Bài giảng Tuyến tuỵ và tuyến trên thận

KÍNH CHAØO QUÍ THAÀY COÂ CUØNG CAÙC EM HOÏC SINH ! GIAÙO VIEÂN: Õ……………………………… TOÅ BM : SINH KIEÅM TRA BAØI CUÕ: CAÂU HOÛI : Caâu 1 : Neâu vai troø cuûa caùc tuyeán noäi tieát ? Neâu vai troø cuûa caùc tuyeán noäi tieát ?Traû lôøi : Tuyeán noäi tieát SX caùc hoocmoân chuyeån theo ñöôøng maùu ñeán caùc cq ñích. Hoocmoân coù hoaït tính sinh hoïc cao, chæ caàn 1 löôïng nhoû cuõng coù theå aÛnh höôûng roõ reät ñeán caùc quaù trình sinh lí, ñaëc bieät laø quaù trình TÑC, quaù trình chuyeån hoaù trong caùc cô quan dieãn ra bình thöôøng, ñaûm baûo ñöôïc tính oån ñònh cuûa moâi tröôøng beân trong cô theå Caâu 2 : Phaân bieät beänh Bazôñoâ vôùi beänh böùôu coå do thieáu ioát ? - Beänh Bazôñoâ : do tuyeán giaùp hoaït ñoäng maïnh, tieát nhieàu hoocmoân laøm taêng cöôøng TÑC, taêng tieâu duøng oâxi, nhòp tim taêng, ngöôøi beänh luoân trong traïng thaùi hoài hôïp, caêng thaúng, maát nguû, suùt caân nhanh. - Khi thieáu ioát trong khaåu phaàn aên haøng ngaøy, tiroâxin khoâng tieát ra, tuyeán yeân seõ tieát hoocmoân thuùc ñaåy tuyeán giaùp taêng cöôøng hoaït ñoäng gaây phì ñaïi tuyeán laø nguyeân nhaân cuûa beänh böùu coå Baøi môùi : Tuyeán tuî & tuyeán treân thaän coù vai troø quan troïng trong ñieàu hoaø löôïng ñöôøng trong maùu. Vaäy hoaït ñoäng cuûa 2 tuyeán naøy ntn ? Baøi 57 : TUYEÁN TUÏY  & TUYEÁN TREÂN THAÄN I . TUYEÁN TUÏY II. TUYEÁN TREÂN THAÄN HOÛI : Haõy neâu chöùc naêng cuûa tuyeán tuî maø em bieát ? Traû lôøi : 2 chöùc naêng cuûa tuyeán tuïy laø : Tieát dòch tieâu hoaù & tieát hoocmoân. HOÛI : Phaân bieät chöùc naêng noäi tieát & ngoaïi tieát cuûa tuyeán tuî döïa treân caáu taïo ? * Traû lôøi : + Chöùc naêng ngoaïi tieát : Do caùc tb tieát dòch tuïy oáng daãn. + Chöùc naêng noäi tieát : Do caùc tb ôû ñaûo tuïy tieát ra caùc hoocmoân. * Y. caàu : Ng.cöùu TT vai troø cuûa Hoocmoân tuyeán tuî Trình baøy toùm taét quaù trình ñieàu hoaø löôïng ñöôøng huyeát ôû möùc oån ñònh ? + Khi ñöôøng huyeát taêng tb tieát insulin . Taùc duïng chuyeån glucoz glucogen. + Khi ñöôøng huyeát giaûm tb tieát glucagon. Taùc duïng : Chuyeån glucogen glucoz. * Toùm laïi : Tuyeán tuïy coù chöùc naêng gì ? * KEÁT LUAÄN : - Tuyeán tuïy vöøa laøm chöùc naêng ngoaò tieát vöøa laøm chöùc naêng noäi tieát. - Chöùc naêng noäi tieát do caùc tb ñaûo tuî thöïc hieän : + Tb α : Tieát glucagoân. + Tb β : Tieát insulin. * Hoocmoân tuyeán tuïy coù vai troø gì ? - Vai troø cuûa hoocmoân : Nhôø taùc duïng ñoái laäp cuûa 2 loaïi hoocmoân naøy tyû leä ñöôøng huyeát luoân oån ñònh Ñaûm baûo hoaït ñoäng sinh lí cuûa cô theå dieãn ra bình thöôøng. Qs H.57.2 trình baøy khaùi quaùt caáu taïo cuûa tuyeán treân thaän ? II. TUYEÁN TREÂN THAÄN :Y.caàu HS Qs H.57.2 trình baøy khaùi quaùt caáu taïo cuûa tuyeán treân thaän ?  Tuyeán treân thaän goàm phaàn voû vaø phaàn tuyû tuyeán : * Phaàn voû goàm 3 lôùp : Lôùp ngoaøi ( lôùp caàu ), lôùp giöõa ( lôùp sôïi ), lôùp trong ( lôùp löôùi ) - Y. caàu ng.cöùu TT SGK.180 neâu chöùc naêng cuûa caùc hoocmoân tuyeán treân thaän ? + Voû tuyeán ? + Tuyû tuyeán ? * Voû tuyeán ?-Hoocmoân voû tuyeán : + Lôùp ngoaøi : Tieát hoocmoân ñieàu hoaø muoái natri, kali trong maùu. + Lôùp giöõa : Ñieàu hoaø ñöôøng huyeát ( taïo glucozô töø proâteâin vaø lipit ) + Lôùp trong :Ñieàu hoaø sinh duïc nam, gaây nhöõng bieán ñoåi ñaëc tính sinh duïc nam. * Tuûy tuyeán : - Hoocmoân phaàn tuyû tuyeán treân thaän cuøng glucagoân ( tuyeán tuî ) ñieàu chænh löôïng ñöôøng huyeát khi haï ñöôøng huyeát. * Keát luaän : -Vò trí : Goàm 1 ñoâi naèm treân ñænh 2 quaû thaän. - Caáu taïo : + Phaàn voû : 3 lôùp + Phaàn tuûy - Chöùc naêng : + Phaàn voû tieát caùc hoocmoân coù taùc duïng ñieàu hoaø ñöôøng huyeát, ñieàu hoaø caùc muoái natri, kali trong maùu vaø laøm thay ñoåi caùc ñaëc tính sinh duïc nam. + Phaàn tuyû tieát adreânalin vaø noadreânalin coù taùc duïng ñieàu hoaø hoaït ñoäng tim maïch vaø hoâ haáp, goùp phaàn cuøng glucagon ñieàu chænh löôïng ñöôøng trong maùu. VI. KIEÅM TRA ÑAÙNH GIAÙ : Hoaøn thaønh sô ñoà sau :( + ) kích thích, ( - ) öùc cheá. Khi ñöôøng huyeát ……… Khi ñöôøng huyeát ……… ( + ) ( + ) ( - ) Ñaûo Tuïy ( - ) Teá baøo β Teá baøo α ………………….. …………………….. Glucozô …………… Glucozô Ñöôøng huyeát giaûm ñeán Ñöôøng huyeát taêng ñeán Möùc bình thöôøng Möùc bình thöôøng * Trình baøy caáu taïo vaø vai troø cuûa tuyeán treân thaän ? - Tuyeán treân thaän goàm phaàn voû vaø phaàn tuyû. Phaàn voû tieát caùc hoocmoân coù taùc duïng ñieàu hoaø ñöôøng huyeát, ñieàu hoaø caùc muoái natri, kali trong maùu vaø laøm thay ñoåi caùc ñaëc tính sinh duïc nam. - Phaàn tuyû tieát adreânalin vaø noadreânalin coù taùc duïng ñieàu hoaø hoaït ñoäng tim maïch vaø hoâ haáp, goùp phaàn cuøng glucagoân ñieàu chænh löôïng ñöôøng trong maùu. * DAËN DOØ : - Hoïc baøi, traû lôøi caâu hoûi SGK. - Laøm caâu 3 SGK.181 vaøo vôû baøi taäp. Ñoïc & soaïn tröôùc baøi 58 : Tuyeán sd. Ñoïc muïc “ Em coù bieát “ CAÛM ÔN QUÍ THAÀY COÂ VAØ CAÙC EM ÑAÕ THAM DÖÏ