Giáo án Đại số 10 (nâng cao) - Trường THPT Hậu Lộc 1 - Tiết 14: Đại cương về hàm số

Chương 2. Hàm số bậc nhất và bậc hai Bài 1. đại cương về hàm số I. Mục tiêu 1. Về kiến thức - Chính xác hoá khái niệm hàm số và đồ thị hàm số mà HS đã học - Nắm vững khái niệm hàm đồng biến, nghịch biến trên một khoảng (nửa khoảng hoặc đoạn); khái niệm hàm số chẵn, hàm số lẻ và sự thể hiện các tính chất ấy trên đồ thị. - Hiểu hai phương pháp chứng minh tính đồng biến, nghịch biến trên một khoảng (nửa khoảng hoặc đoạn) - Hiểu các phép tịnh tiến đồ thị song song với trục toạ độ 2. Về kỹ năng - Khi cho hàm số bằng biểu thức HS cần: + BIết cách tìm tập xác định của hàm số; + Biết cách tìm giá trị của hàm số tại một điểm thuộc tập xác định; + Biết cách kiểm tra một điểm có toạ độ cho trước có thuộc vào đồ thị của hàm số đã cho không; + Biết chứng minh tính đồng biến, nghịch biến của các hàm số đơn giản trên một khoảng (nửa khoảng hoặc đoạn) cho trước bằng tỉ số biến thiên + Biết chứng minh hàm số chẵn, hàm số lẻ bằng định nghĩa. + Biết cách tịnh tiến đồ thị song song với trục - Khi cho hàm số bằng đồ thị HS cần + Nhận biết được sự biến thiên và biết lập bảng biến thiên của hàm số thông qua đồ thị +Bước đầu nhận biết một vài tính chất của hàm số như: GTLN, GTNN của hàm số (nếu có), dấu của hàm số tại một điểm hoặc trên một khoảng Về tư duy: HS có tư duy logic về hàm số Về thái độ:- Rèn luyện tính tỉ mỉ, chính xác khi vẽ đồ thị - Thấy được ý nghĩa của đồ thị hàm số trong thực tế II. Chuẩn bị phương tiện dạy học Thực tiễn. HS đã có kiến thức nhất định về hàm số ở THCS Phương tiện Biểu đồ, đồ thị III.. Phương pháp dạy học Phương pháp vấn đáp gợi mở thông qua các hoạt động điều khiển tư duy. IV. Tiến trình bài học và các hoạt động Tiết 14 Thứ 2 ngày 22 tháng 9 năm 2008. 1. Bài mới H1. Hãy chọn kết luận đúng trong các kết luận đã cho 1. Tập xác định của hàm số là: (A) ; (B) ; (C) ; (D) . 2. Tập xác định của hàm số là: (A) ; (B) ; (C); (D) Hoạt động của HS Hoạt động của GV - Nghiên cứu các khái niệm hàm số, tập xác định của hàm số. - Chú ý các hàm số mà GV cho, xác định tập xác định của các hàm số đó - Cho các ví dụ về hàm số - Theo nhóm giải bài toán trên - Thảo luận hoàn thiện bài toán - 1. (C); 2. (B) - Cho các hàm số bằng bảng, biểu đồ, đồ thị, biểu thức. - Khắc sâu các khái niệm cho HS - Giao nhiệm vụ cho HS giải bài toán - Lưu ý các sai sót nếu có của HS H2. Xét hàm số , khi đối số tăng trong trường hợp nào thì Giá trị của hàm số tăng? Giá trị của hàm số giảm? - Nghiên cứu VD3 SGK, định nghĩa tính đồng biến, nghịch biến của hàm số -Giải và trình bày bài toán theo nhóm - Thảo luận và hoàn thiện bài toán - Vậy ở VD3 SGK thì hàm số đồng biến, nghịch biến trên các khoảng nào? - Chuẩn bị sẵn đồ thị của hàm số , cho HS xét quan hệ đồ thị và tính đơn điệu của hàm số - Giao nhiệm vụ HS giải bài toán - Hoàn thiện bài toán H3. Xét tính đồng biến, nghịch biến của hàm số 1) trên mối khoảng và 2. trên mỗi khoảng và Hoạt động của HS Hoạt động của GV - Giải bài toán trên (giải và trình bày các kết quả theo nhóm) - Giao nhiệm vụ và điều khiển HS giải và trình bày các kết quả - Lưu ý các sai sót của HS - Cũng cố khái niệm. 2. Cũng cố: H4. Hoạt động cũng cố kiến thức cho HS thông qua các bài toán Hãy chọn kết luận đúng trong các kết luận đã cho 1. Tập xác định của hàm số là: (A) ; (B) ; (C) ; (D) . 2. Hàm số (A) Đồng biến trên khoảng và nghịch biến trên khoảng (B) Đồng biến trên khoảng và nghịch biến trên khoảng Hoạt động của HS Hoạt động của GV - Giải và hoàn thiện bài toán - 1. (D); 2. (A) - Giao nhiệm vụ cho HS - Hoàn thiện bài toán Tiết 15 Thứ 2 ngày 22 tháng 9 năm 2008. 1. Bài cũ H5. Hãy tìm tập xác định của hàm số Hoạt động của HS Hoạt động của GV - Giải và hoàn thiện bài toán - TXĐ - Giao nhiệm vụ HS - Điều khiển HS giải và hoàn thiện bài - Đánh giá kết quả Bài mới H6. Khảo sát sự biến thiên của hàm số 1) trên mối khoảng và 2. (với ) trên mỗi khoảng và và lập bảng biến thiên của nó. Hoạt động của HS Hoạt động của GV - Khảo sát sự biến thiên của hàm số ở H2 trên mỗi khoảng bằng cách dựa vào nhận xét (SGK), lập bảng biến thiên - Giải bài toán trên (giải và trình bày các kết quả theo nhóm) - Giao nhiệm vụ và điều khiển HS giải và trình bày các kết quả - Lưu ý các sai sót của HS - Cũng cố khái niệm. H7. Xét tính chẵn – lẻ các hàm số sau a) b) Hoạt động của HS Hoạt động của GV - Nghiên cứu thảo luận khái niệm - Giải bài toán trên (giải và trình bày các kết quả theo nhóm) - Nhận xét về tập xác định D - Giao nhiệm vụ và điều khiển HS giải và trình bày các kết quả - Đưa một số mô hình về các đồ thị hàm số chẵn, hàm số lẻ - Cũng cố khái niệm. 2. Cũng cố: H8. Hoạt động cũng cố kiến thức cho HS thông qua các bài toán Cho hàm số xác định trên khoảng có đồ thị như hình bên. Hãy ghép mỗi ý ở cột trái dưới đây với mõi ý ở cột phải để được một mệnh đề đúng 1) Hàm số f là hàm 2) Hàm số f đồng biến 3) Hàm số f nghịch biến a) Hàm số chẵn b) Hàm số lẻ c) Trên khoảng d) trên khoảng e) Trên khoảng Hoạt động của HS Hoạt động của GV - Giải và hoàn thiện bài toán - 1) – a); 2) – c); 3) – d) - Giao nhiệm vụ cho HS - Hoàn thiện bài toán 1. Bài cũ H9. Xác định tính chẵn – lẻ của các hàm số a) ; b) Hoạt động của HS Hoạt động của GV - Nhớ lại lý thuyết - Giải và hoàn thiện bài toán - TXĐ - Giao nhiệm vụ HS - Điều khiển HS trả lời bài cũ - Đánh giá kết quả Bài mới H10. Tịnh tiến một điểm Hoạt động của HS Hoạt động của GV - Nghiên cứu khái niệm (SGK) - Thoả luận điền các toạ độ trên đồ thị - Chuẩn bị đồ thị, cho HS điền toạ độ của các điềm tịnh tiến M1, M2, M3, M4 của điểm M (trên đồ thị) - Cũng cố khái niệm. H11. Tịnh tiến một đồ thị Hoạt động của HS Hoạt động của GV - Nghiên cứu khái niệm (SGK) - Thảo luận về các đồ thị tịnh tiến mà GV cho. - Vẽ các đồ thị theo hướng dẫn GV - Chuẩn bị đồ thị, cho HS nhận biết đồ thị được tịnh tiến theo “véctơ” xác định (trên phương tiện chuẩn bị) - Yêu cầu HS vẽ một số đồ thị tịnh tiến khi cho “vectơ” tịnh tiến - Cũng cố khái niệm. 2. Cũng cố: H12. Hoạt động cũng cố kiến thức cho HS thông qua các bài toán tịnh tiến một điểm trên hệ toạ độ, tịnh tiến một đồ thị trên hệ toạ độ Hoạt động của HS Hoạt động của GV - Thực hiện nhiệm vụ GV giao - Chuẩn bị đồ thị ở bìa cứng, có giao nhiệm vụ HS trên đó - Nhận xét đánh giá HS - Hoàn thiện bài toán A