Bài giảng Văn bản: Nói với con (Y Phương)

Nhiệt liệt Chào mừng các thầy giáo, cô giáo Về dự hội thi giáo viên giỏi cấp tỉnh năm học 2006-2007            Môn : Ngữ văn 9 Giáo viên thực hiên: Dương Kim Anh Văn bản Nói với con I. Đọc – hiểu chú thích: 1. Tác giả: (Y Phương) Nhà thơ dân tộc Tày. - Y Phương(1948)-Nhà thơ dân tộc Tày, quê ở Cao Bằng. - Từ năm 2002 ông về Hà Nội công tác tại Hội nhà văn Việt Nam. - Thơ Y Phương thể hiện tình yêu quê hương tha thiết, tâm hồn chân thật, mạnh mẽ và trong sáng, cách tư duy giàu hình ảnh của con người miền núi Văn bản Nói với con 1. Tác giả: (Y Phương) Nhà thơ dân tộc Tày. 2. Tác phẩm: a. Xuất xứ: Năm 1980. I. Đọc – hiểu chú thích: Văn bản Nói với con 1. Tác giả: (Y Phương) Nhà thơ dân tộc Tày 2. Tác phẩm: a. Xuất xứ: Năm 1980 b. Đọc: Nói với con Chân phải bước tới cha Chân trái bước tới mẹ Một bước chạm tiếng nói Hai bước tới tiếng cười Người đồng mình yêu lắm con ơi Đan lờ cài nan hoa Vách nhà ken câu hát Rừng cho hoa Con đường cho những tấm lòng Cha mẹ mãi nhớ về ngày cưới Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời. Người đồng mình thương lắm con ơi Cao đo nỗi buồn Xa nuôi chí lớn Dẫu làm sao thì cha vẫn muốn Sống trên đá không chê đá gập ghềnh Sống trong thung không chê thung nghèo đói Sống như sông như suối Lên thác xuống ghềnh Không lo cực nhọc Người đồng mình thô sơ da thịt Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương Còn quê hương thì làm phong tục Con ơi tuy thô sơ da thịt Lên đường Không bao giờ nhỏ bé được Nghe con. c. Giải nghĩa từ khó: I. Đọc – hiểu chú thích: Văn bản Nói với con 1. Tác giả: (Y Phương) Nhà thơ dân tộc Tày 2. Tác phẩm: a. Xuất xứ: Năm 1980 b. Đọc: C. Tự do D. Tứ tuyệt Bài tập trắc nghiệm: A. Lục bát B. Song thất lục bát A. Tự sự B. Miêu tả C. Nghị luận D. Biểu cảm Câu 3: Nhân vật trữ tình trong bài thơ là ai? A. Người cha B. Người con C. Người mẹ D. Tác giả Chọn đáp án đúng trong các câu sau: Câu 1: Bài thơ được viết theo thể thơ nào ? Câu 2: Phương thức biểu đạt chính của bài thơ ? I. Đọc – hiểu chú thích: d. Thể thơ - Bố cục: - Thể thơ: Thơ tự do c. Giải nghĩa từ khó: Văn bản Nói với con (Y Phương) Nói với con Chân phải bước tới cha Chân trái bước tới mẹ Một bước chạm tiếng nói Hai bước tới tiếng cười Người đồng mình yêu lắm con ơi Đan lờ cài nan hoa Vách nhà ken câu hát Rừng cho hoa Con đường cho những tấm lòng Cha mẹ mãi nhớ về ngày cưới Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời. Người đồng mình thương lắm con ơi Cao đo nỗi buồn Xa nuôi chí lớn Dẫu làm sao thì cha vẫn muốn Sống trên đá không chê đá gập ghềnh Sống trong thung không chê thung nghèo đói Sống như sông như suối Lên thác xuống ghềnh Không lo cực nhọc Người đồng mình thô sơ da thịt Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương Còn quê hương thì làm phong tục Con ơi tuy thô sơ da thịt Lên đường Không bao giờ nhỏ bé được Nghe con. 1. Tác giả: 2. Tác phẩm: a. Xuất xứ: Năm 1980 b. Đọc: I. Đọc – hiểu chú thích: d. Thể thơ - Bố cục: - Thể thơ: Thơ tự do - Bố cục: c. Giải nghĩa từ khó: Văn bản Nói với con 1. Tác giả: (Y Phương) Nhà thơ dân tộc Tày. 2. Tác phẩm: a. Xuất xứ: Năm 1980. b. Đọc: Hai phần Phần 1: Nói với con về tình cảm cội nguồn. - Bố cục: Hai phần Phần 2: Nói với con về truyền thống quê hương. II. Đọc – hiểu Văn bản: Chân phải bước tới cha Chân trái bước tới mẹ Một bước chạm tiếng nói Hai bước tới tiếng cười Người đồng mình yêu lắm con ơi Đan lờ cài nan hoa Vách nhà ken câu hát Rừng cho hoa Con đường cho những tấm lòng Cha mẹ mãi nhớ về ngày cưới Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời. I. Đọc – hiểu chú thích: - Thể thơ: Thơ tự do. d. Thể thơ - Bố cục: c. Giải nghĩa từ khó: Văn bản Nói với con (Y Phương) Phần 1: Nói với con về tình cảm cội nguồn. Hai phần Phần 2: Nói với con về truyền thống quê hương. 1. Nói với con về tình cảm cội nguồn: Chân phải bước tới cha Chân trái bước tới mẹ Một bước chạm tiếng nói Hai bước tới tiếng cười Người đồng mình yêu lắm con ơi Đan lờ cài nan hoa Vách nhà ken câu hát Rừng cho hoa Con đường cho những tấm lòng Cha mẹ mãi nhớ về ngày cưới Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời. * Tình cảm gia đình: 1. Tác giả: Nhà thơ dân tộc Tày 2. Tác phẩm: a. Xuất xứ: Năm 1980 b. Đọc: Hai phần - Bố cục: II. Đọc – hiểu Văn bản: I. Đọc – hiểu chú thích: - Thể thơ: Thơ tự do d. Thể thơ - Bố cục: c. Giải nghĩa từ khó: Văn bản Nói với con (Y Phương) Phần 1: Nói với con về tình cảm cội nguồn. Hai phần Phần 2: Nói với con về truyền thống quê hương. Chân phải bước tới cha Chân trái bước tới mẹ Một bước chạm tiếng nói Hai bước tới tiếng cười * Tình cảm gia đình: Lời thơ giản dị, mộc mạc; hình ảnh cụ thể giàu sức gợi… Hình ảnh đứa con đang lớn lên trong vòng tay yêu thương của cha mẹ. Bức tranh về mái ấm gia đình hạnh phúc. 1. Tác giả: Nhà thơ dân tộc Tày 2. Tác phẩm: a. Xuất xứ: Năm 1980 b. Đọc: Hai phần - Bố cục: II. Đọc – hiểu Văn bản: I. Đọc – hiểu chú thích: - Thể thơ: Thơ tự do 1. Nói với con về tình cảm cội nguồn: d. Thể thơ - Bố cục: c. Giải nghĩa từ khó: Văn bản Nói với con (Y Phương) Phần 1: Nói với con về tình cảm cội nguồn. Hai phần Phần 2: Nói với con về truyền thống quê hương. * Tình cảm gia đình: Lời thơ giản dị, mộc mạc; hình ảnh cụ thể giàu sức gợi… Hình ảnh đứa con đang lớn lên trong vòng tay yêu thương của cha mẹ. Bức tranh về mái ấm gia đình hạnh phúc. Người đồng mình yêu lắm con ơi Đan lờ cài nan hoa Vách nhà ken câu hát Rừng cho hoa Con đường cho những tấm lòng * Tình cảm quê hương: 1. Tác giả: Nhà thơ dân tộc Tày 2. Tác phẩm: a. Xuất xứ: Năm 1980 b. Đọc: Hai phần - Bố cục: II. Đọc – hiểu Văn bản: I. Đọc – hiểu chú thích: - Thể thơ: Thơ tự do 1. Nói với con về tình cảm cội nguồn: d. Thể thơ - Bố cục: c. Giải nghĩa từ khó: Người đồng mình Từ “yêu” trong câu “Người đồng mình yêu lắm con ơi” nên hiểu theo cách nào trong các cách hiểu sau: Người đồng mình giàu tình yêu thương lắm. C. Cả hai cách hiểu trên B. Người đồng mình đáng yêu lắm. c. Giải nghĩa từ khó: - Thể thơ: Thơ tự do Đan lờ cài nan hoa Văn bản Nói với con (Y Phương) Phần 1: Nói với con về tình cảm cội nguồn. Hai phần Phần 2: Nói với con về truyền thống quê hương. * Tình cảm gia đình: Lời thơ giản dị, mộc mạc; hình ảnh cụ thể giàu sức gợi… Hình ảnh đứa con đang lớn lên trong vòng tay yêu thương của cha mẹ. Bức tranh về mái ấm gia đình hạnh phúc. * Tình cảm quê hương: Người đồng mình yêu lắm con ơi Vách nhà ken câu hát Rừng cho hoa Con đường cho những tấm lòng Người đồng mình cần cù, tài hoa, yêu đời, nặng nghĩa tình … cài ken  Thiên nhiên thơ mộng, trữ tình… hoa những tấm lòng Tình yêu gia đình, yêu quê hương tha thiết . 1. Tác giả: Nhà thơ dân tộc Tày 2. Tác phẩm: a. Xuất xứ: Năm 1980 b. Đọc: Hai phần - Bố cục: II. Đọc – hiểu Văn bản: I. Đọc – hiểu chú thích: 1. Nói với con về tình cảm cội nguồn: d. Thể thơ - Bố cục: 2.Nói với con về truyền thống quê hương: Văn bản Nói với con (Y Phương) 1. Nói với con về tình cảm cội nguồn: * Tình cảm gia đình * Tình cảm quê hương sâu nặng, nghĩa tình. Tình yêu gia đình, yêu quê hương tha thiết . 2. Nói với con về truyền thống quê hương: Người đồng mình thương lắm con ơi Cao đo nỗi buồn Xa nuôi chí lớn Dẫu làm sao thì cha vẫn muốn Sống trên đá không chê đá gập ghềnh Sống trong thung không chê thung nghèo đói Sống như sông như suối Lên thác xuống ghềnh Không lo cực nhọc đầm ấm, hạnh phúc. 1. Tác giả: 2. Tác phẩm: a. Xuất xứ: Năm 1980 b. Đọc: Hai phần - Bố cục: II. Đọc – hiểu Văn bản: I. Đọc – hiểu chú thích: - Thể thơ: Thơ tự do Nhà thơ dân tộc Tày d. Thể thơ - Bố cục: c. Giải nghĩa từ khó: Văn bản Nói với con (Y Phương) * Tình cảm gia đình * Tình cảm quê hương sâu nặng, nghĩa tình. đầm ấm, hạnh phúc 1. Tác giả: 2. Tác phẩm: a. Xuất xứ: Năm 1980 b. Đọc: Hai phần - Bố cục: II. Đọc – hiểu Văn bản: I. Đọc – hiểu chú thích: - Thể thơ: Thơ tự do Người đồng mình thương lắm con ơi Cao đo nỗi buồn Xa nuôi chí lớn Dẫu làm sao thì cha vẫn muốn Sống trên đá không chê đá gập ghềnh Sống trong thung không chê thung nghèo đói Sống như sông như suối Lên thác xuống ghềnh Không lo cực nhọc Những đức tính tốt đẹp của người đồng mình: đá ghập ghềnh nghèo đói Lên thác xuống ghềnh cực nhọc nỗi buồn thương Nhà thơ dân tộc Tày d. Thể thơ - Bố cục: c. Giải nghĩa từ khó: 1. Nói với con về tình cảm cội nguồn: Tình yêu gia đình, yêu quê hương tha thiết . 2. Nói với con về truyền thống quê hương: Văn bản Nói với con (Y Phương) * Tình cảm gia đình * Tình cảm quê hương sâu nặng, nghĩa tình. đầm ấm, hạnh phúc 1. Tác giả: 2. Tác phẩm: a. Xuất xứ: Năm 1980 b. Đọc: Hai phần - Bố cục: II. Đọc – hiểu Văn bản: I. Đọc – hiểu chú thích: - Thể thơ: Thơ tự do Người đồng mình thương lắm con ơi Cao đo nỗi buồn Xa nuôi chí lớn Dẫu làm sao thì cha vẫn muốn Sống trên đá không chê đá gập ghềnh Sống trong thung không chê thung nghèo đói Sống như sông như suối Lên thác xuống ghềnh Không lo cực nhọc Những đức tính tốt đẹp của người đồng mình: Lên thác xuống ghềnh Kết cấu đăng đối Điệp ngữ So sánh Thành ngữ Giọng điệu Nhà thơ dân tộc Tày d. Thể thơ - Bố cục: c. Giải nghĩa từ khó: 1. Nói với con về tình cảm cội nguồn: Tình yêu gia đình, yêu quê hương tha thiết . 2. Nói với con về truyền thống quê hương: Văn bản Nói với con (Y Phương) * Tình cảm gia đình * Tình cảm quê hương sâu nặng, nghĩa tình. đầm ấm, hạnh phúc 1. Tác giả: 2. Tác phẩm: a. Xuất xứ: Năm 1980 b. Đọc: Hai phần - Bố cục: II. Đọc – hiểu Văn bản: I. Đọc – hiểu chú thích: - Thể thơ: Thơ tự do Người đồng mình thương lắm con ơi Cao đo nỗi buồn Xa nuôi chí lớn Dẫu làm sao thì cha vẫn muốn Sống trên đá không chê đá gập ghềnh Sống trong thung không chê thung nghèo đói Sống như sông như suối Lên thác xuống ghềnh Không lo cực nhọc Những đức tính tốt đẹp của người đồng mình: Lên thác xuống ghềnh Kết cấu đăng đối Điệp ngữ So sánh Thành ngữ Giọng điệu - Sống vất vả, gian nan nhưng phóng khoáng, mạnh mẽ, giàu chí khí, can trường, dũng cảm…  Mong con sống thuỷ chung, tình nghĩa với quê hương bằng ý chí và niềm tin của mình. Nhà thơ dân tộc Tày d. Thể thơ - Bố cục: c. Giải nghĩa từ khó: 1. Nói với con về tình cảm cội nguồn: Tình yêu gia đình, yêu quê hương tha thiết . 2. Nói với con về truyền thống quê hương: Văn bản Nói với con (Y Phương) 1. Nói với con về tình cảm cội nguồn: * Tình cảm gia đình * Tình cảm quê hương sâu nặng, nghĩa tình. Tình yêu gia đình, yêu quê hương tha thiết . 2. Nói với con về truyền thống quê hương: đầm ấm, hạnh phúc. 1. Tác giả: 2. Tác phẩm: a. Xuất xứ: Năm 1980 b. Đọc: Hai phần - Bố cục: II. Đọc – hiểu Văn bản: I. Đọc – hiểu chú thích: - Thể thơ: Thơ tự do *Những đức tính tốt đẹp của người đồng mình: - Sống vất vả, gian nan nhưng phóng khoáng, mạnh mẽ, giàu chí khí, can trường, dũng cảm…  Mong con sống thuỷ chung, tình nghĩa với quê hương bằng ý chí và niềm tin của mình. Người đồng mình thô sơ da thịt Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương Còn quê hương thì làm phong tục Con ơi tuy thô sơ da thịt Lên đường Không bao giờ nhỏ bé được thô sơ da thịt Chẳng mấy ai nhỏ bé : Mộc mạc, chân chất… : Tâm hồn cao đẹp ... Kết cấu đối lập Nghe con. Kết cấu nối tiếp - Mộc mạc, chân chất nhưng tâm hồn cao đẹp, sức sống bền bỉ, giàu bản sắc văn hoá… Nhà thơ dân tộc Tày d. Thể thơ - Bố cục: c. Giải nghĩa từ khó: Văn bản Nói với con (Y Phương) 1. Nói với con về tình cảm cội nguồn: * Tình cảm gia đình * Tình cảm quê hương sâu nặng, nghĩa tình. Tình yêu gia đình, yêu quê hương tha thiết . 2. Nói với con về truyền thống quê hương: đầm ấm, hạnh phúc. 1. Tác giả: 2. Tác phẩm: a. Xuất xứ: Năm 1980 b. Đọc: Hai phần - Bố cục: II. Đọc – hiểu Văn bản: I. Đọc – hiểu chú thích: - Thể thơ: Thơ tự do *Những đức tính tốt đẹp của người đồng mình: - Sống vất vả, gian nan nhưng phóng khoáng, mạnh mẽ, giàu chí khí, can trường, dũng cảm…  Mong con sống thuỷ chung, tình nghĩa với quê hương bằng ý chí và niềm tin của mình. Người đồng mình thô sơ da thịt Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương Còn quê hương thì làm phong tục thô sơ da thịt Chẳng mấy ai nhỏ bé : Mộc mạc, chân chất… : Tâm hồn cao đẹp ... Kết cấu đối lập Kết cấu nối tiếp - Mộc mạc, chân chất nhưng tâm hồn cao đẹp, sức sống bền bỉ, giàu bản sắc văn hoá… Con ơi tuy thô sơ da thịt Lên đường Nghe con. Không bao giờ nhỏ bé được Lên đường : Vào đời, vào cuộc sống… Giọng điệu Thiết tha, trìu mến… Nghiêm nghị, rắn rỏi … Nhà thơ dân tộc Tày d. Thể thơ - Bố cục: c. Giải nghĩa từ khó:  Mong con luôn tự hào về bản sắc quê hương, tự tin vững bước vào đời. Văn bản Nói với con (Y Phương) 1. Nói với con về tình cảm cội nguồn: * Tình cảm gia đình * Tình cảm quê hương sâu nặng, nghĩa tình. Tình yêu gia đình, yêu quê hương tha thiết . 2. Nói với con về truyền thống quê hương: đầm ấm, hạnh phúc. 1. Tác giả: 2. Tác phẩm: a. Xuất xứ: Năm 1980. b. Đọc: Hai phần - Bố cục: II. Đọc – hiểu Văn bản: I. Đọc – hiểu chú thích: - Thể thơ: Thơ tự do. * Những đức tính tốt đẹp của người đồng mình: - Sống vất vả, gian nan nhưng phóng khoáng, mạnh mẽ, giàu chí khí, can trường, dũng cảm… - Mộc mạc, chân chất nhưng tâm hồn cao đẹp, sức sống bền bỉ, giàu bản sắc văn hoá… Tự hào về quê hương, mong con kế tục xứng đáng truyền thống quê hương, tự tin vững bước vào đời. III.Tổng kết Thảo luận nhóm: Nhóm 1: Em cảm nhận như thế nào về tình cảm của người cha đối với con trong bài thơ ? Điều lớn lao nhất mà người cha muốn truyền cho con là gì ? Nhóm 2: Qua bài thơ em hiểu gì về tấm lòng tác giả ? Nhóm 3-4 : Những nét đặc sắc về nghệ thuật của bài thơ ? Nhà thơ dân tộc Tày. d. Thể thơ - Bố cục: c. Giải nghĩa từ khó: Văn bản Nói với con (Y Phương) 1. Nói với con về tình cảm cội nguồn: Tình yêu gia đình, yêu quê hương tha thiết . 2. Nói với con về truyền thống quê hương: 1. Tác giả: 2. Tác phẩm: a. Xuất xứ: Năm 1980. b. Đọc: Hai phần - Bố cục: II. Đọc – hiểu Văn bản: I. Đọc – hiểu chú thích: - Thể thơ: Thơ tự do. Tự hào về quê hương, mong con kế tục xứng đáng truyền thống quê hương, tự tin vững bước vào đời. III.Tổng kết Thảo luận nhóm: Nhóm 1: Em cảm nhận như thế nào về tình cảm của người cha đối với con trong bài thơ ? Điều lớn lao nhất mà người cha muốn truyền cho con là gì ? - Tình cảm yêu thương trìu mến, thiết tha và niềm tin tưởng ở con. - Điều lớn lao mà người cha muốn truyền cho con là lòng tự hào về truyền thống quê hương và niềm tự tin khi bước vào đời. Nhóm 2: Qua bài thơ em hiểu gì về tấm lòng tác giả ? - Tấm lòng của một người cha thương con tha thiết, chung thuỷ với quê hương, tự hào về truyền thống quê hương… 1. Nội dung: Nhà thơ dân tộc Tày. d. Thể thơ - Bố cục: c. Giải nghĩa từ khó: Nhóm 3-4: Những nét đặc sắc về nghệ thuật của bài thơ ? - Thể thơ tự do - Giọng điệu khi thiết tha trìu mến, khi nghiêm nghị, rắn rỏi… - Lời thơ mộc mạc, giản dị, hình ảnh giàu sức gợi… - Bố cục chặt chẽ, dẫn dắt tự nhiên. - Biện pháp tu từ: Điệp ngữ, so sánh … 2. Nghệ thuật: Ghi nhớ (SGK-74) Văn bản Nói với con (Y Phương) 1. Nói với con về tình cảm cội nguồn: Tình yêu gia đình, yêu quê hương tha thiết . 2. Nói với con về truyền thống quê hương: 1. Tác giả: 2. Tác phẩm: a. Xuất xứ: Năm 1980. b. Đọc: Hai phần - Bố cục: II. Đọc – hiểu Văn bản: I. Đọc – hiểu chú thích: - Thể thơ: Thơ tự do. Tự hào về quê hương, mong con kế tục xứng đáng truyền thống quê hương, tự tin vững bước vào đời. III.Tổng kết 1. Nội dung: Nhà thơ dân tộc Tày. d. Thể thơ - Bố cục: c. Giải nghĩa từ khó: 2. Nghệ thuật: Ghi nhớ (SGK-74) * Tình cảm gia đình * Tình cảm quê hương sâu nặng, nghĩa tình. đầm ấm, hạnh phúc. * Những đức tính tốt đẹp của người đồng mình: - Sống vất vả, gian nan nhưng phóng khoáng, mạnh mẽ, giàu chí khí, can trường, dũng cảm… - Mộc mạc, chân chất nhưng tâm hồn cao đẹp, sức sống bền bỉ, giàu bản sắc văn hoá… IV. Luyện tập Tình cảm nào được khơi dậy trong em từ bài thơ này ? Hướng dẫn về nhà: - Học thuộc bài thơ. - Làm bài tập phần luyện tập (SGK – 74) - Soạn bài “Mây và Sóng” Bài giảng kết thúc Xin chân thành cảm ơn các thầy giáo, cô giáo đã về dự ******