³ 5 Û 5 £ x x x 3. Bất phương trình tương đương Hai bất phương trình có cùng tập nghiệm là hai bất phương trình tương đương và dùng ký hiệu : “Û” để chỉ sự tương đương đó Ví dụ 3 : 3 3 x ³ 5 Û 5 £ x 3’ HĐ 4:Luyện tập, củng cố Bài 18 tr 43 (đề bài đưa lên bảng) Hỏi : Phải chọn ẩn như thế nào ? Hỏi : Vậy thời gian đi của ô tô được biểu thị bằng biểu thức nào ? Hỏi : Ô tô khởi hành lúc 7giờ, đến B trước 9(h), vậy ta có bất phương trình nào ? HS : đọc đề bài HS : Gọi vận tốc phải đi của ô tô là x (km/h) HS : 1 HS lên bảng ghi bất phương trình Bài 18 tr 43 Giải Gọi vận tốc phải đi của ô tô là x (km/h) Vậy thời gian đi của ô tô là : Ta có bất phương trình : < 2 3’ Bài 17 tr 43 SGK GV yêu cầu HS hoạt động theo nhóm bài 17 - Nửa lớp làm câu (a, b) - Nửa lớp làm câu (c, d) GV gọi đại diện nhóm lên bảng trình bày kết quả GV giới thiệu bảng tổng hợp tr 52 SGK HS hoạt động theo nhóm Bảng nhóm : Kết quả : a) x £ 6 ; b) x > 2 ; c) x ³ 5 ; d) x < -1 Đại diện nhóm lên bảng trình bày kết quả HS : xem bảng tổng hợp để ghi nhớ 2’ 4. Hướng dẫn học ở nhà : - Ôn các tính chất của bất đẳng thức : Liên hệ giữa thứ tự và phép cộng, phép nhân, hai quy tắc biến đổi phương trình - Bài tập : 15 ; 16 tr 43 ; Bài tập : 31 ; 32 ; 34 ; 35 ; 36 tr 44 SBT IV RÚT KINH NGHIỆM  Ngày : 30/03/2005 Tuần : 29 Tiết : 60 BẤT PHƯƠNG TRÌNH BẬC NHẤT MỘT ẨN (Tiết 1) I. MỤC TIÊU BÀI HỌC : - HS nhận biết được bất phương trình bậc nhất một ẩn - Biết áp dụng từng quy tắc biến đổi bất phương trình để giải các bất phương trình đơn giản - Biết sử dụng các quy tắc biến đổi bất phương trình để giải thích sự tương đương của bất phương trình II. CHUẨN BỊ CỦA THẦY VÀ TRÒ : 1. Giáo viên : - Bảng phụ ghi các câu hỏi, bài tập ; hai quy tắc biến đổi bất phương trình 2. Học sinh : - Thực hiện hướng dẫn tiết trước - Thước thẳng, bảng nhóm III. TIẾN TRÌNH TIẾT DẠY 1. Ổn định lớp : 1 phút kiểm diện 2. Kiểm tra bài cũ : 5phút HS1 : - Chữa bài tập 16 (a ; d) tr 43 SGK : Viết và biểu diễn tập nghiệm trên trục ) 4 0 số của mỗi bất phương trình : a) x < 4 ; d) x £ 1 Đáp án : a) Tập nghiệm {x / x < 4} [ 1 0 d) Tập nghiệm {x / x ³ 1} 3. Bài mới : TL Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Kiến thức 7’ HĐ 1 : Định nghĩa Hỏi : Hãy nhắc lại định nghĩa phương trình bậc nhất một ẩn ? Hỏi : Tương tự em hãy thử định nghĩa bất phương trình bậc nhất một ẩn GV yêu cầu HS nêu chính xác lại định nghĩa như tr 43 SGK GV nhấn mạnh : Ẩn x có bậc là bậc nhất và hệ số của ẩn phải khác 0 GV yêu cầu làm ?1 (đề bài đưa lên bảng phụ)GV gọi HS làm miệng và yêu cầu giải thích HS : PT có dạng ax + b = 0 Với a và b là hai số đã cho và a ¹ 0 HS : Phát biểu ý kiến của mình 1 vài HS nêu lại định nghĩa SGK tr 43 HS : Nghe GV trình bày HS : làm miệng ?1 a) 2 x - 3 < 0 ; b) 5x - 15 ³ 0 là các bất phương trình bậc nhất một ẩn c) 0x + 5 > 0 ; d) x2 > 0 không phải là bất phương trình một ẩn vì hệsố a = 0 và x có bậc là 2 1. Định nghĩa : Bất phương trình dạng ax + b 0 ; ax + b £ 0, ax + b ³ 0) trong đó a và b là hai số đã cho, a ¹ 0, được gọi là bất phương trình bậc nhất một ẩn Ví dụ : a) 2 x - 3 < 0 ; b) 5x - 15 ³ 0 27’ HĐ 2 : Hai quy tắc biến đổi phương trình tương đương : Hỏi : Để giải phương trình ta thục hiện hai quy tắc biến đổi nào Hỏi : Hãy nêu lại các quy tắc đó GV : Để giải bất phương trình, tức là tìm ra tập nghiệm của bất phương trình ta cũng có hai quy tắc : - Quy tắc chuyển vế - Quy tắc nhân với một số Sau đây chúng ta sẽ xét từng quy tắc : a) Quy tắc chuyển vế GV yêu cầu HS đọc SGK đến hết quy tắc (đóng trong khung) tr 44 SGK GV yêu cầu HS nhận xét quy tắc này so với quy tắc chuyển vế trong biến đổi tương đương phương trình GV giới thiệu ví dụ 1 SGK Giải bất PT : x - 5 < 18 (GV giới thiệu và giải thích như SGK) GV đưa ra ví dụ 2 và yêu cầu 1 HS lên bảng giải và một HS khác lên biểu diễn tập nghiệm trên trục số GV cho HS làm ?2 Gọi 2 HS lên bảng trình bày. HS1 : Câu a HS2 : Câu b HS : hai quy tắc biến đổi là : - quy tắc chuyển vế - Quy tắc nhân với một số HS : phát biểu lại hai quy tắc đó. HS : nghe GV trình bày 1HS đọc to SGK từ “Từ liên hệ thứ tự... đổi dấu hạng tử đó” HS nhận xét : Hai quy tắc này tương tự như nhau HS : nghe GV giơi thiệu và ghi bài HS làm ví dụ 2 vào vở, HS1 : lên bảng giải bất phương trình HS2:Biểu diễn tập nghiệm trên trục số HS : làm vào vở 2 HS : lên bảng trình bày a) x+12 > 21 Û x > 21-12 Û x > 9. Vậy : {x / x > 9} b) -2x > - 3x - 5 Û -2x + 3x >- 5 Û x > -5 Tập nghiệm : {x / x > - 5} 2. Hai quy tắc biến đổi phương trình tương đương : a) Quy tắc chuyển vế : Khi chuyển một hạng tử của bất phương trình từ vế này sang vế kia ta phải đổi dấu hạng tử đó Ví dụ 1 : Giải bất PT : x - 5 < 18 Ta có : x - 5 < 18 Û x < 18 + 5 (chuyển vế) Û x < 23.Tập nghiệm của bất phương trình là : {x / x < 23} Ví dụ 2 : Giải bất PT : 3x > 2x+5 Ta có : 3x > 2x+5 Û 3x - 2x > 5 (chuyển vế) Û x > 5. Tập nghiệm của bất phương trình là : {x / x > 5} ( 5 0 Hỏi : Hãy phát biểu tính chất liên hệ giũa thứ tự và phép nhân (với số dương, với số âm) GV giới thiệu : Từ tính chất liên hệ giữa thứ tự và phép nhân với số dương hoặc số âm ta có quy tắc nhân với một số (Gọi tắt là quy tắc nhân) để biến đổi tương đương bất phương trình GV yêu cầu HS đọc quy tắc nhân tr 44 SGK Hỏi : Khi áp dụng quy tắc nhân để biến đổi bất phương trình ta cần lưu ý điều gì ? GV giới thiệu ví dụ 3 : Giải bất PT : 0,5x < 3 (GV giới thiệu và giải thích như SGK GV đưa ra ví dụ 4 SGK Hỏi : Cần nhân hai vế của bất PT với bao nhiêu để có vế trái là x, Hỏi : Khi nhân hai vế của bất PT với (- 4) ta phải lưu ý điểu gì ? GV yêu cầu một HS lên bảng giải và biễu diễn tập nghiệm trên trục số GV yêu cầu HS làm?3 GV gọi 2 HS lên bảng HS1 : Câu (a) HS2 : Câu (b) GV lưu ý HS : ta có thể thay việc nhân hai vế của bất PT với bằng chia hai vế của bất PT cho 2 Chẳng hạn : 2x < 24 Û 2x : 2 < 24 : 2 Û x < 12 GV hướng dẫn HS làm ?4 Giải thích sự tương đương: a) x + 3 < 7 Û x - 2 < 2 b) 2x 6 Hãy tìm tập nghiệm của các bất PT Gọi 2 HS lên bảng làm HS : Phát biểu tính chất liên hệ giũa thứ tự và phép nhân (với số dương, với số âm) HS : nghe GV trình bày 1 HS : đọc to quy tắc nhân trong SGK HS : Ta cần lưu ý khi nhân hai vế của bất PT với cùng một số âm ta phải đổi chiều bất PT đó HS : nghe GV trình bày HS : đọc đề bài HS : Cần nhân hai vế của bất PT với (- 4) thì vế trái sẽ là x HS : Khi nhân hai vế của bất PT với (- 4) ta phải đổi chiều bất PT HS : Làm vào vở, một HS lên bảng làm HS : đọc đề bài 2 HS lên bảng giải a) 2x < 24 Û 2x. < 24. Û x < 12 Tập nghiệm : {x / x < 12} b) -3x < 27 Û -3x. >27. Û x > - 9 Tập nghiệm: {x / x > - 9} HS : đọc đề bài HS cả lớp làm theo sự hướng dẫn của GV 2 HS lên bảng làm HS1 : câu a HS2 : câu b b)Quy tắc nhân với một số Khi nhân hai vế của bất phương trình với cùng một số khác 0, ta phải : - Giữ nguyên chiều bất phương trình nếu số đó dương. - Đổi chiều bất phương trình nếu số đó âm Ví dụ 3 : Giải bất PT : 0,5x < 3 Ta có : 0,5x < 3 Û 0,5x .2 < 3.2 Û x < 6 Tập nghiệm là : {x/ x < 6} Ví dụ 4 : Giải bất PT : x< 3 và biểu diễn tập nghiệm trên trục số. Ta có : x < 3 Û x. (-4) > 3. (-4) Û x > - 12 Tập nghiệm: {x / x > -12} Biểu diễn tập nghiệm trên trục số. ( -12 0 Bài ?4 a) · x + 3 < 7 Û x < 4 · x - 2 < 2 Û x < 4. Vậy hai bất phương trình tương đương b) · 2x < -4 Û x < -2 · -3x > 6 Û x < -2 Vậy hai bất phương trình tương đương 3’ HĐ 3 : Củng cố : GV nêu câu hỏi : - Thế nào là bất phương trình bậc nhất một ẩn ? - Phát biểu hai quy tắc biến đổi tương đương bất phương trình HS trả lời câu hỏi : - SGK tr 43 - SGK tr 44 2’ 4. Hướng dẫn học ở nhà : - Nắm vững hai quy tắc biến đổi bất phương trình - Bài tập về nhà số 19 ; 20 ; 21 tr 47 SGK ; Số 40 ; 41 ; 42 ; 43 ; 44 ; 45 SBT - Phần còn lại của bài tiết sau học tiếp IV RÚT KINH NGHIỆM  Ngày : 01/04/2005 Tuần : 29 Tiết : 61 BẤT PHƯƠNG TRÌNH BẬC NHẤT MỘT ẨN (Tiết 2) I. MỤC TIÊU BÀI HỌC : - Củng cố hai quy tắc biến đổi bất phương trình - Biết giải và trình bày lời giải bất phương trình bậc nhất một ẩn - Biết cách giải một số bất phương trình đưa về dạng bất phương trình bậc nhất một ẩn II. CHUẨN BỊ CỦA THẦY VÀ TRÒ : 1. Giáo viên : - Bảng phụ ghi các câu hỏi, bài tập, - Thước thẳng, phấn màu 2. Học sinh : - Thực hiện hướng dẫn tiết trước - Thước thẳng, bảng nhóm III. TIẾN TRÌNH TIẾT DẠY 1. Ổn định lớp : 1 phút kiểm diện 2. Kiểm tra bài cũ : 7phút HS1 : - Định nghĩa bất phương trình bậc nhất một ẩn. Cho ví dụ ? - Phát biểu quy tắc chuyển vế để biến đổi tương đương bất phương trình - Chữa bài tập 19 (c, d) SGK : Giải bất phương trình : c) -3x > -4x + 2 ; d) 8x + 2 < 7x - 1 Đáp án : c) Tập nghiệm là :{x / x > 2} d) Tập nghiệm là {x/x < -3} HS2 : - Phát biểu quy tắc nhân để biến đổi tương đương bất phương trình - Chữa bài tập 20 (c, d) SGK : Giải bất phương trình : c) -x > 4 ; d) 1,5x > -9 Đáp án : c) Tập nghiệm là {x / x - 6} 3. Bài mới : TL Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Kiến thức 15’ HĐ 1 : Giải bất phương trình bậc nhất một ẩn GV nêu ví dụ 5 : Giải bất phương trình 2x - 3 < 0 và biểu diễn tập nghiệm trên trục số ? GV gọi 1HS làm miệng. GV ghi bảng GV yêu cầu HS khác lên biểu diễn tập nghiệm trên trục số GV lưu ý HS : đã sử dụng hai quy tắc để giải bất phương trình 1 HS đọc to đề bài HS : cả lớp làm bài 1HS làm miệng giải bất phương trình : 2x - 3 < 0 1 HS lên biểu diễn tập nghiệm 3. Giải bất phương trình bậc nhất một ẩn Ví dụ 5 : (SGK) Giải Ta có : 2x - 3 < 0 Û 2x < 3 (chuyển vế -3) Û 2x : 2 < 3 : 2 (chia cho 2) Û x < 1,5. Tập nghiệm của bất PT là {x / x < 1,5} 0 ) 1,5 ) 1,5 Giáo viên yêu cầu HS hoạt động nhóm làm ?5 Giải bất phương trình : -4x -8 < 0 và biểu diễn tập nghiệm trên trục số GV kiểm tra các nhóm làm việc GV gọi đại diện nhóm lên bảng trình bày HS hoạt động theo nhóm Bảng nhóm Ta có : -4x -8 < 0 Û -4x < 8 (chuyển - 8 sang vế phải và đổi dấu) -4x : (-4) > 8 : (-4) (chia hai vế cho - 4 và đổi chiều) x > - 2. Tập nghiệm của bất PT là {x / x > -2} Biểu diễn tập nghiệm trên trục số : ( -2 0 Đại diện nhóm lên bảng trình bày HS cả lớp nhận xét bài làm của các