I. MỤC TIÊU
1. Về kiến thức
- Nắm vững khái niệm phương trình bậc nhất hai ẩn, hệ hai phương trình bậc nhất hai ẩn, tập nghiệm và ý nghĩa hình học của nó.
- Nắm được công thức giải hệ phương trình bậc nhất hai ẩn bằng định thức cấp hai.
2. Về kỹ năng
- Giải thành thạo phương trình bậc nhất hai ẩn và các hệ phương trình bậc nhất hai ẩn, ba ẩn với hệ số bằng số.
- Lập và tính thành thạo các định thức cấp hai từ hệ phương trình bậc nhất hai ẩn cho trước.
- Biết cách giải và biện luận hệ hai phương trình bậc nhất hai ẩn có chứa tham số
3. Về tư duy: Rèn luyện tư duy lôgic thông qua việc giải và biện luận hệ phương trình.
4. Về thái độ:- Rèn luyện tính nghiêm túc khoa học, tính cẩn thận chính xác.
II. Chuẩn bị phương tiện dạy học
1. Thực tiễn. HS đã được học khái niệm hệ phương trình bậc nhất nhiều ẩn và tập nghiệm của nó.
2. Phương tiện: Các phiếu học tập
III. Phương pháp dạy học: Phương pháp hoạt động theo nhóm lĩnh hội tư duy
IV. Tiến trình bài học và các hoạt động
Tiết 37
1. Bài cũ: Lồng ghép vào bài mới
2. Bài mới
H1. Giải và biện luận hệ phương trình
Giải và biện luận theo tham số m hệ phương trình sau:
.
- Nhắc lại công thức định thức
- Theo nhóm trao đổi giải bài, trình bày bài và hoàn thiện bài
- Cũng cố lại các kiến thức về định thức cấp hai - Hãy nhắc lại công thức tổng quát cuả định thức cấp hai
- Định hướng HS giải bài toán trên
- Chia nhóm giải và trình bày bài
- Điêù khiển HS thảo luận và hoàn thiện bài
- Khắc phục các sai sót nếu có
H2. Liên hệ giữa số nghiệm của hệ phương trình và số giao điểm của hai đường thẳng
Cho hai đường thẳng (d): , (d) . Tìm m để hai đường thẳng:
a) Cắt nhau
b) Song song nhau
c) Trùng nhau
- Nêu mối liên hệ
- Theo nhóm trao đổi giải bài, trình bày bài và hoàn thiện bài
- Cũng cố lại các kiến thức về định thức cấp hai - Liên hệ giữa vị trí tương đối của hai đường thẳng và số nghiệm của hệ phương trình bậc nhất hai ẩn
- Định hướng HS giải bài toán trên
- Chia nhóm giải và trình bày bài
- Điêù khiển HS thảo luận và hoàn thiện bài
- Khắc phục các sai sót nếu có
H3. Điều kiện có nghiệm của hệ phương trình
Tìm m để hệ phương trình sau có nghiệm
Thø 3 ngµy 12 th¸ng 12 n¨m 2006.
LuyÖn tËp
I. Môc tiªu
1. VÒ kiÕn thøc
- N¾m v÷ng kh¸i niÖm ph¬ng tr×nh bËc nhÊt hai Èn, hÖ hai ph¬ng tr×nh bËc nhÊt hai Èn, tËp nghiÖm vµ ý nghÜa h×nh häc cña nã.
- N¾m ®îc c«ng thøc gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh bËc nhÊt hai Èn b»ng ®Þnh thøc cÊp hai.
2. VÒ kü n¨ng
- Gi¶i thµnh th¹o ph¬ng tr×nh bËc nhÊt hai Èn vµ c¸c hÖ ph¬ng tr×nh bËc nhÊt hai Èn, ba Èn víi hÖ sè b»ng sè.
- LËp vµ tÝnh thµnh th¹o c¸c ®Þnh thøc cÊp hai tõ hÖ ph¬ng tr×nh bËc nhÊt hai Èn cho tríc.
- BiÕt c¸ch gi¶i vµ biÖn luËn hÖ hai ph¬ng tr×nh bËc nhÊt hai Èn cã chøa tham sè
VÒ t duy: RÌn luyÖn t duy l«gic th«ng qua viÖc gi¶i vµ biÖn luËn hÖ ph¬ng tr×nh.
VÒ th¸i ®é:- RÌn luyÖn tÝnh nghiªm tóc khoa häc, tÝnh cÈn thËn chÝnh x¸c.
II. ChuÈn bÞ ph¬ng tiÖn d¹y häc
Thùc tiÔn. HS ®· ®îc häc kh¸i niÖm hÖ ph¬ng tr×nh bËc nhÊt nhiÒu Èn vµ tËp nghiÖm cña nã.
Ph¬ng tiÖn: C¸c phiÕu häc tËp
III. Ph¬ng ph¸p d¹y häc: Ph¬ng ph¸p ho¹t ®éng theo nhãm lÜnh héi t duy
IV. TiÕn tr×nh bµi häc vµ c¸c ho¹t ®éng
TiÕt 37
1. Bµi cò: Lång ghÐp vµo bµi míi
2. Bµi míi
H1. Gi¶i vµ biÖn luËn hÖ ph¬ng tr×nh
Gi¶i vµ biÖn luËn theo tham sè m hÖ ph¬ng tr×nh sau:
.
- Nh¾c l¹i c«ng thøc ®Þnh thøc
- Theo nhãm trao ®æi gi¶i bµi, tr×nh bµy bµi vµ hoµn thiÖn bµi
- Còng cè l¹i c¸c kiÕn thøc vÒ ®Þnh thøc cÊp hai
- H·y nh¾c l¹i c«ng thøc tæng qu¸t cu¶ ®Þnh thøc cÊp hai
- §Þnh híng HS gi¶i bµi to¸n trªn
- Chia nhãm gi¶i vµ tr×nh bµy bµi
- §iªï khiÓn HS th¶o luËn vµ hoµn thiÖn bµi
- Kh¾c phôc c¸c sai sãt nÕu cã
H2. Liªn hÖ gi÷a sè nghiÖm cña hÖ ph¬ng tr×nh vµ sè giao ®iÓm cña hai ®êng th¼ng
Cho hai ®êng th¼ng (d): , (d’) . T×m m ®Ó hai ®êng th¼ng:
a) C¾t nhau
b) Song song nhau
c) Trïng nhau
- Nªu mèi liªn hÖ
- Theo nhãm trao ®æi gi¶i bµi, tr×nh bµy bµi vµ hoµn thiÖn bµi
- Còng cè l¹i c¸c kiÕn thøc vÒ ®Þnh thøc cÊp hai
- Liªn hÖ gi÷a vÞ trÝ t¬ng ®èi cña hai ®êng th¼ng vµ sè nghiÖm cña hÖ ph¬ng tr×nh bËc nhÊt hai Èn
- §Þnh híng HS gi¶i bµi to¸n trªn
- Chia nhãm gi¶i vµ tr×nh bµy bµi
- §iªï khiÓn HS th¶o luËn vµ hoµn thiÖn bµi
- Kh¾c phôc c¸c sai sãt nÕu cã
H3. §iÒu kiÖn cã nghiÖm cña hÖ ph¬ng tr×nh
T×m m ®Ó hÖ ph¬ng tr×nh sau cã nghiÖm
.
- Theo nhãm trao ®æi gi¶i bµi, tr×nh bµy bµi vµ hoµn thiÖn bµi
- Còng cè l¹i c¸c kiÕn thøc vÒ ®Þnh thøc cÊp hai
- §Þnh híng HS gi¶i bµi to¸n trªn
- Chia nhãm gi¶i vµ tr×nh bµy bµi
- §iªï khiÓn HS th¶o luËn vµ hoµn thiÖn bµi
- Kh¾c phôc c¸c sai sãt nÕu cã
H4. Gi¶i hÖ ba ph¬ng tr×nh bËc nhÊt ba Èn
Gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh
- Theo nhãm trao ®æi gi¶i bµi, tr×nh bµy bµi vµ hoµn thiÖn bµi
NhËn xÐt vÒ nguyªn t¾c chung ®Ó gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh bËc nhÊt ba Èn
- §Þnh híng HS gi¶i bµi to¸n trªn
- Chia nhãm gi¶i vµ tr×nh bµy bµi
- §iªï khiÓn HS th¶o luËn vµ hoµn thiÖn bµi
- Kh¾c phôc c¸c sai sãt nÕu cã
Còng cè: Cho hÖ ph¬ng tr×nh . H·y x¸c ®Þnh ®iÒu kiÖn ®Ó:
HÖ ph¬ng tr×nh v« nghiÖm
HÖ ph¬ng tr×nh cã nghiÖm
4. Bµi tËp: C¸c bµi tËp cßn l¹i phÇn luyÖn tËp SGK vµ SBT