Giáo án Đại số 10 (nâng cao) - Trường THPT Phan Đình Phùng - Hàm số và đồ thị

Thứ ngày tháng năm 200. Chủ đề: hàm số và đồ thị I. Mục tiêu 1. Về kiến thức - Chính xác hoá khái niệm hàm số và đồ thị hàm số mà HS đã học - Nắm vững khái niệm hàm đồng biến, nghịch biến trên một khoảng (nửa khoảng hoặc đoạn); khái niệm hàm số chẵn, hàm số lẻ và sự thể hiện các tính chất ấy trên đồ thị. - Hiểu hai phương pháp chứng minh tính đồng biến, nghịch biến trên một khoảng (nửa khoảng hoặc đoạn) - Hiểu các phép tịnh tiến đồ thị song song với trục toạ độ 2. Về kỹ năng - Khi cho hàm số bằng biểu thức HS cần: + BIết cách tìm tập xác định của hàm số; + Biết cách tìm giá trị của hàm số tại một điểm thuộc tập xác định; + Biết cách kiểm tra một điểm có toạ độ cho trước có thuộc vào đồ thị của hàm số đã cho không; + Biết chứng minh tính đồng biến, nghịch biến của các hàm số đơn giản trên một khoảng (nửa khoảng hoặc đoạn) cho trước bằng tỉ số biến thiên + Biết chứng minh hàm số chẵn, hàm số lẻ bằng định nghĩa. + Biết cách tịnh tiến đồ thị song song với trục - Khi cho hàm số bằng đồ thị HS cần + Nhận biết được sự biến thiên và biết lập bảng biến thiên của hàm số thông qua đồ thị +Bước đầu nhận biết một vài tính chất của hàm số như: GTLN, GTNN của hàm số (nếu có), dấu của hàm số tại một điểm hoặc trên một khoảng Về tư duy: HS có tư duy logic về hàm số Về thái độ:- Rèn luyện tính tỉ mỉ, chính xác khi vẽ đồ thị - Thấy được ý nghĩa của đồ thị hàm số trong thực tế II. Chuẩn bị phương tiện dạy học Thực tiễn. HS đã có kiến thức nhất định về hàm số ở THCS Phương tiện Biểu đồ, đồ thị III.. Phương pháp dạy học Phương pháp vấn đáp gợi mở thông qua các hoạt động điều khiển tư duy. IV. Tiến trình bài học và các hoạt động Tiết 1 1. Bài mới H1. Hãy chọn kết luận đúng trong các kết luận đã cho 1. Tập xác định của hàm số là: (A) ; (B) ; (C) ; (D) . 2. Tập xác định của hàm số là: (A) ; (B) ; (C); (D) Hoạt động của HS Hoạt động của GV - Nghiên cứu các khái niệm hàm số, tập xác định của hàm số. - Chú ý các hàm số mà GV cho, xác định tập xác định của các hàm số đó - Cho các ví dụ về hàm số - Theo nhóm giải bài toán trên - Thảo luận hoàn thiện bài toán - 1. (C); 2. (B) - Cho các hàm số bằng bảng, biểu đồ, đồ thị, biểu thức. - Khắc sâu các khái niệm cho HS - Giao nhiệm vụ cho HS giải bài toán - Lưu ý các sai sót nếu có của HS H2. Xét tính đồng biến, nghịch biến của hàm số 1) trên mối khoảng và 2. trên mỗi khoảng và Hoạt động của HS Hoạt động của GV - Giải bài toán trên (giải và trình bày các kết quả theo nhóm) - Giao nhiệm vụ và điều khiển HS giải và trình bày các kết quả - Lưu ý các sai sót của HS - Cũng cố khái niệm. 2. Cũng cố: H3. Hoạt động cũng cố kiến thức cho HS thông qua các bài toán Hãy chọn kết luận đúng trong các kết luận đã cho 1. Tập xác định của hàm số là: (A) ; (B) ; (C) ; (D) . 2. Hàm số (A) Đồng biến trên khoảng và nghịch biến trên khoảng (B) Đồng biến trên khoảng và nghịch biến trên khoảng Hoạt động của HS Hoạt động của GV - Giải và hoàn thiện bài toán - 1. (D); 2. (A) - Giao nhiệm vụ cho HS - Hoàn thiện bài toán 4.Bài tập. Hãy tìm tập xác định của hàm số Thứ ngày tháng năm 200 Tiết 2 1. Bài cũ: H1. Hãy tìm tập xác định của hàm số Hoạt động của HS Hoạt động của GV - Giải và hoàn thiện bài toán - TXĐ - Giao nhiệm vụ HS - Điều khiển HS giải và hoàn thiện bài - Đánh giá kết quả Bài mới H2. Xét tính chẵn – lẻ các hàm số sau a) b) ; c) Hoạt động của HS Hoạt động của GV - Nghiên cứu thảo luận khái niệm - Giải bài toán trên (giải và trình bày các kết quả theo nhóm) - Nhận xét về tập xác định D - Giao nhiệm vụ và điều khiển HS giải và trình bày các kết quả - Đưa một số mô hình về các đồ thị hàm số chẵn, hàm số lẻ - Cũng cố khái niệm. H3. Cho hàm số a) Bằng cách bỏ dấu giái trị tuyệt đối, hãy viết hàm số đã cho dưới dạng hàm số bậc nhất trên từng khoảng b) Vẽ đồ thị rồi lập bảng biến thiên của hàm số đã cho. - Thảo luận, trình bày và hoàn thiện bài 1. 2. Vẽ đồ thị 3. Lập bảng biến thiên. - Phát phiếu học tập cho HS - Điều khiển HS thảo luận và trình bày và hoàn thiện bài giải - HD: Xét các khoảng hay đoạn . 3. Cũng cố: H4. Hoạt động cũng cố kiến thức cho HS thông qua các bài toán Cho hàm số xác định trên khoảng có đồ thị như hình bên. Hãy ghép mỗi ý ở cột trái dưới đây với mõi ý ở cột phải để được một mệnh đề đúng 1) Hàm số f là hàm 2) Hàm số f đồng biến 3) Hàm số f nghịch biến a) Hàm số chẵn b) Hàm số lẻ c) Trên khoảng d) trên khoảng e) Trên khoảng Hoạt động của HS Hoạt động của GV - Giải và hoàn thiện bài toán - 1) – a); 2) – c); 3) – d) - Giao nhiệm vụ cho HS - Hoàn thiện bài toán 4. Bài tập. . 1. Vẽ đồ thị của các hàm số: a) ; b) 2. Xác định toạ độ đỉnh, trục đối xứng, hướng của bề lõm của các parabol trên. Thứ ngày tháng năm 200 Tiết 3 1.Bài cũ. H1 Vẽ đồ thị của các hàm số: a) ; b) 2. Xác định toạ độ đỉnh, trục đối xứng, hướng của bề lõm của các parabol trên. - Thảo luận giải, trình bày và hoàn thiện bài. - Tổng quát hoá bài toán - Giao nhiệm vụ cho HS theo nhóm giẩi bài - Tổng quát hoá bài toán: Toạ độ đỉnh, trục đối xứng, hướng của bề lõm của parabol . Bài mới. H2. Vẽ các đồ thị hàm số thông qua đồ thị hàm số . Từ đồ thị hàm số hãy suy ra đồ thị các hàm số sau: Đồ thị hàm số ; Đồ thị hàm số . - - Đồ thị hàm số được xác định bằng cách: Giữ nguyên phần đồ thị nằm phía trên trục hoành và lấy đối xứng qua trục hoành phần đồ thị hàm số nằm phái dưới trục hoành. - Hãy nhận xét quan hệ giữa hai hàm số và ; - Từ đó nhận xét quan hệ giữa hai đồ thị . - Hàm số là hàm số chẵn; nên vẽ đồ thị hàm số với lấy đối xứng qua trục tung được đồ thị hàm số . H3. Tìm m để hàm số đồ - Theo nhóm thảo luận giải, trình bày và hoàn thiện bài. - Vẽ đồ thị - Dựa vào đồ thị suy ra kết quả câu 2 và câu 3. - Giao nhiệm vụ theo nhóm cho HS vẽ đồ thị trên bìa chuẩn bị sẵn; từ đồ thị hãy trả lời câu 2 và câu 3; - Điều khiển HS thảo luận giải, trình bày và hoàn thiện bài. 3. Cũng cố. H4. Hãy ghép mỗi thành phần ở cột trái với một thành phần thích hợp ở cột phải để được khẳng định đúng. a) Điểm là đỉnh của parabol b) Điểm là đỉnh của parabol c) Tại hàm số sau đạt GTLN d) là GTNN của hàm số 1) 2) 3) 4) 5) 6) 4. Bài tập 1. Vẽ đồ thị của mỗi hàm số sau: 1) 2) 2. Gọi A và B là hai điểm thuộc đồ thị của hàm số và có hoành độ lần lượt là -1 và 3 Xác định toạ độ hai điểm A và B; Với điều kiện nào của m thì điểm A nằm phía trên trục hoành? Với điều kiện nào của m thì điểm A nằm phía trên trục hoành? Với điều kiện nào của m thì cả hai điểm A và B cùng nằm phía trên trục hoành? Với điều kiện nào của m thì với mọi x thuộc đoạn ?