Bài giảng Tuần 7 tiết 25: Bánh trôi nước_ Hồ Xuân Hương

KIỂM TRA MIỆNG 1. Đọc thuộc bài thơ: “Buổi chiều đứng ở phủ Thiên Trường trông ra”? ? Cảnh tượng được miêu tả trong bài thơ là cảnh tượng như thế nào? Cảnh tượng vùng quê trầm lặng mà không đìu hiu, huyền ảo và thanh bình. 2. Nêu những hiểu biết của em về tác giả Hồ Xuân Hương? TUẦN: 7 - TIẾT: 25 BÁNH TRÔI NƯỚC HỒ XUÂN HƯƠNG I/ Tìm hiểu chung:  1/ Tác giả : Tuần: 7 - Tiết: 25 BÁNH TRÔI NƯỚC Hồ Xuân Hương Bản thân: Thông minh, có tài làm thơ, tài ứng đối nhanh nhưng cuộc đời gặp nhiều bất hạnh về tình duyên. - Quê :Xã Quỳnh Đôi-Huyện Quỳnh Lưu-Nghệ An Sự nghiệp: khoảng 50 bài thơ chữ Nôm và một tập thơ chư Hán “Lưu Hương kí.” Phong cách thơ: Trữ tình thì tê tái. Trào phúng thì sắc nhọn, sâu cay. Giá trị thơ: Giàu giá trị hiện thực và nhân đạo. => Bà chúa thơ Nôm Thơ vịnh vật: Vịnh cái quạt -Vịnh quả mít - Vịnh con ếch nhái  Tả kể về đối tượng được vịnh. => Ký thác tâm tình. - Đề tài: Vịnh vật Tiết: 25 BÁNH TRÔI NƯỚC Hồ Xuân Hương Tiết: 25 BÁNH TRÔI NƯỚC Hồ Xuân Hương I/ Tìm hiểu chung: 1.Tác giả: 2.Tác phẩm: - Đọc:Giọng nhẹ nhàng,tình cảm,tự hào,khẳng định,ngợi ca. Thân em vừa trắng / lại vừa tròn Bảy nổi ba chìm / với nước non Rắn nát / mặc dầu tay kẻ nặn Mà em vẫn giữ / tấm lòng son. 3.Thể thơ: Thất ngôn tứ tuyệt. II. Phân tích 1. Hình ảnh chiếc bánh trôi nước Thân em vừa trắng lại vừa tròn - Hình dáng , màu sắc: => Tròn trịa,xinh xắn,tinh khiết - Luộc bánh: Bảy nổi ba chìm với nước non =>bánh sống chìm, bánh chín nổi trong nước sôi. - Làm bánh: Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn => pha nhào bột, nặn bánh khéo “rắn”, vụng “nát” tuỳ kinh nghiệm của người làm bánh. Vẻ đẹp bên ngoài có thể thay đổi. - Chất lượng : Mà em vẫn giữ tấm lòng son =>Bánh chín nhân đường phên đỏ tươi,không chảy nước,ngon ngọt => Quá trình làm bánh được miêu tả cụ thể, sinh động => Thể hiện tình yêu tha thiết với món ăn bình dị, dân dã nhưng mang đậm bản sắc dân tộc 2. Hình ảnh người phụ nữ Thân em vừa trắng lại vừa tròn Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn Bảy nổi ba chìm với nước non + Vẻ đẹp về hình thể ( Thành ngữ đảo ) (mô típ quen thuộc ) + Cuộc đời => Đẹp,xinh,đầy đặn,phúc hậu => Chìm nổi,lênh đênh,phụ thuộc vào người khác +Phẩm chất: - Mà em vẫn giữ tấm lòng son (cặp quan hệ từ,hình ảnh ẩn dụ) =>Son sắt, thủy chung, tình nghĩa Tiết 25 : BÁNH TRÔI NƯỚC Hồ Xuân Hương. =>Thể hiện sự trân trọng, cảm thông, chia sẻ với người phụ nữ xưa Tố cáo xã hội phong kiến Người phụ nữ có hình thể xinh đẹp, tuy thân phận chìm nổi long đong nhưng phẩm chất trong trắng, sắt son, chung thuỷ, nghĩa tình. THẢO LUẬN NHÓM TG: 3 PHÚT Em hãy vẽ sơ đồ khái quát nội dung vừa học. Bài thơ: Bánh trôi nước Vẻ đẹp, thân phận và phẩm chất của người phụ nữ Miêu tả bánh trôi nước Màu trắng, viên tròn Rắn nát do người nặn khi luộc, chín thì nổi chưa chín thì chìm Giữa nhân bánh màu đỏ ẩn dụ Vẻ đẹp hoàn thiện: “Vừa… lại vừa…” Thân phận “Bảy nổi, ba chìm” Phẩm chất trong trắng, son sắt, thủy chung, tình nghĩa III. Tổng kết: Tiết 25 : BÁNH TRÔI NƯỚC 1. Nội dung: - Trân trọng vẻ đep và phẩm chất cách của người phụ nữ. - Cảm thông cho số phận chìm nổi của họ . 2. Nghệ thuât: - Ẩn dụ, đảo thành ngữ. - Kết cấu chặt chẽ, độc đáo. - Ngôn ngữ bình dị, dễ hiểu. Thái độ của tác giả Ca ngợi vẻ đẹp, phẩm chất của người phụ nữ Cảm thương cho thân phận của người phụ nữ xưa Giá trị nhân đạo Tổng kết Tiết 25 : BÁNH TRÔI NƯỚC I. ĐỌC – TÌM HIỂU VĂN BẢN. II. PHÂN TÍCH: 1. Hình ảnh chiếc bánh trôi nước 2. Hình ảnh người phụ nữ III. Tổng kết: Ghi nhớ/95 HƯỚNG DẪN HỌC TẬP. * Đối với bài học ở tiết này. - Năm vững nội dung bài học: - Đọc thuộc lòng bài thơ. - Hoàn thành vở bài tập. * Đối với bài học ở tiết tiếp theo. - Chuẩn bị bài : Sau phút chia li. - Trả lời câu hỏi trong sgk. - Tìm hiểu kĩ về nổi sầu chia li của người vợ.  Chµng th× ®i câi xa m­a giã ThiÕp th× vÒ buång cò chiÕu ch¨n §o¸i tr«ng theo ®· c¸ch ng¨n Tu«n mµu m©y biÕc, tr¶i ngµn nói xanh. Chèn Hµm D­¬ng chµng cßn ng¶nh l¹i BÕn Tiªu T­¬ng thiÕp h·y tr«ng sang BÕn Tiªu T­¬ng c¸ch Hµm D­¬ng C©y Hµm D­¬ng c¸ch Tiªu T­¬ng mÊy trïng. Cïng tr«ng l¹i mµ cïng ch¼ng thÊy ThÊy xanh xanh nh÷ng mÊy ngµn d©u Ngµn d©u xanh ng¾t mét mµu Lßng chµng ý thiÕp ai sÇu h¬n ai?... Tiết 26 HDĐT: SAU PHÚT CHIA Li ( Trích Chinh phụ ngâm) I. Tìm hiểu chung 1. Tác giả - Tác phẩm - Đặng Trần Côn người làng Nhân Mục sống vào khoảng nữa đầu thế kỉ XVIII. - Đoàn Thị Điểm ( 1705 _ 1748) người phụ nữ có tài sắc, người làng Giai Phạm,huyện Văn Giang, xứ Kinh Bắc nay huyện Yên Mĩ tỉnh Hưng Yên. 2. Tác phẩm : Cả nguyên tác và bản diễn nôm đều là kiệt tác trong lịch sử VHVN - Thể thơ : Song thất lục bát( Hai câu 7 tiếp đến hai câu 6-8 ) - Đọc – Chú thích Tiết 26 HDĐT: SAU PHÚT CHIA Li ( Trích Chinh phụ ngâm) Chµng th× ®i / câi xa m­a giã ThiÕp th× vÒ / buång cò chiÕu ch¨n §o¸i tr«ng theo / ®· c¸ch ng¨n Tu«n mµu m©y biÕc, / tr¶i ngµn nói xanh. Chèn Hµm D­¬ng / chµng cßn ng¶nh l¹i BÕn Tiªu T­¬ng / thiÕp h·y tr«ng sang BÕn Tiªu T­¬ng / c¸ch Hµm D­¬ng C©y Hµm D­¬ng / c¸ch Tiªu T­¬ng mÊy trïng. Cïng tr«ng l¹i / mµ cïng ch¼ng thÊy ThÊy xanh xanh / nh÷ng mÊy ngµn d©u Ngµn d©u / xanh ng¾t mét mµu Lßng chµng ý thiÕp / ai sÇu h¬n ai?... Tiết 26 HDĐT: SAU PHÚT CHIA Li (Trích Chinh phụ ngâm) C¸ch ®äc: ChËm, nhÑ nhµng, buån, ng¾t nhÞp ®óng (3/4; 3/2/2) Chµng th× ®i câi xa m­a giã ThiÕp th× vÒ buång cò chiÕu ch¨n §o¸i tr«ng theo ®· c¸ch ng¨n Tu«n mµu m©y biÕc, tr¶i ngµn nói xanh. Chèn Hµm D­¬ng chµng cßn ng¶nh l¹i BÕn Tiªu T­¬ng thiÕp h·y tr«ng sang BÕn Tiªu T­¬ng c¸ch Hµm D­¬ng C©y Hµm D­¬ng c¸ch Tiªu T­¬ng mÊy trïng. Cïng tr«ng l¹i mµ cïng ch¼ng thÊy ThÊy xanh xanh nh÷ng mÊy ngµn d©u Ngµn d©u xanh ng¾t mét mµu Lßng chµng ý thiÕp ai sÇu h¬n ai?... Tiết 26 HDĐT: SAU PHÚT CHIA Li ( Trích Chinh phụ ngâm) Nçi trèng tr¶i cña lßng ng­êi tr­íc cuéc chia li phò phµng Nçi xãt xa v× c¸ch trë nói s«ng Nçi sÇu th­¬ng tr­íc c¶nh vËt I. T×m hiÓu chung v¨n b¶n II. T×m hiÓu chi tiÕt v¨n b¶n 1. Khóc ng©m 1 Tiết 26 HDĐT: SAU PHÚT CHIA Li ( Trích Chinh phụ ngâm) Chµng th× ®i câi xa m­a giã ThiÕp th× vÒ buång cò chiÕu ch¨n §o¸i tr«ng theo ®· c¸ch ng¨n Tu«n mµu m©y biÕc, tr¶i ngµn nói xanh. ThiÕp Chµng - X­ng h«: chµng – thiÕp câi xa m­a giã buång cò chiÕu ch¨n Nh©n vËt tr÷ t×nh trong ®o¹n trÝch x­ng h« nh­ thÕ nµo?  t×nh c¶m ®»m th¾m, h¹nh phóc. H×nh ¶nh ®èi lËp: Chµng th× ®i Câi xa m­a giã (l¹nh lÏo) >< tr«ng sang  Gîi t©m tr¹ng l­u luyÕn §iÖp ng÷, ®¶o ng÷: 2 ®Þa danh  ThÓ hiÖn t©m tr¹ng buån triÒn miªn, kh«ng gian xa c¸ch cña ng­êi ®i kÎ ë. ng¶nh l¹i tr«ng sang Hµm D­¬ng Tiªu T­¬ng Tiªu T­¬ng Hµm D­¬ng NghÖ thuËt ®ã cã ý nghÜa g× trong viÖc gîi t¶ nçi sÇu chia li? Nçi sÇu chia li trong ®é t¨ng tiÕn, nçi nhí chÊt chøa, kÐo dµi, nçi xãt xa, nghÞch lÝ I. T×m hiÓu chung v¨n b¶n II. T×m hiÓu chi tiÕt v¨n b¶n Khóc ng©m 1 Khóc ng©m 2 Khóc ng©m 3 Tiết 26 HDĐT: SAU PHÚT CHIA Li ( Trích Chinh phụ ngâm) Cïng tr«ng l¹i / mµ cïng ch¼ng thÊy ThÊy xanh xanh / nh÷ng mÊy ngµn d©u Ngµn d©u / xanh ng¾t mét mµu Lßng chµng ý thiÕp / ai sÇu h¬n ai?... Cïng cïng xanh xanh Ngµn d©u ngµn d©u ThÊy thÊy §iÖp tõ vßng trßn Tõ l¸y  Kh«ng gian réng lín, tr¶i dµi mét mµu xanh ®¬n ®iÖu.  Buån, v« väng - C©u hái tu tõ, ®éng tõ tr¹ng th¸i: sÇu  nçi buån li biÖt ®óc kÕt thµnh khèi sÇu, nói sÇu, nÆng trÜu t©m hån ng­êi chinh phô. I. T×m hiÓu chung v¨n b¶n II. T×m hiÓu chi tiÕt v¨n b¶n IIi. Tæng kÕt – Ghi nhí: SGK Néi dung: §o¹n ng©m khóc cho ta thÊy: Nçi sÇu chia li cña ng­êi chinh phô sau lóc tiÔn ®­a chång ra trËn  tè c¸o chiÕn tranh phi nghÜa, thÓ hiÖn khao kh¸t h¹nh phóc løa ®«i cña ng­êi phô n÷. 2. NghÖ thuËt: Th¬ giµu nh¹c ®iÖu, nhiÒu biÖn ph¸p tu tõ., h×nh ¶nh ­íc lÖ. Tiết 26 HDĐT: SAU PHÚT CHIA Li ( Trích Chinh phụ ngâm) * Đối với bài học ở tiết này. - Năm vững nội dung bài học: - Đọc thuộc lòng bài thơ. - Hoàn thành vở bài tập. * Đối với bài học ở tiết tiếp theo. - Chuẩn bị bài : Qua đèo ngang. - Chuẩn bị phần đọc hiểu. - Nhận xét cảnh Đèo Ngang qua sự miêu tả của Bà Huyện Thanh Quan. HƯỚNG DẪN HỌC TẬP. TIẾT: 26 : SAU PHÚT CHIA LI a a